Burgazl ve "Futuvvet-Name,, si A bdulbaki Gi5lp'l!Yl(J,r li bN-SbZ § Mliellif. Yaymlad1g1m1z, tahlil ve intikad1m yapt1g1m1z tlirkge «Flitlivvet name» nin mliellifi kimdir? Mtiellif, Ali Emiri ntishasmda, bir yerde adm1 «Yahya-bn-i Ha lil-ibn-i Qoban Feta-1-Bur'avi» diye anmada ( 4. a), diger bir yerde, kendisinden «ben zaif» diye bahsetmede (29. b), bir ba§ka yerde «bu zaif kim Yahya'dur» diye atasmm ad1m ve nisbetini anmadan yalmz kendi adm1, ikinci defa zikretmede (30. a) ba§ka bir yerde de gene «ben zaif kul» deyip gegmededir (31. a). Prof. Omer Lutfi Barkan ntishasmda ad1, «Yahya-bn-i Halil aydur, gli ben Feta-1- Bur'adi gordtim ki» diye geger (s. 2). Bayaz1t Umumi Klittiphane sinde 5482 No. da kay1th niishada ad1, «Yahya-bn-i Halil Qoban Fetal-1-Burgavi» dir (3. a). Fakat tuhafbr ki aym nlishada «Ve bu zaif ayduram ki Muhammed-ibn-i Hac1 Magaltay-ibn-i Abdullah-al Rlimi'yem akail-al-ibad ve kesir (12. a) -al -zenb, Tenbih-al-Gafi lin kitabmda gordlim ki Flitlivvet ana dirler ki. .. » ctimlesine rast lamaktay1z (12. b) Acaba ad1, Muhammed Halil midir ve babas1 olan Qoban'm obtir ad1 Magaltay m1dir? Qoban, Emiri ntishasmda ki gibi, atasmm ad1 m1dir, b. L. Barkan ntishasma gore bu kelimeyi «Qil ben» mi okumah, yoksa ~ayaz1t ntishasma uym.ah da Qoban'1, Yahya-bn-i Halil mi kabul etmeli? Kesin bfr. soz soylemiye imkan olmamakla beraber Emiri nlishasm1, hem eskiligi, hem tam olu§u, hem de diger nlishalara, hele Bayaz1t ntishalarma gore dogru bulu nu§u bak1mmdan dogru saymak ve mliellifi, Qoban oglu Halil'in oglu Yahya olarak kabul etmek laz1md1r samyoruz. Nisbeti, yukarda da soyledigimiz gibi «Bur'avi, Bur'adi, Bur gavi» §ekillerinde yaz1hr. «Bur'a, Burga» ve «Bur'ad» adll bir §ehir Burgazi ve «Filttivvet-name» si 77 bulamadik. Tarih Enciimeni azasmdan Arif Bey'e ait bir niishada bu nisbet, «al-Burgazi» §eklindeymi§ (Kopriili.izade Mehmet Fuat : ilk Mutasavv1flar, ist-Mat. Amire, 1918, s. 241, not. 1). Bu takdirde miiellif, eskiden Edirne'ye tabi tslimye livasmdaki Burgaz kazasma mensuptur (Butrus-al-Bustani : Kitabu Dairat-al-Maarif, c. V, Biy rut - 1881, s. 336). Bu kelimeyi «Burgarl» §eklinde okumak da miim kiindiir. Bu okunu§a gore miiellif, VII. - XV. yiizy1llarda ya§1yan Bulgar Tiirk devletinin bas;s;ehri olan «Burgar - Bulgar» §ehrinden dir (l?ibah-al-Din Yakut-ibn-i Abd-Allah-al-Hamavi : Mu'cam-al Buldan, c. II, M1sir - 1906, s. 128-129, Akdes Nim~t : !slam Ansik lopedisi, c II, !st. - 1944, s. 781 ve devam1). Gene kesin olarak bir§ey denemezse de bu kelimeyi, «Burgazl» olarak kabul etmek dogru oltir samyoruz. § Kitabm yaz1ld1g1 zaman. Miiellif Ali Emiri niishasmda, «Freng-i lain tskenderiyye'yi bag lam1s;1d1, ol vaktde bir kag pare kitab, Freng'den satun aldum. an dan yana Tangnya tevekkiil k1ldum, s;iikr ol Tangnya kim bilme yenleri bildiiriir ... Pes ben zaif dilediim kim bir kitab yazam, Fii ttivveti beyan k1lam ... » sat1rlariyle «Fiiti.ivvet-name» nin yaz1ll§ ta rihi hakkmda, miiphem de olsa bize bir ip-ucu veriyor (5. a). Umumi bir tabirle !slam tadhlerinde «Freng» diye amlan Av rupalllarm M1sir ve havalisini ilgar etmeleri bir kere degildir. 