- - - - - - 1 -- ************************************************************************* in BELGIE -- * onze nIeuwe ZOMER 1988 CATALOGUS is nu uit. Stuur ons een kaartje * zijn al onze artikelen verkrijgbaar bij - * met je naam en adres + de vermelding 'MSX/ms-dos COMPUTER MAGAZINE' * Het Computerwinkeltje pvba, -- * en we sturen hem GRATIS toe. Of kom hem afhalen in de winkel. * M Sabbestraat 39, B-2800 MECHELEN - ************************************************************************* telefoon (015) 206 645 - HIERONDER EEN OVERZICHT VAN ACTUELE MSX BOEKEN MSX Bestsellers Voorjaar 88 Z80, BASIC, C, Logo, Pascal * Speciale MSX boeken aanbieding ~ MSX ROM/BIOS Handboek ••••••••••••••• 55 Zakboekj e Z-80 ............. 25,25 * MSX EXPOSED •••••••••••• f 5, - > Programmeercursus MSX BASIC ••••••••• 45 Machinetaal Z80 - Gestruct 39,50 * normale prijs f 39,- > 40 Grafische Programma's MSX ••••• 29,90 Microsoft BASIC - MSX BASIC ••• 69 MSX(2) BASIC en Machinetaal •••••• 32,50 De Programmeertaal C •••••••••• 25 Turbo Pascal Compleet ••••••••••••••• 68 Logisch Logo •••••••••••••••••• 35 MSX nederlands NIEUW! MSX Computers en de Buitenwereld 27,85 *Praktijksoftware voor MSX MSX Truuks en Tips deel 8 •••••••• 25,15 MSX nederlands Computers - ook voor disk 27,9C Werken met Bestanden in MSX BASIC ••• 45 BASIC Computerspellen MSX •• 27,50 *MSX Computers en de Buitenwereld Handboek MSX ••••••••••••••••••••• 79,50 Zakboekje MSX - BASIC, DOS. 21,50 met print-lay-outs •••••••• 27,8' BASICODE-3 incl cassette MSX/MSX2 27,50 MSX Handboek voor Gevorderd. 64,50 *Elektronicaprojecten voor Grafische Experimenten voor MSX •• 34,50 MSX LOGO Spelenderwijs ••••• 27,50 MSX Computers ............. 34,5C MSX BASIC (Sickier) .............. 30,75 MSX-Computers in Basisschool 39,90 Toepassingen voor MSX computers •• 29,50 MSX Computers en Printers •• 27,75 MSX-2 BASIC Handboek ••••••• 57,0' MSX Programmeren in Machinetaal •• 32,50 MSX BASIC Handboek ••••••••• 49,95 Financiele Programmaas v MSX 25,7' MSX Machinetaalhandboek •••••••••• 34,80 MSX DOS Handboek v iedereen 26,75 Het MSX Software boek •••••• 27,9C Machinetaal voor MSX Computers ••• 39,50 MSX Disk Handboek •••••••••• 29,80 Werken met de MSX Computer 25,7' Tips en Trucs voor de MSX Computer 49,90 MSX DOS met Disk BASIC ••••• 33,50 De MSX Gebruikersgids •••••• 39, SC MSX LOGO Spelenderwijs ••••••••••• 27,50 BASIC Programmaas voor MSX • 25,50 Grafiek en Geluid voor MSX • 49,9C ACT U E L E M S X SOF T WAR E (t:tape/d:disk/c:cartridge) MSX-2 Software disk, cart MSX programmeertalen: MSX Sportsimulaties MSX Arcade Games: RF Assembler •••••••••• 89 Delta BASIC ••• disk d 95 BMX simulator ••••••• t 10 *30 MSX Hits ...... t 49,9C onder MSX-DOS. BASIC uitbreiding voor Konami Boxing ••••••• c 65 op 6 cassettes, oa Tasword MSX-2 •••••••• 149 uw MSX computer F-1 SPIRIT .......... c 79 Musix,Spy vs Spy,Sorcery nederlandse tekstverw. Delta BASIC ••• tape t 89 Konami mega ROM met LSI Beach Head, Boulderdash Snelfaktuur MSX-2 •••• 149 Custom Sound Chip. 500 debit, 2000 art. Hisoft DevPac •••••• t 79 *California Games •••• t 39 Dawn Patrol ...... t 34,9C Kastan - database •••• 149 Hisoft DevPac80 2.0 d 189 Football Manager •••• t 36 Deathwish 111 ••••••• t 3 Fastan fakturering 300,50 *Turbo Pascal engels d 195 Konami Football ••••• c 65 Feud ................ t 1\ Fistan •••••••••••• 300,50 Borland versie, 3.5" Formula 1 Simulator t 10 Fire Hawk ••••••••••• t 1( financiele administratie Hisoft Pascal 80 ••• d 189 Gary Lineker's Soccer t 32 Flash Gordon •••••••• t 1 Hisoft C++ ......... d 189 International Karate t 15 Galaxians ••••••••••• t 1 *USAS konami ••••• cart 79 Flash (dis)Assembler d 119 *Professional Snooker t 10 Game Master Konami •• c 7' Metal Gear konami cart 79 Speedking motorrace t 10 2 slots nodig *Playhouse StripPoker 59,90 MSX Adventures Wintergames ••••••••• t 39 Gauntlet ............ t 3' The Chess Game MSX-2 49,90 Gnome Ranger •••••••• t 39 Yie Ar Kung Fu 11 ••• c 69 Head over Heels ••••• t 3( Chopper 11 ••••••••• 49,90 Knight Orc •••••••••• t 59 Hyperralley ••••••••• c 6' Vampire Killer •• cart 79 bevat de volgende leve19 MSX Flightsimulators *Hunt for Red October t 5' adventures: 747 Flightsimul. t 39,90 submarine combat MSX Nuttig: Loosed Orc, A Kind of 747 Flightsimul •• d 49,90 *Indiana Jones ••••••• ~ ~; MSX Artist •••••••••• t 19 Magie, Hordes of the Chopper I •••••••• t 29,90 Knightmare •••••••••• Tasword nederlands •• t 95 Mountain King Chopper I •••••••• d 39,90 The Living Daylights t 35 Tasword nederl disk d1l5 Jewels of Darkness •• t 65 Elite •••••••••••• t 59,00 Mappy ••••••••••••••• t " Tasword MSX engels ••• t 65 Silicon Dreams •••••• t 59 Elite disk ••••••• d 69,00 Mask 11 ••••••••••••• t 3Ç Flight Deck •••••• t 29,90 Masters of Universe t 3, SuperKasboek disk •• d 149 Flight Deck •••••• d 39,90 Maze of Galious ••••• c " voor prive boekhouding Denk en bordspelen Flight Pack 1 •••• t 29,90 Nemesis - konami •••• c i' en vereniging. 737 + North Sea Heli. Nemesis 11 konami ••• c 75 Werken met MSX tape t 40 The Chess Game 1 t 29,90 Flight Pack 1 disk d 39,90 Ocean Conqueror ••••• t l' verwacht: Pacman •••••••••••••• t 1~ MSX utilities : Flightsimulator (subLOGIC) penguin Adventure ••• c 65 TURBO 5000 •••••• cart 119 Road Fighter konami c 65 hardcopy, turboload, *NASHUA diskettes per 10 * MSX arcade games: *Salamander (konami) c 75 back-up, disk monitor, 5" single sided ..... 15 Aliens (vd film) •••• t 39 Sea King .......... .. t IC tapedirectory etc. voor 3.5" single sided .. 42,50 Arkanoid •••••••••••• t 36 Storm Bringer ••••••• tI' MSX1 en 2, tape en disk. 3.5" double sided ..... 45 Army Moves •••••••••• t 36 Vampire ••••••••••••• t IC Diskit -disk tooikit. d 69 Batman •••••••••••••• t 36 wInkel open van dinsdag t/m zaterdag tussen 10.00 en 17.00 (maandag gesloten) - alle prijzen inclusief BTW verzendkosten f 6,- per bestelling - vraag onze nieuwe ZOMER 1988 CATALOGUS aan. dealer aanvragen welkom MSXJMS-DOS COMPUIER MAGAZINE is een uitgave van MB! Publications bv, Amsterdam Hoofdredacteur Algemeen Wammes Witkop Medewerkers Redactioneel 7 Hans Niepoth, Harry van Horen, Markus The, Hans Goddijn, Marièlle Mink, Andre Knip, Edgar Hildering, Robbert Wethmar, Lies Muller, Kees Lezers helpen lezers 8 Reedijk, Aat van Uijen Uw LHL-redactrice wordt zo ongeveer begraven onder de post. En dat is een goede Redactie-adres zaak, want op die manier kunnen we een goede rubriek maken. Interactief per tijd Postbus 5142, 1007 AC, Amsterdam schrift, als het ware ... Fax: 020-862719 Vragentelefoon redactie Open Kaart 11 De redactie is telefonisch alleen bereikbaar via Een nieuwe rubriek, die helemaal gaat over dipswitches, jumpertjes en andere PC 020-860743. Op dit nummer staat een antwoordap nachtmerries. Ooit wel eens geprobeerd een RS-232 kaart zonder gebruiksaanwijzing paraat, waarop we eventuele correcties op artike aan de gang te krijgen? len en listings inspreken. Bovendien zijn we mini maal één keer per week via dit nummer recht streeks bereikbaar. Wanneer, dat maken we ook via Programma Service 14 het antwoordapparaat bekend. Langzaam maar zeker komen we na de grote omschakeling weer op orde. Vandaar: de Uitgever programma-service, nu ook voor MS-DOS. Ron Heijmans EHBO 19 Adres uitgeverij Eerste Hulp Biji Overleven, voor alle avonturiers en spellenfreaks. Postbus 9943, 1006 AP, Amsterdam Tel.: 020-5182828 Telex: 15230 MCM's Public Domain aanbod 22 Fax:020-1TI143 Weer een fraaie serie PD-programmatuur, voor u uitgezocht door ShipData. Nieuw: Abonnementen de eerste vier MSX PD-schijven! Tel. 020-5182828, afd. abonnementen Abonnementen op MSXJMS-DOS Computer Ma Algoritme-cursus 24 gazine kunnen elke maand ingaan. Abonnements Niet de makkelijkste rubriek uit MCM, dit keer over voortschrijdende gemiddelden. prijs (8 nummers) f.50,-. Prijzen groeps-abonne Met zowel PC als MSX-listings. menten: op aanvraag. Opzeggen abonnementen: alleen schriftelijk: Postbus 9943, 1006 AP, Amsterdam Kort & Krachtig 34 Programma-service Onze korte doch leerzame - en vooral leuke - listings. Proberen maar. Tel.: 020-5182828, afd. lezefsservice MCM Spelbesprekingen 43 Advertenties Dit keer een forse dosis spellen, zowel MSX als MS-DOS. Uw aankoop-advies in troe Paul Passtoors, tel.: 020-5182743 bel water, want er zit nog altijd heel wat kaf onder het koren. Vormgeving Marièlle Mink Telefonische hulpdienst 56 Montage Vernieuwd! De telefonische hulpdienst is voortaan non-stop bereikbaar. Hoe, dat leest Henk Eschweiler op op bladzijde 56. Cartoons IO'tjes 8 Jeroen Engelberts Alsof we er nooit doorheen komen, die stroom lezers-advertenties. Dit keer daarom Cover-foto maar liefst vijf pagina's vol. Jan Bartelsman Distributie Oeps 100 Beta PressIvan Ditmar, Burg. Krollaan 14,5126 PT, De rubriek waar we onze - zeldzame - foutjes weer rechtbreien. En natuurlijk ver Gilze beteringen op oude programma's vermelden. Verschijning MSXJMS-DOS Computer Magazine verschijnt acht maal per jaar MSX Toezenden materiaal Tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen heeft MSX Computer Magazine het recht om vrijelijk te Spel: Breaker 50 beschikken over alle haar toegezonden materiaal. Al wat ouder, dit Radarsoft-spel, maar daarom niet minder. Gerecenseerd door een Terugzending van ongevraagd toegezonden mate spellenhater die hier toch lyrisch van werd. riaal zal alleen plaatsvinden als er een geadresseer de en voldoende gefrankeerde retour-enveloppe is bijgesloten. Test: Computerra 52 Oplage Leren per computer, maar dan voor gebruik in het klaslokaal. Het prijskaartje is niet De oplage van MSXJMS-DOS Computer Magazi mals voor deze reis door Computerra, maar of het de prijs waard is kunt u hier ontdek ne bedraagt 40000. Accountantsverklaring op aan ken. vraag voor adverteerders beschikbaar. MSX/MS-DOS Computer Magazine nummer 24 -augustus 1988 -4- Spel: Final Countdown 54 CD-Sequential Een remake van Flight Deck Il, die de redactie tijden bezig gehouden heeft. De MSX2 versie heeft werkelijk superbe graphics. Vreemd genoeg is MSX de PC voor, als het om Compact Disk opslag Listing: DipShit 59 gaat. Wie had nu ooit gedacht dat er Een winnaar uit de Konami-wedstrijd, dit DipShit. Binnenkort weet u ook wat de kreet: CD'tjes met MSX-spellen zouden 'DipShit a Hit' betekent. verschijnen. Maar, eerlijk is eerlijk, de toegepaste technologie is niet zo Listing: MCM2B 64 mooi als bij de echte CD-ROM. Na lang wachten nu dan toch de selectie-en print-routines voor onze MCM2B, de da Desondanks waren we op de redac tabase die zo slim gebruik maakt van de MSX2 memory-mapper. tie behoorlijk onder de indruk van deze ontwikkeling van Premium lIl. CD-Sequential, programma's op CD 74 Zodanig dat we, ongezien - de Pardon? U zegt? MSX-spellen op Compact Disk? Inderdaad, met speciaal voor lezers CD's zullen pas tegen 1 september van MCM een vriendenprijsje in de voor-intekening. High-Tech met korting. beschikbaar zijn - een speciaal Ie zers-aanbod van gemaakt hebben. MSX Doe Dag 92 De gebruikersgroep Groot Den Haag gaat een feestje bouwen, voor alle MSX'ers en MSX'sters in Nederland. En MCM sponsort dat, want zoiets verdient onze steun. Uw gratis toegangsbewijs vindt u alvast op pagina 92. MS-DOS ICP/6 93 Listings intikken wordt - bijna - leuk, met ons onovertroffen Invoer Controle Pro gramma. Test: ValueCalc en ValueWord 16 Het leuke van op een redactie werken is dat men een gegeven paard welzeker in de Verhuisd! bek mag kijken. Om daarna in geuren en kleuren te beschrijven hoezeer de zaak tegen viel. Per 22 juli is de redactie van MCM verhuisd. Dat heeft op zich voor de Listing: Patience op de PC deel 1 39 lezers weinig gevolgen, behalve dan De eerste aflevering van een serie Basic-programma's, die tezamen een hele reeks pa dat er een nieuw postadres is voor tience-spellen zullen gaan vormen. Met kaart-routines om zelf wat te experimenteren. redactionele brieven. De snelste manier om ons per post te bereiken Test: interactieve cursus MS-DOS 57 is via de postbus, die het colofon ver Computer leren per computer? Dat kan, hebben we ontdekt. meld staat. Overigens, abonnemen ten-zaken en andere administratie MS-DOS commando's: Print 76 ve post dienen bij voorkeur recht MS-DOS commando's kunnen verdraaid krachtig zijn. Zo is de vrij onbekende Print streeks naar de uitgeverij gestuurd opdracht in feite een kant-en-klare printer-spooler. Hoe ermee te werken, dat heb te worden. ben we eens voor u uitgezocht. Wat wel ingrijpend is veranderd is Test: MultiPlan 82 de telefonische hulpdienst. Niet al Oude versies van bekende software, die kan men op beurzen vaak tegen bodemprijzen leen hebben we daar een ander tele vinden. Deze Multiplan was zo'n aanbieding, die echter voor zijn prijs best te pruimen foonnummer voor, 020-860743, viel. maar dat nummer is voortaan ook altijd bereikbaar. U krijgt dan een Bulletin boards 84 antwoord-apparaat aan de lijn, Iedereen die zich met computer-communicatie bezighoud is ook geinteresseerd in lijs waarop we alle bekende problemen ten met telefoonnummers van BBS'en. Deze lijst is voor honderd procent gecontro in onze laatste uitgave inspreken. leerd, dus u zult geen onschuldige mensen teisteren met uw modem-piep. Daarnaast kunt u ons natuurlijk ook rechtstreeks bereiken, via hetzelfde ICPPC/1 93 nummer. Minimaal één keer per En voor de listing-tikkers, ons Invoer Controle Programma. De oplossing voor het fou week nemen we datzelfde nummer ten zoeken. zelf op, wanneer, dat staat ook op het bandje. Bovendien hopen we