Demirciler ve Simyacılar

265 Pages·2013·2.92 MB·Turkish

by  Mircea Eliade

MircEelai ade
ForrgoeenAtsl chi©m Filsatmemsa1 r9i7o7n ,
DemciirvleSei rm ıyla©ac KrabaYlacyıı nİesvtia2,n0 b0u0l
BirBianscKıiam s:2ı 0m0 3
Basvkecı i Ylaty:l Maactıbka ası
TeknHiakz ıZrellıGiküh:la e r
Kapak DüzeBnail: Serdar
YayıHmaaz ırElragyKuaonnc :a bıyık
KABALYCAYI I ENVl
HimayEet-fSiao lk8 .-C Ba ğal3o4ğ11l0lu S TANBUL
Tel:[phone]F ak(s20:1) 25 16330 5
.kab.oacml.ctir [email protected] i
www
Ceto uvrapgueb,l diaen lse c adrdeup rogramdm'ea itid leap ublicabteinoenf,di ucs ioeu tien
duM inistdl:erAseff airEetsr angedrele 'sA,m basdseaF drea ıeıncT eu rqueitde e l 'Institut
Françadi'sI stanbul
Çevirvieyy ea yımkaa tkpır ograçmeır çeveysaiynıdmel abnuay na pıt,
FransDaı şişBlaekrain lıgTıü'rmkni,y eF'rdaenksBiaü yükelçivleiI gsit'anniFbnru aln sız
KultMüerr kezid'ensitne ggieyrlçee kleştirilmiştir.
KÜTÜPHANBEl LGl KARTI
Cataloging-iDna-t(PaCu lbPl)i cation
EliaMidrec,e a
DemirvcSeii mlıyelarac r
1S.i myÖan -2k.i 3mD.yi an Tlaerri Mhiit o4l.o ji
ISB9N75 -8240-85-4
MlRCEEAL lADE
DEMIRCIVLEES RI MYACILAR
Çeviren:
MehmeEtm iÖnz can
<&
KABALCYIA YINEVi
MİRCEELAİ ADE
DEMİRCİVLESE İRM YACILAR
KABALCI YA1Y9I9N EVİ:
ANTROPOLOJİ-ARKEOL2O0J İ-MİTOLOJİ:
MircEelai a(d1e9 07-19ö8n6d)e g elednm tarıhçilerindendir.
Çeşitli gdeilnesneelk lesridmegkeisd eilli el işakrianş tırmalar
yapmıvşem istgiökr üngüntüenm eloilnuiş tumriatnl earnilna ­
mınçıö zümlebyiirpl eştiçramleıyşem ı1ş9t2ı8r'B.dü ek reÜşn i­
versitefseil'sndedafele ı nydüak selki saynasp t1ı9.2 8-3y1ı lla­
rında KaÜlnkiüvtear sitSeasnis'knrdvieet H çienf te lseofkeus­i
duv ea latyıH imalayalaRri'şdiakakeşişr am'ıynadşaa d1ı9.3 3'­
teY ogEas:s sauilr e osr igdmeel sam y stiiqnudei aednlnçıae l ışma­
sıyla doktorasın1ı9 3t3a-my3aı9ml llaadrıı.n da Bükreş'te Hint
felsevfeed siint ariohkiu ttlu9 .4 5'ktoen ukp rofesoölra rak
EcoldeeH auteEst udegsi'tet i. 195l'dee naö lnaenmılnid aki
eserlerdeonl abŞni armisain iyzamy'ıiml la9 d5ı6.' dCah icago
Üniversitgeesçit1'i9n.6e l 'Hdiets oroyfR eligdierognisks uinri­
du.1 6c iltFlnicky cloofpR eedliiag i(o1n9'87ub)na ş editörlüğü­
nüy apmışEtlıira.gd eel enevkesç ealğ dtaoş plumlarddianksie l
deneyihmyiie,fra oni'dilyeiers i mlendgıörrdüinğgiüi ynüc elemiş,
dünyançıenş idtilnil erinidzeisknüiir müvşe ç özümlemiştir.
Eliaddüeş uncelyearzidnıriğo,ım avne g ünceledredi ef adeet ­
miştir.
SöPrr aphCuhlalnRada rya,
EdmuvnoLdni papnmvne
AlMdai elain'ınsiınn a
lÇlDNEKlLER
Ôns..ö..z.. .....................................................................7.... ..
ikiBnacslikçN ıio n.t. . .........................................................1..5
PhoeBnaisxkO ınssı..ön..z.a.. .. ............................................1.. .6
I.M eteorvieMt elteuarjrl .i.. ...........................................1..9.
2.D emiÇra gMıi tol.o..j..i..s..i... ....................................2..8.
3.C insiKyaezta nan ..D.ü..n....y....a.. .............................3..5.. .
4. Terra MaGteenri.t. .r.P.i..e..x.t. .r..a.. .........................4..5..
5.M etajlAiuy rinlveeMr yis t'leaı.r r.i.a................5..7 ...............
6.FırınllnasrKaaun r bEatnm .e.. ......................................6..9
7.B abMielt ajliSu irmgecvieRl iitgüie .l..l..e...r....i.. ........7..6.. .
8."AteEşfienn di..l..e..r..i..".. ........................................8..4..
9.T anrıDseamli rcvieUl yegra rlaKşathırraımca.ı.n. .l..a..r.9. .2..
10D.emircSialvearş,çE ırlgairn,lU esmtea. l..a..r..ı.. .......1..0..4...
11 Ç.i nS imy.a..s..ı.. ......................................................1..71.
12H.int Si..m..y..a..s..ı.... .......................................1....73..... .
13S.imyvaeE rgin.l..e.m....e... .................................1..5..4.....
14A.rcaAnrat. .i..s.. .....................................................1..6..7.
15S.imyDao,g Bai limvleZe armia ns.a..l.l...ı....k...... ........1..8..5
EKLER
DermivreSc iyimalıcel'raEa kr .. .......................................2..01.. ..
NotA :M eteorYiıtlldeırr,ı mMteatuşajrllniairBnı a,ş la.n..g.2.ı.2 c3ı
NotB D:e miMri tol.o...j..i..s..i.. .....................................2..2..6
NoCt: A ntropoMgootnii.fk..l ..e..r.. ...............................2..2..6.
NotD :Y apaDyö llevmeOe rj iAy in.l..e..r.i.. .......................2..2 8
NotE :A teşCiinn sSeilm gec..i..l..i..g..i.. ................2..2..8.. ........
NoFt: Ü çgenCiinn sSeilm gec..i..l...i...g..i.. ...............2..2..9.. ....
NotG :P etGrean i.t...r..i..x. ............................................2..3..0
NotH :ln giEldiezb iyaStiımny..da.a. . ..............................2..3..1
NotI: B ab"iSli my..a..s....ı...".. ...............................2..3..2.. .....
No]t:Ç inS imy.a..s...ı.. .......................................2..3..3.. ......
Not K:B üÇyGiüen l enevkeSl iemryiFa o lkl..o..r..u.. ......2..3..6.. .
NotL :H inSti my.a..s..ı.. .......................................2....3.. .8.. ...
NotM :D ogSui myasAımnodnay Taukz ..u.. ......................2..4..1.
NotN :S imyTaa riÜhzie riGneen eBli lgiler
Yunan-MAırsaıBpra,,t S ıi mya..l..a..n.. .............2..4.2.. ....
Not OG:.j uCn.vg eS imy..a.. ........................................2... 4. 7
NotP :R önesvaenR se foÇramg ınSdiam y..a.... ...............2..5..3..
Diz.i..n... .........................................................2..6..2.. ........
Önsöz
Buk üçükki taiblıbknö lümmaüd encdielmiikr,cv eim leitkia şlç i­
ligim egsilbeik ölzegbrüie gr r umpi ta,y ivnes imgeydii nbltiearr­
rihçibsaiknaıiçşnı sısnudnauny Hoerm.e n şunu söteyklneiyke­lim,
levre b ilimtlaeririh nicneil uezymeann lçaarlıınş mvaeul laarşıt ıkları
sonuçbliazrii çmi çno dke gerlaindciabrki; z iamm acıomnılza rınkin­
den tümfüalyrılkAe.r katiokp lummlaadrdıkena rşısıtnudtaukmuin u
anlamaiynas,a nogcleuvnhuenr vlaerroilbnui şç imdiengii ştirebilme
gücüsnaeh iopl duungua nlayyıanşcaa dtıignısm ealc eraliazriınni
sürmeçyael ıuşzıÖ.yn ocrelikle ignecreelkieelnnçkm,ö e mslien kiçni
demiguorsvdaernie yimçiüdnikmrüa; d denhialndi engii şitloek on l ­
muştur. bAund ceanke yiimzilne ri, kmaiytıotlloyajarih dkia ç
yoktyuadr a ç oak zdBıury .ü zdbeindz e b aşlannogkıtçoa lsaır aark­
kaiikn samnaıdne cne vheiryllieelr işkiölzeerlilmniaikd,le env cedi e ­
miri şçisriintiüne l davranışsleaçrtıinkı. incelemeyi
Şuk onuyauç ıklkıagvau şltıumbr,ua ramdeat ajliunrienne, s ki
merkezlbeürtdüdenün n yaydaay ılmianscıenlıme eyteanjl,yiu iyr ayan
kültdüalrg alasrıınnııf lavnebd eırraabne rmientdaejlkimui i rtojilsoi­
nia nlabtiakrnü lttüarrb iuhlia caguımnmıazyıı n. biBtröa yrlkieih ­
tabyıa zılabbiilrskebayiçdsn ia yfbauylıu rBdöuy.bl iek ri tabbiırn
güng erçeykatzeınl abdielk eucşekguil Aufdruirmk.ea t ajlsiuirnaei t
külttüarr ivheim niit joillodearhiya e ni tyaennıiy oErnudzo;ne vzey a
Sibimreytaua jrliri tüehlalkekrıhine dnaüç zo akz ş ebyi liyoorysuaz ;
metallel eirmligtiilln,eia r yinlbeerlilni başlı bukb aöylngaek­larını
lerbduel uyoMreutza.jl itu erkniiknlibenü rtüdnü nyaydaay ılmasını
7
DEMlCR!LEVRE S MlYAC!LAR
elael atna riishhe e nüözn embloiş luikçlearri yor.
Elbeftıtrtesı anbıu ldugumfuazrdkmael tıa jliku ormplerkisnlien
tarivhesk eüll tbüargella mldaar ıeanllıed ıamka;ö ncelbiuknllea rın
kendiinlöeez rgzüi hinesverlei nnleneü rfuezt meçyael ışMtaıdken.
cevheTrolpearrkAi n anıknu stallpıagyılnaırş dıuMy.ao denilnte ırpkı
embriyognilbyaier r irna hmin"dbeü yüedrüikf"li krçionkee rken
çaglarradsat ulzıB.yu oy rüzdmeent ajliunrdiong umillag viasir dır.
Madeniclie mieştçayiles ria ltıenmdbiarykoikn o nusuiygllialr i:d i
Madefni lizlbeüryiünmriein t imlheırzilnaind doıgraınirış,nl eyişine
destoelkuv reo nun "hdıazhdlaoı g urmassaıgnlıa"Kr ılsaaric.na s a­
nogluuy gulaçdeışgitıet klnii kylaevryalaşev za aşm anyıenr igneeç er;
yaptiışzg aım aniışni yneirn ianliı r.
Dogayilşab irylamipagkio, n ung ittihkıçzel abniartn e myploa
üretmeysairndeıe mt memka,d denkiilnpi gidneig işkt:iBr imzece
simyiad ejosilionkiany naklabriırnbidusarina y daat maktMaaddıern.­
cinimne,t iaşlç isviend ienmc iirnziinh inesverlei nlise i myacınm­
kinairna sıknedsai nbtiisrsü irze klolidluigku nu ıleri sürmüyoruz
elbeütsttee;bl üiykü k obliars ıÇliınkdlleiam iricnie lregrinlenme
ayinvleem rysi tiear'sloanrrıaTl,aa orcıu vleuÇ ki ns imyasmıinraa s
kalagcealke nienkb liperar rçaoslıunşıt urmaAkntckaa dyödkıü.m cü,
demivrecs ii myaarcaıs ınodratnkaoikk tüaç,ü ndüenc evhielrie l iş­
kirlienbiüny üsel-bdidiren nseeyldi amyea ndiılgeısrnüıir meleridir;
bud eneyoinml atreıkne livnedm eedsilrse ıkr laerrıgniın laeymien ­
lesrıir assıonndraa eka ikltearrhıerrl adüreç;h ü e m canldıek uhte­m
sasla ydıkbliMarar dıd üez eriçnadleı şçıarbllaaarrı;an mıancM ıa d­
denidnö nüşm"emsüik,e mmelle"şbmaeşskia,ld"aı ş.rmB aufs aız"l a­
sıyyluav arslöazkl aeyrriınn tgıöleracreıgkne,ır eakçlıik lamyaal­arı
pacagız.b iAkrne dzca ahksa ö ylegmeerke skeiM,ra dde karşısındaki
8
ONSOZ
bur itütealv ırilnsaarn ogşluuy nau nbd uaş eki"lcdaen mlaıd"e n
cevheirnleöe zrgzüa manrsiatlmm eü dahalieçseirnAiirr k.a tiokp ­
lumlamreıtnaj lizua rnaatiklsaeir mıy aacrıas ıntdeamkaniso ktdaa sı
buradadır.
Simyiad ejoilvsoeit enkiklbeury aip ıetsıainst ibairkiiynklcıeis ­
mınoıl urşutyuoÇri.nv eH insti myalarınıdnu rümsatmüınnzedı­en
denbiu nlaarzbı inl inoilymoarlv aear yır ıhceamd eneyhseemld e
"mistniiektl"i iknlaieç rıbki çimsdeer gmielleeriŞdiimrd.is döeynl e­
yelismi,m ybaa şlanagmıpçitrbaii bkri lim, embriyboinrl a ugraşan
kimydae gislodnir;a zdaanna atkaçrolgaiurç ıiznniı hni envsreelgn ei­
çerilgiivlnevi a rlnıekd enyiintii rbiuhn aclege e lmiBşitliitrma. r ihi­
neg örsei mya ile kimyab iakrro apsmıaann doıa l mkaemısıriş;nt
heirk idseai y nmıa decne vherlçearliıyşalıyern alıra arç,kl ualrlıa nır­
lavreg enellikdleen eayyylanepıra ir Tleakrn.i vkelb eirl iml"ekröi­n
kenüiz"e rairnaeş tırgmeaçlearrltıiannl ıingdigı ögrıkeni am ytaa rih­
çisibnaiknı şı tamamen bsiabrva uknıuşKltiaımbryi:al isri myadan
dogmuşdtauhrda;o gruksium ysai myiad eloojisbionziunl masından
dogmuşAtnucra.fki ktiarr ihçbiaskiınşigınön rame e sele gföa­rklı
rünmektSeidmiykra:u tbsialolli amro arkt açyıak ıdyuoo,ry skai mya
cevhekrultesra lalrııkntdaınr ıslodnırokal tuaşnm uşÖtyulrey.ks uet ­
sadlü zeiylk eu tsal odlemnaeyydaiünmz eayria sınsdüarkleiik ligin
zorunollua rkaeks intiyeo lumgasrsöaıkzm o ınşu sudur.
Bir örfnaerdkkalıhe ia y ain layabDirlaimrai(nzhı.enY m u nan tra­
gedyashıenmı nkd aed iYma kındvoeAg vur upad'rnaımsnae naryola­
rını"nk)ö kekniim"i mevrsiitmüleilmkle evrctduteub ru;n lkaarb aca
şus ahnseeyri gillekrdilü eşrm:ai nl kesnaivna (şHıa yialtÖe l üm,
TanirlıEe jd erhvab,)T ,a nnrııçni lesi,ü z"eörlyiüanmkeı" n mvael ar
"yeniddi<rmi sleilşaim"l saeyvaignnö çs terHialteGtriail .bM eurrtr ay
9