ebook img

Signaal - CMA - Centrum voor Microcomputer Applicaties PDF

48 Pages·2004·0.79 MB·Dutch
by  
Save to my drive
Quick download
Download
Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.

Preview Signaal - CMA - Centrum voor Microcomputer Applicaties

Signaal SSSScccciiiieeeennnncccceeee,,,, WWWWiiiisssskkkkuuuunnnnddddeeee november 2002, nummer 24 Uitgave van de Stichting CMA over nieuwe producten en ontwikkelingen Coach 5 Thuis in de Tweede Fase Eigen onderzoek en practicum moti- Het AMSTEL Instituut heeft het initi- veren voor de bètavakken. De tijd atief genomen om binnen de UvA voor praktisch werk is echter schaars, BètaLabs in te richten waar leerlingen vooral in de bovenbouw, en ondanks een praktische opdracht of profiel- alle goede bedoelingen komen onder- werkstuk kunnen uitvoeren: zoeksvaardigheden steeds minder aan www.science.uva.nl/scholierensite. bod. Met nieuwe producten en initia- Verder in deze Signaal: toepassingen tieven willen CMA en AMSTEL In- van Coach voor natuurkunde, schei- stituut stimuleren dat leerlingen zelf- kunde, biologie en wiskunde. De pro- standig binnen èn buiten de school jecten Virtueel Practicum en ‘Biolo- practica, praktische opdrachten en gie Buiten het Boekje’ (e-learning) profielwerkstukken uitvoeren. zijn uitgebreid. En er is een nieuwe Zo stelt CMA in dit nummer de website voor leerlingen en docenten ULAB voor, een nieuwe interface en in de natuurkunde: datalogger – daarmee kunnen leer- www.natuurkunde.nl. lingen ook buitenshuis meetseries De docent moet natuurlijk ook leren! opnemen en resultaten beoordelen. Op www.science.uva.nl/docentensite En u kunt lezen over een nieuwe serie informeren wij u over Mastercourses ‘slimme’ sensoren in opbouw. waar u terecht kunt voor nieuwe ont- Wij introduceren de website van de wikkelingen op uw vakgebied. gratis Coach-Thuisversie, waar leer- Tenslotte: ook in deze Signaal vindt u lingen terecht kunnen voor software, weer informatie over nascholing in opdrachten en instructies: Nederland en in België, en onze jong- www.science.uva.nl/coachthuis. ste producten- en prijslijst. Ook Coach 5 is bijgewerkt. Er staat een Servicepack op onze site, onder www.cma.science.uva.nl/support. Deze Signaal is bestemd voor docenten en toa’s in de natuurwetenschappelijke vakken en wiskunde. Inhoudsopgave reacties op deze Signaal kunt u mailen naar (o.v.v. S24): [email protected] Ondersteuning bij practica, praktische opdrachten en profielwerkstukken Coach 5 Thuisversie....................................................................................................................3 Profielwerkstukondersteuning op de UvA Aan de slag met natuurkunde.nl.................................................................................................8 Industrie op microschaal...........................................................................................................35 Nieuwe Hardware en Software ULab: onze nieuwe, veelzijdige interface & datalogger...........................................................11 Intelligente sensoren voor ULAB.............................................................................................13 Service Pack voor Coach 5 v2.1...............................................................................................13 Coach 5 in de praktijk Proef van Regnault.....................................14 Stilstaan bij lopen...................................19 Waar leven planten van? (vervolg)............15 Profielwerkstuk waterzuivering.............28 Gaschromatografie.....................................16 ElektriX..................................................30 Temperatuur regelen - 220V gloeilamp.....17 Gis naar Gas ..........................................32 e-Learning