EFFECTS OF MORPHING ON AEROELASTIC BEHAVIOR OF UNMANNED AERIAL VEHICLE WINGS A THESIS SUBMITTED TO THE GRADUATE SCHOOL OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES OF MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY BY LEVENT ÜNLÜSOY IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF DOCTOR OF PHILOSOPHY IN AEROSPACE ENGINEERING FEBRUARY 2014 Approval of the thesis: EFFECTS OF MORPHING ON AEROELASTIC BEHAVIOR OF UNMANNED AERIAL VEHICLE WINGS submitted by LEVENT ÜNLÜSOY in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in Aerospace Engineering Department, Middle East Technical University by, Prof. Dr. Canan Özgen _____________________ Dean, Graduate School of Natural and Applied Sciences Prof. Dr. Ozan Tekinalp _____________________ Head of Department, Aerospace Engineering Prof. Dr. Yavuz Yaman _____________________ Supervisor, Aerospace Engineering Dept., METU Examining Committee Members: Prof. Dr. Serkan Özgen _____________________ Aerospace Engineering Dept., METU Prof. Dr. Yavuz Yaman _____________________ Aerospace Engineering Dept., METU Assoc. Prof. Dr. Melin Şahin _____________________ Aerospace Engineering Dept., METU Assoc. Prof. Dr. Ender Ciğeroğlu _____________________ Mechanical Engineering Dept., METU Assoc. Prof. Dr. Erdem Acar _____________________ Mechanical Engineering Dept., TOBB ETU Date: 07.02.2014 I hereby declare that all the information in this document has been obtained and presented in accordance with academic rules and ethical conduct. I also declare that, as required by these rules and conduct, I have fully cited and referenced all material and results that are not original to this work. Name, Last Name: Signature: iv ABSTRACT EFFECTS OF MORPHING ON AEROELASTIC BEHAVIOR OF UNMANNED AERIAL VEHICLE WINGS Ünlüsoy, Levent Ph.D., Department of Aerospace Engineering Supervisor : Prof. Dr. Yavuz Yaman February 2014, 175 pages Morphing aircraft technologies became the center of attention in aviation industry through the last decade. Although the intended optimization of the aircraft in terms of aerodynamics and/ or flight performance resulted in advantages like reduction in carbon dioxide emission and noise levels; that also brought some structural borne problems such as the possibly deteriorating change in the aeroelastic behavior of the structure. These structural problems should be clearly identified and attempted to be eliminated even at the conceptual design stages. This study intends to provide a broad view for the effects of morphing especially on the linear aeroelastic behavior of unmanned aerial vehicle wings. The study considered four different flight phases, namely take-off, climb, cruise, and loiter. An unmanned aerial vehicle wing, which was considered to be used in these four phases, was assumed to undergo chord, span, sweep and camber change with the help of certain morphing mechanisms such as the leading and the trailing edge mechanisms and the telescopic ribs and spars. Four different wing geometries were then obtained by considering the aircraft design requirements, aircraft performance v requirements and aircraft structural requirements. Those four different wing shapes so obtained, which satisfy the minimum requirements for design, performance and structure and by no means optimum for any of those requirements, were studied for linear aeroelastic instability problems. An in-house computer program was developed and used for the prediction of the flutter and divergence speeds at different stages of the flight, in which the planform of the wings were changing. Aeroelastic models of morphing wings at different flight phases were developed as reduced order models having two-degrees-of-freedom and three- degrees-of-freedom. Theodorsen theory was used to represent the unsteady aerodynamics. Structural properties of the wings were obtained by conducting a series of finite element analyses on the developed equivalent plate models representing the planform of each morphing wing shapes. Two different classical solution methods were used during the aeroelastic analysis; k-method and pk- method. Aeroelastic analyses conducted showed that the flutter and divergence speeds drastically changes up to 58 percent and 75 percent respectively among different wing configurations, when compared to the highest flutter and divergence speeds achieved. A series of analyses were conducted throughout this study, in order to identify the structural problems which arise due to the inclusion of the morphing phenomenon in aircraft design. It was realized that, the aeroelastic tailoring due to the morphing should be an essential part of the structural design procedure. Keywords: Aeroelastic Analyses, Flutter Prediction, Morphing Wing Design, Reduced Order Aeroelastic Modeling vi ÖZ ŞEKİL DEĞİŞTİREBİLMENİN İNSANSIZ HAVA ARACI KANATLARININ AEROELASTİK DAVRANIŞINA ETKİLERİ Ünlüsoy, Levent Doktora, Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi : Prof. Dr. Yavuz Yaman Şubat 2014, 175 sayfa Şekil değiştirebilen uçak teknolojileri geçtiğimiz on yılda havacılık sanayisinde ilgi odağı haline gelmiştir. Uçağın aerodinamik ve/ veya uçuş performansı açısından amaçlanan en iyileştirmesi, karbondioksit salınımının ve gürültü düzeylerinin azalması gibi faydalarının yanı sıra, aeroelastik davranışın olumsuz yönde etkilenmesi gibi yapısal kaynaklı sorunların da ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bu yapısal problemler dikkatlice belirlenmeli ve kavramsal tasarım aşamasından başlayarak giderilmeye çalışılmalıdır. Bu çalışmanın hedefi, başta insansız hava aracı kanatlarının doğrusal aeroelastik davranışı olmak üzere, şekil değiştirebilmenin olası etkileri hakkında kapsamlı bir bakış açısı sağlamaktır. Çalışmada kalkış, tırmanış, seyir ve avare uçuş olmak üzere dört farklı uçuş evresi incelenmiştir. Bu dört evrede kullanılması düşünülen insansız hava aracı kanadının hücum ve firar kenarı mekanizmaları, teleskopik kaburga ve kiriş mekanizmaları gibi bazı şekil değiştirme mekanizmaları yardımıyla veter, kanat açıklığı, süpürme açısı ve kambur değişimine uğradığı varsayılmıştır. Dört farklı kanat geometrisi elde edilirken; uçak tasarım vii gereksinimleri, uçak performans gereksinimleri, uçak yapısı gereksinimleri göz önünde bulundurulmuştur. Gereksinimler açısından asgari değerleri sağlayan ancak bu gereksinimler açısından hiçbir şekilde en iyileştirilme süreçleri uygulanmayan bu dört kanat şekli, doğrusal aeroelastik kararlılık açısından incelenmiştir. Kanat kuşbakışı görüntüsünün değişime uğradığı, bu dört farklı uçuş evrelerindeki çırpma ve ayrılma hızları tez sürecinde geliştirilen özgün bir bilgisayar programı yardımıyla belirlenmiştir. Şekil değiştirebilen kanatların farklı uçuş evrelerindeki aeroelastik modelleri, iki-serbestlik-dereceli ve üç-serbestlik-dereceli düşük mertebe modeller olarak geliştirilmiştir. Değişken aerodinamik yükler Theodorsen teorisi kullanılarak gösterilmiştir. Kanatların yapısal özellikleri, farklı uçuş rejimlerindeki kanatlar için geliştirilen eşdeğer plak modelleri üzerinde yapılan bir dizi sonlu elemanlar analizi ile elde edilmiştir. Aeroelastik analizlerde iki farklı klasik çözüm yöntemi olan k- yöntemi ve pk-yöntemi kullanılmıştır. Farklı uçuş rejimlerine ait yapılandırmalar için yapılan aeroelastik analizler, hesaplanan en yüksek çırpma ve ayrılma hızlarıyla kıyaslandığı takdirde çırpma ve ayrılma hızlarında sırasıyla yüzde 58 ve yüzde 75’e varan oranlarda değişimler olduğunu göstermiştir. Bu çalışmada, şekil değiştirebilme olayından kaynaklanan yapısal sorunların belirlenmesi için analizler yapılmıştır. Çalışma sonucunda, şekil değiştirebilen kanat tasarımında aeroelastik iyileştirmenin yapısal tasarım sürecinin son derece önemli bir parçası olduğu gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: Aeroelastik Analizler, Çırpmanın Öngörümü, Şekil Değiştirebilen Kanatların Tasarımı, Basitleştirilmiş Aeroelastik Modelleme viii to my parents, sister and wife for their love, care and support and to my late grandpas ix ACKNOWLEDGEMENTS I would like to express my deepest gratitude to my supervisor and whom I believed to be my mentor, Prof. Dr. Yavuz Yaman for his patient guidance, encouragements, insight and support in this study. I would like to thank my thesis committee members Assoc. Prof. Dr. Melin Şahin and Assoc. Prof. Dr. Ender Ciğeroğlu for their advices on the scope of this thesis, which improved the quality of this work. I would like to show my sincere respects to the other jury members, Prof. Dr. Serkan Özgen and Assoc. Prof. Dr. Erdem Acar for their afford in order to evaluate and enhance this study. The licensed software used in this thesis in between February 2010 and February 2012 was properties of Middle East Technical University where the author was formerly employed. The licensed software used in between February 2012 and February 2014 was properties of University of Turkish Aeronautical Association, where the author is employed on the time this study was published. The opportunity given on the usage of the software was appreciated. I would like to thank my parents and my sister for their love, care and support. Finally, I would like to thank my beloved wife, who always makes me felt loved and each day of my life delightful. x
Description: