Table Of ContentJAVA BİLGİSAYAR DİLİYLE
PROGRAMLAMA
Java 8
M. Turhan ÇOBAN
EGE Universitesi, Mühendislik Fakultesi,
Makine Mühendisliği bölümü
turhan.coban@turhancoban.com
JAVA BİLGİSAYAR DİLİYLE PROGRAMLAMA
İÇİNDEKİLER
1.0 PROGRAMLAMA DİLİNE GİRİŞ
1.1 NİÇİN JAVA PROGRAMLAMA DİLİ
1.2 BİLGİSAYARDA JAVA PROGRAMLARINI KURMA
1.3 JAVA PROGRAMINI YAZMA VE ÇALIŞTIRMA
1.4 TAMSAYI VE GERÇEK SAYI DEĞİŞKENLER VE MATEMATİK İŞLEMLER
1.5 STRING, CHAR VE BOOLEAN TİPİ DEĞİŞKENLER VE İŞLEMLERİ
1.6 JAVA NESNESİ OLARAK TANIMLANMIŞ TEMEL DEĞİŞKENLER
1.7 FİNAL TERİMİ VE SABİTLER
1.8 JAVA DİLİNDE BİT KOMUTLARI VE İŞLEMLERİ
1.9 JAVA DİLİNİN TEMEL KOMUTLARI : IF KOMUT YAPISI
1.10 JAVA DİLİNİN TEMEL KOMUTLARI : WHILE, DO-WHILE, FOR,SWITCH-CASE
TEKRARLAMA KOMUT YAPILARI
1.11 ARİTMETİK İŞLEMLERDE DEĞİŞKEN TÜRÜ DEĞİŞTİRME (CASTİNG) OPERASYONU
1.12 SAYI DEĞİL VE SONSUZ SONUÇLARI
1.13 EKSERSİZLER
1.14 PROBLEMLER
2.0 SINIF KAVRAMINA GİRİŞ VE METODLAR
2.1 JAVA API KÜTÜPHANESİ
2.2 METODLAR (FONKSİYONLAR-SUBROUTİNLER)
2.3 NESNE (OBJECT) TANIMI VE METOTLARDA KULLANIMI
2.4 METOTLARIN KENDİ KENDİNİ ÇAĞIRMASI (RECURSION)
2.5 AYNI ADLI METOTLARIN BİR ARADA KULLANILMASI (OVERLOADİNG)
2.6 METOT (METHOD) VE SINIF(CLASS) DEĞİŞKENLERİ
2.7 ALISTIRMALAR
2.8 PROBLEMLER
3.0 SINIF (CLASS) YAPILARINA GİRİŞ
3.0 STANDART KAVRAMLARIN TÜRKÇE KARŞILIKLARI
3.1 SINIF YAPISININ GENEL TANIMI
3.2 KURUCU ( CONSTRUCTOR ) METOT
3.3 DİĞER METOTLAR
3.4 THIS DEYİMİNİN KULLANIMI
3.5 SINIF DEĞİŞKENLERİNİN DIŞ DÜNYADAN GİZLENMESİ
3.6 ALIŞTIRMALAR
3.7 PROBLEMLER
3.8 HAFTA 6 ÖDEVLERİ
4.0 SINIFLARI BİR ARADA KULLANMA, SINIF NESNELERİNİN DİĞER SINIFLARDA SINIF
DEĞİŞKENİ OLARAK KULLANILMASI (COMPOSITION), KALITIM(INHERITANCE)
4.1 SINIF NESNELERİNİN DİĞER BİR SINIFTA KULLANILMASI (COMPOSITION)
4.2 SINIF NESNELERİNİN BİRBİRİNDEN KALITIM YOLUYLA TÜRETİLMESİ
(INHERITANCE)
4.3 ALIŞTIRMALAR
4.4 PROBLEMLER
5.0 BOYUTLU DEĞİŞKENLER
5.0 BOYUTLU DEĞİŞKENLERİN GENEL TANIMI
5.1 BİR BOYUTLU DEĞİŞKENLER VE NESNELER
5.2 GELİŞTİRİLMİŞ FOR DÖNGÜ YAPISI
5.3 NESNELERİN BOYUTLU YAPILARI
5.4 NESNE VE DEĞİŞKENLERİN ÇOK BOYUTLU KULLANIMI
5.5 BOYUTLU DEĞİŞKENLERDE BOYUT DEĞİŞTİRME
5.6 ALIŞTIRMALAR
5.7 PROBLEMLER
6.0 ABSTRACT SINIFLAR, INTERFACE, İNDİREK REFERANS KULLANIMI, İÇ
SINIFLAR VE LAMDA DEYİMİ
6.1 ABSTRACT SINIFLAR
6.2 INTERFACE
6.3 İÇ SINIF TANIMI VE LAMBDA DEYİMLERİ
6.4 ALIŞTIRMALAR
6.5 PROBLEMLER
7.0 GRAFİK ÇİZİMİ
7.1 JAVA SWING GRAFİK ORTAMI JFRAME VE JAPPLET SINIFLARI
7.2 JAPPLET KULLANARAK GRAFİK PENCERESİ OLUŞTURMA VE
KULLANMA
7.3 ALIŞTIRMALAR
7.4 PROBLEMLER
8.0 GRAFİK KONTROL VE PROGRAMLAMA-GRAFİK KULLANICI ARAYÜZÜ
(GRAPHIC USER INTERPHASE-GUI)
8.1 JBUTTON
8.2 JLABEL, JTEXTFIELD VE JTEXTAREA GRAFİK KONTROL SINIFLARI
8.3 MOUSE KONTROLU
8.4 KONTROL KUTUSU (JCHECKBOX)
8.5 RADIO KONTROL DÜĞMESİ
8.6 LIST KONTROLU JSCROLLPANE FORMAT DEYİMİ
8.7 MENU KONTROLU
8.8 JSLIDER GRAPHIC KONTROLU
8.9 JTABLE TABLO OLUŞTURMA
8.10 GRAFİK SAYFASINI FORMATLAMA
8.11 ALIŞTIRMALAR
8.12 PROBLEMLER
9.0 HATA KONTROLU
9.1 GENEL TANIMLAR
9.2 ALIŞTIRMALAR
9.3 PROBLEMLER
10.0 İLERİ VERİ YAPILARI
10.1 GENERIC(GENEL OLARAK TANIMLANMIŞ) METHODLAR
10.2 GENERIC(GENEL OLARAK TANIMLANMIŞ) SINIFLAR
10.3 LAMDA DEYİMLERİNİ GENEL SINIF TANIMLARIYLA KULLANMA
10.4 STRINGTOKENIZER SINIFI
10.5 STRINGBUFFER SINIFI
10.6 DİNAMİK BOYUTLU DEĞİŞKEN KULLANIMI : LIST, ARRAYLIST, VECTOR,
LINKEDLIST,QUE SINIFLARI
10.7 DİNAMİK HAFIZAYLA TANIMLANAN BOYUTLU SINIFLAR : TREE (AĞAÇ YAPILARI)
10.8 DİNAMİK HAFIZAYLA TANIMLANAN BOYUTLU SINIFLAR :: HASHTABLE YAPISI
10.9 DİNAMİK HAFIZAYLA TANIMLANAN BOYUTLU SINIFLAR: NAVIGABLE SET
10.10 DİNAMİK HAFIZAYLA TANIMLANAN BOYUTLU SINIFLAR: VERİ DEPOLAMA İÇİN
ARRAYLIST YAPISINI KULLANAN BİR PROGRAM
10.11 ALIŞTIRMALAR
10.12 PROBLEMLER
11.0 DOSYALAR, DOSYALARDAN VERİ OKUMA VE YAZMA
11.1 FILE SINIFI
11.2 READING SEQUENTIAL FILES THROUGH CHANNELS
11.2.1 BUFFERED READER SINIFI
11.2.2 SCANNER SINIFI
11.3 WRITING INTO SEQUENTIAL FILES THROUGH CHANNELS
11.4 ZIP,UNZIP SINIFLARI
11.5 ALIŞTIRMALAR
11.6 PROBLEMLER
12.0 VERİTABANI PROGRAMLAMA
12.1 SQLITE VERİTABANI
12.2 SQLITE VERİTABANI İLE SQL KOMUTLARININ KULLANIMI
12.3 SQL VE SQLITE VERİ TABANININ JAVA ORTAMINDA KULLANILMASI
12.4 HAFTA 16 EKSERSİZLERİ
12.5 HAFTA 16 ÖDEVLERİ
13. 0 HESAP ÇİZELGESİ PROGRAMLARINDAN VERİ OKUMA VE YAZMA
17.1 GENEL TANIM
17.2 HESAP ÇİZELGESİ PROGRAMLARINDAN VERİ OKUMA
17.3 HESAP ÇİZELGESİ PROGRAMLARINI FORMATLAMA
17.4 HESAP ÇİZELGESİ PROGRAMLARINA VERİ YAZMA
17.4 ALIŞTIRMALAR
17.5 PROBLEMLER
14.0 GERÇEK ZAMAN PROGRAMLAMA
18.1 PROGRAMLAMADA THREAD KULLANIMI
18.2 SİNKRONİZASYON
18.4 ALIŞTIRMALAR
18.5PROBLEMLER
15.0 JAVA PROGRAMLARININ İÇİNDE BAŞKA JAVA PROGRAMLARINI YAZDIRMA,
DERLEME VE ÇALIŞTIRMA (GERÇEK ZAMAN PROGRAMLAMA)
19.1 JAVA PROGRAMLARINI GERÇEK ZAMANDA DERLEME
19.2 PROGRAM İÇİNDE PROGRAM YAZMA VE DERLEME
19.3 ALIŞTIRMALAR
19.4 PROBLEMLER
16.0 NETWORK PROGRAMLAMAYA GİRİŞ
16.1 UNIFORM RESOURCE LOCATERS (URL) YAPISI
16.2 SOCKET PROGRAMLAMA (TCP/IP)
16.3 DATAGRAM
16.4 ALIŞTIRMALAR
16.5 PROBLEMLER
17.0 JAVA ANADİL PROGRAMLAMASINA GİRİŞ
17.1 TEMEL KAVRAMLAR, C VE C++ PROGRAMLAMA DİLİ
17.2 DEĞİŞKENLERİN VE JAVA NESNELERİNİN AKTARILMASI
17.3 ALIŞTIRMALAR
17.4 PROBLEMLER
19. REFERANS LİSTESİ
20.0 EKLER
Java deyimleri özeti
Konsol (dos) girdi Kullanıcı arayüzü(GUI) grafik girdi
Scanner input = new Scanner(System.in); String string = JOptionPane.showInputDialog(
int intValue = input.nextInt(); "Enter input");
long longValue = input.nextLong(); int intValue = Integer.parseInt(string);
double doubleValue = input.nextDouble(); double doubleValue =
float floatValue = input.nextFloat(); Double.parseDouble(string);
String string = input.next(); Kullanıcı arayüzü(GUI) grafik çıktı
Konsol (dos) çıktı JOptionPane.showMessageDialog(null,
System.out.println(herhangibirdeğer); "girdiyi yaz");
Temel veri türleri Aritmetik işlemler işlemler
byte 8 bits (-128 den 127 e) + toplama = eşitleme, atama
short 16 bits ( -32768 den 32767 e) - çıkarma += toplama
* çarpma
int 32 bits ( -2157483648 den 2147483647 e) -= çıkarma
/ bölme
long 64 bits (-9223372036854775808 den 9223372036854775808 e) *=çarpma
% kalan
float 32 bits (-3.40292347e+38 den 3.40292347e+38 e) ++var bir artma (önceden) /= bölme
double 64 bits (1.7976931348623157e+308 den --var bir azalma(önceden) %= kalan işlemleri
1.7976931348623157e+308 e) var++ bir artma(sonradan)
char 16 bits (Unicode) var—bir azalma(sonradan)
boolean 1 bit (true/false)
Karşılaştırma işlevcileri Mantık işlevcileri if (Eğer) deyimi
< küçüktür && VE
<= küçüktür veya eşittir || VEYA if (şart1-boolean) {deyimler;}
> büyüktür ! DEĞİL else if (şart2-boolean) {deyimler;}
>= büyüktür veya eşittir ^ exclusive VEYA else if (şart3-boolean) {deyimler;}
== eşittir ………
!= eşit değildir else {deyimler;}
switch deyimi While ve do-while döngü deyimleri For döngü deyimi
switch (integer seçici) {
case değer1: while (şart-boolean) { for (başlangıç değerleri, deyimleri; şart-
deyimler; deyimler; boolean;arttırma deyimi)
break; } {
... deyimler;
case değern: }
deyimler; do {
break; deyimler;
default: } while (şart-boolean);
deyimler;
}
Sıkça kullanılan statik metodlar ve sabitler Statik tek boyutlu değişkenler
Math.PI int[] list = new int[10];
Math.exp() list.length;
Math.random() int[] list = {1, 2, 3, 4};
Math.pow(a, b)
System.currentTimeMillis() statik çok boyutlu değişkenler
System.out.println(anyValue) int[][] list = new int[10][10];
JOptionPane.showMessageDialog(null, list.length;
message) list[0].length;
JOptionPane.showInputDialog( int[][] list = {{1, 2}, {3, 4}};
prompt-message)
Integer.parseInt(string)
Double.parseDouble(string)
Arrays.sort(type[] list)
Arrays.binarySearch(type[] list, type key)
1.0 PROGRAMLAMA DİLİNE GİRİŞ
1.1 NİÇİN JAVA PROGRAMLAMA DİLİ
Java Programlama dili şu anda dünyadaki en popüler programlama dillerinden biri haline gelmiştir. Java SUN
bilgisayar şirketince orijinal olarak elektrikli ev araçlarının (mikrodalga fırınları, buzdolapları , televizyonlar,
uzaktan kumanda cihazları vs.) birbiriyle haberleşmesini sağlamayı amaçlayan bir proje içerisinde 1991 yılında
geliştirilmeye başlandı. Orijinal adı bu dilin yaratıcıları James Gosling, Patrick Naughton, Chis Wartdh, Ed
Frank ve Mike Sheridan tarafından Oak olarak konulan programlama dili daha sonra bu isimde başka bir
programlama dili olduğu keşfedilince o anda bir kahvehanede kahve içen programlama gurubu tarafından kahve
markasından esinlenerek Java olarak değiştirildi. Akıllı elektronik ev araçları pazarı SUN gurubunun
tahminlerinden çok daha yavaş bir gelişme gösteriyordu. Bu yüzden Java dili projesi ticari bir geliştirme projesi
olarak büyük olasılıkla iptal edilecekti. 1993 Yılında "World Wide Web" büyük bir atılım göstererek bütün
dünyaya yayılmaya başladı. Javanın Dinamik Web sayfaları hazırlamadaki büyük potansiyelini gören SUN
şirketi projeyi bu tarafa yönlendirdi ve bu javaya yeni bir canlılık ve yaşama umudu sağladı.
Mayıs 1995 de SUN javayı büyük bir konferansta tanıttı. Program iş dünyası tarafından derhal büyük bir ilgiyle
karşılandı. Java Modern bilgisayar dünyasının ses, grafik işlem, haberleşme gibi ihtiyaçlarına cevap verebilen ve
Ticari gayeler için hazırlanan bir Program dili olarak daha önceki bilgisayar dillerinin hiç birinin kapsayamadığı
özellikleri içermekteydi. Bunun yanı sıra dil komut yapısı olarak C++ diline çok yakın olması da öğrenilmesini
kolaylaştırıyordu. SUN Javayı "World Wide Web" de kullanmak isteyen herkese ücretsiz olarak sundu. Java
internette yayınlanmasının ardından çok büyük bir patlama yaşadı. 1997 ye gelindiğinde dünyadaki bütün
bilgisayar okullarında temel bilgisayar dili olarak gösterilmeye başlandı. Dünyada şu anda hala en çok kullanılan
bilgisayar dili olan C++ dilinin yapılan hataları tam olarak denetlememesi programın çalışma hızını arttırma
yönünden iyi bir özellik olsa da profesyonel programcılar dışında kullanılmasını sınırlandırıcı bir etki yapıyordu.
Java ise bütün hataları bildiren yapısı ve modern bilgisayarın bütün fonksiyonlarına ulaşabilen kütüphaneleriyle
programcıların çok daha kolaylıkla öğrenebileceği bir dildir. Burada hemen şunu da belirtelim. C dili hızlı
çalışma amacı birinci planda tutularak yaratılmış bir dildir. Javada ise emniyet ilk planda yer almıştır. Hız
açısından düşünüldüğünde java C (ve C++) diliyle rekabet edemez. zaten program derleyicisi de C++ dilinde
yazılmıştır.
Javanın diğer önemli bir temel özelliği Nesne kökenli (object oriented) bir dil olmasıdır. Nesne kökenli diller,
nesneleri gerçek dünyadakine daha benzer bir yapıda tanımlayarak anlaşılmalarını kolaylaştırırlar. Nesneleri
gerçek dünyadaki gibi masa, sandalye, bilgisayar, gerçek gaz, ısı eşanjörü gibi tanımlayarak programlamak insan
beyninin anlaması açısından çok daha kolaydır. Bundan önceki tam nesnel kökenli programlama dillerinden
hiçbiri çok yaygınlık kazanmamıştı. Bu tür dillere Smalltalk,u Örnek verebiliriz. C++ nesnel kökenli
programlama yapabilen bir dildir. Fakat yapısal (structural) birprogramlama dili olan C dilinin bir uzantısı olarak
geliştirildiğinden tam anlamıyla nesnel kökenli bir dil olduğu söylenemez.
Java dilini geleceğin dili yapan diğer bir özelliği de çok kullanımlı (multi-tasking) ve paralel kullanımlı(multi-
treading) bir dil olmasıdır. Çok kullanımlılık birden fazla işlemin aynı anda yapılabilmesinin tanımıdır. Paralel
kullanımlılık ise birden fazla programın aynı anda hafızayı beraber kullanarak kullanılabilmesidir. Örnek olarak
World ve Excel programlarının Windows NT ortamında aynı anda kullanılmasıdır. ADA gibi bazı eski Program
dillerinde çok kullanımlılık programlanabiliyordu. Paralel kullanım olanaklarını sunan ilk bilgisayar dili ise
javadır. Paralel kullanım paralel programlama kavramından ayrıdır ve karıştırılmamalıdır. Paralel
programlanmada birden fazla Bilgi işlem Ünitesine (CPU ) ayrı programlar veya bir programın ayrı parçaları
gönderilir. Paralel kullanımda ise bir CPU nun kullanım zamanı küçük parçalara ayrılarak değişik Program veya
Program parçacıkları bu zaman paketçiklerini paylaşarak kullanırlar.
Javayı önemli bir Program dili haline getiren en önemli özelliği ise kullanılan bilgisayardan bağımsız olmasıdır.
Javada yazılan bir Program Unix, Machintosh, Windows 95 veya Windows NT veya herhangi bir 32 bit
makinada hiç değiştirilmeden kullanılabilir. Java programlarının grafikleri "Wold Wide Web" sayfalarının
programlama dili olan html (hypertext markup language) ile aktarılır. Bu yüzden html ve java programlarını
birlikte kullanmak ve java programlarını gerçek zamanda www sayfalarında göstermek mümkündür. Kendi web
sayfanızı veya webde yazılmış kitabınızı bütün dünyaya aktarırken yaptığınız analizleri de bu kitabın dinamik bir
parçası olarak sunabilirsiniz. Bu Türkiye gibi ülkelerin dünyaya kapılarını daha kolay açmaları açısından
oldukça önemli bir özelliktir.
Javanın HTML diliyle kullanılabilmesi, bazı kişilerde htmlin bir parçası olduğu gibi bir kavram gelişmesine yol
açmiştir. Programlamaya yeni başlayanlar sık sık html ile javayı birbirine karıştırırlar. veya javanın HTML'nin
bir uzantısı olduğunu düşünürler. Bu temelde oldukça yanlış bir varsayımdır. HTML internet belgelerini
birbirine bağlamak amacıyla geliştirilmiş bir belge işlem sistemidir ve bir programlama dili değildir. HTML ile
javanın tek gerçek ilgisi HTML deki applet komutudur. bu komut yardımıyla java dilinde yazılmış programların
sonuçları HTML ortamına dinamik olarak aktarılabilir.
Android giderek yayılan bir işletim sistemi olarak önce telefon gibi sistemlerin temel işletim sistemi olarak
ortaya çıktı ve giderek bilgisayar alanlarında yayılmakta.Linux tabanlı bu işletim sisteminde java programlama
dili önemli bir yer tutmaktadır. Android uygulamaları java programlama dili kullandığından bu dilin
gelişmesinde önemli bir rol oynamaya aday görünmektedir.
1.2 BİLGİSAYARDA JAVA PROGRAMLARINI KURMA
Java programlama diliyle bilgisayar programı yazmaya başlayabilmek için elinizde Java kurma seti (Java
Development Kit- JDK ) bulunmalıdır. Bu paket Orackle bilgisayar sitesinin adresinden ücretsiz olarak
indirilebilmektedir. http://www.oracle.com/technetwork/java/index.html
Siteye girdiğinizde önce JAVA SE program paketini seçiniz. Bundan sonra JDJ7.4 sürümünü veya bulunan
en yeni sürümü seçebilirsiniz. “Download”(yükle) düğmesine basarak programı yüklemeye başlıyabilirsiniz
Licence Aggrement (Licans kabulü) kutusunu işatretleyiniz ve kullandığınız işletim sistemine göre
yükleyeceğiniz program versiyonunu seçiniz. 64 bit bilgisayar sistemi kullanıyorsanız 64 bit versiyonunu
seçebilirsiniz. Benim kişisel olarak gerçek zaman prohramlamalarında dış algılayıcılardan veri okurken
problemlerim olduğundan 32 bir versiyonunu tercih ediyorum.
Programı internetten yükledikten sonra çalıştırarak bilgisayarımıza yükleyebiliriz.
Yükleme esnasında program size yüklenecek dosya sistemini soracaktır. c:\java veya d:\java gibi basit bir dosya
sistemi kullanırsanız, daha sonra erişim gerektiğinde erişim daha kolay olabilir.
