Zbornik Radova GAFa Broj 26 PDF
Preview Zbornik Radova GAFa Broj 26
IZDAVAČ Građevinsko-arhitektonski fakultet Niš, Aleksandra Medvedeva 14 ZA IZDAVAČA dr Dragan Aranđelović, red. prof. GLAVNI I ODGOVORNI UREDNIK dr Slaviša Trajković, vanr. prof. REDAKCIJA dr Dragoslav Stojić, red. prof. dr Nikola Cekić, red. prof. dr Đorđe Đorđević, red. prof. dr Zoran Grdić, vanr. prof. dr Branko Turnšek, docent mr Marina Trajković, asistent TEHNIČKA OBRADA mr Milan Gocić Vladan Nikolić Mladen Milanović LEKTOR ZA ENGLESKI JEZIK Goran Stevanović, diplomirani filolog za engleski jezik i književnost Radovi su recenzirani ISSN 1452-2845 štampa M KOPS CENTAR Tiraž 200 II Predgovor PREDGOVOR Poštovani čitaoci, podsećanja radi treba reći da je prvi broj Zbornika izdat 1980. godine. Uprkos najrazličitijim problemima na koje se u proteklom periodu nailazilo, publikovan je i ovaj 26 po redu Zbornik, čime se poštuje dinamika izdavanja jednog broja godišnje. Sadrži petnaest radova iz skoro svih oblasti građevinarstva i arhitekture. Svi radovi su recenzirani od strane dva priznata stručnjaka iz odgovarajuće naučne oblasti, odnosno discipline. Koncepcija časopisa je i ovom prilikom ostala nepromenjena, kako u pogledu namene i sadržaja, tako i u pogledu tehničke obrade. Kao i do sada časopis treba da omogući široj naučnoj javnosti uvid u naućno-istraživački rad Fakulteta čime bi se njegov ugled i ugled autora više vrednovao, između ostalog i zbog činjenice da su u našoj zemlji veoma retki fakulteti koji izdaju sopstvene časopise. Zbornik je dostupan i putem prezentacije preko Interneta u saradnji sa Narodnom bibliotekom Srbije u punom obimu. I na kraju, kako je to već običaj, pozivamo sve autore koji se bave naučno-istraživačkim radom da i u buduće daju svoj doprinos redovnom izlaženju Zbornika. Ovaj poziv je posebno upućen mladim saradnicima kojima je Zbornik često i prvi časopis u kojem su prezentovali svoj naučno-istraživački rad. Pozivamo i njihove starije kolege i mentore da im u tim nastojanjima pomognu korisnim savetima. Dekan Prof. dr Dragan Aranđelović III Sadržaj SADRŽAJ dr Borislava Blagojević Hidrološki pristup dr Dragan Milićević analizama za potrebe ………. 1 dr Olivera Potić prostornog planiranja dr Borislava Blagojević Hidrološka analiza Milica Vujisić područja za potrebe ………. 9 dr Olivera Potić prostornog planiranja mr Milica Marković Donošenje odluka u dr Jelena Marković projektima upravljanja ………. 17 Branković životnom sredinom dr Dragan Milićević Definisanje problema i dr Slobodan Milenković zahteva u procesu razvoja dr Slaviša Trajković prostornog sistema podrške odlučivanju za integralno upravljanje ………. 27 vodnim resursima mr Aleksandar Milojković Autonomija arhitekture i Marko Nikolić odnos investitor – projektant: interakcija ili ………. 41 konflikt Bojan Milošević Analiza granične nosivosti dr Marina Mijalković grednih nosača izloženih mr Žarko Petrović dejstvu promenljivo ………. 53 Mirza Hadžimujović ponovljenog opterećenja Olivera Nikolić Mobilnost, fleksibilnost i Vladan Nikolić eksperimentalnost konstrukcije i forme - najznačajnije karakteristike ………. 69 savremenih paviljona Petar Dimitrov Pavlov Application of the new Svetlana Velkova Lilkova- achievements in the Markova simulating and measuring Borislav Nikolov Nakov apparatus for the Janitza Tzvetanova construction of a stand for Dancheva Study vibrations of a ………. 81 particle V ZBORNIK RADOVA GRAĐEVINSKO-ARHITENKTONSKOG FAKULTETA no.26 dr Mira Petronijević Sustainable development Marija Nefovska-Danilović of cities: effects of traffic Srđan Prodanović induced vibration on ………. 91 humans mr Žarko Petrović Primena teorema mr Bojan Milošević adaptacije u određivanju dr Branko Popović sigurnog graničnog opterećenja kod ………. 101 rešetkastih nosača Ivan Stanković Informacioni sistemi i mr Milan Gocić upravljanje znanjem ………. 117 dr Dragan Janković dr Maja Stanojević Gocić Smernice u nastavi engleskog jezika namenjenoj budućim ………. 129 inženjerima dr Slaviša Trajković Upoređivanje tri mr Milan Gocić temperaturne metode dr Dragan Milićević proračuna referentne ………. 139 evapotranspiracije dr Slavko Zdravković Elastična stabilnost mr Dragan Zlatkov konstrukcija ………. 147 Dragana Turnić dr Slavko Zdravković Kategorizacija i mr Biljana Mladenović bezbednost železničke Dragana Turnić pruge i objekata duž trase ………. 155 na dejstvo zemljotresa VI HIDROLOŠKI PRISTUP ANALIZAMA ZA POTREBE PROSTORNOG PLANIRANJA Borislava Blagojević1 Dragan Milićević2 Olivera Potić3 Rezime Na konkretnom primeru uloge hidrologije u procesu izrade Regionalnog prostornog plana, pokazane su prostorne i vremenske specifičnosti od značaja za formiranje hidroloških podloga za ovu namenu. Istaknuta je važnost planiranja na nivou sliva, nasuprot planiranju u okvirima administrativnih celina. Ključne reči: hidrološke podloge, regionalni prostorni plan, interregionalne veze slivova 1. UVOD Prostornim planom Republike Srbije postavljena je dugoročna vizija razvoja Srbije i otvoren put ka razvoju uređenog prostora naše zemlje. Osnovni ciljevi plana su zaštićeno, uređeno i održivo korišćenje prirodnog i kulturnog nasleđa, kao i prostorno funkcionalna integrisanost zemlje i okruženja. On je osnova za izradu svih potrebnih planskih dokumenata (Regionalni prostorni plan, Prostorni plan jedinica lokalne samouprave, Prostorni plan područja posebne namene), kao i svih budućih razvojnih planova u pojedinim oblastima. 1 Borislava Blagojević, dr dipl.inž.građ., asistent, Građevinsko-arhitektonski fakultet 2 Dragan Milićević, dr dipl.inž.građ., asistent, Građevinsko-arhitektonski fakultet 3 Olivera Potić, dr dipl.inž.građ., red. prof., Građevinsko-arhitektonski fakultet ZBORNIK RADOVA GRAĐEVINSKO-ARHITEKTONSKOG FAKULTETA br. 26 Za potrebe vodoprivrednog razvoja periodično se izrađuje najviši planski dokument - Vodoprivredna osnova Republike Srbije (VOS). Sadržaji i ciljevi VOS usklađuju se međusobno sa odrednicama Prostornog plana Republike Srbije u svim poglavljima koja obrađuju ili međudisciplinarno tretiraju korišćenje resursa voda i vodnih sistema kao preduslova daljeg razvoja. VOS u sferi vodoprivrednog planiranja, prema nivou planskog dokumenta, odgovara Prostornom planu Republike Srbije. 2. ULOGA HIDROLOGIJE U PROSTORNOM PLANIRANJU Obezbedjivanje podloga za pravilno vodoprivredno planiranje je jedan od glavnih i najopštijih zadataka hidrologije. Hidrološke podloge u VOS obuhvataju analizu prirodnih činioca: klimatske karakteristike, režim površinskih i podzemnih voda i bilans voda. Zakonski okvir za izradu hidroloških podloga nalazi se u Pravilniku o sadržaju, načinu i postupku izrade planskih dokumenata [3], Zakonu o vodama [8] i VOS [7]. VOS je vremenski ograničen u pogledu raspoloživog perioda obrade hidroloških podataka i u pogledu vremenske ravni za koju je sačinjen. Ova ograničenja jasno su iskazana u samom dokumentu, sa preporukom da se izvrši ažuriranje, tj. novelacija podataka nakon 10 godina. Zavisno od trenutka u kome se izradjuju hidrološke podloge za namene prostornih planova, potrebno je primeniti saznanja iz važećeg VOS ili ažurirati podatke i preispitati realizaciju utvrđenih rešenja. Kod prostornog planiranja nižeg nivoa, u konkretnom slučaju, Regionalnog prostornog plana (RPP) za područje Nišavskog, Pirotskog i Topličkog Upravnog okruga [6], potrebno je osmisliti sadržaj hidroloških podloga koje će omogućiti uvid u područje RPP u smislu: sagledavanja vizije, preispitivanja principa i formulisanja preciznijih ciljeva regionalnog prostornog razvoja u oblasti vodoprivrede i šire. Takođe, hidrološke podloge treba da omoguće izradu opšte koncepcije i predloga regionalnog prostornog razvoja u oblasti voda i vodoprivrednih sistema, sa jasnim prioritetima za korišćenje i namenu prostora za vremensku ravan do 2025. godine. U pogledu prostornog obuhvata, svaki region poseduje svoje specifičnosti koje su u većini prirodnih činilaca bitne za donošenje zaključaka u vezi opšte koncepcije i predloga regionalnog prostornog 2 Hidrološki pristup analizama za potrebe prostornog planiranja razvoja u povezanim oblastima. Iz tog razloga, teško je propisati opšti sadržaj podloga koji bi bio univerzalan za svako područje. Do potrebnog sadržaja hidroloških podloga za potrebe izrade RPP tri Upravna okruga [6], došlo se na osnovu razmatranja i analize obuhvata predmetnog područja. 3. ANALIZA OBUHVATA I GRANICA PODRUČJA RPP SA STANOVIŠTA VODOPRIVREDE Područje RPP nalazi se na jugoistoku Srbije, između 420 51' i 430, 48' severne geografske širine i 200 57' i 230 03' istočno od Griniča. Područje RPP je u najvećoj meri u slivu reke Južne Morave i obuhvata njen srednji i donji tok. Domen teritorijalnog prostiranja je uglavno sveden na niško-aleksinački deo doline Južne Morave sa ražanjskom dolinom, i donjim delom doline reke Moravice, doline Toplice i Nišave sa Zaplanjem i Barbeškom dolinom, dolinu Lužnice sa Tegošnicom, severni deo Leskovačke kotline, Svrljišku kotlinu koja pripada slivu Timoka, kao i deo sliva Rasine oko Blaca. Obuhvat RPP čini funkcionalno područje na teritoriji tri upravna okruga sa 14 administrativnih područja opština i administrativnim područjem grada Niša - na kome je 5 gradskih opština (Slika 1). Područje RPP podeljeno na slivna područja pogodna za vodoprivredno razmatranje, obuhvata u najvećoj meri deo sliva reka Južne Morave, Toplice (skoro u celosti) i Nišave (veći deo). Od manjih teritorijalno zastupljenih slivnih područja, prisutni su podslivovi Rasine (Zapadna Morava), Jovanovačke reke (Velika Morava), Svrljiškog i Trgovačkog Timoka (Timok), Puste reke i Moravice (Južna Morava). Slika 2 prikazuje usvojenu podelu na podslivove za potrebe RPP. Tabela 1 prikazuje interregionalne veze slivova, koje očiglednije ilustruje Slika 1, u odnosu na intraregionalne veze koje jasno prikazuje Slika 2. Princip formiranja tabele je zajedničko prisustvo na površini sliva/podsliva. Tako, primera radi, za sliv Nišave, koji se graniči sa Zaječarskim UO, isti nije naveden kao interregionalna veza, zato što površina sliva Nišave ne obuhvata i Zaječarski UO. Sa stanovišta integralnog korišćenja, uređenja i zaštita voda, razmatrane veze su veoma bitne zbog položaja korisnika u smislu uzvodni-nizvodi, koji je u nekim oblastima povoljan a u nekima nije zbog prisutnog rizika. 3 ZBORNIK RADOVA GRAĐEVINSKO-ARHITEKTONSKOG FAKULTETA br. 26 Slika 1 Odnos položaja sliva reke Južne Morave (vododelnica) i granica područja RPP Slika 2 Podela teritorije RPP na podslivove pogodne za vodoprivredno razmatranje 4
Description:The list of books you might like
