Zorg om mensen met dementie: Een handleiding voor verzorgenden PDF
Preview Zorg om mensen met dementie: Een handleiding voor verzorgenden
Zorg om mensen met dementie Voor Ries en Myrthe Zorg om mensen met dementie Een handleiding voor verzorgenden Bère Miesen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 © Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij 2008 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveel- voudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektro- nisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschul- digde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aanspra- kelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN 978 90 313 5306 4 NUR 748 Ontwerp omslag: Studio Bassa, Culemborg Foto omslag: Conny van Dam Ontwerp binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Eerste druk 1993 onder de titel Dementie dichterbij, nummer 34 in de reeks Cahiers Ouderdom en Levensloop, uitgave Bohn Stafleu van Loghum, Houten Tweede, uitgebreide en licht aangepaste druk 2008 Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl Inhoudsopgave 5 Inhoud Voorwoord 7 1 Met liefde alleen kom je er niet 9 2 Werken met mensen met dementie 21 3 Zicht op de beleving van dementie 29 4 Van ‘werken met’ naar ‘zorgen voor’ 49 5 Adoptie 64 6 Overdracht en tegenoverdracht 83 Intermezzo 103 7 Intimiteit en seksualiteit 123 8 Macht 146 9 Agressief gedrag 168 10 Een basis voor morgen 188 Verantwoording en dank 204 Personalia 206 6 Zorg om mensen met dementie Voorwoord 7 Voorwoord Velen brengen de oudere leeftijd niet helemaal ten onrechte in verband met een zekere mate van vergeetachtigheid. In één adem wordt dan ook vaak dementie genoemd, in de ogen van degenen die er nooit mee te maken hadden, dé ziekte van de vergeetachtigheid. Dit boek laat zien dat deze dramatische ouderdomsziekte veel meer inhoudt dan een teruggang van het geheugen. Er is geen ziekte waarover zoveel domme dingen te berde worden gebracht en waarover zoveel misverstanden bestaan. Dit maakt het drama dat dementie betekent voor de zieke zelf en zijn naasten, nog eens extra groot. Hoe vaak wordt er niet verkondigd dat iemand met Alzheimer met betrekking tot zijn eigen erbarmelijke toestand ‘dit gelukkig zelf niet meer weet’. Het beeld wordt opgeroepen van de vrolijke bejaarde zonder brein, die nog wel zo van zijn borreltje houdt. ‘Wel jammer dat hij vergeten is wie zijn partner is, dat hij zijn familie niet meer kent en ook niet meer weet waar hij is!’ Laten we duidelijk zijn: dit is niet jammer; dit is een regel- rechte ramp. Veel mensen die aan een vorm van dementie lijden, ervaren daardoor juist een zeer intens en moeilijk op te heffen lijden. Dit boek helpt begrijpen hoe verschillend dementie kan uitpakken, hoe groot het lijden kan zijn, hoeveel verdriet en paniek een patiënt met dementie vaak meemaakt. De naast- staanden lijden daardoor nog eens extra. Want niet alleen zijn ze hun geliefde partner of ouder kwijt door het verval van diens brein, maar ze nemen ook waar hoezeer de zieke zelf daaronder lijdt. 8 Zorg om mensen met dementie Aan iedereen in de omgeving van mensen met dementie, of het nu professionele verzorgenden of mantelzorgers zijn, kan niet voldoende informatie worden gegeven over de feiten rond deze ziekte. De schrijver van dit boek geldt als één van dé deskundigen op dit gebied in Nederland. Zijn talrijke boeken en artikelen hebben velen een nieuw en adequaat inzicht verschaft in de betekenis van dementie voor allen die ermee te maken krijgen. Maar ook voor degene die meer op afstand kan blijven van deze ziekte, omdat er in het persoonlijk leven geen mensen met dementie zijn, en voor bestuurders en politici is het nuttig om inzicht te verwerven in de omvang van deze ramp, die zovelen in de samenleving treft. Prof. dr. Heleen M. Dupuis, hoogleraar medische ethiek en lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. 1 Met liefde alleen kom je er niet ‘Meegroeien’ met de achteruitgang Dementie is, eenvoudig gezegd, een chronische ziekte van de hersenen die verschillende oorzaken kan hebben. Inmid- dels is gebleken dat mensen met dementie lang betrokken blijven bij wat hun overkomt. Dit noemt men de ‘besefcon- text’ van dementie. Daardoor is dementie niet alleen als ziekte te beschouwen, maar ook als psychotrauma – met alle onmacht, ontwrichting en ontreddering van dien. Er is dus sprake van slachtoffers en van echt lijden. De (psycholo- gische) kern daarvan is dat mensen met dementie enerzijds tegen controleverlies vechten en anderzijds tegen een gevoel van onveiligheid. Als gevolg daarvan zoeken zij veelvuldig onze nabijheid. Dit ‘gehechtheidsgedrag’ beantwoorden verzorgenden van nature met zorgend gedrag. Beide aspecten (zorg geven en zorg ontvangen) zijn complementair en zo ontstaat er meestal een emotionele band tussen de verzor- gende en de mens met dementie. Die band wordt ook wel ‘gehechtheid’ genoemd. Dit is de achtergrond van de algemene ervaring dat in de behandeling en begeleiding van mensen met dementie naast een professionele altijd een zekere emotionele band ontstaat. Wij verlenen immers zorg in een situatie van gehechtheid. Die is risicovol of staat permanent onder druk omdat de ander cognitief achteruitgaat. Zorg voor mensen met dementie is dus geen kwestie van een schuifloket of overdracht van goederen en diensten. Die zorg zit ingebed in een relationele context van zorg geven en zorg ontvangen. Het perspectief is echter omgekeerd aan dat van ouders en
The list of books you might like
