EEG Tabanlı Duygu Analiz Sistemleri EEG Based Emotion Analysis Systems

14 Pages·2017·0.5 MB·Turkish

(cid:40)(cid:40)(cid:42)(cid:3)(cid:55)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:213)(cid:3)(cid:39)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:3)(cid:36)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:76)(cid:93)(cid:3)Sistemleri
EEG Based Emotion Analysis Systems
(cid:55)(cid:68)(cid:79)(cid:75)(cid:68)(cid:3)(cid:37)(cid:88)(cid:85)(cid:68)(cid:78)(cid:3)(cid:36)(cid:79)(cid:68)(cid:78)(cid:88)(cid:250) (cid:248)(cid:69)(cid:85)(cid:68)(cid:75)(cid:76)(cid:80)(cid:3)(cid:55)(cid:129)(cid:85)(cid:78)(cid:82)(cid:247)(cid:79)(cid:88)
(cid:41)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:87)(cid:3)(cid:104)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:3)(cid:55)(cid:72)(cid:78)(cid:81)(cid:82)(cid:79)(cid:82)(cid:77)(cid:76)(cid:3)(cid:41)(cid:68)(cid:78)(cid:129)(cid:79)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:3) (cid:41)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:87)(cid:3)(cid:104)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:3)(cid:55)(cid:72)(cid:78)(cid:81)(cid:82)(cid:79)(cid:82)(cid:77)(cid:76)(cid:3)(cid:41)(cid:68)(cid:78)(cid:129)(cid:79)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:3)
(cid:60)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:80)(cid:3)(cid:48)(cid:129)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:86)(cid:79)(cid:76)(cid:247)(cid:76) (cid:60)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:80)(cid:3)(cid:48)(cid:129)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:86)(cid:79)(cid:76)(cid:247)(cid:76)
[email protected] [email protected]
Öz
stimulus, feature extraction and classification
algorithms were examined and their performance
Duygu tahmini, insan-makine (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:76) (cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:87)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:80)(cid:76)
were compared.
(cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:78) ve kontrol edebilmek için beyin-bilgisayar
arayüzü, (cid:86)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:213)(cid:78) hizmeti, güvenlik, e-ticaret, (cid:72)(cid:247)(cid:76)(cid:87)(cid:76)(cid:80) ve Keywords: Emotion, Classification, EEG, Signal
(cid:72)(cid:247)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:70)(cid:72) (cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Ancak
Processing, Brain-Computer Interface.
(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) soyut (cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:15) (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:71)(cid:72)(cid:81) (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:92)(cid:72) (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:78)(cid:79)(cid:76)(cid:78)
göstermesi, evrensel bir (cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) ve (cid:20)(cid:17)(cid:42)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:250)
(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) çok (cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:71)(cid:68) iç ve (cid:71)(cid:213)(cid:250) etkilere (cid:68)(cid:111)(cid:213)(cid:78) (cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:15)
bu alanda (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:93)(cid:82)(cid:85)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Son Kesin bir (cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)(cid:213) olmamakla beraber duygu,
zamanlarda duygu analizi (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:81) (cid:86)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:213) (cid:76)(cid:81)(cid:86)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:15)(cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:81)(cid:129)(cid:85)(cid:78)(cid:72)(cid:81)(cid:15)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:87)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:80) kurarken, (cid:124)(cid:247)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:76)(cid:85)(cid:78)(cid:72)(cid:81)(cid:15)
olabilmesi için (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:81) en (cid:92)(cid:68)(cid:92)(cid:74)(cid:213)(cid:81) yöntem olan karar verirken vb. aktiviteleri yerine getirirken (cid:71)(cid:213)(cid:250)
beyin sinyallerine (cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213) duygu tahmini (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) uyaranlara (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213) (cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250) (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) durum ya da tepki
(cid:75)(cid:213)(cid:93) (cid:78)(cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Bu makalede EEG’ye (cid:69)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:213) olarak olarak ifade edilmekte ve günlük (cid:92)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:81)(cid:87)(cid:213)(cid:71)(cid:68) önemli bir
(cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) duygu tahmini (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:76)(cid:85)(cid:71)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) rol (cid:82)(cid:92)(cid:81)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Pozitif duygulara sahip olan
(cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) EEG verileri, duygu (cid:76)(cid:81)(cid:86)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) toplumda daha (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:213) (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)
(cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:15) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) analiz yöntemleri (cid:76)(cid:81)(cid:70)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250) (cid:74)(cid:124)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)tir. Bundan (cid:71)(cid:82)(cid:79)(cid:68)(cid:92)(cid:213) duygu sadece
ve(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) psikolojik olarak (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:76)(cid:79) (cid:68)(cid:92)(cid:81)(cid:213) zamanda fiziksel olarak
da (cid:92)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:81)(cid:87)(cid:213)(cid:92)(cid:213) etkileyen önemli bir olgudur. Duygulara
Anahtar Sözcükler: Duygu, S(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:15)(cid:3)(cid:40)(cid:40)(cid:42)(cid:15)(cid:3)
(cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213) tepkileri ölçmek ve insan-makine (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:76)
(cid:54)(cid:76)(cid:81)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:3)(cid:248)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:72)(cid:15)(cid:3)(cid:37)(cid:72)(cid:92)(cid:76)(cid:81)-Bilgisayar Arayüzü.
(cid:72)(cid:87)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:76)(cid:80)(cid:76) (cid:86)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:78) için (cid:86)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:213)(cid:78) hizmeti, e-tedavi, e-
(cid:124)(cid:247)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:72)(cid:15) robot kontrolü, (cid:72)(cid:247)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:70)(cid:72)(cid:15) sanal gerçeklik, e-
Abstract
ticaret, beyin-bilgisayar arayüzü vb. uygulamalar
Emotion recognition is applied through many (cid:74)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85) [18, 37, 42, 43](cid:17)(cid:54)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:213)(cid:78) hizmeti
applications such as healthcare services, brain- (cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:15) kronik ve (cid:250)(cid:76)(cid:71)(cid:71)(cid:72)(cid:87)(cid:79)(cid:76) beyin
computer interface, security, e-commerce, education (cid:85)(cid:68)(cid:75)(cid:68)(cid:87)(cid:86)(cid:213)(cid:93)(cid:79)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) olan (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:81) tepkilerine ve geri
and entertainment in order to enhance and control (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:69)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:213) olarak tedavi önerilmekte ve(cid:92)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)
human-machine interaction.However, it is difficult to kaliteleri (cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85) [1].
develop a system based on emotions becasue,
Duygu tahmini (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:85)(cid:78)(cid:72)(cid:81)yüz ifadeleri, mimikler, ses
emotions are abstract, personal, do not have
(cid:76)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:72)(cid:87)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) gibi (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213) yöntemlerden (cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:85)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)ve ilk
international definition and it can be manipulated by
olarak (cid:20)(cid:28)(cid:28)(cid:19)(cid:79)(cid:213) (cid:92)(cid:213)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68) ses ve yüze (cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213) tahmin
external and internal factors. Brain signals are very
(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85) [2-3]. Bu yöntemlerin elde
important for emotion estimation thus, study based on
edilmesi her ne kadar kolay olsa da (kamera,
emotion estimation by means of EEG signalshas been
mikrofon vb.) manipüle edilmeye (cid:92)(cid:68)(cid:87)(cid:78)(cid:213)(cid:81)
increased. In this article, EEG datasets, emotion
(cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:82)(cid:79)(cid:68)(cid:92)(cid:213) verilerin (cid:92)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:92)(cid:82)(cid:85)(cid:88)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:68)
Gönderme ve kabul tarihi: 15.01.2018-24.04.2018
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 26
neden olmakta ve tahmin (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:93)
(cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Sinyaller üzerinde (cid:82)(cid:92)(cid:81)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) zor
(cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:81) (cid:71)(cid:82)(cid:79)(cid:68)(cid:92)(cid:213) son zamanlarda duygu tahmini
(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) Elektrodermal Aktivite (EDA),
Elektrokardiyogram (EKG), Fotopletismografi
(PPG), Elektroensefalogram (EEG), Kan (cid:37)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:70)(cid:213)
(KB), Solunum hareketi, Galvanik Deri Tepkisi
(GSR), Elektromiyogram (EMG) gibi fizyolojik
sinyaller (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85) [4]. Fizyolojik sinyallerin
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:68) duygu analizine yönelik (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81)
(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213) (cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve bu alanda
(cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:75)(cid:213)(cid:93)(cid:78)(cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85) [26].