binnenkort gespecialiseerde vrage nuurtjes in te stellen, bijvoorbeeld voor spellen. Wanneer dat eenmaal geregeld is zal ook dat op de band vermeld worden. MSX/MS-DOS Computer Magazine nummer 24 -augustus 1988 - 5 - Ä •• l/rlE SOF MSX I SEGA MS-DOS LEVERING DOOR GEHEEL NEDERLAND Vraag de gratis prijslijst NU NOG LEVERBAAR: KLAVERJASSEN 30 MSX HITS NU OOK BESCHIKBAAR VOOR MS-DOS CP 6 CASSETES fA9,90 op 3.5" of 5.25" diskette OP 3 DISKETTES f.69,90 TIJDELIJKE INTRODUKTIE PRIJS: 19,95 MSX versie op cassete : 14,95 INHOUD: op diskette: 19,95 STARFIGHTER/SPEEDBOOT RACER/ OH SHITffHE HEIST/SPY STORY/ ANDERE MS-DOS PROGRAMMA'S: BEACH HEAD/MUSIXISKOOTER/MA GATO ONDERZEEBOOT SIM. 5.25 + 3.5" 69,90 ZES UNLIMITED/HARD BOl LED/BREAK HELICOPTER SIMULATOR 5.25 + 3.5" 59,90 IN/MASTERVOICE/CHOPPER 1/PICO PLAY HOUSE STRIPPOKER 39,90 PICO/SORCERYf fRAINGAME/CONFU ENFORCER 39,90 SED?/BOULDERDASH 1/LiFE IN A FAST CHECKMATE SCHAKEN 5.25" 19,95 LANE/ROBOT WARS/POLICE ACADE MINDSHADOW 5.25" 19,95 MY/OIL'S WELUMINER MACHINE/SPY NEWSROOM + CLIPART 5.25" 59,00 VS SPY, ISLAND CAPER/JET BOMBER/ STARTERPACK 1 + 2 19,95 BOULDERDASH 2/POLAR STAR/HAPPY FRET/ SKY VISION/BOARDELLO. voor andere titels: zie de (gratis) MET NEDERLANDSE HANDLEIDINGEN! prijslijst. NIEUW: MSX CARTRIDGE AANBIEDINGEN: VENOM STRIKES BACK tape 39,00 TOPPLEZIP 39,00 CALIFORNIA GAMES tape 39,00 RELICS 39,00 GUNSMOKE tape 39,00 MACROSS 39,00 TRANTOR tape 39,00 MIDNIGHT BROTHERS 39,00 MSX-2STUNT FLiNSTONES tape 35,00 TRAFFIC 39,00 TETRIS tape 35,00 CHOPLIFTER 39,00 L'AFFAIR GUTTBLASTER tape 29,90 MONKEY ACADEMY 39,00 NEDERLANDSE VERSIE disk 34,90 SPACECAMP 59,00 MSX-2 DISKETTE BLOW UP tape 29,90 14,95 RAMBO 59,00 STUNTPRIJS: disk 34,90 PINBALL BLASTER tape 29,90 MSXBOEKEN disk 34,90 HAUNTED HOUSE tape 29,90 MSX INSTRUKTIE BOEK 14,95 disk 34,90 MSX PROGRAMMAMIX 14,95 PHARAO'S REVENGE tape 29,90 MSX VOOR DAGELIJKS GEBRUIK 14,95 disk 34,90 MIRACULEUZE SPELEN 12,95 VORTEX RAIDER tape 9,95 en nog veel meer PHILlPS MSX MODEM STOFHOEZEN NMS 1255 Bescherm computer, toetsenbord, printer en monitor tegen stof ALLEEN VOOR MSX-2 inklusief communicatie en vuil en voorkom storingen. REDLIGHTS OF AMSTERDAM + software op diskette CHOPPER 2 + THUNDERBAL 149,00 Philips 8020-8220 ............................................................. 11.95 op 3 aparte diskettes Philips 8230-8235-8245 .................................................... 11.95 SAMEN VOOR 39,90 Philips 8250-8255-8280 keyboard ................................... 10.95 Philips 801 0 ....................................................................... 13.95 PLAYHOUSE STRIPPOKER + Philips 0030-1421-1431-1436-printer .............................. 11.95 LEATHER SKIRTS Philips 12" monitor (b.v. Monochr.) .................................. 12.95 Philips 14" monitor (b.v. kleur) .......................................... 13.95 op 2 aparte diskettes Sony 201 ............................................................................ 12.95 SAMEN VOOR 39,90 Sony 500-700 keyboard ................................................... 11.50 Sony 55-75-9p .................................................................. 10.95 KINDEREN VAN DE WIND Spectravideo 728 .............................................................. 12.95 op diskette: 59,00 Spectravideo 738 X' press ................................................ 14.95 Toshiba HX 10 ................................................................... 10.95 voor andere modellen: zie de (gratis) prijslijst INFORMATIE EN BESTELLINGEN MSXTIPS: 020 - 6659393 DANGER MOUSE IN TIME Beukenweg7 BLACK FOREST CHATEAU tape 9,95 1092 AX Amsterdam COLOSSUS CHESS tape 39,00 SOA Tel: 020 -6659393 FOOTBALL FORTUNES tape 39,00 (bij het Onze Ueve Vrouwe Gasthuis en het Oosterpark) =w In de touwen En, hoe was uw vacantie? In Nederland gebleven en flink met de computer gestoeid? Wat mij betreft, ik ben weer een aantal weken ondergedoken, in mijn geliefde Ier land. Lekker met de rugzak op sjouw, kamperen in de bergen. En zonder portable, kan ik u verzekeren. Om meteen na terugkeer weer blijgemoed aan de slag te gaan. Uw redactie is na melijk verhuisd, en dat was een hele klus. De gek die ooit beweerd heeft dat met de intrede van de computer papier overbodig zou worden had wat mij betreft het MeM-archief wel mogen verslepen! Nu konden wij daaraan beginnen, gelukkig ge holpen door een stel stevige verhuizers, de ochtend nadat ik uit Ierland was terug gekeerd. Inderdaad, in de touwen. Maar goed, tegen