ba kent ün iversitesi fen bilimleri enstitüsü php, sql ve ajax teknolojileri kullanarak hacettepe

53 Pages·2017·2.89 MB·Turkish

BA(cid:1)KENT ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

PHP, SQL VE AJAX TEKNOLOJİLERİ KULLANARAK
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ BİYOLOJİ BÖLÜMÜ
HERBARYUMU İÇİN BİR SORGULAMA YAZILIMININ
GELİ(cid:1)TİRİLMESİ

ERMAN ENGİNLER

YÜKSEK LİSANS TEZİ
2009
PHP, SQL VE AJAX TEKNOLOJİLERİ KULLANARAK
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ BİYOLOJİ HERBARYUMU İÇİN
BİR SORGULAMA YAZILIMININ GELİ(cid:2)TİRİLMESİ

DEVELOPMENT OF A SEARCH SOFTWARE FOR
HACETTEPE UNIVERSITY DEPARTMENT OF BIOLOGY
HERBARIUM BY USING PHP, SQL AND AJAX
TECHNOLOGIES

ERMAN ENGİNLER

Başkent Üniversitesi
Lisansüstü Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin
İstatistik ve Bilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı İçin Öngördüğü
YÜKSEK LİSANS TEZİ
olarak hazırlanmıştır.
2009
Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü'ne,
Bu çalışma, jürimiz tarafından İSTATİSTİK ve BİLGİSAYAR BİLİMLERİ ANA
BİLİM DALI 'nda YÜKSEK LİSANS TEZİ olarak kabul edilmiştir.

Başkan :
Prof. Dr. Sadık ERİK

Üye (Danışman) :
Yrd. Doç. Dr. İlknur ÖZMEN

Üye :
Yrd. Doç. Dr. Güvenç ARSLAN

ONAY
Bu tez 19/01/2009 tarihinde, yukarıdaki jüri üyeleri tarafından kabul edilmiştir.

02/02/2009
Prof.Dr. Emin AKATA
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ
TE(cid:1)EKKÜR

Yüksek Lisans çalışmalarım boyunca bana her konuda destek olan Yrd. Doç. Dr.
Güvenç ARSLAN’a...

Bu tezin oluşturulmasında sabırla bana yardımcı olan ve çok değerli incelemelerde
bulunan tez danışmanım Yrd. Doç. Dr. İlknur Özmen’e...

Tez projesinin oluşturulmasında yardımlarını ve bilgilerini benimle paylaşan,
Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Sadık Erik ve Uzman Haşim
Altınözlü’ye...

Hayatımdaki başarılarımın temeli olan aileme teşekkür ederim.

Erman ENGİNLER
2009
ÖZ
PHP, SQL VE AJAX TEKNOLOJİLERİ KULLANARAK HACETTEPE
ÜNİVERSİTESİ BİYOLOJİ BÖLÜMÜ HERBARYUMU İÇİN BİR SORGULAMA
YAZILIMININ GELİ(cid:2)TİRİLMESİ
Erman ENGİNLER
Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstiüsü
İstatistik ve Bilgisayar Bilimleri Anabilim Dalı

Bu çalışmada Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü Herbaryumu’ndaki (HUB)
veriler kullanılarak PHP, SQL ve AJAX teknoljileri ile bir herbaryum sorgulama
programı geliştirilmiştir.

Herbaryumlar özellikle botanik, ekolojik ve eczacılık çalışmaları için bir bilgi
kaynağı oluşturmaktadır. Bu kaynağın sistemli bir şekilde bilgisayar ortamındaki bir
veritabanına aktarımı ile veritabanlarının bize sağladığı hızlı sorgulama ve düzenli
kayıt tutma imkanlarından faydalanabiliriz.

Bu çalışmanın amacı HUB’daki verilerin veritabanına aktarılması ile hızlı, kullanışlı
ve detaylı sorgulama yapılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada geliştirilen
program, online ortam için tasarlanmış ve gelişmiş teknolojiler kullanmaktadır.

ANAHTAR KELİMELER: HUB, Başkent, Hacettepe, herbaryum, sorgulama,
arama motoru, dijital herbaryum, sanal herbaryum, botanik, bilişim sistemleri,
PHP, SQL, AJAX
Danışman: Yrd. Doç. Dr. İlknur Özmen, Başkent Üniversitesi, İstatistik ve
Bilgisayar Bilimleri Bölümü.

i
ABSTRACT
DEVELOPMENT OF A SEARCH SOFTWARE FOR HACETTEPE UNIVERSITY
DEPARTMENT OF BIOLOGY HERBARIUM BY USING PHP, SQL AND AJAX
TECHNOLOGIES
Erman ENGİNLER
Başkent University Institute of Science
Department of Statistics And Computer Science

In this study, an herbarium search software is developed with PHP, SQL and
AJAX technologies from the data in Hacettepe University Department of Biology
Herbarium (HUB).

Herbariums are sources of valuable information for especially botany, ecology and
pharmaceutic studies. With the systematic transfer of this source to a database in
a computer environment we could use the advantages of databases like fast
querying and ordered recording.

The aim of this study is to make fast, usable and detailed queries with the transfer
of the data in HUB to a database. The developed software for this aim is designed
for online environment and uses advanced technologies.

KEYWORDS: HUB, Baskent, Hacettepe, herbarium, querying, search engine,
digital herbarium, virtual herbarium, botany, information systems, PHP, SQL,
AJAX
Advisor: Asst. Prof. Dr. İlknur Özmen, Başkent University, Department of
Statistics and Computer Science

ii
İÇİNDEKİLER LİSTESİ
Sayfa
ÖZ.................................................................................................................... i
ABSTRACT...................................................................................................... ii
İÇİNDEKİLER LİSTESİ.................................................................................... iii
(cid:4)EKİLLER LİSTESİ.......................................................................................... v
ÇİZELGELER LİSTESİ.................................................................................... vi
TABLOLAR LİSTESİ........................................................................................ vii
SİMGELER VE KISALTMALAR LİSTESİ......................................................... viii
1. GİRİ(cid:2)........................................................................................................... 1
2. GENEL BİLGİLER...................................................................................... 3
2.1 Herbaryum Nedir?............................................................................ 3
2.2 Türkiye’deki Herbaryumlar............................................................... 3
2.2.1 Hacettepe Üniversitesi Herbaryumu................................... 4
2.2.2 HUB ilk veritabanı çalışması............................................. 5
2.3 Dijital Herbaryumlar.......................................................................... 7
2.3.1 Türkiye’deki bazı veritabanı örnekleri................................. 7
2.3.2 Dünyada bazı dijital herbaryum örnekleri............................ 8
2.4 Programda Kullanılan Teknolojiler................................................... 9
2.4.1 PHP..................................................................................... 9
2.4.1.1 PHP’nin tarihçesi................................................... 9
2.4.1.2 PHP’nin yapısı....................................................... 11
2.4.2 Apache Server.................................................................... 12
2.4.3 MySQL................................................................................ 14
2.4.4 XHTML................................................................................ 15
2.4.5 CSS .................................................................................... 16
2.4.6 SEO..................................................................................... 16
2.4.7 AJAX................................................................................... 19
3 HUB Programının İşleyişi........................................................................... 21
3.1 Programın Kullanıcı Arayüzü........................................................... 21
3.2 Programın Yönetici Arayüzü............................................................ 27
3.3 Program ile Yapılan Bazı Sorgulama Örnekleri............................... 28
4. SONUÇ VE TARTI(cid:2)MA............................................................................... 32
iii
4.1 Tartışma........................................................................................... 35
KAYNAKLAR LİSTESİ.................................................................................... 38

iv
(cid:2)EKİLLER LİSTESİ
Sayfa
(cid:4)ekil 2.1 Sayfa Başlığı................................................................................. 17
(cid:4)ekil 2.2 Bir Bitki Detayındaki Sayfa Başlığı................................................ 17
(cid:4)ekil 2.3 Detay Sayfasında mod_rewrite Uygulaması................................. 18
(cid:4)ekil 2.4 Resim Alt Tagleri........................................................................... 19
(cid:4)ekil 3.1 Programın Anasayfası................................................................... 21
(cid:4)ekil 3.2 Resim Arama................................................................................. 22
(cid:4)ekil 3.3 Türkiye’deki Grid Sistemi............................................................... 24
(cid:4)ekil 3.4 Bulunamayan Sonuç İçin Sesçe Benzerlik Sorgusu...................... 25
(cid:4)ekil 3.5 Detay Sayfasının Görünümü......................................................... 26
(cid:4)ekil 3.6 “Scrofulirase” Kelimesinin Sesçe Benzerlik Sorgulaması.............. 30
(cid:4)ekil 4.1 Basit Arama Alanı.......................................................................... 33

v
ÇİZELGELER LİSTESİ
Sayfa
Çizelge 2.1 HTML kodları arasına gömülmüş PHP kodları.......................... 11
Çizelge 2.2 Sunucuda yorumlanan kodun çıktısı......................................... 12
Çizelge 2.3 Nisan 1995 - Nisan 2008 yılları arasında en iyi sunucular için
tüm alan adları üzerindeki pazar payları...................................................... 13
Çizelge 2.4 MySQL Kullanımı..................................................................... 14

vi