Virtueel Practicum Natuurkunde...............23 Virtueel Practicum Scheikunde..... .........25 Virtueel Practicum Biologie......................24 Biologie Buiten het Boekje........... .........27 (ICT-)Onderwijs in binnen en buitenland Mastercourse - de omgekeerde wereld.....................................................................................33 De Praktijk................................................................................................................................42 Introductie van computers in natuurkunde op plattelandscholen in Rusland...........................37 NEMO, dè externe leeromgeving van Nederland.....................................................................40 Oude & Nieuwe producten Microschaalexperimenten........................................................................................................31 Cursussen, Nascholing Schoolcontract (Licenties van 3-jarige contracten met nascholingsrecht zijn verlopen)........44 Cursusaanbod AMSTEL Instituut & Oriëntatie-bijeenkomsten..............................................44 Aanmeldingsformulier: opzet gewijzigd – nu achterin geplaatst.............................................45 Redactie: Cees van Bart, Piet Geerke Foto’s: Dirk van der Made en Johan van de Ridder. Aan deze Signaal is bijgedragen door: Cees van Bart, Bregje van den Berg, Cor de Beurs, Leo van den Bogaert, Willem Bustraan, Nienke Dekker, Vincent Dorenbos, Gee van Duin, Piet Geerke, Bart Groeneveld, André Heck, Dirk van der Made, Leentje Molenaar, Oof Oud, Joost Termeer, Tjeerdo Wieberdink, ‘De Praktijk’, Nemo Oktober 2001 kwam de nieuwe cd-rom beschikbaar (versie 2.1) met Coach 5 Compleet, bestaande uit het Basispakket Coach 5 incl. Coach Junior en de modulen Modelleren en Videometen. Deze ver- vangt de Coach 5 cd-roms van okt. 1999 en aug. 2000. Verder op de cd alle overige Coach-software voor dataloggers, voor LEGO Dacta® Techniek; en tevens ElektriX 1.2; de Thuisversies voor leerlin- gen; voorbeeldlesmateriaal; bronnen. Voor gebruik van de diverse programma’s zijn schoollicentie- codes nodig. Sinds augustus 2002 is Servicepack 1.0 beschikbaar op onze website met een update voor Coach 5. Bij het uitkomen van deze Signaal is er weer een nieuwe prijslijst opgenomen. Voor actuele prijzen e.d. verwijzen wij naar onze website www.cma.science.uva.nl 2 Coach 5 Thuisversie - twee schooljaren is Coach ‘thuis’ voor iedere vo-leerling beschikbaar - Mede dankzij subsidie van het ministerie van OC&W zijn we in staat een thuis- versie van Coach 5 gedurende twee jaar gratis aan te bieden aan alle scholen voor het voortgezet onderwijs. Als expertise centrum Bèta-ICT wil het AMSTEL Instituut hiermee een impuls geven aan onderzoekend en ontwerpend leren bin- nen de bètavakken Wat is Coach 5 Thuis? name leerlingen zullen stimuleren om De software is bedoeld voor thuisge- op een actievere manier met de les- bruik en bevat alle – niet interfacege- stof bezig te zijn. bonden – mogelijkheden van "Coach 5 compleet". Je kunt meetgegevens Verspreiding en ondersteuning analyseren, modelleren, videometen Voor de verspreiding en ondersteu- en programma’s schrijven of testen ning van Coach 5 Thuis is een aparte voor modelbesturing. Sensorwaarden website ingericht: worden met behulp van sliders gesi- www.science.uva.nl/coachthuis . muleerd en de werking van actuato- Deze website is per 1 oktober 2002 in ren is grafisch op het beeldscherm te de lucht en wordt dit schooljaar ver- volgen. Meten met sensoren is niet der uitgebouwd. mogelijk. In de thuisversie opgenomen zijn de Coach 5 modulen ‘Videometen’ en ‘Modelleren’. Het thuisprogramma ondersteunt daarmee ook de analyse van filmpjes die leerlingen met hun eigen digitale videocamera of web- cam hebben gemaakt. Coach 5 Thuis bevat geen auteursfa- ciliteiten voor docenten om zelf leer- BiNaSk, ANW en Wi lingprojecten aan te maken. Daarvoor De website heeft een docenten- en blijft de schoolversie van Coach 5 een leerlingengedeelte. nodig. De in de schoolversie gemaak- Leerlingen kunnen hier gratis Coach te leerlingprojecten kunnen wel in 5 Thuis, handleidingen bij Coach- Coach 5 Thuis worden opgehaald en programma’s en projecten down- gebruikt. Dit maakt het bijvoorbeeld loaden. In de vorm van Coach- mogelijk huiswerkprojecten via de projecten hebben we diverse activi- schoolsite aan te bieden. We hopen teiten klaargezet voor de vakken Bio- dat deze faciliteiten een impuls zullen logie, Natuurkunde, Scheikunde en geven aan het ICT-gebruik bij de bè- Wiskunde. tavakken in de tweede fase en met 3 Leerlingen vinden hier ook Coach- gestuurd. Met dit password kunt u als ondersteuning bij de opdrachten voor docent inloggen en – als dat nog niet profielwerkstukken die op de scholie- gebeurd is – uw school aanmelden. rensite van de UvA beschikbaar zijn Op de site kunt u vervolgens een www.science.uva.nl/profielwerkstukken brief ophalen met inloggegevens voor Daarnaast zijn er links naar de me- uw leerlingen. Hiermee krijgen leer- thodensites, waar uitgevers Coach- lingen toegang tot het leerlinggedeel- projecten bij de lesboeken zullen te van de website. klaarzetten. Alle uitgevers van de bè- ta-schoolboeken voor de tweede fase Meedoen is simpel werken hieraan mee. Meedoen is simpel. U vraagt bij uw Docenten hebben toegang tot extra schoolleiding om een kopie van de informatie als uitgewerkte voorbeel- ‘Coach 5 Thuis’ brief. Met het do- den van werkstukopdrachten, docen- centpassword in deze brief logt u in tenhandleidingen bij lesmateriaal, op het thuisweb: beschrijvingen van klaservaringen en (www.science.uva.nl/coachthuis). het aantal downloads door leerlingen Hier haalt u de leerlingbrief op en van de eigen school. kopieert deze om te verspreiden on- der uw NT en NG-leerlingen. Aanmeldingsprocedure Om van de bovenbeschreven facili- Mocht de ‘Coach 5 Thuis’ brief on- teiten gebruik te kunnen maken dient verhoopt niet bij uw schoolleiding de school zich eenmalig aan te mel- zijn gearriveerd, stuur dan een mail den via het thuisweb en de school- naar onze webmaster ( Joost Ter- gegevens in te vullen. De aanmelding meer: [email protected]) met als staat open voor alle vo-scholen, ook onderwerp ‘Coach 5 Thuis’ en de voor scholen die niet over een naam en het postadres van uw school. schoollicentie Coach 5 beschikken. Wij sturen uw schooldirectie dan per Begin oktober 2002 is een docenten- ommegaande een nieuwe brief. password naar alle schooldirecties 4 Profielwerkstukondersteuning op de UvA - BètaLabs: proeftuinen voor onderzoekend en ontwerpend leren - Vanaf 1 september 2002 kunnen leerlingen via www.science.uva.nl/scholierensite zich aanmelden voor de werkstuklabs op de UvA. Op het AMSTEL Instituut en bij onderzoekslaboratoria van de UvA zijn werkplekken ingericht, waar leerlingen hun profielwerkstuk kunnen komen uitvoeren. In de eerste weken is er al een groot aantal aanmeldingen binnengekomen: de labs voorzien in een behoefte! Werkstuklabs OC&W (zie ook Signaal 23). Aan Met de werkstuklabs beogen we zo- leerlingen in de omgeving van Am- wel werkplekken te bieden voor on- sterdam bieden ze werkplekken voor derzoek en technisch ontwerpen bui- experimenteel onderzoek en tech- ten de school, als voor ondersteuning nisch ontwerpen in een ICT-rijke bij uitvoering op de school. omgeving. Daarnaast gebruiken we Op veel scholen is er met de ver- de labervaringen om uitvoering van nieuwingen van het studiehuis eerder ICT-rijke profielwerkstukken op minder dan meer tijdsruimte ge- school met voorbeelden en docent- komen voor praktisch onderzoek in hulp via internet te ondersteunen. Op de bètavakken. Hoewel doelstelling het Coachthuisweb (zie blz. 3) bieden van het studiehuis een versterkt ac- we leerlingen gratis Coach-software cent op vaardigheidsonderwijs is, en vullingen bij opdrachten van de zien we het omgekeerde gebeuren. Een vaak genoemde oorzaak is een tekort aan contacttijd, waardoor de druk nog eenzijdiger op theorie- (verwerking) is komen te liggen. Sommetjes oefenen is in de zelfwerk- zaamheidsperiode gemakkelijker te organiseren dan praktisch onderzoek. Voor de uitstraling van de –toch al onder druk staande– bètavakken is dat slecht nieuws! Juist de op onder- zoek gerichte activiteiten en het prac- ticum vormen immers de jus van de bètavakken en wekken enthousiasme voor natuurwetenschappen en tech- niek. De werkstuklabs op het AMSTEL Instituut werden mede mogelijk door ICT-subsidie van het ministerie van 5 scholierensite. Een achttal bij dit pro- fie, denksnelheid meten en robotica. ject betrokken partnerscholen test dit Daarnaast is DNA-onderzoek popu- schooljaar verschillende opdrachten lair, onderzoek aan hart- en vaatziek- uit in de schoolsituatie en voorzien ze ten op het MCA, supergeleiding bij van commentaar. Deze ervaringen experimentele fysica en zonnespec- zetten we samen met voorbeelden trum meten bij sterrenkunde. Ook de van uitgewerkte werkstukken op het opdracht ‘lichtsnelheid meten aan de docentgedeelte van het thuisweb. manen van Jupiter’ scoort hoog, maar u zult begrijpen dat wij hier afhanke- Aanmelding lijk zijn van de ideale stand van Jupi- Al vanaf eind augustus stromen de ter – dit onderzoek moet tot januari aanmeldingen binnen. Uit de eerste wachten. gegevens blijkt dat we ‘omgeving van Amsterdam’ ruim moeten inter- Dromen preteren, zelfs vanuit Dordrecht, Het aanmeldingsformulier laat ook Rijswijk en Arnhem melden zich ruimte voor dromen. Leerlingen die leerlingen aan. zelf een idee hebben voor een pro- Aanmelding geschiedt standaard via fielwerkstuk en op school geen kans een aanmeldingsformulier op de zien dat uit te voeren kunnen zich scholierensite. Leerlingen kunnen melden. We garanderen niet dat er zich het hele schooljaar inschrijven dan een mogelijkheid is, maar wel dat voor perioden van twee maanden. we ons best doen. Een definitief ant- Uiteraard verschilt de benodigde woord kan even duren, maar binnen ‘labtijd’ per opdracht, maar maximaal twee weken komt een reactie. gaan we uit van zes dagdelen op de Een verzoek van verschillende leer- UvA. We stimuleren dat leerlingen lingen om gebruik te mogen maken met z’n tweeën komen. Als ze zich van een elektronenmicroscoop heb- alleen inschrijven zoeken we een ben we al kunnen honoreren. Ook partner. holografie blijkt een geliefd droom- onderwerp. We zijn nog bezig met Keuze het zoeken naar mogelijkheden. In het voorjaar 2002 (mei t/m juli) is een eerste aanbod van 33 profiel- Feestelijke presentatie 9-12-2002 werkstukken ontwikkeld. Dit zijn Bijzondere, creatieve en goed uitge- zowel profielwerkstukken met werkte werkstukken dingen mee naar Coach-ondersteuning (AMSTEL- een prijs die wordt uitgereikt tijdens labs) als werkstukken waarbij ge- het Bèta-festival op 9 december in bruik gemaakt wordt van geavan- NEMO, het sciencecentrum in Am- ceerde apparatuur op verschillende sterdam (zie het artikel over NEMO). UvA-labs. Op dit festival vindt de prijsuitreiking In de top 10 van aanmeldingen staan voor genomineerde werkstukken voorlopig de ‘Coach-werkstukken’ plaats. Daarnaast wordt een compleet spraakherkenning, gaschromatogra- programma geboden, waarbij leerlin- 6 gen op interactieve wijze kennisma- Uw school wil meedoen? ken met de omvang en veelzijdigheid Dat is heel eenvoudig: leerlingen van van de exacte- en de natuurweten- uw school kunnen zich het hele jaar schappen. door aanmelden via Ook docenten zijn op deze dag van www.science.uva.nl/scholierensite. harte welkom. Zie voor meer infor- Voor deelname is alleen invulling matie de bètakrant die in september van het aanmeldingsformulier op de naar alle scholen is gestuurd of kijk website verplicht. op: www.science.uva.nl/scholierensite. In de volgende Signaal vertellen we u meer over onze ervaringen in de werkstuklabs. CMA zoekt versterking van de helpdesk De druk op de CMA-helpdesk neemt toe. Het is een goed teken dat steeds meer TOA’s en docenten over steeds meer toepassingsmogelijkheden vragen hebben. Om goed op die vragen in te kunnen blijven gaan, moeten we ons helpdeskpanel uitbreiden met iemand die een paar dagen per week op de openingsuren de tele- foon aanpakt, een deel van de vragen zelf kan beantwoorden, en de rest doorsluist naar de specialisten. We zoeken dus een TOA of docent die het leuk vindt om daaraan mee te werken. Veel kan vanuit de eigen school gebeuren, in bijscholing wordt uiteraard voor- zien. Wie meer wil weten kan contact opnemen met Maarten Pieters (020 525 7991 of [email protected]). 7 Aan de slag met natuurkunde.nl - een uitbreiding van Natdoc ter stimulering van een studie in natuurkunde - Het is voorzichtig op gang gekomen, maar nu vol ambitie op weg: het project na- tuurkunde.nl . Doel is meer leerlingen te bewegen tot een studie in de natuurkun- de of fysische technologie. Het project natuurkunde.nl is in het leven geroepen door natuurkundefaculteiten en onderzoeksinstellingen. Via NVOX zullen we re- gelmatig over de voortgang van natuurkunde.nl berichten. Dit artikel beschrijft onze ambities en de eerste stappen. Natuurkunde studeren? Faculteiten en FOM-onderzoeks- Je gaat toch geen natuurkunde stude- centra willen dat tij keren: als elke ren? Dat vak is af! Nog een paar ex- school één extra student natuurkunde tra decimalen bepalen van de natuur- per jaar zou afleveren, dan zou dat al constanten daar is geen eer mee te tot een veelvoud van de huidige in- behalen. stroom in het wetenschappelijk on- Zo luidde het negatieve studieadvies derwijs leiden! Samen met de Stich- aan de jonge Max Planck. ting Physica ondersteunen zij een Dit studieadvies zou ook gegeven vijfjarig project, dat het AMSTEL kunnen zijn aan hedendaagse scholie- Instituut (Universiteit van Amster- ren. Consultatie van een paar vierde- dam) en het Centrum voor Bèta- en vijfdeklassers leerde dat zij de na- Didactiek (Universiteit Utrecht) gaan tuurkunde zó succesvol ingezakt zien uitvoeren, samen met een hopelijk in allerlei toepassingen dat zij liever groeiende groep docenten. voor een carrière in de technologie of www.natuurkunde.nl … voor leer- de multimedia kiezen. Dat beeld mag lingen onterecht zijn, het bestaat wel. Centraal in de activiteiten staat een Er worden nog wel andere motieven website: www.natuurkunde.nl. Deze genoemd om niet voor natuurkunde naam windt er geen doekjes om: hier te kiezen, en het loont de moeite die leert men de natuurkunde kennen. De verder uit te zoeken. Er zullen dan site zal aantrekkelijk zijn voor leer- nog meer beelden naar voren komen lingen door brede ondersteuning bij die onterecht zijn, maar intussen hun het leren van de schoolnatuurkunde te uitwerking niet missen. En dan is er combineren met moderne presentaties nog een marktmechanisme dat jonge- van het werk in de hedendaagse na- lui meer naar de financiële en eco- tuurkunde en technologie in de vorm nomische sector trekt dan naar de bè- van lessen en opdrachten. Deze les- tavakken: bèta betaalt slechter. sen en opdrachten zullen maximaal 8 aansluiten bij het natuurkundepro- Natdoc www.fys.ruu.nl/~wwwnatdc/ gramma op school, en maximaal ge- gaat daarmee op in natuurkunde.nl. bruik maken van de mogelijkheden die hedendaagse internet- en multi- media-technologie bieden. De leerlingen zullen er ook natuur- kundigen leren kennen, via inter- views over het werk dat ze doen, door een raadpleeg-de-expert-functie op de website of kennismaken met ex-natuurkundigen, want niet ieder- een die natuurkunde heeft gestudeerd gaat er in door. Natuurkundigen zijn immers ook buiten hun vak zeer ge- Stap voor stap wild! Het project en de site zijn nog maar Teus Zandsteeg, natuurkundeleraar net gestart en er is dus nog niet veel aan het Apeldoornse Heemgaardcol- te vinden. We moeten daar eerlijk lege, gaat twee dagen per week het over zijn. De ambities zijn uitgespro- leerlingendeel van de website coördi- ken, de coördinatoren zijn aan de neren. slag, de groep geïnteresseerde docen- … en voor docenten ten en andere partners groeit nog De site is er ook voor docenten. Het steeds en faculteiten en onderzoeks- moet een opsteker voor natuurkunde- centra verkennen de mogelijkheden leraren zijn dat ze als ambassadeurs voor een bijdrage. De basis van na- van hun vak vooraan staan. Alle re- tuurkunde.nl is al te bezichtigen en gisters van verleidingskunst en en- elke maand komt er meer op het web. thousiasme moeten worden openge- Over een jaar heeft elke docent na- trokken. Het project natuurkunde.nl tuurkunde in Nederland natuurkun- wil hen daarbij ondersteunen. Zo de.nl opgemerkt en naar wij hopen wordt gewerkt aan een databank met inspiratie en praktische hulpmiddelen tal van opgaven, opdrachten, tutori- op de site gevonden. als, links naar ècht goede websites, fora voor uitwisseling en discussie. U ook? Kwaliteit staat voorop: goede op- We willen graag met alle natuurkun- drachten en geen dode links. Deze dedocenten aan het werk om onze ambities worden tot nu toe door Nat- doelen te bereiken. U kunt dat op uw doc vervuld, waar webmaster René school doen door uw enthousiasme van der Weijden dit in zijn vrije tijd voor uw vak op uw leerlingen over te moest doen. René, leraar aan het St- brengen en door leerlingen ook actief Gregoriuscollege in Utrecht, gaat nu te verwijzen naar de docentensite van natuurkunde.nl www.natuurkunde.nl. Wij doen dat beheren en verder ontwikkelen, en door de site op- en uit te bouwen met krijgt daar twee dagen per week voor. praktische ondersteuning en informa- 9 tie. We zullen u hierover met regel- Wie voeren het project uit? maat informeren en stellen prijs op Het AMSTEL Instituut (Universiteit uw reacties. Natuurlijk moet natuur- van Amsterdam) en het Centrum voor kunde.nl ook inspirerend werken Bèta-Didactiek (Universiteit Utrecht) voor andere sectoren dan vwo- voeren het project uit. bovenbouw, dus ook de collega’s uit Maarten Pieters (AMSTEL Instituut, andere delen van het voortgezet on- projectleider): [email protected] derwijs willen we op de hoogte hou- Teus Zandsteeg (coördinator- den en betrekken bij leerlingen): [email protected] www.natuurkunde.nl René van der Weijden (coördinator- Docenten met auteurstalenten zijn docenten): van harte uitgenodigd voor ontwik- [email protected] kelwerk. Werkgroepen Woudschoten Oproep Tijdens de komende Woudschoten- Vandaar dat we dit artikel afsluiten conferentie (13-14 dec) wordt een met de oproep: meldt u vandaag nog aantal werkgroepen door ons geïniti- als belangstellende aan op de website eerd over praktische opdrachten, pro- www.natuurkunde.nl fielwerkstukken, interactieve tutorials Dan blijven we in contact. en de rol van natuurkunde.nl daarbij. 10

Description:
Gee van Duin, Piet Geerke, Bart Groeneveld, André Heck, Dirk van der Made, Leentje Molenaar, Oof Oud, Joost Termeer, Tjeerdo van filmpjes die leerlingen met hun
See more

The list of books you might like

Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.