de tijd dat u dit onder ogen krijgt is alles hopelijk wel weer op orde, iets wat momenteel - ik zit hier tussen de verhuisdozen te schrijven - nog niet helemaal het geval is. Die verhuizing heeft wel de nodige gevolgen, ook voor onze lezers. Om maar met het slechte nieuws te beginnen: we houden ons nieuwe adres geheim. Net zoals de telefoonnummers waarop u ons rechtstreeks kunt bereiken. Want in tegenstelling tot wat de hoofdredacteur van een ander computerblad on langs in zijn redactioneel beweerde, die bezoekjes en telefoontjes kosten werkelijk handenvol tijd. Tijd die we liever besteden aan het in elkaar draaien van goede ar tikelen. Dat houdt echter niet in dat de lezers ons niet kunnen bereiken. Integendeel, zou ik willen zeggen. Zo is er tegenwoordig een speciaal telefoonnum mer voor het MeM-vragenuurtje, dat maar liefst 24 uur per dag, zeven dagen per week, bereikbaar is. Weliswaar zult u meestal door een antwoordapparaat worden begroet, maar op die band kunnen we wel alle bekende fouten uit het laatste num mer inspreken. Dat spaart u eindeloos draaien van een nummer dat telkens weer in gesprek blijkt, terwijl wij ons niet de keel schor hoeven te spreken met het steeds REDACTIONEEL weer herhalen van dezelfde zaken. Een soort telefonische Oeps-rubriek, dus. Want voor onze foutjes schamen we ons niet, we zetten ze gewoon weer recht. Natuurlijk zullen we daarnaast die telefoon een of meer keren per week wel zelf be antwoorden, zodat u wel zeker een redactielid aan de lijn kunt krijgen als u een ech te puzzel tegen het lijf gelopen bent. Sterker nog, momenteel probeer ik onze ge achte spellenrecensent - die welbekende nagel aan mijn doodskist - zover te krij gen dat ook hij iedere week een paar uurtjes achter de vragenlijn plaatsneemt. En waarschijnlijk zullen we in de toekomst wel meer van die gespecialiseerde vrage nuurtjes instellen. U ziet: voordelen voor zowel de redactie - die voortaan wat flexi beler met het vragenuurtje kan omgaan - als de lezers, die niet steeds weer tot dinsdag hoeven te wachten. Het mes snijdt aan twee kanten, en zo hoort het ook. Een telefoontje naar het vragennummer en u weet waar u aan toe bent! Verder kunt u ons natuurlijk nog steeds per post en telefax bereiken. Waarbij ik u namens het redactielid dat de eerste schifting in de post verricht, en ook veel brie ven zelf beantwoord, op het hart moet drukken om vragen aan de redactie niet in dezelfde brief te stellen als vragen aan de uitgeverij. Dat maakt haar leven er name lijk niet makkelijker op, zeker nu er twee verschillende postbussen worden gebruikt voor abonnementen en redactie. De stapel post die ze na de vacantie op haar bu reau aantrof was al huizenhoog, spaar haar alstublieft. Anders komt de Lezers Hel pen Lezers rubriek, die ook door Lies Muller verzorgd wordt, nooit op tijd af! Uit diezelfde stapel brieven hebben we overigens weer heel wat vertrouwen kunnen putten in de nieuwe formule van MeM. In het vorige redactioneel stelde ik al dat de positieve reacties de negatieve verreweg overtroffen; dit keer was dat nog meer het geval. Blijkbaar hebben heel wat van onze lezers en lezeressen de kat uit de boom willen kijken, alvorens ons hun mening te geven. En die mening is bijna zonder uitzondering positief. Zowel MSX'ers als de nieuwe MS-DOS'ers vinden blijkbaar heel wat van hun gading in MeM. Gelukkig maar, anders zouden we ons nieuwe kantoor weer moeten ombouwen tot drogisterij. En WAMMES WITKOP de drophandel heeft mij persoonlijk nooit zo aangesproken ... MSX/MS-DOS Computer Magazine nummer 24 -augustus 1988 -7- Lezers helpen Lezers In deze rubriek belanden Het jeugdig enthousiasme waarmee we (Andere programma's 66k niet, red.) er weer ingedoken zijn, heeft zo z'n na Echter in dit geval wu het toch moeten die lezersvragen waar we delen. Bijvoorbeeld: als je om een inge kunnen. Ik heb immers de orginele soft zelf ook geen antwoord op wikkeld programma vraagt is het ver ware ook in mijn bezit, die zonder ge weten, en de antwoorden standig om de mensen even de tijd te bruiksaanwijzing of SFG-05 toch on die door andere lezers wor gunnen. Oftewel, er je kunt er beter niet bruikbaar is. En het is wel zuur om op de den ingestuurd. Die vragen meteen in het volgende nummer op te VG8230 slechts over 64K te beschikken, rug komen. Want nu liggen er nog veel terwijl ik een geheugenuitbreiding in mijn kunnen variëren van onge meer tutors, en een paar grote Basic bezit heb, en weet dat de programmatuur bruikelijke