Untitled - Center for Global Nonkilling

217 Pages·2013·0.67 MB·Turkish

QEYRİ-ÖDÜRÜCÜ QLOBAL
(cid:2)
SİYASƏT ELMİ

Qlenn D. Peyc

(cid:2)
Qlobal QEYRİ-ÖLDÜRÜCÜ Mərkəz
(cid:2)
YARADICI XALQ
YARADICI XALQ LİSENZİYASI
(cid:2)
ÖZƏL-QEYRİ-KOMMERSİYA –HEÇ BİR MƏNBƏDƏN İSTİFADƏ EDİLMƏMİŞDİR 3.0
Atributlar. Bu işi paylaşmaq, köçürmək , yaymaq və ötürmək üçün azadsınız . Növbəti şərtləri
(cid:2)
gözləməklə:
Özəlliklər. Müəllif / lisenziar tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada bu kitabdan istifadə edilə bilər. (lakin o
halda ki, siz və ya sizin istifadəniz təsdiq olunsun).
Qeyri-kommersiya. Kommersiya məqsədləri üçün bu işdən istifadə edə bilməzsiniz.
(cid:2)
Dəyişiklik etmə. Dəyişiklik etmək, köçürmək və ya artirmağa icasə verilmir.
*İstənilən halda təkrar istifadə və ya paylaşdırmaq zamanı bu işin lisenziya müddətini başqalarına izah
(cid:2)
etməlisiniz.
(cid:2)
* Əgər müəlliflik hüququ sahiblərindən icazəniz varsa yuxarıdakı hər hansı şərtlərdən azadsınız.
Bu lisenziyada, heç bir halda müəlliflərin mənəvi və qanuni hüquqları məhdudlaşdırıla və ya ona ziyan
(cid:2)
vurula bilər.
Bu işin versiyası Vikiversiti Məktəbinin Öldürməkdən İmtina Tədqiqatlarının bir hissəsi kimi GFDL-in və
Yaradıcı Xalq Atributları- Oxşar Paylaşma 3.0-in olaraq buraxılmışdır
(cid:2)
(http://en.wikiversity.org/wiki/School:Nonkilling_studies).
(cid:2)
© Qlenn D. Peyc (Glenn D. Paige), 2013
(cid:2)
© Qlobal Öldürməkdən İmtina Mərkəzi, 2013 (bu nəşr üçün)
(cid:2)
(cid:2)
Tərcümə: Mansura Rasulzade
(cid:2)
(cid:2)
ISBN-13: 978-1492821953
(cid:2)

(cid:2)
Qlobal Qeyri-öldürücü Mərkəz
(cid:2)
3653 Tantalus Drive
(cid:2)
Honolulu, Hawai'i 96822-5033
(cid:2)
Amerika Birləşmiş Ştatları
(cid:2)
E- poçtu: [email protected]
(cid:2)
http://www.nonkilling.org
(cid:2)
(cid:2)(cid:2)
(cid:2)(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
Riçard C. Snayder(cid:2)
1916, 1997(cid:2)
(cid:2)
H. Hyubert Vilson(cid:2)
1909 -1977(cid:2)
(cid:2)
Siyasət alimləri, müəllimlər, dostlar(cid:2)
(cid:2)

Öz banilərini xatirlatmağa
tərəddüd edən e lm yaşamır.
Alfred Şimali Uaythed
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
İçindəkilər
(cid:2)
(cid:2)
Müqəddimə......................................................................................9
Minnətdarliq..................................................................................13
Fəsil 1............................................................................................17
Qətlsiz Cəmiyyət Mümkündürmü?
Fəsil 2............................................................................................39
Qətlsiz Cəmiyyət üçün İmkanlar
Fəsil 3............................................................................................81
Siyasət Elmi üçün Amillər
Fəsil 4..........................................................................................107
Qeyri-öldürücü Siyasətin Problem Həllində Rolu
Fəsil 5..........................................................................................131
Təşkilati Şərtlər
Fəsil 6..........................................................................................149
Qeyri-öldürücü Qlobal Siyasət Elmi
Əlavə ..........................................................................................167
Qeydlər........................................................................................185
Biblioqrafiya................................................................................191

7(cid:2)
(cid:2)

(cid:2)
(cid:2)
Müqəddimə
(cid:2)
(cid:2)
(cid:2)
Bu kitab siyasət elminin alimləri tərəfindən, bütün dünya üzrə, gənc
tələbələrdən başlayaraq professorluq dərəcəsi almış insanlara qədər,
onların müzakirəsi və hər şeydən əvvəl kritik yanaşma baxımından
fikirlərinin öyrənilməsi üçün təklif olunur. Politalogiyanın nəzəriyyəsi və
təcrübəsində, insan və qətl törətmə əməli nə yaş nə də savadından asılı
olmayaraq, qaçılmaz bir xüsusiyyət kimi qəbul edilməlidir. Ümid edilir
ki, oxucu bu ehtimal ilə əlaqədar araşdırmalar aparmaq işinə qoşularaq
qlobal gələcək üçün daha çox yardım edəcəkdir.
Bu kitab öz adında “Öldürməkdən imtina” sözünü daşıyan ilk ingilis
dilində yazılmış kitab sayıla bilər. Bu termin adi hərfi məna daşıyır. Bu,
diqqətin "əminamanlıq", eləcə də "qeyri-zorakılıq"-dan kənarda mövcud
olan insan həyatının dayandırılmasına cəmləndirilməsi məqsədi daşıyır.
Çoxları ilkin fikir kimi bu terminin daha mənfi, dar bir termin kimi
qiymətləndirib, digər mühüm fikirlərin kölgədə qoyulmasını soyləyə
bilər. Onlar bu səbəbdən üstünlüyü ahimsanı müəyyənləşdirən Qandinin
öyüd-nəsihətlərinə verə bilər (qeyri-zorakılıq: fikirlə, sözlə və
fəaliyyətdə zədə vurmamaq), belə ki, o qətlsiz “qeyri-zorakılıq” üçün
çox bəsit təkmilləşmə təklif edir.
Buna baxmayaraq, bəlkə də Qandi özü də oxucu kimi düşünərək razılaşa
bilərdi ki, insan zorakılığın bir forması olan öldürmək hissindən azad
olmağa diqqətini yönəldərsə, bu addım qətlsiz politologiya üçün böyük
9(cid:2)
irəliləyiş sayıla bilər. O nöqteyi-nəzərdən də həmçinin həyatın alınması
siyasətindən onun təsdiq edilməsi-siyasətində-irəliləyiş-sayıla-bilər.
Bu kitabın tezisi qətlsiz qlobal cəmiyyətin mümkünlüyünü önə
gətirmək, politalogiyanın tədrisinin intizamında və onun ictimai rolunda
dəyişikliklər etməklə reallaşmasına kömək etməkdir. Güman edərək ki,
qətləyetirmə insan təbiəti və ictimai həyatda qaçılmaz atribut kimi
siyasətçilərin təcrübəsi və araşdırmalarına bu qaydada alınmalıdır.
Əvvəla, bioloji varlıq kimi və şəraitdən asılı olaraq, insan qətl etmək və
etməmək imkanınlarına malikdir. İkincisi, onların bu imkanlarına
baxmayaraq bir çox insanlar qətl törətmir və heç vaxt qatil olmamışdır
da. Üçüncüsü, geniş və müxtəlif dünya ictimaiyyətində artıq nümayiş
etdirildiyi kimi qətlsiz keçinən insan təbiəti əgər yaradıcı şəkildə
uyğunlaşdırılarsa qətlsiz cəmiyyətin qəbul edilməsi üçün component
şəklində təqdim edilə bilər. Dördüncüsü, qatilliyin səbəbinin, qətlsiz
keçinməyin səbəbinin, və qatillikdən qətlsiz keçinməyə keçidin
səbəblərinin hər ikisinin hazırki və gələcək elmi proqnozlaşdırmaya
əsasən psixo-bioloji və ictimai amillər olduğunu nəzərə alsaq bu amillər
eləcə də müdaxilə olunaraq qətlsiz formaya keçid almağa uyğundur.
Beşincisi, yuxarıda göstərilənləri nəzərə alaraq nizam-intizamın
fundamenti olaraq ölümlü insan təbiətinin zorakılıqda rolunu
politalogiya və siyasətin özəyi kimi qəbul etmək ən azı problemlidir.
Altıncı, yerli və qlobal həyatdan ölümün dünyəvi olaraq aradan
qaldırılması istiqamətində irəliləyişlər əldə etmək üçün hal-hazırda insan
anlayışının qətlsiz cəmiyyətə keçidinə hazır olmasına siyəsət elmi ilə
məşqul olan alimlər şübhə ilə yanaşır. Politoloqlar dəqiq teoriya əldə
etmək üçün problemin induktiv və deduktiv elementlərini nəzərə almaqla
mümkün nisbi olan araşdırma aparmaları üçün təklif almışlar. Hipotetik
təhlili və təsəvvürlərində şübhə ilə yanaşanlar və eləcə də olümsüzlüyə
keçidin mümkünlüyünə inananlar nizam-intizamın marketinqi ilə
öncədən dəsdək vermiş olan şəxslərdir. Buna bənzər bir misal olaraq,
nüvənin qarşısını almaq istəyən vəkillər və tənqidçilər nüvə silahının
nəzəri partlayışını təşkil edərək süni olaraq tam miqyaslı və ya məhdud
olmaqla yerli və qlobal təsirini göstərməklə nüvə müharibəsini
canlandırmağa nail olduqları kimi- zorakılığı qəbul edən və qətl-əleyhinə
olan siyasət alimləri konstruktiv olaraq birləşə, qlobal həyatın qətlsiz
10(cid:2)