EVRENSEL BASIM YAYIN Biiyiik Geri S1~rama Y1kmt1 ve Umut Rusyas•'nda Roportaj Henri Alleg <;eviren: Kerem Ku rtgozi.i Dota Basm Yayrn Tic. Ltd. $ti. Galipdede Caddesi Sahkulu Sokak Sahin I~ Merkezi No: 10 Kat 2 Tunel I Istanbul Tel: 0 212 293 63 45-47 Faks: 0 212 293 63 3 I Evrensel Basrm Yayrn-57 Buyuk Geri Sr~rama Henri Alleg ~evwen Kerem Kurtgbzii Kapak Tasanm Sava~ <;ekit; Birinci Basrm Kasrm 1998 ISBN 975-7837-99-7 Baskr Kayhan Matbaasr B0Y0K GER SI~RAMA YIKINTI VE UMUT RUSYASI'NDA ROPORTAJ 1<;1NDEK1LER MOSKOVA: NEW-LOOK .......... . .. .............. ·········· ············· ... 9 SON HABERLER ... SON HABERLER... . . ........................... .28 BOTON ZAMANLARIN EN BOYOK HOLD-UP'L ......... .31 SON HABERLER ... SON HABERLER.......... .. ..................... .53 NOSTAL]l Ml? NOSTAL]l Ml DEDlNlZ? .. . .. ..55 SON HABERLER ... SON HABERLER... . ... ..... .. ..................... .72 KUMLARDA BOGULAN BtR PERESTROYKA.. ..... .. ........ 74 SON HABERLER ... SON HABERLER... ..... . ............... 90 YOLDAN (:IKAN BlR lKTtDARA GER<;:EK VE D0ZMECE KOMPLOLAR........ .. ......... 93 SON HABERLER ... SON HABERLER... . . . ••••• H.110 BlR ORMANIN KUYTUSUNDA 0<;: ADAM . . .. ... 112 SON HABERLER ... SON HABERLER... . .. . ...................... 124 KREMLlN'DEKl ADAMIN DO~O ............ .. ...................... 126 SON HABERLER ... SON HABERLER ..... ············H·············· .......... 141 PROLETERLERlN BUYUK SESSlZLlGt ................................... 143 SON HABERLER ... SON HABERLER.... . .. ....... 157 A<;:ILI~TAN U<;:URUMA.... .. ......................... 159 BUGON VE YARIN l<;:lN SORULAR.... .. .. .. .... 174 MOSKOVA: NEW-LOOK* Vaktiyle Moskova metrosunu goren yabanc!lar i~in o ar ttk gerc;ekten, hem muzaffer devrimin, hem de bu devrimin yaydtgi inanc;lann sirngesi olan eski metro degildir. Temelde degi~memi~ istasyon adlannm (Leninski Pros pekt, Pervomayskaya, * * Proletarskaya, Komsomolskaya, Plo~ad Revoliyutsi ... ) hala uyandtrdtklan kahramanhk c;agn §Imlanna kar~m; yine oyle ba§ dondiiriicii yiiriiyen merdiven lere, hollerini geni~ miize salonlarma benzeten bronz heykel lere, alc;ak-kabartmalara, koca mozayiklere kar~m; bu yerle rin ac;tga vurduklan bilinmeyen bir diinyadtr. <:;iinkii dekor aym kalm1~ olsa bile, sosyalist diinyada beli riveren ideolojik ve politik boliinmeleri defetmek ic;in goge dogru savrulan, "Lenin jil, Lenin jiv, Lenin budiet jit" ("Le nin ya~adt, Lenin ya~tyor, Lenin ya~ayacak!") tiiriinden biiyii sozleri gibi, ba~kent caddelerine enlemesine astlmi§ bandrolle rin meydandan meydana birbirlerine seslendikleri devirden ~imdi c;ok uzaktaytz. Bununla birlikte, sosyalist yapt; granit bir dag kadar saglam ve biitiin depremlere, biitiin a§Intmlara direnmeye haztr goriiniiyordu. Ama bir kumul gibi ytktldt git ti. Ve gec;mi~teki ~anh giinlerin kalmttlan gorkemli metro ya p!lan, yalmzca oynanmakta olan trajedinin actmastzhgmt be lirginle§tiriyor. Aktarma gec;itleri boyunca binbir tablo biitiin iilkenin ic;in de c;trpmdtgt kan~tkhgt, stkmnyt, yoksullugu ve sefaleti goste riyor. Vaktiyle (o kadar da uzak olmayan bir 'vaktiyle'), Ba ttdan gelen kimi gazeteciler, <:;arhgm devrilmesinden bunca ytl sonra, hala dilenciligi ortadan kaldtramadtgma gore, sos yalizmin c;oktan iflas etmi§ oldugunun -fotograflarla destek- ' Moskova: Yeni gori.iniim-c;:ev. '• 1 Mayts lstasyonu. 9 li- ~iiriitiilmez kamtlanm iilkelerine aktarabilmek amaciyla, ziyaretleri boyunca, Moskova sokaklannda, bir "ger~ek dilen ci" bulmak i~in didinip dururlard1. Gorev, bu goriintii avcila n i~in o kadar kolay degildi; ~iinkii Sovyet kentlerinde dilenci ler giderek seyrekle~iyordu. Oysa bugiin dilenciden ge~ilmiyor. Bir "ozgiir toplum" kurmak i~in iilkenin yeni yoneticileri tara fmdan uygulamaya sokulan "~ok tedavisi" ile gecikme h1zla ve geni~ ol~iide kapauld1. Sadaka isteyen bir yoksulu fotografla mak aruk ger~ekten bir "scoof" * degildir. Bugiin Mosko va'da, herhangi bir "uygar" * * kentteki kadar el uzatan insana rastlamr. Ve burada her ki~ soguktan olenler de ~ok fazlad1r. 1996 Subati'nda giinliik gazeteler, yalmz Arahk 1995 ve Ocak 1996 aylan i~inde ba~kentin ~e~itli yorelerinde soguktan don mu~ yakla~1k 250 ceset topland1gmi bildiriyorlardi. Demek oluyor ki, Paris'te ve ba~ka yerlerde oldugu gibi, metronun, evsiz-barks1zlara a~1lmca, ayncahkh bir konukevi haline gelmesinde ~a~Ilacak hi~bir ~ey yoktur. Aktarma ge~it leri boyunca, insan iki yoksul s1ras1 arasmda ilerliyor. Surada, pis bir yasuk iistiine yerle~mi~ bir kotiiriim; orada eski bir te kerlekli koltuk ii'Stiinde bir ~olak, gelip ge~enleri acmdumak iizere sakathklanm "pazara" ~1kanyorlar. Daha otede duvar dibine ~omelmi~, pis ve ~elimsiz, dokuz on ya~lannda bir ~o cuk; agz1 a~1k ve ba~1 geriye dii~mii~, uyuyor. Dizlerinin iis tiinde, insanlann ge~erken duraklamadan goz atuklan bir ya Zlh karton: "Annem bizi terk etti. Babam hasta. YalnlZlm. Ona ila~ almam i~in bana yard1m edin!" Paras1z tedaviye ge lince, diindii o! Ge~idin obiir yamnda, ba~1 ve omuzlan delik de~ik bir ~alia sarmalanm1~ bir kadm, onun da bir pankart1 var: "Kocam oldii! Onu defnedecek param yok! lsa a~kma • Atlama haber. -<;:ev. •• Bir(jok "yeni stil" Rus aydm1 Bauya a(jdmca, sozcugun kapsam1 zenginle~ti. "Gerilik", "az geli~me" ve "barbarhk" ise, tam tersine, kultursuzlugu (jagn~nr diklarma inand1klan "Rusya", "komunizm" "sosyalizm", "sovyet" ve oteki te rimlerle yan yana bulunuyor. IO

Büyük Geri Sıçrama

Similar Büyük Geri Sıçrama