1167 de Kudiis krah, tskenderiye ve M1s1r'1 istila etmi§ti (Al-Kamil, IX, Corlus Johannes Tornberg bas1m1, E. J. Brill, 1851, s. 220-224). 1169 da Dimyat muhasara edilmis;ti (ayni cilt, s. 331-332). 1207 - 1208 de ~am ve M1s1r illeri ilgar olunmus;tur (XII, 1853, s. 181). 1218 de Dimyat ku§atlld1 ve zaptedildi (Abu-I-Fida, III, M1s1r, Mat baat-al-Huseyniyye - 1325, s. 210-216). 1246 da Dimyat, gene Freng eline diis;tii (aym cilt, s. 138). 1250 de tskenderiye 1lgar edildi. M1- s1r'a hiicumlar oldu (Abul-Felah Abd-al-Hayy-ibni tmad-al-Hanbeli: ~ezerat-al-Zahab min Ahban Men Zahab, c. V, M1s1r - 1351, s. 331- . ' 332). 1365 te K1br1slllar, yetmis; parga gemiyle Iskenderiye'ye gel- diler, bu. s;ehri yagma ettiler, bir gok ki§iyi Oldiirdiiler, esir ettiler, gittiler (aym kitap, c. VI, s. 208). Burgazi, acaba bu muhasaralardan, bu 1lgarlardan hangisini kastediyor? Bunu kesin olarak tayin etmek igin «Fiitiivvet-name»yi biraz daha aras;tirmak laz1m. Kitapta Fiitii\'vet s;eceresi yaz1llrken, 78 Abdtilbal{i Golpmarh §am'a kag1p blittin israrlara ragmen tabi olm1yan ve bununla ovti nen ibn-al-Seft'ten ba§ka (Abu-1-Fida, III, s. 287) tekmil Flitlivvet mensuplarrn1 kendisine baghyan Halife Al-Nasir li Din-Allah'tan (halifeligi : 1179 -1225) sonra Salahaddin-i Eyyubi'nin oglu Al-Ma lik-al-Zahir Gazi'yi amyor ve §ecereyi onunla bitiriyor (64. b). Bu zat, Halep emiridir ve 613 climadelah1rasmda Olmli§tlir (1216, Al Kamil, XII, s. 204). Malik-al-Zahir'i, «g1yas-al-dlin'ya va-1-din, kahf-al-islam1 va-1- / Mtislimin, abu-1-muzaffer» gibi lakaplarla anmas1 ve §ecereyi bu zatla bitirmesi, kitabm yaz1ld1g1 tarihte, Gazi'nin sag oldugu hak kmda bize, bir tahminde bulunmak f1rsatm1 veriyor. Bu takdirde bahsedilen Freng istilas1, 1207-1208 deki istiladir ve kitap, bu y1lla 216 y1h arasmda yaz1lm1§br. Fakat biraz ilerde soyliyecegimiz gibi kitapta, Nasiri'nin 1290 da yazd1g1 manzum farsga «Flitlivvet-name» siy}e XIII. ytizy1lda Necm-i Zer-kub tarafmdan yaz1lan farsga men sur «Flitlivvet-name» den, yer yer, adeta tercemeler bulunmas1, 1329, yahut 1334 te olen Abd-al-Razzak Ka§ani'nin «Tuhfat-al-ihvan» iy le 1325 te Olen Ala-al-Davla'nm. «Flitlivvet Risalesi» nde anlatilan bir hikayenin, bu kitapta bulunmas1, bizi btisblitlin §a§1rtmadad1r (Blittin bu kitaplar, iktisat Faktiltesi Mecmuasmda, taraf1m1zdan, t1pk1bas1m olarak yaymlanm1§ ve Tlirkgeye gevrilmi§tir. «islam ve Ttirk illerinde Flitlivvet te§kilab ve kaynaklan, istanbul Universi tesi, iktisat Faktiltesi Mecmuas1, ist. ismail Akglin Mat. 1952, Cilt XI, Say1 1-4, s. 3-354). Haydi, diyelim ki Ftitlivvet ehlinde adab, gelenekle§mi§tir, aymd1r; gerek erkan ve adab, gerek bunlarla ilgili hikayeler, sohbetlerde ag1zdan ag1za nakledilegelmi§tir, kitaptan ki taba gegmi§tir. Yalmz bizi §liphelendiren bir ba§ka kay1t var : Burgazi, §ecereyi, Malik-al-Zahir Gazi'yle bitirdikten sonra der hal «Climlesintin kavli ve hlikmi §oyle buyunrd1lar kim : Pes imdi bu aziz evliyalardan zikrolundL .. » gibi bir sgz soyltiyor (64. b - 65. a). Ttirk diyarrnda, eskiden de, §imdi de «Veli» ve «evliya», daha fazla, Olmti§, gegmi§ ki§iye ve ki~ilere denir. §u halde eser 1216 dan sonra yazllm1§br. §ecereyi Gazi'de bitirmesi, belki de k'endisini, onun halefi, halifesi saymas115.dand1r. Ancak Freng istilasmm 1365 teki istila olmasma imkan yoktur, gtinkli .1216 y1hyle bu y1l arasmda, a§ag1 yukan birbuguk as1r vard1r. Bu istila, olsa olsa 1250 deki is tilad1r. «Alamat-al-Vasila kitabmda aydur :, §imdi ol lisklif Raslll'lin halifesi Abbas hazinesi igindedlir» sozti (62. b), kitap yaz1hrken Ab- / Burgazi ve «Ftittivvet-name» si 79 basogullan Imparatorlugunun heni.iz y1kllmam1§ oldugunu goste rebilir. Has1h bu eser, hem yukardaki karineler, hem de dil bak1mm dan kesin olarak XIII. yi.izy1lda yaz1lm1§br. § Yaz1ld1g1 yer. Burgazi'nin, «Fi.iti.ivvet-name» sini nerde yazd1gma dair kitap ta bir kay1t yak. Yalmz yukarda da soyledigimiz gibi Freng'in is kenderiye'yi ku§att1gm1 ve o zaman Frenklerden bir kag kitap sa tm ald1gm1 anlatmasma (5. a), Flitlivvet §eceresinde, Salahaddin'in oglu ve Halep emiri Gazi'yi anmasma (55. b) bak1hrsa bu kitap, her halde Anadolu'da, hatta Anadolu'nun M1s1r'a yakm yerlerinde, belki de Halep'te yaz1lm1§br samyoruz. Kitapta yer ad1 olarak iskende- ' riye'den ba§ka yalmz Antalya gegiyor. Bunu da, Antalyah Hoca Sa- lahaddin'den okudugunu anlabrken soyli.iyor ( 4. b). Antalya'yla Ha leb'in yakmhg1, dikkati gekmekle beraber bu soze dayanarak Antal yah bir hocamn mutlaka Antalya'da hocahk ettigine hi.ikmedemeyiz. Mi.iellif, «Anunigi.in Turk dilince yazdum, okumaga gengez ola, netekim Kur'an da buyurur ... Pes bu Rfun i1i kavmi Ti.irk dilin bi- . llirler, biz dah1 Ti.irk dilince beyan k1lduk» sozleriyle kitabmm Ti.irkge yaz1h§mm sehebini bildirdigi gibi Anadolu'da yaz1ld1gm1 da ag1klamaktadir (5. b -6. a). Zaten· daha IX. yi.izy1ldan itibaren Fi.i ti.ivvet ehlinin, Horasan, Bagdad, Irak ve §am lilkelerinde temerki.iz ettigini, Al-Nasir zamanmdaysa bu zi.imrenin, bir merkeze, Bagdad halifeligine bagland1gm1 biliyoruz (iktisat F. M. ndaki makalemiz, s. 6-8 ve 76-78). Kitabm dilinin bati Oguzca olmas1 da