ML-routines, tot editors. Het nadeel van laten liggen is zelfs de memory-mapper onder verkrijgbaarheid van mate dat je er wel trager en misschien minder steund. Tevens, nu ik toch eenmaal aan rialen, boeken, en dergelij overzichtelijk van wordt, uw redactrice het schrijven ben zou ik graag in contact ke. blijft dus een poosje schipperen. komen met MSX- ers in Utrecht, en wel Die Basic editors worden stuk voor stuk speciaal mensen in het bezit van een Ook meningen van lezers, onder de loep genomen; zo loopt het SFG-05 of CX-5M. waar de redactie overigens doorsturen wel enige vertraging op, Daniel Talma niet verantwoordelijk voor maar het resultaat is zeker de moeite Achter St Pieter 5 is, kunnen in deze hoek te waard. Ook over de tutors is het laatste 3512 HP Utrecht recht. Dus, als u wilt weten woord gesproken, het is alleen nog even wat werk. Tsja, daar zitten we dan met ons goede hoe u uw Wurlitzer jukebox Maar laten we beginnen enige nieuwe gedrag. De argumenten zijn dusdanig met behulp van een MSX problemen de computerwereld in te overtuigend, dat we voor één keer de dan wel PC kunt besturen, slingeren: kraker gelijk geven. Hier moeten fabri om maar eens een dwars kanten gewoon nog maar eens goed over straat te noemen, waag er nadenken. Daniel, veel succes, en hope eens een briefje aan. Nee Composin lijk helpt deze oproep je verder. heb je, ja kun je krijgen. Al enige tijd zit ik met het volgende pro bleem en ik hoop dat u, via uw lezersru Rekeningen brie/" een bijdrage kunt leveren in de op lossing. Ik ben in het bezit van een MSX2 compu Ik heb een MSX2 (VG8230) met een los ter NMS 8250 en probeer sinds korte tijd se geheugenuitbreidingscartridge. programmaatjes te maken. Mijn ouders Ik gebruik mijn computer hoofdzakelijk hebben een een~ en nu ben ik be in samenhang met de Yamaha SFG-05 zig om te proberen voor hun verjaardag module en een compositie programma - een rekeningenprogramma te maken. Het ook een cartridge. Beide nemen een car is min ofm eer af, maar het maakt een op tridgeslot in beslag, zodat ik geheugenuit telfout, en als er een nieuw product bij breiding en compositiep rogramma niet komt moet ik het hele programma aan tegelijkkangebruiken - want de VG8230 passen. Kunt u de optelfout vinden, en mij heeft 2 slots - en juist bij dit programma uitleggen hoe ik het programma gebrui heb ik behoefte aan extra RAM. Het pro kersvriendelijker kan maken wat betreft gramma is een ROM-pack, dat ik inmid prijzen, producten en BTW? Ik sluit de lis dels in zoverre gekraakt heb dat het op dis ting bij. kette staat, maar opstarten lukt me niet. Bij voorbaat hartelijk dank! Iemand vertelde mij dat het te maken A.V. teA. heeft met de eerste 16 bytes, maar meer wist hij er ook niet van. Wie kan mij hel In de hoop dat we de verjaardagsverras pen? sing niet verstoren, vermelden we de Gegevens die ik inmiddels wel heb zijn: volle naam van de afzender en het be COMPOSIN.BIN, beginadres &H87D6, roep van de ouders maar niet. 16434 bytes, eindadres &HC800, starta Eerlijk is eerlijk, aan zo'n listing zie je dres &H87D6. De cartridge staat in slot 2, wel dat iemand nog maar net begint. De page 1 en start automatisch op, tenzij je salniettemin is A. een heel eind geko de DEL toets bij het aanzetten ingedrukt men. Maar om dat op de redactie even LEZERSFORUM EN houdt. te corrigeren en aan te vullen, dat is PROBLEMENHOEK VOOR Ik realiseer mij dat ik hier een vraag stel . haast nog meer werk dan een heel nieuw MSX EN PC die op de grens van het legale ligt. Een programma opzetten. Onze vraag aan ROM-pack magje immers niet copiëren. de lezers luidt dan ook: wie heeft er een MSX/MS-DOS Computer Magazine nummer 24 -augustus 1988 - 8 - goed gestructureerd en becommentari helpen, zodat mijn spel kan vorderen. Bij zou het volgens uw zeggen minimaal eerd Basic rekeningen- of factuurpro voorbaat dank, f 200,-kosten. gramma en wil dat aan ons ~ of alleen K Brand, Den Helder Mijn tip: aan A. ~ afstaan. U kunt zich melden Wordt allereerst lid van de P. T.C bij de redactie. Bijgevoegd vonden wij de listing en di (f 39,60 per jaar). Schaf dan het data sassembler van wat wij Scrlll gedoopt communicatiep akket NMS-1255 aan hebben. Wij hebben even zelf een stuk (f 149.