Makalenin geri kalan organizasyonu dört (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68)(cid:81)
(cid:82)(cid:79)(cid:88)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) 2. (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) duygu analizinde (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81)
yöntem, (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) elde edilmesi ve (cid:249)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)-1:Elektrot(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:3)(cid:20)(cid:19)-20 sistemine göre
(cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:81) (cid:69)(cid:68)(cid:75)(cid:86)(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) 3. (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) ise (cid:92)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:3)[5-6].
duygu tahmini üzerine (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85) ve
2.2. Duygu Modelleri
literatürdeki önemi üzerine (cid:71)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) 4. (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68)
(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68) (cid:78)(cid:68)(cid:83)(cid:86)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:70)(cid:68) incelenen makalelerin
Duygu tahmini (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:15) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) model ve
(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)ve(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) metotlar (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)ve
boyutsal model olmak üzere iki (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213) model
(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Son (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) ise (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68) en
(cid:69)(cid:88)(cid:79)(cid:88)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) model (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) korku, sinir,
çok (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) yöntemler ve(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)
mutluluk, nefret, hüzün ve sürpriz olmak üzere (cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)
(cid:69)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
ana duygu yer (cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:85)(cid:78)(cid:72)(cid:81) [9], boyutsal model (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)
ise (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)-valans düzlemi (cid:69)(cid:88)(cid:79)(cid:88)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85) [10]. Bu
2. Duygu Analizi
model (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) (cid:78)(cid:82)(cid:82)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:81)(cid:68)(cid:87)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:76) duygular
sakin olma durumundan (cid:75)(cid:72)(cid:92)(cid:72)(cid:70)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:213) olma durumuna
2.1. Elektroensefalografi
(cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88) (cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:85)(cid:78)(cid:72)(cid:81)(cid:15) valans koordinat sisteminde ise
duygular negatiften pozitife olacak (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) ifade
Elektroensefalografi (EEG) duygu tahmini
edilirler. Valans, belirli bir duruma ya da olaya (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)
(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) müdahale (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:76)(cid:15) (cid:87)(cid:68)(cid:250)(cid:213)(cid:81)(cid:68)(cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:76)(cid:85)
bireylerin (cid:74)(cid:124)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250) (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88) sevgi veya nefreti temsil
ve (cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:85)(cid:68)(cid:73)(cid:86)(cid:213)(cid:93) (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88) için en çok (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) ve güçlü
etmektedir. (cid:39)(cid:76)(cid:247)(cid:72)(cid:85) yandan (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) ise, bireylerin
yöntemlerin (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) gelmektedir [18,44]. Teknolojini
fizyolojik durumunu belirtmekte ve bir uyarana (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)
(cid:74)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:250)(cid:80)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:92)(cid:79)(cid:72)(cid:15) günümüzde EEG (cid:76)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:72)(cid:87)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) sadece
gösterilen pasif ya da aktif durumu temsil etmektedir.
büyük cihazlarla (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:76)(cid:79) (cid:68)(cid:92)(cid:81)(cid:213) zamanda Wi-Fi ve
(cid:249)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79) 2’de iki boyutlu (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)-valans koordinat
Bluetooth (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) portatif, ufak cihazlardan da
düzlemi (cid:74)(cid:124)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
elde edilebilmektedir [45-47]. EEG, kafa derisine
(cid:92)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:81) elektrotlar (cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) beyindeki
(cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:3)
elektriksel aktiviteyi ölçer. Elektrotlar, (cid:56)(cid:79)(cid:88)(cid:86)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213) Yüksek
(cid:60)(cid:129)(cid:78)(cid:86)(cid:72)(cid:78)(cid:3)(cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) (cid:60)(cid:129)(cid:78)(cid:86)(cid:72)(cid:78)(cid:3)(cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)
Elektroensefalogram ve Klinik Nörofizyoloji Negatif Valans Pozitif Valans
(II) (I)
Federasyon (cid:37)(cid:76)(cid:85)(cid:79)(cid:76)(cid:247)(cid:76)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:81) (cid:69)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:76) 10-20 sistemine Gerginlik Dikkat
Heyecan
göre (cid:92)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:72) ve (cid:249)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79) 1’deki gibi Sinir
(cid:100)(cid:82)(cid:250)(cid:78)(cid:88)
gösterilmektedir. Stres
Sevinç
Hüzün Mutluluk Valans
Beyin sinyalleri delta (cid:11)(cid:303)(cid:12) (1-3 Hz), (cid:11)(cid:537)(cid:12) teta (4-7 Hz),
Negatif Nötr Pozitif
alfa (cid:11)(cid:302)(cid:12) (8-13 Hz), beta (cid:11)(cid:533)(cid:12) (14-30 Hz) ve gama (cid:11)(cid:534)(cid:12) Üzgün (cid:43)(cid:82)(cid:250)(cid:81)(cid:88)(cid:87)
(31-50 Hz) olmak üzere (cid:69)(cid:72)(cid:250) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213) frekans (cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:81)
Depresif Durgun
meydana gelmektedir. Beta ve gama gibi yüksek
Durgun Rahat
f(cid:85)(cid:72)(cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:86)(cid:79)(cid:213) sinyallerin duygu tahmini (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)
(cid:39)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78)(cid:3)(cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:3) (cid:39)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78)(cid:3)(cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)
(cid:54)(cid:213)(cid:78)(cid:78)(cid:213)(cid:81) Sakin
(cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:72)(cid:85) frekanslara nazaran daha (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:213) (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) Negatif Valans Pozitif Valans
(III) (IV)
(cid:74)(cid:124)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85) [7-8].
(cid:39)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78)
(cid:249)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)-2:Valans-(cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)duygudüzlemi.
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 27
(cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) duygu modeli (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:86)(cid:213) (cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) ve sonunda (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:68) bir süre (cid:78)(cid:68)(cid:83)(cid:86)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:70)(cid:68) uyaran
(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) her ne kadar kolay olsada, kimi dillerde gösterilmekte ve bu (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) sinyaller
belirli (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) çevirisi (cid:69)(cid:88)(cid:79)(cid:88)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85) [11]. (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Son (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) ise 1 saniyenin
Bundan (cid:71)(cid:82)(cid:79)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:71)(cid:213)(cid:85) ki (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:111)(cid:82)(cid:247)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:68) 2 boyutlu (cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) bir süre boyunca siyahekran gösterilmekte ve
ya da 3 boyutlu (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)-valans düzlemi tercih (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)ler yeni uyarana (cid:75)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:85)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Bu süreç
edilmektedir [48-49]. (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:70)(cid:68) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)-valans uyaranlar bitene kadar devam etmektedir. Her görsel
modelinin evrensel (cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) modeli daha cazip hale (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:81) sonunda görseller (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:85) (cid:87)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:73)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:81) SAM
getirmektedir. Bu modelde belirli bir duygu (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:76)(cid:85) ve sinyallerin
olarak (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:76)(cid:79) koordinat sistemine (cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213) olarak ifade (cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:88)(cid:247)(cid:88) ölçülür [15, 19, 20, 23, 26]. (cid:249)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79) 3’te
edilmektedir. (cid:103)(cid:85)(cid:81)(cid:72)(cid:247)(cid:76)(cid:81)(cid:15) mutluluk duygusu düzleme uygulanan yöntemin (cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:250)(cid:250)(cid:72)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
göre YUPV (Yüksek (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)a Pozitif Valans)
(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:71)(cid:85)(cid:17) (cid:36)(cid:92)(cid:81)(cid:213) (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) üzgün ifadesi DUNV X Sn X Sn X Sn X Sn X Sn X Sn
(cid:11)(cid:39)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78)(cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) Negatif Valans) bölgesine aittir.