eserin Ana dolu'da yaz1ld1gm1 ispat eder. § Mi.iellifin bilgi K.udreti. Mi.iellif, yirmi ya§ma kadar hig okuyup yazma bilmedigini, fa ka.t bilginlere kar§I bi.iyi.ik bir sevgi besledigini, aym zamanda Fi.i ti.ivvet erkamm bildigini, yirmi ya§ma girdikten sonra okumaya he ves ettigini, Antalyah Hoca Salahaddin'in mektebine devam ettigini, i.ig aydan az bir mi.iddette okumay1, yazmay1 belledigini, hocasiyle halkm, buna §a§1p kald1gm1, medreseye de devam ettigini soyli.iyor (4. b - 5. a). Medrese tahsilini bitirip bitirmedigini bilemiyoruz. Ancak ki tapta rastlanan yanh§lar ve mesela 67. b -68. a da bir ayetin ni.izul sebebini tamamiyle yanh§ ve sagma bir surette bildirmesi, 7. b de Abcililbaki Gi>Ipmarli mevzu' bir hadisi hadis olarak ileri si.irmesi di.i§i.ini.ilecek olursa mli ellif, bilgide pek de ileri degildir. Hele 5. a da, kitabm1 yazarken faydaland1g1 kitaplar1 zikrederken, «Tuhfat-al-Vasaya» daki «if ~-l; ;:..ii "'_ ~)--di o...i.~ ;;_\:-)1;...(.r l:..) » ci.imlesindeki «miisemma» kelimesini bir kitap ad1 sanmas1 ve «Umdat-al-Vasila» y1 «ilm-i Vasila» diye kaydetmesi (5. a), bilgisinin derecesini gostermektedir. Hatta bu ki taplar arasmda amlan «Tazkirat-al-Avliya» nm, bu ibaredeki «al tazkira» sozi.inden QlkanlmI§ olmas1 bile hatira gelebilir. Ancak §U nu da soyliyelim ki burdaki Mi.isemma kitab1, yalmz Emiri ni.isha smda var, fakat 41. b nin sonlarmda gene bir «Miisemma» kitabm dan bahsediliyor ve bu kay1t, bi.iti.in ·nushalarda mevcut. Bu bak1m dan belki bu adla adland1nlm1§ bir kitap vard1r ve mliellif, bu kitab1 gormi.i§, yahut duymu§tur. Fakat ayetin ni.izUl sebebi olarak goste rilen uydurma olayla mevzu' hadis hig bir suretle tevil edilemez. Biz ce Burgazi, iskenderiye'de, belki de Halep'te bulundugundan, bu memleketlerden birinde, yahut Antalya'da okudugundan arapgay1 konu§ma dili olarak biliyordu. Belki biraz farsgas1 · da vard1. <;linkli Mevlana'nm «Mesnevi» sinden bir beyit almada ( 49. a), fargsa bir k1t'ay1, yanh§ olarak Mevlana'ya atfetmede (55. a -b), gene «Mes nevi» den bir hikaye nakleylemededir ( 4 7. a - 48 b, Bunlar igin «AQI lama» miza bak1mz). Kitabma kaynak olarak and1g1 kitaplar arasmda elimizde yal mz «Tuhfat-al-Vasayh ve «Salvat-al-Arifin» var. «Tuhfat-al-Vasa ya» dan adam-ak1lh faydaland1g1 muhakkak. Eserinin birgok yeri, dogrudan dogruya bu kitaptan bir terceme hliviyetini ta§1yor. Has1h Burgazi, bilhassa sohbetlerde yeti§mi§, mlinte§ir terbi yeyle bilgi elde etmi§, arapgay1, bulundugu illerde bellemi§, baz1 ki taplan kan§hr1p mana Qlkaracak kadar ilerlemi§ bir adam olmakla beraber oyle kudretli bir bilgiye sahip degildir. § Flitlivvet-name nlishalar1. Bu Flitlivvet-name'nin birgok nlishas1 vard1r, fakat bu nlisha lar, gok yeni yazmalardir. iglerinde, bildigimize gore en eskisi, Fa tih'te Millet Klitliphanesinde, Ali Emiri Ef. nin ~er'iye kitaplar1 ara smda 1154/198 No. da kay1th olan nlishad1r. Kahverengi adi me§in oiltli olan bu kitap 20,5X14 eb'admdad1r. Yazi eb'ad1 14,2X9,2 dir. Yazis1, okunakh bir nesihtir ve harekelidir. Ayetlerle hadisler ve mlistensihge onemli gorlilen yerler, celi yaz1yla yaz1lm1§hr. Her sa- Burg§.zi ve «Filtilvvet-niime» si Sl hifede dokuz satir vard1r. Kitap, yetmi§ yapraktir. 1.a dan ba§la makta. 70. b de bitmektedir. Ketebesi §udur: ~il.11'-:'J .zu ..J -1 ~I .JT _, .4- V..1~- J"- .ZUIJ,.. _,~A..;!; 0-""" J .ZUl..:i_,.! .::...;» .. :t~ ...1_, j_..r~-' ..:..!.: ~:- ~) J.1_,1 J IJ'..Ji°» Yazan belli degildir. Bayaz1t Umumi Ki.iti.iphanesinde 5481 ve 5482 No. larda kay1th iki ntisha var. 5481 No. ·daki niisha adi me§in ciltlidir. 21><15 eb'a dmdad1r. Yazi nesihtir. Her sahifede onbe§ satir vard1r. Kag1d1 fili granh ve aharhd1r. Ayet, hadis ve ba§hklar siirhla yaz1hd1r. Bu niisha da harekelidir. Otuzalt1 yapraktir. Sonunda, «c_...I ~:- '-:'l:. . Cll.::...; , • , '\ \_;.\ ~.. 0 .. J~.--';J\(;.) .k-J j J(.i -UJ\j.J•! .\ll-) \0~A> ,:;• . .!. )) JY-' ..:U\.)Ai. ..:...l..,.).l\L.~ ~ .. ~. ..:...l:..~\, ~jllc:.a:--' o-i:-; "-f'.'"'-' J l.i. ..:UI~::-. d'l:-1~ J ';JI t_'Ji ~~ _, lfh:;. .. _, ':-'~looe-1 \J':" .,:..- .ui .. 0-7") I. .:U \{~ >) Jt>4_, "-':G 0c. J_,i.J1)•·' ':-'~6. J_,7.al\j 0 .. ..,·J...\- J .i.:'..1·'. rr·_,;..· ~;lb (( J-J "-:k J l.! ..:UIJ.a .J_,_)J o...\:c. Lr Bayaz1t Umumi Ktitliphanesindeki her iki nlishanm dibacesiyse, baz1 nlisha farklar1 mlistesna, §udur : J; > ..s4:l I4 --.~ 1_ , ..:...lr,.!.1\ t .5_,A> 0 .. rr· _,;..· ,)j_, (.7") I_, (;i) IJ!. Ltt.. /' J \ r \ ..J)-' ~ J.;l \......;.:?° _, 1_,1..,_, .WIJ \ \r:-' l_,\...i\\t:ll r" lf""'f·\_, r_A>l:l\ e-_,1_, l~~·'-' J)Jlr-' ;_,:.J ..:U\';J\ .JI ~imdi de «Tuhfat-al-Vasaya» nm dibacesini yazallm : ri-k',, ..1fb _, ~_,:Al 1 '--' )\. .. ...;~\t., ~c. -1\1 _,1 '7' _,1; ) ; .>-ill .ui...\}\ r."") 10..7") 1. ui1.. ..... ~ )) ..:...lr,.!.1l s_,A> 0" rr· _,;..· ,)j_, ~•'j\-' ~.7" )IJ~.la?. i"' JIJ ""I u)J ~_,.;11......;.i ':-'~· V .....A!. lhl~ l_,1.,.i\ lr.11 ~ \~·1_, ~A>l:ll L:'."_,\_, \~~.\_, Jt)illrLI ~_,::;.)IJ·~J ( • .a.I\_, j=lllr-.~\_, ._,.,...\,;:l\~..i:l:.,,.. J a ..... '. rr-_,;.,·_, ~;lb v--i':JI ~:~4 ....- _,S:::J.. J r,. ... 1_,J11_,1..._, .i'.u\J\ lr.-' -Ui\jc. J-:i\ ~ ~-' lr:. .J d_..r:. ';J .W\';J I .JI ';J .)I ..1r:.\ _, ••• (~~ r~ \ J.: \ o_;_b. o...\,.. _, ;_,::;.II 4.\-:i _,~~)I "':;_, ?,l.J_,-)_, jh. ... llo...\:C. \$.)I ...\r!.i-' <.S...\~I ~~ .. c~-· o_r....l. . ._,.,..\.ill (iv_.rJl......;.i\_,l.\ Jc.~ .,.l~ll~~ 1_, J:.l 0~ \.. \~_a,")'\ .i.)\_, "-:le. -U!\J.., ..sf=:..l\ .. ~IJ ~')~ .Wl......;.c.l..A; ~,;11->:"'1 .W\j_..J ..r"l.:ll (:5) ~~lhl\ ( .. .)01 ~...\".".l\ (.h.11 (~r,:l\ ..J)..r"\:l\i\.. )II LJ.!ll.11'-:') (;,:).;. J 0_!: .. ~ It\..\ (::-'4)1'.~ J •.•• ,J)\1;. k:_J\jc. ...\ .. _, •• ••o~I ':J\ j_...\.ll (~ ';J_, LJ.!•l-.Ui\..\ ';J ':')\;.l\i\..I_, J )l.!.l\i\..\ 0_!:..µ\..i: .. \ -UJ\ 0\_,- Burgazi ve «Fi.iti.ivvet-name» si 83 (iktisat FakiiJtesi Mee. daki makalemiz, metin, s. 121, terce memiz, s. 205-206). Dikkat edilirse derhal anla§1hr ki b. L. Barkan ntishasmdaki yanh§larla dolu dibace de, Bayaz1t ntishalarmdaki dibaceler de «Tuhfat-al-Vasaya» dan almd1g1 gibi Ali Emiri ntishasmdaki dibace de gene aym dibacenin a§ag1 k1s1mlarmdan ahnm1§br. Ancak diba cenin son k1s1mlarmdaki dort halifeyle Hasen ve Huseyn'e, Pey gamberin am1calan Hamza ve Abbas'a, muhacirlerle ansara verilen selam, mtiellifin ilavesidir. § Metni nas1l haz1rlad1k? En eski ve saglam metin olan Ali Emiri ntishasm1 esas tuttuk. Harekeli oldugu ic_:;in telaffuz tarzlarm1 tayinde gtic;;llik c;;ekmedik. Bu metinde de baz1 eksiklikler var. Her halde bunlar, metni istinsah ede nin dikkatsizliginden ileri gelmi§ olmah. Bu eksikleri, Prof. Dr. b. Lutfi Barkan'm ntishasmdan tamamlad1k, ancak ald1g1m1z ibare leri not olarak degil de metin ic_:;inde, parantezle Emiri metninden ay1rarak ald1k ve yerlerinde gosterdik, bu suretle de metni bozmam1§, soztin tamamiyetine dokunmam1§, fakat Emiri metninde olmay1p di ger metinden ahnm1§ yerleri, yerlerinde gostermi§ olduk . .B ayaz1t Ktittiphanesindeki iki eksik metinden faydalanmam1za imkan yoktu, imdad1m1za bu metin yeti§ti. § Bu Ftittivvet-name'nin kaynaklar1. Burgazi, Fiituvvet-name'sini haz1rlarken bilhassa «Tuhfat-al Vasayil» dan faydalanm1§br. Dibace, yukarda da soyledigimiz gibi bu kitaptan almd1g·1 gibi 2. b de, «Biltin iy karda§lar ve iy dustlar» diye ba§hyan k1s1m, 3. a da «Amma sebeb gordtim ki. .. » diye ba§ hyan k1s1m da «Tuhfa» dan terceme edilmi§tir (Makaledeki metn~ bakm1z, s. 121, 108. a). «Tangri taala Kadr gicesini ramaza nun ... » ibaresiyle ba§hyan ve goklerin, yerlerin ... hep yedi oldugu nu bildiren k1s1m da (3. a) «Tuhfa» dan almmad1r (Metin, s. 126, 112. b, terceme, s. 208-2Q9). 27. a daki harfler ve izahlan, «Bahr-al Futuvva va zikru §acarat-al-Favz» da oldugu gibi (makalemiz, s. 32) «Tuhfat-al-Vasayh da da vard1r (metin, s. 126, 112. b, terceme, s. 216). 28. b - 29. b deki bahisleri, ayetleriyle, hadisleriyle gene «Tuhfa»da buluyoruz (metin, 126, 113. a ve devam1, terceme, 217 ve devam1). 32. a da ibrahim Peygamberin tavsifleri, aynen «Tuh fa» dan ahnm1§br (metin 128, 115. a, sondan · iki sabr, terc. 224). 84 Abdiilbaki Golpmarh 63. b den 64. b y~ kadar siiren Fiitiivvet §eceresi de «Tuhfat-al-Va siya» daki §ecerenin aymd1r. Yalmz Abu Miislim-al-Mahazi, «Tuh fa» da, dogru olarak, Abu-Miislim-a-1-Horas&ni'dir. Bahram, «Bah ram-al-Daylami» diye ahnm1§br. Emir Hasen, «Emir Hassan-ibn-i Rabiat-al-Mahzumi» dir: Cev§-al-Ferazi, «Cav§an-al-Farazi» dir. Ne fis Siileyman, «Nefis Selman»dir. Kail-al-~ibl, «Aid-al-~ibl» dir. Ma lik Abi Kancari, «Malik Abu-Kalincar» d1r. Avi, «Emir Avi» dir. Na'ca, «Ebi-Na'ca» d1r. Seyyid-ibn-i Aliyy-al-Sufi, «al-Seyyid Abli Aliyy-al-SUfi» dir. Nefis-ibn-i Abd-Allah'tan sonra da Al-nas1r li-din -Allah'm fiitiivvet §eyhi Abd-al- Cebbar'a kadar Baka-bn-i Tabbah, Abu-1-Hasen-ibn-i ~ariban, Abu-Bekr-al-Cahi§, Zaim-al-~ehid Omer al-Rahhaz, Ubeyd-Allah-ibn-al-K1yr, Emir Aliyy-ibn-i Dag1ym ad lari vard1r( metin, s. 130-131, 117. a - b, terceme, 230, Zaten metinde de, §erecenin «Tuhfa» dan almd1g1 ag1klanmaktad1r) . 65. a dan iti banre anlatilan erkan, «Tuhfa» nm dordU,ncii fashm te§kil eder (metin, 127-129, 114. a -115. b, terceme, 220-225). 61. a dan 63. a ya kadar siiren ve Peygamberin soyunu sopunu, mahm miilkiinii bil diren kis1m, gene «Tuhfa» dan ahnm1§br (V. fas1l, metin, 129-130, 115. b -116. b, terceme, 225-230). 21. b -22. a da Ciineyd'in, Fazl'm (yahut Fuzayl'm), Abu-Bekr-i Varrak'm, Haris-i Muhasibi'nin ve Muhammed-ibn-i Aliyy-al-Ha kim-al-Tirmizi'nin Fiitiivvet hakkmda nakledilen sozleri «AlcRisa lat-al-Ku§ayr1yya» da, Fiitiivvet babmdadir (M1s1r, 1284, s. 134-135. Bu sozler, Nas1ri'nin «Fiitiivvet-name» sinde de vard1r. Makalemiz, metin, 182, 89. b, terceme, 313-314). 50. a -51. b de sema' hakkm daki sozler de aym kitaptan, Serna' babmdan ahnm1§tlr (s. 199 - 205). 22. a dan itibaren Fiitiivvet verilmiyecek ki§iler bahsi, hemen hemen Nas1ri'den tercemedir. Yalmz Nasiri'de oniki ki§iye Fiitiivvet verilmezken burda say1, yirmiye gikmaktad1r. Sebebi de Fiitiivvet verilmiyeceklerle insam Fiitiivvetten dii§iiren s1fatlarm birle§tiril mesidir (Makalemizdeki metin. 183-184, terceme, 316-318). 27. b den ba§hyan ve ahinin nas1l bir ki§i olmas1 gerektigini bildiren kis1m ve bu kismm. bilhassa, ba§lang1c1, Nas1ri'nin «Der ongi sahib-Fiitiiv vet gigune kesi ba§ed» faslma pek benzer (metin, 185, 91. a, ter ceme, 318-319). 11. a dan itibaren ba§hyan ve Adem Peygamberin incir yapragiyle edep yerini orttiigUnii. anlatan k1s1m da Nas1ri'nin Fiitiivvet-name'sinde var (metin, 194-196, 95. b -96. b,, terceme 335- 339). Burgazi ve «Fi.iti.ivvet-name» si 85 42. a dan ba§hyan yemek yemek edepleri, Necm-i Zer-kub'un ~eri; Adem'i konuk ettigi igin, / 1brahim Peygamberi; putlar1 k1rd1g1, konuklan doyurdugu, konuk- suz yemek yemedigi igin, Yusuf Peygamberi; nefsine uymad1g1 igin, Nun oglu Yu§a'1; Musa'ya uydugu, onun emrinden d1§ar1 g1kmad1g1 igin, Ashab-1 Hehf'i; puta secde etmedikleri igin Fi.iti.ivvetle anm1§- t1r.

Burgâzi ve Fütüvvetnamesi

Similar Burgâzi ve Fütüvvetnamesi