-incl. software, en overal verkrijg Astrologe 11 je tekst op scherm 2 toegevoegd, zodat baar). Vervolgens kunt u voor de tele de werkzame scrolling ook zichtbaar foonkosten Ease bemachtigen. Van C. van 't Woudt in Gees kregen wij werd. Sinds het merendeel van de ma Dus heeft u voor noggeen f 200,-een mo een tip, naar aanleiding van de vraag om chinetaalredactie het nodig vindt om dem, het P. T. C-lidmaatschap en ... astrologieprogramma's van mevrouw zich met commercials bezig te houden, Ease. Dit kan toch niet mooier??? Looren de Jong in het vorige nummer. zit er weinig anders op dan dit probleem A. van Lemel, Leusden. In Veen's Astrologische reeks is het vol aan ons lezerspubliek voor te leggen. gende boek verschenen: Wie maakt Scr1lr? Commentaar lijkt overbodig. Computerastrologie Geschreven door E.M.J. Prinsen Geer lings en L.D. de Voogd Ease 11 Disassembler van SCRLLL Uitgeverij Veen in Utrecht ISBN 90-204--3310-5 In nummer 23 van uw goed leesbare blad DOOO 210018 LD HL,U800 De programma's zijn niet specifiek voor MSX/MS-DOS Computer Magazine D003 1100D1 LD DE,#D100 D006 010003 LD BC,#0300 MSX geschreven, maar volgens meneer stond een stukje over het verkrijgen van D009 CD5900 CALL #0059 of mevrouw van 't Woudt wel bruikbaar. Ease. Er zijn ook mensen die proberen dit DOOC 1100D1 LD DE,#DI00 Wij kennen het boek zelf niet, maar als softwarepakket illegaal in huis te halen. DOOF 210101 LD HL,#D101 het inderdaad goed bevalt horen we dat Voor die mensen is dit een goede tip. 20- D012 01FOO LD BC,#OOlF D015 CS PUSH BC graag. als u weet heeft de P. T. C een eigen Data- D016 IA LD A, (DE) bank, de IS-2000. Onlangs is in deze da- D017 EDBO LDIR tab ank, die ook gedeeltelijk toegenkelijk D019 12 LD (DE) ,A Scrollen is voor niet-leden van de P. T. C aange- D01A 13 INC DE kondigd dat de geheel verbeterde en ver- D01B 23 INC HL D01C Cl POP BC Ik heb vele wanhooppogingen gedaan om nieuwde versie 1.4 va'! Ease binnenkort D01D 3ED4 LD A,#D4 deze bijgesloten scrollroutine aan te pas in te lezen is. Het gehele Easepakket om- DOlF BC CP H sen om ook naar rechts (en eventueel vat ruim 600 pagina's, zodat er nog wel D020 20F3 JR NZ,#D015 naar boven en beneden) te scrollen. Maar wat telefoonkosten in gaan zitten, maar je D022 2100D1 LD HL,#D100 D025 110018 LD DE,U800 zonder succes. Daarom is mijn laatste hebt dan meteen een legale nieuwste ver- D028 010003 LD BC,#0300 toevlucht MSX/MS-DOS Computer Ma sie van Ease in huis. Een handleiding zal D02B CD5COO CALL #005C gazine. Ik ben namelijk een spel aan het tegen kostprijs verkrijgbaar zijn bij bureau D02E FB EI maken waarvoor scrollen naar rechts een P. T. C te Eindhoven. D02F C9 RET vereiste is. Ik hoop daarom dat u mij kunt Als Ease in de winkel te krijgen zou zijn I 170 SCREEN 2 119 10 REM SCRlll 0 180 OPEN IIgrp:1I FOR OUTPUT AS #1 246 20 REM seroll naar links routine 0 190 PRINT #1, IIdit is proeftekstIl 210 30 REM 0 200 PRINT #1, IIvoor het serollenll 97 40 REM MSX/MS-OOS Computer Magazine 0 210 FOR T=l TO 100: NEXT T 179 50 REM ingezonden door K. Brand 0 220 starten en herhalen van de ML ** 0 I 60 REM 0· 230 A=USR1(0) 31 70 COlOR 15,4,4: WIDTH 37 60 240 A=USR2(0) 43 80 ClEAR 200,&HCFFF 85 250 FOR T=l TO 50: NEXT T 142 90 T=&HD000: R=0 125 260 IF INKEY$ <> THEN SCREEN 0: EN 1111 100 READ A$ 246 D: El SE GOTO 230 129 110 CS=CS+(ASC(lEFT$(A$,l))+ASC(RIGHT 270 DATA 21,00,18,11,00,D1,01,00,03,C $(A$,1))*2)*(R+1): R=R+1 145 0 71 120 IF A$=II**II THEN 130 ElSE PO<E T,V 280 DATA 59,00,11,00,01,21,01,01,01,1 Al(II&W+A$): T=T+1: GOTO 100 26 F,00 10 130 IF CS <> 199087! THEN PRINT IIfout 290 DATA C5,lA,ED,B0,12,13,23,C1,3E,D jein de data!lI: STOP pi 4,BC 51 140 DEFUSR1=&HD000: DEFUSR2=&HD00C 176 300 DATA 20,F3,21,00,D1,11,00,18,01,0 150 ClS 7 0 226 160 aanmaken voorbeeldje ********** 0 310 DATA 03,CO,5C,00,FB,C9,** 243 I MSX/MS-DOS Computer Magazine nummer 24 -augustus 1988 ~ 9 - ca puter, of is dit louter toeval. Of heeft u vreemde sprongen maken. Maar als het Tutor 111 misschien een poke ergens op de redactie in de combinatie Sanyo MPC-100 - tafel liggen. Zo ja, dan zou ik die graag Basicode 3 zit moeten meer lezers dat Afgezien van het feit dat Willem-J an ontvangen. kunnen melden, hopelijk met oplossing. Vroom een verbeterde versie van zijn ei 2) Ik, als redactielid van de MSX-Vraag gen programma instuurde, kwamen er baak - die ik u elke keer 'trouw' opstuur nog enige tips binnen waar overhoor - zou graag het adres willen hebben van Buffer 11 programma's te vinden zijn (naar aan Eaglesaft; alvast bedankt. leiding van de brief van W.F. Extra, Ga zo door met uw blad en wilt u de In MCM-23 publiceerden wij een aan MCM-22). Wij moeten A. Kreeft en K&Ktjes er weer inzetten? tal oplossingen voor de vraag hoe je van Piet er Vijlbrief bedanken. De genoem Jan