+ 1.Uyaran …... + N.Uyaran
2.3. Uyaranlar ve (cid:46)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80) Yöntemi
(cid:249)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)-3: Görselve(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)
(cid:39)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) elde edilme (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) birbirinden (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213)
(cid:250)(cid:72)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:17)
uyaranlar (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Uyaranlar görsel, (cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:15)
(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213)uyaranve hem görsel hem (cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79)olacak (cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaranlar (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68)
(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) (cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Son zamanlarda (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:78)(cid:79)(cid:213)(cid:78) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:71)(cid:213)(cid:247)(cid:213) için (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:81) ekrana (cid:69)(cid:68)(cid:78)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)
(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68) göre (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) içerisinde en etkili olan gerekmemektedir. Bu uyaranlardan (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213) olarak
(cid:74)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88) için (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85) bu alana (cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68) (cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213) (cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) son
yönelmektedir [50]. zamanlarda popüler olmaya (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:79)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Bu uyaran
(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:76)(cid:81)(cid:71)(cid:72) (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:71)(cid:72)(cid:81) (cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:87)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) en güzel ve en kötü
Uyaranlar (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213) olsada u(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) elde edilme
(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:87)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) istenir ve akabininde bu (cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)
(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) (cid:111)(cid:82)(cid:247)(cid:88) zaman (cid:68)(cid:92)(cid:81)(cid:213) (cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Görsel
(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) yollarla deneklere dinletilerek (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68)(cid:111)(cid:213)(cid:247)(cid:68)
uyaranlar (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:85)(cid:78)(cid:72)(cid:81) (cid:73)(cid:82)(cid:87)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:68)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68)(cid:81)
(cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:85)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68) ve en çok IAPS (International
Affective Picture System – (cid:56)(cid:79)(cid:88)(cid:86)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213) Duygusal
2.4. (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:39)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
Resim Sistemi) (cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:87)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85) [13]. Bu
veri (cid:87)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) çok (cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:71)(cid:68) görsel bulunmakta ve bu
Uyaranlar (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) o anda deneklerden EEG
görseller (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) duygular (cid:68)(cid:111)(cid:213)(cid:247)(cid:68) (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
sinyalleri elde edilmekte ve öz (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:72) formu
Resimler (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)-valans düzleminde birinci bölge
ile bu sinyallerin (cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:88)(cid:247)(cid:88) test edilmektedir. Öz
YVYU, ikinci bölge DVYU, üçücü bölge DVDU ve
(cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:80)e formu (cid:249)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79) 4’de de (cid:74)(cid:124)(cid:85)(cid:129)(cid:79)(cid:71)(cid:129)(cid:247)(cid:129) üzere
dördüncü bölge YVDU olacak (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) dört (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213)
(SAM = Self Assesment Manikin), (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:15) valans,
bölgeye a(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Resimlerin pozitif/negatif ve
hâkimiyet ve (cid:69)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:81)(cid:76) olmak üzere dört durumdan
(cid:92)(cid:82)(cid:247)(cid:88)(cid:81)(cid:18)(cid:86)(cid:68)(cid:78)(cid:76)(cid:81) olma durumu resimlere verilen
meydana gelmekte ve 1 ile 9 (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)
(cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72) ifade edilmektedir. (cid:40)(cid:247)(cid:72)(cid:85) valans (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76) > 5
(cid:68)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Bu durumlar (cid:250)(cid:88)(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72)(cid:68)(cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:30)
ise duygu pozitif, (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:76)(cid:79) ise duygu negatif olarak
(cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:85). (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:81) 5’ten Valans (Valence): Bu parametre memnuniyet
büyük (cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) duygunun (cid:92)(cid:82)(cid:247)(cid:88)(cid:81) bir (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) parametresini ölçmektedir. Parametre (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76) 5’in
(cid:92)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:81)(cid:213) ifade ederken küçük (cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) sakin (cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) ise mutsuz, aksi durumda ise mutlu olarak
(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) ifade etmektedir [14]. (cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaranlar (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:85)(cid:78)(cid:72)(cid:81) (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213) türde müzikler seçilmekte bu
(cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) (Arousal): Bu parametre duygunun
(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:111)(cid:213)(cid:247)(cid:68) (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)
fizyolojik durumun temsil etmekteve pasif ya da aktif
(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Son olarak (cid:74)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaranlar
olmak üzere (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Parametre (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76) 5
için video kliplerden (cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:85)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Literatürde
ve üstü (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:68) heyecan, (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:72)(cid:85) durumda ise sakin
görsel ve (cid:74)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaranlar (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68)
duygusu ön planda olarak kabul edilmektedir.
(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:111)(cid:213)(cid:247)(cid:68) (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) genelde (cid:250)(cid:88) (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72)
özetlenebilir;
Belirli bir süre boyunca denekler ekrana bakmakta ve
bu süre (cid:78)(cid:68)(cid:83)(cid:86)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:70)(cid:68) ekrana + simgesi gösterilerek
(cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:81) ekrana (cid:82)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:86)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Sürenin
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 28
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78)(cid:12) Kernel Fisher (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:80)a Analizi
yöntemi (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) (cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Son (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) ise
özelliklerin (cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) k en
(cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81) (cid:78)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) ve valans (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213)
(cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:72)(cid:85) metotlarla (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
(cid:54)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:81) sonunda valans için %75.53,
(cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) için %79.19 (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) elde
(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
Sananda Paul ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [15] önerdikleri metotta (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
duygu modelini kullanarak tahmin (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:81)(cid:76)
(cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Uyaran olarak ses klipleri
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve bu sayede deneklerden pozitif
(mutluluk, (cid:68)(cid:250)(cid:78)(cid:12) ve negatif (üzüntü, tiksinti)
(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) elde edilmesi (cid:75)(cid:72)(cid:71)(cid:72)(cid:73)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) EEG
verilerinin elde edilmesi (cid:86)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) elektrotlar 10-20
sistemine göre (cid:71)(cid:76)(cid:93)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ancak sadece F3, F4, F , P3,
z
(cid:249)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)-4:Öz(cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:72)formu. P4, T3 ve T4 bölgelerinden veriler elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)ir.
Özellik (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) sürecinden önce elde edilen
sinyallerden hem gürültülerin temizlenmesi hem de
Hâkimiyet (Dominance): Elde edilen duygunun
alt (cid:73)(cid:85)(cid:72)(cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:86)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) için filtreleme (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76)
(cid:69)(cid:68)(cid:86)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:81)(cid:213) kontrol etmektedir. Parametre (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:81)
(cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve 6.seviye Butterworth filtresi
5’in (cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:81) duyguya hâkim
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68) süresince Fraktal Analizi
(cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:15) 5 ve üstünde (cid:82)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) duyguya tam hâkim
yöntemi (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) alfa, beta ve teta (cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:81)
(cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88)(cid:81)(cid:88) göstermektedir.
özellikler elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Son (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) elde edilen
özellikler destek vektör makineleri, (cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:86)(cid:68)(cid:79)
(cid:37)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:81)(cid:76) (Liking): Parametre, gösterilen (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)
diskriminant analizi, karesel diskriminant analizi ve k
(cid:69)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:81)(cid:76)(cid:79)(cid:76)(cid:83) (cid:69)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:81)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:76)(cid:92)(cid:79)(cid:72) (cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:78)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Uyaran
en (cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81) (cid:78)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)
(cid:69)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:81)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ise (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:83)(cid:68)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:247)(cid:213)(cid:81) (cid:92)(cid:88)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:71)(cid:68) (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88) durum
ve sonuçlar (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:54)(cid:82)(cid:81)(cid:88)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)
seçilmekte, (cid:69)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:81)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ise (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:83)(cid:68)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:247)(cid:213)(cid:81) alt (cid:87)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:73)(cid:213)
irdelenmesiyle eniyi(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) destek
(cid:74)(cid:124)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:76) durum seçilmektedir.
vektör makineleri ile (cid:86)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:247)(cid:213) ve pozitif duygular
Bu (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) EEG (cid:87)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:79)(cid:213) duygu analizi ve tahminine için %84.5, negatif duygular için ise %82.5 (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)
yönelik (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85) (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:81) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:76) (cid:69)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:85)(cid:87)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:70)(cid:68) pozitif
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) EEG verisetlerinden ve (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) özellik duygular için beynin ön (frontal), (cid:250)(cid:68)(cid:78)(cid:68)(cid:78) (temporal) ve
(cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) yöntemlerinden (cid:69)(cid:68)(cid:75)(cid:86)(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve elde edilen yan (parietal), negatif duygular için ise ön (frontal) ve
(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) sonuçlar yan (perietal) bölgelerinin etkili (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88)
(cid:87)(cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:74)(cid:124)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
3. (cid:248)(cid:79)(cid:74)(cid:76)(cid:79)(cid:76) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85) Mohsen Naji ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [16] (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:87)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68)
(cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:89)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) düzlemini kullanarak duygu tahmini
Yi-Hung Liuve(cid:71)(cid:76)(cid:247). [14] (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68)(cid:15) (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:17) (cid:36)(cid:79)(cid:213)(cid:81) bölgesine (cid:92)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:81) 3
EEG (cid:87)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:213) duygu tahmini (cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) kanaldan (sol temporal, (cid:86)(cid:68)(cid:247) temporal ve ön) sinyaller
(cid:39)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) için International Affective (cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaranlar (cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
Picture System (IAPS) – (cid:56)(cid:79)(cid:88)(cid:86)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213) Duygusal Duygular, ileri kademeli sinir (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:15) destek vektör
Resim Sistemi (UDRS) ku(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85) [13]. Bu makineleri ve k en(cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:78)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) ile (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)ve
uyaranlar (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) deneklerden görsel yolla veriler sonuçlar(cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)(cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81) ilk (cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)
elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve bu veriler (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)-valans ham EEG verileri ön (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:71)(cid:72)(cid:81) (cid:74)(cid:72)(cid:111)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve özellik
düzleminde (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:92)(cid:68) tabi (cid:87)(cid:88)(cid:87)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) vektörünün elde edilmesi için zaman-(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)
(cid:103)(cid:81)(cid:72)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) yöntem üç (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68)(cid:81)(cid:82)(cid:79)(cid:88)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) karakteristikleri ve EEG spektrumu (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
Birinci (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68)(cid:15) elde edilen EEG verileri 5. derece Özellik vektörü boyutunun (cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) ve
Butterworth filtresi (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) alt (cid:73)(cid:85)(cid:72)(cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:86)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) için (cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:78) ileri
(cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve her frekanstan spektrum güç (cid:124)(cid:93)(cid:72)(cid:79)(cid:79)(cid:76)(cid:247)(cid:76) yönde seçim (cid:87)(cid:72)(cid:78)(cid:81)(cid:76)(cid:247)(cid:76) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)
(cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:248)(cid:78)(cid:76)(cid:81)(cid:70)(cid:76) (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) elde edilen özellik (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) için (cid:74)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:250) (cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:92)(cid:213) (cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:85)(cid:129)(cid:79)(cid:80)(cid:129)(cid:250)(cid:87)(cid:129)(cid:85)(cid:17) Önerilen
vektörünün boyutu iki (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213) (cid:11)(cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213) parametreler yöntemin sonunda, valans (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:86)(cid:213)
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 29
ileri kademeli sinir (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) ile %93.66 olarak elde (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) ve valans için (cid:86)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) %59.1 ve %68.39
edilirken bu oran (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) için %93.29 olarak olarak (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Bu (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) sekiz elektrot
(cid:124)(cid:79)(cid:111)(cid:129)(cid:79)(cid:80)(cid:129)(cid:250)(cid:87)(cid:129)(cid:85). (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:71)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:213)(cid:250)(cid:74)(cid:124)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
Varun Bajaj ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [17] önerdikleri yöntemde EEG Li Xin ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [21] (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:75)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:85) EEG verileri
verileri çoklu-(cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:92)(cid:79)(cid:72) alt frekanslara (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) negatif ve pozitif (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213)
(cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:39)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:111)(cid:213)(cid:247)(cid:68) (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) için (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:46)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:87)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:76) sinyaller
görsel-(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaranlara (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250) ve elde edilen görsel-(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) yolla elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).Beynin merkezine
saf EEG sinyalleri 8.seviye Butterworth filtresi (cid:92)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:81) elektrotlardan sadece C4 bölgesindeki
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:124)(cid:81)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:71)(cid:72)(cid:81) (cid:74)(cid:72)(cid:111)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) (cid:103)(cid:81)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:71)(cid:72)(cid:81) kanal (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)k mutluluk ve hüzün (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81)
geçirilen EEG sinyalleri mutluluk, normal, hüzün ve (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Sinyallerden özellik
korku (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)rmak (cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) üç seviye (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213) için bilgi ölçüm yöntemlerine (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)
(cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Elde edilen özellik vektörü çok(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:213) ve özellik vektörünün boyutu 16 olarak elde
en küçük kareler destek vektör makinelerinde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) (cid:54)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) için destek vektör
(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78) üzere (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) duygular makineleri ve uygunluk vektör makineleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)
kategorize (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) En iyi sonuç Morlet ve (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:86)(cid:82)(cid:81)(cid:88)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78)(cid:15) (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:72)(cid:85)
parametresiyle (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:15) mutluluk, normal, (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:79)(cid:68) (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Uygunluk
hüzün ve korku için (cid:86)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) %89.17, %81.67, %85, vektör makineleri ile (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)
%83.33 (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:86)(cid:213) elde (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:86)(cid:213) %93.33 olarak (cid:78)(cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:78)(cid:72)(cid:81)(cid:15) bu oran destek
(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Ortalama (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) ise %84.79 olacak vektör makineleri ile %78.67 olarak elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72)(cid:69)(cid:88)(cid:79)(cid:88)(cid:81)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85).
Zahra Tabanfar ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [22] (cid:74)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:81) (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)
Prashant Lahane ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [18] (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) IAPS veri EEG verilerinden elde edilen sinyaller (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68)
(cid:87)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:81) elde edilen görsel uyaranlar (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) (cid:81)(cid:72)(cid:250)(cid:72) ve üzüntü (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)
ve duygu (cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)(cid:68) metodu (cid:124)(cid:81)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Önerilen metot (cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68) (cid:78)(cid:68)(cid:83)(cid:86)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) EEG verileri
üç (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68)(cid:81) meydana gelmektedir. (cid:248)(cid:79)(cid:78) (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaranlar (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) elde e(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve sadece
(cid:69)(cid:68)(cid:247)(cid:213)(cid:80)(cid:86)(cid:213)(cid:93) (cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:72)(cid:81) analizi (cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) EEG verileri ön C3-F3 ile C4-F4 elektrot kanal çiftleri göz önünde
(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:72) tabi (cid:87)(cid:88)(cid:87)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)ve özellik (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) için (cid:75)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:85) hale (cid:69)(cid:88)(cid:79)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81) ilk (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) ön lob
(cid:74)(cid:72)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Özellik (cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:92)(cid:213) çekirdek (cid:92)(cid:82)(cid:247)(cid:88)(cid:81)(cid:79)(cid:88)(cid:78) (F3-F4) ve merkez loblara (C3-C4) (cid:92)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:81)
tahmini metoduyla ikinci (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) elektrotlar (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) elde edilen sinyaller, sonlu
(cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81) son (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) elde edilen özellik dalga (cid:70)(cid:72)(cid:89)(cid:68)(cid:69)(cid:213) filtresiyle (cid:124)(cid:81)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:71)(cid:72)(cid:81) (cid:74)(cid:72)(cid:111)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:15) bu
vektörü yapay sinir (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)a (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78) üzere sayede gürültüler (cid:87)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Faz gecikme
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Önerilen metot çekirdek (cid:92)(cid:82)(cid:247)(cid:88)(cid:81)(cid:79)(cid:88)(cid:78) indeksi (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) elde edilen anahtar özellikler
tahmini (cid:87)(cid:72)(cid:78)(cid:81)(cid:76)(cid:247)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:81) EEG ve ECG gibi (cid:71)(cid:88)(cid:85)(cid:68)(cid:247)(cid:68)(cid:81) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78) üzere destek vektör makinelerinde
olmayan sinyallerin kümelemesinde (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:72)(cid:85) yöntemlere (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:54)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) C3-F3 ve F4-C4 ile
göre daha iyi sonuç (cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:76)(cid:81)(cid:76) g(cid:124)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85). hesaplanan tahmin (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) %77.88 ve %66.67 iken
bu oran tüm (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) (C3-F3, F3-
Mair Muteeb Javaid ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [19] (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)dikleri
F4, F3-C4, C3-F4, C3-C4, C4-F4) %80 olacak
(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) gerçek (cid:93)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:213) duygu (cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)(cid:68) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve
(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72)(cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:213)(cid:250)(cid:74)(cid:124)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
(cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)-valans düzleminin (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) zevk,
üzgün, mutluluk ve sinir olmak üzere dört (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213) Raja Majid Mehmood ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [23] görsel uyaranlar
duygu (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68) (cid:78)(cid:68)(cid:83)(cid:86)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) kullanarak EEG verilerini elde (cid:72)(cid:87)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85) ve
duygular (cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:87)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213) üç ve sekiz (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213) pozitif/negatif (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:92)(cid:213)
noktaya (cid:92)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:92)(cid:79)(cid:72) görsel-(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaranlar (cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) EEG sinyalleri (cid:87)(cid:68)(cid:250)(cid:213)(cid:81)(cid:68)(cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:76)(cid:85) Emotiv
(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Üç elektrot sisteminde Epoc(cid:70)(cid:76)(cid:75)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) elde edildikten sonra (cid:69)(cid:68)(cid:247)(cid:213)(cid:80)(cid:86)(cid:213)(cid:93)(cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:72)(cid:81)
elektrotlar AF3, F4 ve FC6 (cid:81)(cid:82)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68) (cid:78)(cid:82)(cid:92)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:15) analizi ile gürültülerden (cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)
sekiz elektrot sisteminde ise F 1, F 3,F3,F4, T3, T4, (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) (cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:250)(cid:88) (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) özetlenmektedir. (cid:248)(cid:79)(cid:78)
p p
P3 ve P4 (cid:81)(cid:82)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) EEG sinyallerinin (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) 4 sn süresince denekler ekranda ç(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:81) (cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:213)
(cid:82)(cid:79)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88) gürültüler notch filtresi (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) (+) (cid:76)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:72)(cid:87)(cid:76)(cid:81)(cid:72) (cid:82)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:79)(cid:68)(cid:85) (cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:81) 1.5 sn boyunca
(cid:87)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Anahtar özelliklerin (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) için ekrana (cid:92)(cid:68)(cid:81)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:68)(cid:81) görsele (cid:69)(cid:68)(cid:78)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Son (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68)
her bir elektrottan fraktal boyut (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) destek ise 0.5 sn boyunca siyah ekran (cid:74)(cid:124)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Bu
vektör makinelerinde (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78) üzere (cid:75)(cid:72)(cid:86)(cid:68)(cid:83)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80) 21 denek için toplam 180 görsel gösterilerek
ve (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Üç elektrotun kullan(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) (cid:86)(cid:82)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Hjorth parametreleri kul(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78)
elde edilen özelliklerin (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:86)(cid:213) özellik (cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:92)(cid:213) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve genetik arama ve
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 30
(cid:83)(cid:68)(cid:85)(cid:111)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) sürü optimizasyonu (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) özellik sinyallere (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Ortak uzamsal örüntü
seçimi (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81) son (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) ise (cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:82)(cid:85)(cid:76)(cid:87)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) özellik vektörü elde edildikten sonra
(cid:83)(cid:68)(cid:85)(cid:111)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) sürü optimizasyonu ve genetik arama ile destek vektör makineleri ile (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76)
seçilen özellikler destek vektör makineleri ile (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68) (cid:86)(cid:82)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Her frekans
(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:213)(cid:78) olarak (cid:86)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) %48.85 (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213) için (4 Hz – 52 Hz) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve
ve %57.42 (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85). ortalama olarak pozitif venegatif(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:213)
%74.17 olarak elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
Pascal Ackermann ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [24] (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) EEG Priyanka S. Ghare ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [27] önerdikleri metotta
sinyallerinin (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:86)(cid:68)(cid:83)(cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) duygular (mutluluk, sinir, hüzün ve (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:12)
(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve bu (cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:87)(cid:88)(cid:71)(cid:68) (cid:75)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:85) EEG verileri destek vektör makineleri ile s(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) EEG’ye
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:89)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) düzlemindeki duygular (cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213) duygu (cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)(cid:68) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) EEG verileri görsel
(sinir-sürpriz) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) AF3, F7, F3, FC5, yolla (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) olup (cid:75)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:85) verilerden (cid:82)(cid:79)(cid:88)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
T7, P7, O1, O2, P8, T8, FC6, F4, F8 ve AF4 (cid:103)(cid:81)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80) sürecinde sonlu dalga (cid:70)(cid:72)(cid:89)(cid:68)(cid:69)(cid:213) filtresi
bölgelerinden elde edilen sinyaller (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve gürültüler yok (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Özellik
(cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve alt frekanslara (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) sinyaller 4 seviye Daubechies
Butterworth 6. seviye (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) fonksiyonu (db4) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) alt sinyallere
(cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Frekanslardan Hilbert-Hough (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve özellik (cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:92)(cid:213) her bir sinyalin
Spektrum (HHS) ve Yüksek Düzeyli (cid:42)(cid:72)(cid:111)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85) enerjisinin, (cid:72)(cid:247)(cid:76)(cid:80)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:81)(cid:15) maksimum/minimum (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81)
yöntemleriyle özellik (cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:92)(cid:213) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve (cid:68)(cid:92)(cid:81)(cid:213) ve ortalama karesel genliklerinin (cid:75)(cid:72)(cid:86)(cid:68)(cid:83)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68)
zamanda orijinal sinyalden (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:68) (cid:93)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:213) fourier (cid:82)(cid:79)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) (cid:54)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) için destek
(cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129) özellikleri de özellik (cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:81)(cid:68) (cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) vektör makineleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve duygu (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213)
Özellik vektörü elde edildikten sonra gerekli (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
özelliklerin seçilmesi ve (cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:81) boyutunun
Anita Patil ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [28] (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)
(cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:85)(cid:129)(cid:79)(cid:80)(cid:72)(cid:86)(cid:76) için Minimum (cid:41)(cid:68)(cid:93)(cid:79)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:78) Maksimum
(cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) (cid:83)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) duygu
Uygunluk (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve rastgele orman ve destek
modeli (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Kendi EEG verilerini elde
vektör makineleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) kategorize (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76)
ederek (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) uygulamada (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)
(cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
(cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) için (cid:76)(cid:250)itsel uyarana ve (cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)
A Gomez ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [25] (cid:74)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250) (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) (cid:103)(cid:81)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80) sürecinde orijinal EEG
(cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) tek (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:213) EEG sinyalleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve sinyali bant geçiren filtre ile gürültülerden
anne-çocuk (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:76) duygu (cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:87)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:80)(cid:76) analiz (cid:87)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:213) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)
(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Duygular elde edilirken annelerden (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Özellik (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) için 3.seviye
(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:87)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81)en üzgün veen mutlu (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) dönü(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) paket (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15)
(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:87)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) (cid:76)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve daha sonra annelere bu (cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85) Hjhorth öznitelikleri ve yüksek (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85) (cid:74)(cid:72)(cid:111)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)
(cid:71)(cid:76)(cid:81)(cid:79)(cid:72)(cid:87)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) (cid:36)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85) dinletilirken (cid:111)(cid:82)(cid:70)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:80)(cid:72)(cid:87)(cid:82)(cid:87)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) Yüksek (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85) (cid:74)(cid:72)(cid:111)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)
(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68) (cid:82)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:87)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250) ve bu sayede duygular (cid:68)(cid:111)(cid:213)(cid:247)(cid:68) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) elde edilen vektörün istatistiksel
(cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Sinyaller elde edildikten sonra metotlara oranla daha büyük (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88) ve buna (cid:69)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:213)
Butterworth seviye 10 filtresi (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) gürültüler olarak yüksek (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85) (cid:74)(cid:72)(cid:111)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) özniteliklerinin daha
(cid:87)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Özellik vektörü elde edilirken (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:213) bir (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:74)(cid:124)(cid:85)(cid:129)(cid:79)(cid:80)(cid:129)(cid:250)(cid:87)(cid:129)(cid:85)(cid:17)
(cid:71)(cid:88)(cid:85)(cid:68)(cid:247)(cid:68)(cid:81) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:15) sinyaller 5
Chetan Ralekar ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [29] ortak uzamsal örüntü
seviye (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve herbir sinyalin ortalama,
kullanarak EEG (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:79)(cid:68)(cid:85)ve bu kanallar
varyans ve (cid:69)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) (cid:75)(cid:72)(cid:86)(cid:68)(cid:83)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
üzerinden duygu (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
(cid:54)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) için üç (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)
Sinyaller 32 kanaldan görsel-(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaran
yöntemine (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250) ve en iyi (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)
(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve ortak uzamsal örüntü
(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:86)(cid:213) mutluluk ve hüzün için k en (cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81) (cid:78)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) ile
(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) özellik (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:70)(cid:68)(cid:78) kanallar
edilirken normal duygu için en iyi rastgele orman
(cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Yöntem sonucunda 24-28 (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)
yöntemiyle elde edi(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
kanal (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve pozitif/negatif duygular destek
JiahuiPanve(cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17)[26] (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) pozitif ve negatif vektör makineleri ile (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Ortalama
(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213) ortak uzamsal örüntü ve destek (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) %74.55 (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)elde(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
vektör makineleri yöntemleriye (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
Yong Zhang ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [30] önerdikleri (cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68)
EEG sinyalleri görsel uyaranlar (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) elde
(cid:75)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:85) EEG veri (cid:87)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) boyutsal model
(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve filtreler (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) orijinal sinyal alt
üzerinde duygu analizi (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Duygular yüksek
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 31
(cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78)(cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:89)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) olacak (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) (cid:78)(cid:129)(cid:80)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Yüksek Düzeyli Spektral Analiz (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) F 1 ve
p
(cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68) (cid:78)(cid:68)(cid:83)(cid:86)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) sadece F3 ve C4 (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:81) F 2 (cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:87)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) bispektrum (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) (cid:75)(cid:72)(cid:86)(cid:68)(cid:83)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)
p
elde edilen sinyaller (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve dört ana duygu ve buna (cid:69)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:213) olarak 5 adet özellik elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) En
yüksek (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) yüksek valans (YUYV), (cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78) küçük kareler destek vektör makineleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78)
(cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) yüksek valans (DUYV), yüksek (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) için 10-k(cid:68)(cid:87)(cid:79)(cid:213) çapraz
(cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78) valans (YUDV) ve (cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) (cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78) d(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:80)(cid:68) ile valans için %61.17, (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) için
valans (DUDV) olacak (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Özellik %64.84 (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:68)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85).
(cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) ampirik kip (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)
ve 4 içkin kip fonksiyonu elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Her içkin
kip fonksiyonu üzerine örnek entropisi (cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)ve Ning Zhuang ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [34] ampirik kip (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:68)
özellik (cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:92)(cid:213) (cid:82)(cid:79)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) Destek vektör (cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213) metot (cid:74)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:72)(cid:85)(cid:72)(cid:78)(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:68) yönelik
makineleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68) (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Ampirik kip
ç(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) sonunda tekli-(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73) ve çoklu-(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) 5 içkin kip fonksiyonu elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:15) her
duygular için (cid:86)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) %94.98 ve %93.20 olacak bir fonksiyondan özellikler (cid:87)(cid:82)(cid:83)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Özellik
(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72)(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:74)(cid:124)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85). vektörünün elde edilmesinden sonra Fisher (cid:56)(cid:93)(cid:68)(cid:78)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:182)(cid:213)
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) indirgenmesi (cid:86)(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve
Mangalagowri S.G. ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [31] (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) yapay
(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:78) üzere 8 elektrot (F 1, F 2, F7,F8, T7,
sinir(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) ile normal ve normal olmayan hastalardan p p
T8, P7 ve P8) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81) sonunda
(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:81)(cid:68)(cid:81) sinyaller (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) boyutsal model
destek vektör makinelerinin (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) valans
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) EEG
için %69.10, (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) için %71.99 (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:76)(cid:81)(cid:71)(cid:72) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)
sinyalleri elde edilirken (cid:124)(cid:247)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:70)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:85) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:15)
(cid:74)(cid:124)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
heyecan ve mutluluk (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
Özellik (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) orijinal sinyal 8 seviye Mehmet Siraç Özerdem ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [35] (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:71)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)
(cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:72) tabi (cid:87)(cid:88)(cid:87)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250) ve bu süreçte yöntemde kanal seçimine (cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213) duygu
bior5.5 ve db4 (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)(cid:39)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) ve tahmini (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Yöntemin ilk
tahmini (cid:76)(cid:250)(cid:79)emi (cid:86)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) FP1, O2 ve T3 elektrot (cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) db2 d(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:247)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) sinyaller 4
bölgeleri (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Yapay sinir (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:15) (cid:74)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:250) seviye (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Özellik vektörünün elde
(cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) 5 nöron, gizli katmanda 16 nöron ve(cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:213)(cid:250) edilmesi için (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) sinyallerden istatistiksel
(cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) 5 nöron olacak (cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) (cid:87)(cid:68)(cid:86)(cid:68)(cid:85)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85) (cid:87)(cid:82)(cid:83)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) ve
normal hasta için %75, anormal hasta için %65 (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) analizi (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) için 5 EEG (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:213) (F 1,
p
(cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:78)(cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85). AF3, FC2, P3, O1) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve iki (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213)
(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:70)(cid:213)(cid:92)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) Pozitif/negatif
Celia Shahnaz ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [32] (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)
duygular için (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80) çok (cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:213) (cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:70)(cid:213) ile
(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) duygu (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) (cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve
%77.14 (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) elde edilirken bu oran k en (cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81)
bunun için görsel-(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) yollarla elde edilen halka
(cid:78)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) ile %72.92’ye (cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:80)(cid:129)(cid:250)(cid:87)(cid:129)(cid:85).
(cid:68)(cid:111)(cid:213)(cid:78) EEG veri (cid:87)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Bu (cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:87)(cid:88)(cid:71)(cid:68)
ampirik kip (cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve içkin kip Mostafa Mohammadpour ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [36] önerdikleri
(cid:73)(cid:82)(cid:81)(cid:78)(cid:86)(cid:76)(cid:92)(cid:82)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Elde edilen metotta (cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213) duygunun sinir (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:15) destek vektör
fonksiyonlar (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:92)(cid:79)(cid:72) alt makineleri, k en (cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81) (cid:78)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) ve bayes
(cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:87)(cid:129)(cid:85)(cid:129)(cid:79)(cid:80)(cid:129)(cid:250) ve (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68)(cid:81) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) ve (cid:86)(cid:82)(cid:81)(cid:88)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)
varyans, (cid:69)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:213)(cid:78) ve (cid:72)(cid:247)(cid:85)(cid:76)lik (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) elde edilerek (cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Boyutsal model (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81)
özellikler (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Özellik (cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) sinyaller görsel yolla elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)ve(cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
için temel (cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:72)(cid:81) analizine (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250) ve destek (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129) (cid:87)(cid:72)(cid:78)(cid:81)(cid:76)(cid:247)(cid:76)(cid:92)(cid:79)(cid:72) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)
vektör makineleri ile (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)(cid:248)(cid:86)(cid:87)(cid:68)(cid:87)(cid:76)(cid:86)(cid:87)(cid:76)(cid:78)(cid:86)(cid:72)(cid:79) metotlar (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) elde
Önerilen metot sonucunda (cid:86)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) valans, (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:15) edilen özellik vektörü temel (cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:72)(cid:81) analizi ile
(cid:69)(cid:68)(cid:86)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:79)(cid:213)(cid:78)ve (cid:69)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:81)(cid:76) için %67.71, %66.51, %66.88 ve (cid:68)(cid:93)(cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81) sonunda ortalama (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)
%70.52 (cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:88)(cid:78)(cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) (cid:86)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) sinir (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:15) destek vektör makineleri, k en
(cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81) (cid:78)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) ve bayes (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) %55.58, %51.82,
Nitin Kumar ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [33] bispektral analizine (cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213)
%49.82, %50.7 olacak(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
metot (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:89)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86)
(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) 32 (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:71)(cid:72)(cid:81) video klipleri Kostas Michalopoulos ve di(cid:247). [37] (cid:74)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) elde edilen EEG sinyalleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)ve metotta çok-ölçekli entropi (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) özellik
beynin (cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:81) bölgesine denk gelen Fp1-Fp2 elektrot (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:71)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:78)(cid:18)(cid:92)(cid:129)(cid:78)(cid:86)(cid:72)(cid:78) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)-valans
çiftleri (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78) üzere (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:43)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:85) EEG sinyalleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78)
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 32
(cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68)(cid:15) çok-ölçekli entropi (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68)(cid:81) (cid:81)(cid:82)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68) (cid:92)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Son (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) yapay sinir
önce tüm sinyaller normalize (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve birim (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) mutluluk ve hüzün (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81)
varyans (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) (cid:75)(cid:72)(cid:86)(cid:68)(cid:83)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)ve(cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:88)(cid:78) %81.8
sonunda çok-ölçekli entropinin duygu tahmininde ve olarak elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:70)(cid:72)(cid:247)(cid:76)
Arjon Turnip ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [42] (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) yapay sinir
(cid:74)(cid:124)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
(cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68) (cid:71)(cid:68)(cid:92)(cid:68)(cid:79)(cid:213) uygulama (cid:74)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve dört (cid:73)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:213)
Henry Candra ve(cid:71)(cid:76)(cid:247). [38] (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) destek vektör duygunun (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213) ve analiz edilmesi
makineleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) ve valans (cid:75)(cid:72)(cid:71)(cid:72)(cid:73)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Uygulama (cid:78)(cid:68)(cid:83)(cid:86)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) deneklere
düzleminin (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213) (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:103)(cid:81)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:72) tabi tutulan komedi, dram, (cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:68)vemafya(cid:87)(cid:72)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:213)filmler(cid:76)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:87)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)
EEG sinyalleri db5 (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) ile alfa, beta, teta, gama bu sayede (cid:74)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) yolla (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:71)(cid:72)(cid:81) sakinlik,
ve delta (cid:73)(cid:85)(cid:72)(cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:86)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68) (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) mutluluk, hüzün ve sinir (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
frekanslardan özellik vektörü elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve destek Sinyaller elde edilirken 5 (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:213) (F7, T5, O1, Fz ve
vektör makineleri (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) duygu (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213) O2) cihaz (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Sinyallerden özellik (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)
(cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) (cid:37)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:71)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) için genlik ve frekans (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:15) bu
valans (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68) düzlemine göre (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85) geri (cid:92)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:213) yapay sinir (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) ile
daha yüksek (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88) (cid:74)(cid:124)(cid:85)(cid:129)(cid:79)(cid:80)(cid:129)(cid:250)(cid:87)(cid:129)(cid:85)(cid:17) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:70)(cid:68) F3,F4, F , (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:78) üzere (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
z
FC1, FC2, FC5, FC6, C3,C4,CP1, CP2, CP5,P3,P8, (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81) sonunda dört duygu (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:213) için %71.875
P ve O1 EEG (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) valans (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:15) Fp2, (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
z
AF3, F3, F7, F8, PC5, FC6, C3, T8, P3, P4, P7, P ,
z
4. (cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) (cid:46)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:86)(cid:213)
PO4, O2 ve O (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68) ise (cid:88)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81)
z
etkili (cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88)(cid:69)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:85)(cid:87)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85).
Bu (cid:78)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) incelenen (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:76) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:15)
Bharasaka Krisnandhika ve (cid:71)(cid:76)(cid:247). [39] (cid:74)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:71)(cid:76)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) yöntemler, uyaranlar, EEG (cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) ve
sistemde radyal temelli fonksiyon (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) duygular tablolar halinde
duygu (cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)(cid:68) (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Özellikler orijinal (cid:76)(cid:85)(cid:71)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Çizelge 1’de literatür (cid:78)(cid:68)(cid:83)(cid:86)(cid:68)(cid:80)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)
sinyal 5 seviye (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:81)(cid:72) duygu analizine yönelik (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68)
(cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:71)(cid:213)(cid:78)(cid:87)(cid:68)(cid:81) sonra göreceli (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) enerjisi yöntemi (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) uyaranlar ve (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:81) duygu
ile elde (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)lemi (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) modellerine yer (cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17)
(cid:54)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:81)(cid:71)(cid:72) yapay sinir (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81)
Çizelge-1:(cid:46)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81)uyaranveduygumodelleri.
parametreleri (cid:74)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:250) (cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213) 192 nörondan, gizli
Ref. Uyaran DuyguModeli
katman 45 nörondan ve (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:213)(cid:250) (cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213) 2 nörondan
14 Görsel Boyutsal
(cid:82)(cid:79)(cid:88)(cid:250)(cid:68)(cid:70)(cid:68)(cid:78)(cid:250)(cid:72)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72)(cid:87)(cid:68)(cid:86)(cid:68)(cid:85)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)(cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:70)(cid:68)(cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76)
(cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) duygu tahminine etkisi (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve (cid:78)(cid:76)(cid:250)(cid:76) 15 (cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
(cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:86)(cid:213) (cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:87)(cid:213)(cid:78)(cid:111)(cid:68) (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) (cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:87)(cid:213)(cid:247)(cid:213) 16 (cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) Boyutsal
(cid:74)(cid:124)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85). 17 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
19 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) Boyutsal
Mehmet Ali (cid:54)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:92)(cid:68) ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [40] önerdikleri yeni
21 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
yöntemde tek elektrotlu cihaz (cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) duygu
22 (cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
(cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)(cid:68) (cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:111)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Deneklerden görsel-
23 Görsel Boyutsal
(cid:76)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) uyaranlar (cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:92)(cid:79)(cid:68) (komedi,korkuve hüzün
25 (cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
klipleri) elde edilen Fp1 bölgesine ait sinyaller
26 Görsel (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17) Karar a(cid:247)(cid:68)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:15) rastgele orman ve derin
29 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
(cid:124)(cid:247)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:72) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:81) EEG verileri
30 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) Boyutsal
yapay sinir (cid:68)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) ile (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)ve %87 (cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)
32 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) Boyutsal
bir (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) elde edil(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) Bunun (cid:92)(cid:68)(cid:81)(cid:213) (cid:86)(cid:213)(cid:85)(cid:68)(cid:15) yüksek
(cid:74)(cid:68)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:81) duygu (cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:80)(cid:68)(cid:71)(cid:68) en belirleyici frekans 33 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) Boyutsal
(cid:82)(cid:79)(cid:71)(cid:88)(cid:247)(cid:88)(cid:69)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:85)(cid:87)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85). 34 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) Boyutsal
35 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
Adrian Qi-Xiang Ang ve (cid:71)(cid:76)(cid:247)(cid:17) [41] önerdikleri
36 Görsel Boyutsal
(cid:92)(cid:68)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:71)(cid:68) EEG sinyalleri (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)(cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:81)(cid:72) tabi
38 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) Boyutsal
(cid:87)(cid:88)(cid:87)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250) ve bu (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:85) için db4 ve sym6
39 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) Boyutsal
(cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:68) ba(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) Görsel uyaran
40 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) elde edilen sinyaller için iki(cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:213) EEG
41 Görsel (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78)
(cid:70)(cid:76)(cid:75)(cid:68)(cid:93)(cid:213) (cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) ve elektrotlar beynin FP1 ve FP2
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 33
42 (cid:42)(cid:124)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:18)(cid:248)(cid:250)(cid:76)(cid:87)(cid:86)(cid:72)(cid:79) Boyutsal (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)
entropi, (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)(cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) ortalama
38
Çizelge 2’de incelenen (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:15) (cid:74)(cid:124)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250) bilgi, normalize
özellik (cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) yöntemlerine (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:87)(cid:76)(cid:85)(cid:17) (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:74)(cid:124)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)bilgi.
39 (cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15) göreceli
Çizelge-2:(cid:37)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:81)özellik(cid:111)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) yöntemleri. (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)enerjisi.
Ref. Özellik(cid:100)(cid:213)(cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80) 40 Karar(cid:68)(cid:247)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:17)
Spektral güç, kernel fisher diskriminant Eliptik filtre, chebyshev filtre, ortalama,
14
analizi. 41 standart sapma, (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)
Çoklu fraktal (cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250) dalgalanma (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:17)
15
analizi. 42 (cid:43)(cid:213)(cid:93)(cid:79)(cid:213)fourier(cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15)genlik,frekans.
Spektral güç y(cid:82)(cid:247)(cid:88)(cid:81)(cid:79)(cid:88)(cid:247)(cid:88)(cid:15) göreli güç,
spektral entropi, ortalama frekans, Çizelge 3’te EEG kanal (cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:71)(cid:68)(cid:81) (cid:69)(cid:68)(cid:75)(cid:86)(cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)(cid:15)
16
ortalama (cid:71)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:86)(cid:68)(cid:79) olmayan enerji, üst Çizelge 4’te (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:76) için (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:89)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:81)
basamakg(cid:72)(cid:111)(cid:76)(cid:250)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76). yöntemler ve (cid:86)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) (cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)
Çoklu (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15) shannon (cid:78)(cid:68)(cid:85)(cid:250)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)(cid:85)(cid:17)
17
entropi,renyientropi,ölçüm(cid:82)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:17)
Çizelge-3:(cid:100)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68)(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81)EEGkanal
19 Higuchifraktalboyutu.
(cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:86)(cid:213)(cid:17)
21 Örnekentropi,çokölçeklientropi.
Ref. EEGKanal(cid:54)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:86)(cid:213)
22 Fazgecikmeindeksi.
14 62
(cid:37)(cid:68)(cid:247)(cid:213)(cid:80)(cid:86)(cid:213)(cid:93) (cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:72)(cid:81) analizi, (cid:83)(cid:68)(cid:85)(cid:111)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) sürü
15 7
23 optimizasyonu, genetik arama, hjorth
16 6
parametreleri.
17 4
(cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15) ortalama,
25 19 3/8
varyans,(cid:69)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:213)(cid:78)(cid:17)
21 1
26 Ortakuzamsalörüntü.
22 4
29 Ortakuzamsalörüntü.
23 14
Ampirik kip (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:15) içkin kip
30 25 1
fonksiyonu,örnekentropi.
26 18
Ampirik kip (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:15) içkin kip
29 32
fonksiyonu, (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15)
32 30 2
varyans, (cid:72)(cid:247)(cid:85)(cid:76)(cid:79)(cid:76)(cid:78)(cid:15) (cid:69)(cid:68)(cid:86)(cid:213)(cid:78)(cid:79)(cid:213)(cid:78)(cid:15) temel (cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:72)(cid:81)
32 32
analizi.
33 2
(cid:248)(cid:78)(cid:76)(cid:93)spektrum,bispektralentropi,karesel
34 8
entropi, bispektrum ortalama büyüklük
33 (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:15) birinci dereceden spektral 35 5
moment, ikinci dereceden spektral 36 18
moment. 38 16
Ampirik kip (cid:68)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:250)(cid:213)(cid:80)(cid:213)(cid:15) içkin kip 39 32
fonksiyonu, zaman serisinin birinci 40 1
(cid:71)(cid:76)(cid:73)(cid:72)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:86)(cid:213)(cid:15) içkin kip fonksiyonu (cid:73)(cid:68)(cid:93)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) 41 2
34
birinci (cid:71)(cid:76)(cid:73)(cid:72)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:86)(cid:213)(cid:15) içkin kip 42 5
fonksiyonunun normalize (cid:72)(cid:71)(cid:76)(cid:79)(cid:80)(cid:76)(cid:250)
enerjisi,fisher(cid:88)(cid:93)(cid:68)(cid:78)(cid:79)(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:17)
(cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)
(cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) maksimum (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:15)
35 (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) ortalama (cid:71)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:15)
(cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81) ortalama gücü,
(cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78)(cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:86)(cid:68)(cid:92)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:81)ortalamaenerjisi.
(cid:36)(cid:92)(cid:85)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:74)(cid:68)(cid:70)(cid:213)(cid:78) (cid:71)(cid:124)(cid:81)(cid:129)(cid:250)(cid:129)(cid:80)(cid:129)(cid:15) güç,
36 ortalama, standart sapma, temel (cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:250)(cid:72)(cid:81)
analizi.
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 34
Çizelge-4:(cid:54)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:80)(cid:72)(cid:87)(cid:82)(cid:87)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)ve(cid:69)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:17)
(cid:37)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:80)(%)
Ref. (cid:54)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:213)(cid:85)(cid:80)(cid:68) Metodu
DuyguModeli (cid:37)(cid:68)(cid:250)(cid:68)(cid:85)(cid:213)Yüzdesi
14 KEn(cid:60)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:46)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 81.93/78.49
DestekVektörMakineleri Pozitif/Negatif 84.5/82.5
KareselDiskriminantAnalizi Pozitif/Negatif 76.5/72.375
15
(cid:39)(cid:82)(cid:247)(cid:85)(cid:88)(cid:86)(cid:68)(cid:79)DiskriminantAnalizi Pozitif/Negatif 75.25/65.125
KEn(cid:60)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:46)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) Pozitif/Negatif 69.625/70.5
DestekVektörMakineleri (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 90.29/87.51
16 KEn(cid:60)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:46)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 62.17/78.33
(cid:248)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)KademeliSinir(cid:36)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 93.66/93.29
Çok (cid:54)(cid:213)(cid:81)(cid:213)(cid:73)(cid:79)(cid:213) En Küçük Kareler Destek Vektör
17 Pozitif/Negatif 84.79
Makineleri
DestekVektörMakineleri(3) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 59.1/68.39
19
DestekVektörMakineleri(8) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 87.62/83.28
DestekVektörMakineleri Pozitif/Negatif 78.67
21
UygunlukVektörMakineleri Pozitif/Negatif 93.33
DestekVektörMakineleri(C3-F3) Pozitif/Negatif 68.18
22
DestekVektörMakineleri(C4-F4) Pozitif/Negatif 54.55
23 DestekVektörMakineleri (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 48.85/57.42
KEn(cid:60)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:46)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) Pozitif/Negatif 89.10/89.96/86.76
25 RastgeleOrman Pozitif/Negatif 86.65/86.69/88.59
KareselDiskriminantAnalizi Pozitif/Negatif 74.34/68.42/82.59
26 DestekVektörMakineleri Pozitif/Negatif 74.17
29 DestekVektörMakineleri Pozitif/Negatif 75.55
30 DestekVektörMakineleri (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 94.98
(cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86)(cid:18) 66.51/64.71/66.88/70.52
32 Destek Vektör Makineleri
(cid:37)(cid:68)(cid:86)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:79)(cid:213)(cid:78)(cid:18)(cid:37)(cid:72)(cid:247)(cid:72)(cid:81)(cid:76)
33 EnKüçükKarelerDestekVektörMakineleri (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 61.17/64.84
34 DestekVektörMakineleri (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 71.99/69.10
YapaySinir(cid:36)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) Pozitif/Negatif 77.14
35
KEn(cid:60)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:46)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) Pozitif/Negatif 72.92
Sinir(cid:36)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 55.58
DestekVektörMakineleri (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 51.82
36
KEn(cid:60)(cid:68)(cid:78)(cid:213)(cid:81)(cid:46)(cid:82)(cid:80)(cid:250)(cid:88) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 49.82
NaiveBayes (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 50.7
38 DestekVektörMakineleri (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 74.3/76.8
39 Radyal(cid:55)(cid:68)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:79)(cid:213)Sinir(cid:36)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 73.70/75.70
40 DerinYapaySinir(cid:36)(cid:247)(cid:213) Pozitif/Negatif 87
41 YapaySinir(cid:36)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) Pozitif/Negatif 81.88
42 YapaySinir(cid:36)(cid:247)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) (cid:56)(cid:92)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:79)(cid:80)(cid:68)(cid:18)(cid:57)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:86) 71.875
Bu incelemede duygu tahmini ve analizine yönelik
(cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81) (cid:111)(cid:68)(cid:79)(cid:213)(cid:250)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:71)(cid:68)(cid:81) bahsedilerek (cid:86)(cid:82)(cid:81)(cid:88)(cid:111)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)
(cid:76)(cid:85)(cid:71)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:76)(cid:250) ve (cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:74)(cid:88)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213)(cid:81) elde edilme süreci,
uyaranlar, duygu model (cid:92)(cid:68)(cid:83)(cid:213)(cid:86)(cid:213) incelenerek duygu
5. Sonuç analizinin (cid:68)(cid:71)(cid:213)(cid:80)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:213) üzerine (cid:71)(cid:88)(cid:85)(cid:88)(cid:79)(cid:80)(cid:88)(cid:250)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:17) (cid:46)(cid:88)(cid:79)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:213)(cid:79)(cid:68)(cid:81)
TÜRK(cid:248)YE B(cid:248)L(cid:248)(cid:249)(cid:248)M VAKFI B(cid:248)LG(cid:248)SAYAR B(cid:248)L(cid:248)MLER(cid:248) ve MÜHEND(cid:248)SL(cid:248)(cid:246)(cid:248) DERG(cid:248)S(cid:248) (2018 Cilt:11 - Say(cid:213):1) - 35