(FT_25(2)_2011.pdf) PDF
Preview (FT_25(2)_2011.pdf)
ISSN 0867-3888 AKADEMIA WYCHOWANIA FI ZYCZ NE GO IM. BRONISŁAWA CZECHA W KRAK O WIE FOLIA TURISTICA Nr 25(2) – 2011 Wydanie specjalne z okazji 35-lecia Wydziału Turystyki i Rekreacji AWF w Krakowie „Z Warsztatów Mistrzów” Redakcja naukowa: Wiesław Alejziak KRAKÓW 2011 Redaktor naczelny: Andrzej Matuszyk Rada naukowa: Stefan Bosiacki, Milan Ďuriček, Ryszard Gałecki, Stanisław Liszewski, Krzysztof Podemski, Boris Vukonić, Janusz Zdebski Redaktor naukowy numeru: Wiesław Alejziak Kolegium redakcyjne: Wiesław Alejziak, Zygmunt Kruczek, Ryszard Winiarski Sekretarz redakcji: Sabina Owsianowska Artykuły recenzowane anonimowo Adiustacja: Barbara Przybyło Adres Redakcji: Akademia Wychowania Fizycznego al. Jana Pawła II 78, 31-571 Kraków tel. +48 12 683-12-78 Publikacja częściowo dotowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego © Copyright by University School of Physical Education, Cracow, Poland Opracowanie DTP: Ryszard Sasorski (Dział Projektów Wydawniczych) Druk: ArtProm, 31-431 Kraków, ul. Dukatów 29 Nakład: 150 egz. NR 25(2) FOLIA TURISTICA 2011 SPIS TREŚCI Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 CZĘŚĆ I Z warsztatów naukowych światowych mistrzów badań nad turystyką Erik Cohen, Zmieniające się oblicza współczesnej turystyki . . . . . 13 Biogram naukowy Erika Cohena oraz charakterystyka jego wkładu w rozwój badań nad turystyką (opr. K. Podemski) . . . . . . . . . . . 21 Graham M.S. Dann, „Zabierz mnie do Hiltona”: paradygmat języka turystyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Biogram naukowy Grahama M.S. Danna oraz charakterystyka jego wkładu w rozwój badań nad turystyką (opr. S. Owsianowska) . . . . . 43 Richard W. Butler, Źródła teorii ewolucji obszaru turystycznego . . . 47 Biogram naukowy Richarda W. Butlera oraz charakterystyka jego wkładu w rozwój badań nad turystyką (opr. Z. Kruczek i A. Szromek) . 66 Douglas G. Pearce, Model „potrzeby-funkcje” w dystrybucji tury- styki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 Biogram naukowy Douglasa G. Pearce’a oraz charakterystyka jego wkładu w rozwój badań nad turystyką (opr. B. Włodarczyk) . . . 97 Metin Kozak, Marica Mazurek, Marka obszaru recepcji turystycz- nej: wartość marki, tożsamość marki, rozszerzanie marki i co-bran- ding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Biogram naukowy Metina Kozaka oraz charakterystyka jego wkładu w rozwój badań nad turystyką (opr. M. Żemła) . . . . . . . . . . . . 120 4 SPIS TREŚCI H. Leo Theuns, Analiza strukturalna rozmiarów rzeczywistych i po- tencjalnych wycieków/powiązań w gospodarce turystycznej Karaibów . 123 Biogram naukowy H. Leo Theunsa oraz charakterystyka jego wkładu w rozwój badań nad turystyką (opr. P. Zmyślony) . . . . . . . . . . 153 Arch G. Woodside, Marcia Y. Sakai, Ewaluacja działań i rezulta- tów Organizacji Zarządzania Destynacjami (DMO) – badania metodą studium przypadku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 Biogram naukowy Archa G. Woodside’a oraz charakterystyka jego wkładu w rozwój badań nad turystyką (opr. W. Alejziak) . . . . . . . 203 Philip L. Pearce, Szacunek dla przeszłości przygotowaniem na przyszłość – rozwój australijskich badań akademickich nad turysty- ką . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 Biogram naukowy Philipa L. Pearce’a oraz charakterystyka jego wkładu w rozwój badań nad turystyką (opr. D. Ujma) . . . . . . . . 230 CZĘŚĆ II Z warsztatów naukowych polskich badaczy turystyki Krzysztof Podemski, Polski turysta za granicą. Od stalinizmu do Schengen i Wizz Air . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Sabina Owsianowska, Promocja turystyki, dyskurs i tożsamość . . . 257 Zygmunt Kruczek, Adam Szromek, Wykorzystanie modelu R.W. Butlera w interpretacji rozwoju atrakcji turystycznej na przykładzie Kopalni Soli w Wieliczce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 Bogdan Włodarczyk, Krajobraz i przestrzeń turystyczna miasta . . . 291 Michał Żemła, Współtworzenie wartości a konkurencyjność obszarów recepcji turystycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311 Piotr Zmyślony, Globalizacja i turystyka w miastach: korzyści i zagro- żenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329 Wiesław Alejziak, Globalna polityka turystyczna – utopia, alterna- tywa, czy konieczność? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343 SPIS TREŚCI 5 Dorota Ujma, Lesley Lawrence, Optymalizacja informacji zwrotnej w nauczaniu – na przykładzie inicjatywy „Planowanie rozwoju osobi- stego” w programie nauczania turystyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393 CZĘŚĆ III Epilog Rola mistrzów we współczesnej nauce – na przykładzie badań nad turystyką 1. Sabina Owsianowska, Perspektywy krytycznych badań nad tu- rystyką a rola mistrzów w nauce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421 2. Wiesław Alejziak, Kto to jest „mistrz naukowy” oraz jaka jest jego rola we współczesnej nauce? – rozważania na przykładzie badań tu- rystycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439 NR 25(2) FOLIA TURISTICA 2011 WSTĘP Szanowni Czytelnicy. Oddajemy w Wasze ręce kolejny, ale jednak zasadni- czo różniący się od poprzednich, bo specjalny numer czasopisma „Folia Turisti- ca”. Ten dwutomowy (wydany osobno w języku polskim i angielskim) numer został przygotowany w związku z jubileuszem 35-lecia powstania Wydziału Turystyki Rekreacji w uczelni, która od początku wydaje nasze czasopismo, czyli Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie1. Powstanie tego wydzia- łu rozpoczęło także proces kształcenia akademickiego na kierunku turystyka i rekreacja w naszej Uczelni, która – co warto podkreślić – uruchomiła studia magisterskie w tym zakresie jako druga uczelnia w Polsce i kontynuuje je z do- brym skutkiem do dziś. Postanowiliśmy uczcić tę rocznicę realizacją pewnego dosyć oryginalnego (nie tylko w skali naszego kraju) projektu wydawniczego, jakim było przygotowanie tego wyjątkowego numeru naszego sztandarowego czasopisma. Pragnąc nadać mu taki właśnie charakter, zaprosiliśmy do współ- pracy ośmiu wybitnych zagranicznych badaczy turystyki, którzy zdecydowali się opublikować u nas prace będące efektami ich ostatnich badań. Oprócz tych niekwestionowanych autorytetów naukowych, cieszących się uznaniem bada- czy turystyki na całym świecie, do udziału w naszym projekcie zaprosiliśmy także (zachowując procedurę recenzowania prac) ośmiu znakomitych badaczy z Polski, zajmujących się problematyką podobną do naszych gości zagranicz- nych oraz mających szczególnie bogaty dorobek naukowy w danej dziedzinie. W ten sposób powstał specjalny tom półrocznika „Folia Turistica”, który ukazuje się pod tytułem Z warsztatów Mistrzów2. Jestem przekonany o tym, że każdy z autorów prac zamieszczonych zwłaszcza w pierwszej części tego 1 Przez kilka pierwszych lat (w okresie 1990-1993) „Folia Turistica” wydawana była wspólnie z Państwowym Wydawnictwem Naukowym, uznawanym wówczas za najlepsze wy- dawnictwo naukowe w Polsce. 2 Warto w tym momencie wskazać na trudności, jakie sprawiało przetłumaczenie polskiego podtytułu pracy (Z warsztatów Mistrzów) na język angielski. W języku polskim bowiem wyraz „mistrz naukowy” (w znaczeniu wybitny autorytet naukowy) jest mocno zakorzeniony i często używany, podczas gdy w języku angielskim termin „mistrz” ma nieco inne znaczenie i w odnie- sieniu do naukowców jest rzadko stosowany. Podobnie jest z terminem „warsztat naukowy”, który w języku polskim odnosi się do całokształtu kompetencji naukowych badacza, podczas gdy w języku angielskim ma zupełnie inne, znacznie węższe znaczenie. Aby w jak największym stopniu oddać ideę i charakter tego specjalnego tomu, w języku angielskim zdecydowano się na podtytuł The Master Classes, który chyba trafnie oddaje charakter publikacji. 8 WSTĘP numeru, w pełni zasługuje na miano prawdziwego Mistrza światowych ba- dań turystycznych. Jednocześnie mam nadzieję, że już niebawem można będzie mówić w ten sam sposób także o wszystkich polskich autorach opu- blikowanych tutaj prac (moim zdaniem niektórzy z nich już dzisiaj na takie miano zasługują). Oprócz tłumaczeń prac Mistrzów, przedstawili oni także swoje prace (zamieszczone w drugiej części tomu), które potwierdzają ich znakomity warsztat i dojrzałość naukową. Jako redaktor naukowy i pomysłodawca takiej formuły wydania tego ju- bileuszowego numeru półrocznika „Folia Turistica” (warto dodać, że oprócz jubileuszu, o którym wspomniano wyżej, jest to bowiem także jubileuszowy 25. numer naszego czasopisma) pragnę podkreślić, że idei tej przyświecało kilka różnych celów. Oprócz uczczenia samego jubileuszu, jednym z głów- nych celów było zapoznanie polskich czytelników z badaniami prowadzony- mi w ostatnim czasie przez najlepszych badaczy turystyki na świecie. Więk- szość (pięć) spośród ośmiu prac napisanych przez zaproszonych do udziału w tym projekcie mistrzów, stanowią teksty przygotowane przez nich spe- cjalnie dla naszego czasopisma. Trzy artykuły są przedrukami (w wersji an- gielskiej tomu) oraz tłumaczeniami (w wersji polskiej) prac publikowanych już wcześniej w renomowanych wydawnictwach. Pierwsza z nich to podsta- wowy rozdział w opublikowanej niedawno dwutomowej książce, poświęco- nej w całości pewnej, znanej zapewne wszystkim badaczom turystyki teorii, opracowanej przez jednego z naszych mistrzów (który zresztą oba tomy tej książki zredagował), natomiast pozostałe dwa artykuły ukazały się wcze- śniej w wysoko cenionych periodykach naukowych („Society” oraz „Annals of Tourism Research”). Cały tom zawiera w sumie dziewiętnaście artykułów, zgrupowanych w trzy odrębne części. W pierwszej zamieszczono wszystkie artykuły tytu- łowych mistrzów oraz ich krótkie biogramy naukowe oraz charakterystyki wkładu, jaki wnieśli oni w rozwój badań turystycznych. Tłumaczenia arty- kułów oraz biogramy naukowe mistrzów zostały opracowane przez badaczy polskich, którzy niezależnie od tego napisali także swoje odrębne artykuły, korespondujące tematycznie z pracami „swoich” mistrzów. Zostały one za- mieszczone w drugiej części tomu. Natomiast w ostatniej jego części, która w szczególny sposób nawiązuje do wiodącej idei tego specjalnego numeru naszego czasopisma, zamieszczono dwa artykuły podejmujące temat roli i zadań tytułowych mistrzów we współczesnej nauce, na przykładzie badań turystycznych. Inspiracją do ich napisania był wspaniały dorobek i kariera naukowa wszystkich zaproszonych do udziału w tym projekcie wydawni- czym autorów. Wydaje się, że prace te stanowić mogą także swoisty zaczyn do ciekawej dyskusji na ten temat, która powinna – moim zdaniem – toczyć się stale wśród ludzi parających się nauką. Artykułom towarzyszy specjal- WSTĘP 9 ny załącznik, zawierający wypowiedzi wybitnych polskich i zagranicznych badaczy turystyki, którzy zostali poproszeni o opinie na temat kilku klu- czowych dla tego zagadnienia kwestii, takich jak: zmiany zachodzące we współczesnej nauce oraz będące ich efektem zmiany w postrzeganiu roli i zadań Mistrzów, ich działania na rzecz poprawy jakości badań i publikacji turystycznych, doskonalenia metodologii, wskazywania nowych kierunków badań, rozwoju kadry naukowej (zwłaszcza młodych badaczy turystyki), in- tegracji (także międzynarodowej) całego środowiska badaczy turystyki, ety- ki akademickiej itd. Mam nadzieję, że to trochę nietypowe przedsięwzięcie naukowe spodoba się naszym Czytelnikom. Warto dodać, że jest to także pierwszy numer na- szego czasopisma, który ukazuje się w wersji anglojęzycznej. Decydując się na taki krok, mieliśmy na uwadze dwa względy. Pierwszy to fakt, że anglo- języczne wydanie czasopisma „Folia Turistica”, w połączeniu z publikacją aż tylu prac wybitnych gości zagranicznych, powinno przyczynić się do za- znaczenia „polskiej obecności” na międzynarodowej arenie studiów i badań nad turystyką (co niestety dosyć rzadko polskim badaczom się udaje) oraz promocji naszego czasopisma poza granicami Polski. Drugi zaś wiąże się z dalszym rozwojem naszego czasopisma. Być może ten oddawany właśnie do rąk Czytelników numer stanowić będzie pierwszy krok w kierunku prze- kształcenia półrocznika „Folia Turistica” w czasopismo anglojęzyczne lub dwujęzyczne. Jesteśmy bardzo ciekawi opinii, jakie na ten temat mają nasi Czytelnicy, w tym zwłaszcza potencjalni autorzy przyszłych prac naukowych publikowanych w kolejnych numerach czasopisma „Folia Turistica”. Jest jeszcze jeden aspekt i jednocześnie ważny cel tego projektu, który chciałbym w tym miejscu podkreślić. Mam na myśli to, że dzięki niemu spo- ra grupa polskich badaczy (zwłaszcza młodych) miała możliwość bezpośred- niego kontaktu z prawdziwymi mistrzami światowych badań nad turystyką, których dotychczas najczęściej znała tylko z literatury. To dla nas wszyst- kich (piszę to w imieniu polskich uczestników projektu) z pewnością bardzo cenne doświadczenie, które będzie zapewne „procentować” w przyszłości, skutkując jeszcze lepszą jakością naszych badań i publikacji. Życząc przyjemnej lektury oraz wielu naukowych inspiracji, jakich z pewnością ten jubileuszowy, specjalny tom naszego czasopisma może Pań- stwu dostarczyć, zapraszam do współpracy i publikowania na naszych ła- mach swoich prac. Wiesław Alejziak
Description:The list of books you might like