Broeze, Nijverdal. uit Basic een DOS-batch kunt opstar de programma's zijn: ten. Deze maakten allemaal gebruik van Best of Basicode cassette 3: kant A, We beantwoorden deze brief van achter de toetsenbord buffer. Inmiddels ont nummer 14,'woordtrainer' naar voren: vingen wij nog een paar van dergelijke Best of Basicode cassette 4: 'overhoren' K&Ktjes: zie elders in dit nummer, oplossingen, die we dus maar laten lig door Bredèrode, en 'teacher' door Jan waarschijnlijk doen we meer mensen gen, anders blijven we bezig. Een heel Colly. daar een plezier mee. Eaglesoft is een andere benadering, die kort en waar onderdeel van Methodic Solutions en schijnlijk erg handig is, werd ons toege telefonisch bereikbaar onder nummer stuurd door F. Semplonius uit Zoeter Sanyo en Basiscode 071-899251. meer. Een listing is niet nodig. Inderdaad hebben we al een paar maal Door de POKE &HF340,O zal na een Ik had 2 vragen, namelijk: met veel plezier de MSX-Vraagbaak CALL SYSTEM automatisch AUTO 1) In MCM 16 staat het Basicode 3 ver gelezen, mogen we vanaf deze plek kla EXEC.BAT uitgevoerd worden. Deze taalprogramma. Dit heb ik op cassette ge gen over de verschijningsregelmaat? Of kan van te voren klaar staan, maar hij zet. Toen ik het laadde resette de compu hebben we in deze nog steeds te veel bo kan ook van uit Basic aangemaakt en be ter. Hoe of wat ik ook probeerde, de com ter op ons hoofd? schreven worden! puter resette steeds. Ik was redelijk En ja, dat eerste is dus de reden waar De heer of mevrouw Semplonius had geiitteresseerd in het programma, dus ik om je in deze rubriek beland. Onze re nog meer in haar of zijn mars, daar ho bestelde het bij een bekend postorderbe dactietafels liggen boordevol, maar pen we later nog aandacht aan te kun drijf Ik laadde h-.! en weer resette de com jouw poke is daar niet bij. Bovendien is nen besteden. puter! Welnu, ik heb een Sanyo MPC 100. het inderdaad niet helemaal zeker waar Werkt het programma niet op deze com- het probleem zit: het toeval wil wel eens pelen, hadden de PC-gebruikers dus pakket bestaande uit dat kabeltje en een KORT NIEUWS een probleem. 5.25 inch diskette met daarop de pro gramma's en handleiding. Per post kost Basicode op PC Nu was daar jaren terug al een oplossing dat fraais f30,-, op beurzen - als er een voor bedacht, in de vorm van een speci Hobbyscoop stand is - vijfentwintig gul Basicode, het computer-Esperanto, is aal programma dat de cassette-recor den. Bestellen kan men door onder ver al jaren beschikbaar voor vele compu der via de printer-aansluiting van een melding van 'PC-pakket' f 30,- over te ters. Zo hebben we in het verleden - PC kan gebruiken. Maar daarvoor was maken op postbank-rekening 1419 ten MCM nummer 16 - zelf een Basicode een speciale kabel nodig, die men zelf name van het Algemeen Secretariaat vertaler voor MSX gepubliceerd, in de moest maken. Hetgeen - volgens een NOS te Hilversum. vorm van een grammofoon-plaatje. Al persbericht van Hobbyscoop - voor de leen, tot nog toe was er geen algemeen meeste thuis-programmeurs te moeilijk Wat ens betreft, we zullen ons test-pak bruikbare Basicode voor Pc. zou zijn. ketje eens aan de tand voelen en komen De reden daarvan is simpel: Hobbyscoop is namelijk het NOS-pro er in het volgende nummer op terug. Als Basicode gaat er van uit dat de program gramma waarin allerlei technische on we eenmaal kans hebben gezien de méér ma's op cassette staan. En hoewel de derwerpen, ook computers, aan de orde dan lOOK grote handleiding uit te draai eerste PC's inderdaad een cassette komen. Onder de eindredactie van en. Want die hadden ze van ons best wat poort bezaten, bleek dat niet het popu Hans. G. Janssen heeft men daar Basi handiger op de disk kunnen zetten, voor lairste onderdeel van het apparaat. Ge code oorspronkelijk bedacht en groot diegenen die geen IBM Graphics Prin volg: geen enkele PC heeft tegenwoor gemaakt. Er is bijvoorbeeld veel educa ter met 12 inch papier bezitten. Op onze dig meer een cassette-aansluiting. En tieve software door Hobbyscoop uitge Kyocera-Iaserprinter - met IBM Gra aangezien Basicode-programma's in zonden. phics Printer emulatie - kregen we de principe via de radio worden uitgezon zaak niet goed op A4-papier. Volgende den, en er geen manier bestaat om een En nu presenteert men dan een comple keer graag op 11 inch formatteren, he diskdrive aan een radio-toestel te kop- te oplossing voor de PC-gebruiker. Een ren! MSX/MS·DOS Computer Magazine nummer 24· augustus 1988 - 10-
Description: