zastosowanie analizy zawartości w badaniach politologicznych

377 Pages·2013·4.17 MB·Polish

by  Pawel Banasiak

vol. 36/2012
RADA PROGRAMOWA: Henryk Cimek (UR) – myśl polityczna, Andrzej Furier (US) – stosunki międzynarodowe, Jan Garlicki (UW)
– socjologia polityki, Jan Grosfeld (UKSW) – etyka polityczna, Ryszard Herbut (UWr) – systemy polityczne Europy Zachodniej, Jan Iwanek
(UŚ) – współczesne systemy polityczne, stosunki USA z Ameryką Łacińską, Zbigniew Karpus (UMK) – stosunki międzynarodowe,
Kazimierz Kik (UH-P w Kielcach) – myśl polityczna, systemy polityczne, Barbara Krauz-Mozer (UJ) – metodologia i teoria polityki, Jerzy
Kojkoł (AMW w Gdyni) – polska myśl polityczna, Krzysztof Łabędź (UP im. KEN w Krakowie) – najnowsza historia polityczna, Ewa Maj
(UMCS) – stosunki międzynarodowe, Andrzej Małkiewicz (UZ) – globalizacja, Tomasz Nałęcz (AH im. A. Gieysztora w Pułtusku) –
najnowsza historia Polski, Wiesława Piątkowska-Stepaniak (UO) – komunikacja społeczna, medioznawstwo, Ewa Polak (UG) –
międzynarodowe stosunki gospodarcze, polityka gospodarcza, Eugeniusz Ponczek (UŁ) – teoria polityki, polska myśl polityczna, Jerzy
Sielski (US) – metodologia, teoria polityki, Jerzy Świeca (Akademia im. J. Długosza w Częstochowie) – stosunki międzynarodowe, Andrzej
Wojtas (UKW) – myśl polityczna, Arkadiusz Żukowski (UWM) – system polityczny RP, systemy polityczne, Marek Żyromski (UAM) –
systemy polityczne.
MIĘDZYNARODOWA RADA DORADCZA: Flavio Felice (Centro Studie Ricerche, Pontifi cia Universita Lateranense, Rzym, Włochy),
Mark C. Henrie (Intercollegiate Studies Institute, Wilmington, Delaware, USA); Vit Hlousek (Uniwersytet Masaryka, Brno, Czechy), Lyaila
Ivatova (Kazachski Uniwersytet Państwowy, Ałmaty), Lubomír Kopeček (Uniwersytet Masaryka, Brno, Czechy), Aleksander Lipatow
(Rosyjski Państwowy Uniwersytet Humanistyczny, Moskwa), Mark J. Rozell (George Mason University, Arlington, Virginia, USA), Claes
G. Ryn (Catholic University of America, Washington D.C., USA), Ulrich Schmid (Universität St. Gallen, Szwajcaria), G. Jesus Velasco
(Tarleton State University, Stephenville, Texas, USA), Klaus Ziemer (Fachbereich III, Politikwissenschaft , Universität Trier, Niemcy).
REDAKTOR NACZELNY: Roman Bäcker
ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Joanna Marszałek-Kawa (zastępca redaktora naczelnego), Bartłomiej Michalak (sekretarz redakcji), Marta
Dorenda-Zaborowicz (redaktor ds. organizacyjnych), Dariusz Góra-Szopiński (opracowanie bibliografi i), Aleksandra Seklecka (korekta
redakcyjna), Beata Stachowiak (redaktor statystyczny), Justyna Brylewska (redaktor językowy).
KOLEGIUM REDAKCYJNE:
Dział komunikowanie polityczne: Dorota Piontek (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM); Dział metodologia
i teoria polityki: Tomasz Godlewski (Instytut Nauk Politycznych UW), Łukasz Młyńczyk (Instytut Politologii UZ), Beata Słobodzian
(Instytut Politologii UG), Paweł Ścigaj (Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ); Dział myl polityczna:
Jarosław Nocoń (Instytut Nauk Politycznych UKW), Lech Rubisz (Instytut Politologii UO), Tomasz Sikorski (Instytut Historii i Stosunków
Międzynarodowych US); Dział polityki sektorowe: Małgorzata Kuś (Instytut Nauk Politycznych Akademii im. J. Długosza
w Częstochowie), Katarzyna Kobielska (Instytut Politologii UWr); Dział stosunki midzynarodowe: Anna Jaroń (Instytut Politologii
UKSW), Katarzyna Kącka (Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych UMK), Stanisław Konopacki (Wydział Studiów
Międzynarodowych i Politologicznych UŁ), Katarzyna Marzęda-Młynarska (Wydział Politologii UMCS), Margot Stańczyk-Minkiewicz
(Instytut Politologii AMW w Gdyni), Agnieszka Zaremba (Instytut Nauk Politycznych UH-P w Kielcach), Krzysztof Żarna (Katedra
Politologii UR); Dział systemy polityczne: Adam Hołub (Instytut Nauk Politycznych UWM), Krzysztof Kowalczyk (Instytut Politologii
i Europeistyki US), Magdalena Mikołajczyk (Instytut Politologii UP im. KEN w Krakowie), Robert Radek (Instytut Nauk Politycznych
i Dziennikarstwa UŚ).
ADRES REDAKCJI: „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”, Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych UMK, ul. Batorego
39L, 87-100 Toruń, e-mail: [email protected]; internet: www.athenaeum.umk.pl
Redaktor techniczny: Paweł Banasiak Projekt okładki i logo: PMK Design Korekta: Zespół
wersją pierwotną pisma jest wersja drukowana
© Copyright by the Authors
© Copyright by Wydawnictwo Adam Marszałek
ISSN 1505-2192
Publikacja dofi nansowana przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Wydawnictwo prowadzi sprzedaż wysyłkową: tel./fax [phone], [email protected]
Prenumeratę instytucjonalną można zamawiać w oddziałach fi rmy Kolporter DP Sp. z o.o. na terenie całego kraju. Informacje pod
numerem infolinii 0801 205 555 lub na stronie internetowej http://sa.kolporter.com.pl
WYDAWNICTWO ADAM MARSZAŁEK, ul. Lubicka 44, 87-100 Toruń,
tel. [phone], fax [phone], e-mail: [email protected], www.marszalek.com.pl
Drukarnia nr 2, ul. Warszawska 52, 87-148 Łysomice, tel. [phone]
SPIS TREŚCI
Od redakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
METODY I TECHNIKI BADAWCZE W POLITOLOGII
Paweł Ścigaj, Michał Bukowski
Zastosowanie analizy zawartości w badaniach politologicznych . . . . . . . . . 11
Bartosz Hordecki, Dorota Piontek
Metodologia badań nad tabloidyzacją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Wiktor Szewczak
Budowa skali pomiarowej w politologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Jacek Haman
Teoria gier jako narzędzie politologa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
Bartłomiej Michalak
Badanie zależności pomiędzy systemem wyborczym a systemem
partyjnym przy wykorzystaniu metody indeksowej.
Przypadek mieszanych systemów wyborczych w Rosji i na Ukrainie
oraz proporcjonalnej reprezentacji w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Michał Pierzgalski
Modele regresyjne w badaniu zachowań wyborczych . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Łukasz Dominiak
Metoda równowagi refl eksyjnej (refl exive equilibrium)
w fi lozofi i polityki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Patryk Wawrzyński
Mitomotoryczność opowieści: wykorzystanie analizy narratywnej
do badań znaczenia mitów kulturowych
(w stosunkach międzynarodowych) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
4 Spis treści
STUDIA MIĘDZYNARODOWE
Magdalena Godowska
Europeizacja a sytuacja kobiet w społeczeństwie tureckim –
próba diagnozy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Michał Szymuś
Polacy i sprawa polska w USA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Katarzyna Czornik
Stosunki amerykańsko-saudyjskie na przestrzeni XX i XXI wieku . . . . . 205
Bartosz Czepil
Uwarunkowania i charakterystyka wzorów korupcji w systemie
demokratycznym i niedemokratycznym na przykładzie USA i ZSRR . . . 228
Miron Lakomy
Między rywalizacją a współpracą . Czynnik wojskowy w stosunkach
francusko-amerykańskich po 1945 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Bartosz Wróblewski
Propozycje Johna Bagota Glubba dla władz brytyjskich w kwestii
rozwiązania konfl iktu w Palestynie w 1946 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
Anna Dziduszko-Rościszewska
Koncepcje rozwiązania problemu nielegalnych imigrantów z Meksyku
w latach 2007–2011 na podstawie analizy projektów i stanowych ustaw
imigracyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
Bartosz Rydliński
Specyfi ka ruchu „Occupy” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
RECENZJE
Zbigniew Brzezinski, Strategic Vision. America and Crisis of Global Power,
Basic Books, New York 2012, ss. 208 (rec. Robert Potocki) . . . . . . . . . . . . . 317
Stanisław Burdziej, Religia obywatelska w Stanach Zjednoczonych.
Studium socjologiczne retoryki religijnej Billa Clintona i George’a W. Busha,
NOMOS, Kraków 2009, ss. 192 (rec. Tadeusz Kamiński) . . . . . . . . . . . . . . 322
Zbigniew Stawrowski, Wokół idei wspólnoty, Wydawnictwo Ośrodka
Myśli Politycznej, Kraków 2012, ss. 272 (rec. Marta Turkot) . . . . . . . . . . . 327
Spis treści 5
Human Enhancement, red. Julian Savulescu, Nick Bostrom, Oxford
University Press, Oxford 2010, ss. 423 (rec. Łukasz Dominiak) . . . . . . . . . 331
BIBLIOGRAFIA
Polska bibliografi a politologiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
Wykaz nowo przyznanych stopni naukowych w dziedzinie politologii . . 368
Noty o autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
Wskazówki dla autorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376

vol.  36/2012 ISSN  1505-2192
OD REDAKCJI
P
REZENTUJEMY PAŃSTWU NAJNOWSZY, 36. numer „Athenaeum”, tradycyjnie
już zawierający dwa obszerne bloki tematyczne. Pierwszy z nich poświęcono
metodom i technikom badawczym, postrzeganym z punktu widzenia badaczy,
zajmujących się różnorodnymi aspektami politologii. Teksty zamieszczone w tym
dziale stanowią podstawę i punkt wyjścia dla rozważań w kolejnej części numeru.
Zebrano w niej artykuły poruszające zagadnienia z zakresu stosunków międzyna-
rodowych, systemów politycznych oraz z pogranicza kulturoznawstwa. Tak szeroki
zakres tematyczny artykułów, mieszczących się wszakże w zakresie nauk o polityce,
dowodzi konieczności wypracowania w obrębie dyscypliny wszechstronnego,
nowatorskiego warsztatu badawczego.
Kwestie metodologiczne w nauce o polityce od samego początku narodzin tej
dyscypliny budziły zainteresowanie i spory wśród politologów. Zdaniem niektórych
badaczy dyscyplinie tej nadal, pomimo upływu tak wielu lat, nie udało się wypra-
cować własnej metodologii. To zaś może rodzić pytania nie tylko o jej naukową
samodzielność, co wręcz o jej tożsamość. Nie może więc dziwić fakt, że dyskusje na
temat metodologii przyciągają największą uwagę podczas konferencji i kongresów
politologicznych, a problematyka ta regularnie pojawia się w artykułach publiko-
wanych w czasopismach naukowych. „Athenaeum”, którego misją jest tworzenie
forum wymiany myśli i koncepcji, siłą rzeczy uczestniczy w tym dyskursie. Meto-
dologia nauki o polityce gościła na łamach naszego pisma wielokrotnie. Tym razem
postanowiliśmy udostępnić swoje łamy nie tyle metodologom, co badaczom na co
dzień zmagającym się z prowadzeniem swojego własnego warsztatu metodologicz-
nego. Przyświecała nam idea, by specjaliści z różnych obszarów politologii zapre-
zentowali ten warsztat, omawiając w przystępny sposób i pokazując na konkretnych
przykładach prowadzonych przez siebie badań, jak z niego korzystać. Jak pokazują
8 Od redakcji
opublikowane w tym numerze artykuły, okazuje się, że politologia dysponuje meto-
dami i technikami badawczymi, które skutecznie pozwalają badać wiele aspektów
politycznej rzeczywistości. Celem publikowanego w tym numerze działu „Metody
i techniki badawcze w politologii” będzie więc praktyczne zaprezentowanie kon-
kretnych metod i odpowiadających im przykładów badawczych. Znajdą tu Państwo
zarówno artykuły poświęcone analizom w pełni ilościowym (a nawet statystycznym)
z obszaru komunikacji medialnej, decydowania politycznego i wyborów, jak i teksty
omawiające wykorzystanie metod jakościowych na przykładzie fi lozofi i polityki
i stosunków międzynarodowych.
Kolejny z działów w znacznej mierze dotyczy problematyki amerykańskiej,
zarówno postrzeganej przez pryzmat Polonii w Ameryce i charakteru jej relacji
z Polską, lecz także w kontekście współczesnych stosunków francusko-amerykań-
skich, ewoluujących od stanu rywalizacji do współpracy. Niewątpliwy problem, na
który musi odpowiedzieć administracja USA, stanowi kwestia nielegalnej imigra-
cji z Meksyku – proponujemy obszerną analizę stanowych ustaw imigracyjnych,
stanowiącą przyczynek do dyskusji nad migracjami, lecz także nad problematyką
wolności, praw człowieka, scenariuszy rozwoju systemu międzynarodowego –
zagadnienia te nieodłącznie wiążą się z funkcjonowaniem ruchu „Occupy”, przy-
bliżonym w niniejszym tomie. Kwestia swobód obywatelskich, egzekwowanych
przez przywódców ruchu, prowokuje pytanie o odmienność, stanowiącą, jak się
wydaje, jedną z kluczowych cech zjednoczonej Europy. Niezwykle istotna wydaje
się więc refl eksja nad sytuacją kobiet w społeczeństwie tureckim wobec europeiza-
cji i aspiracji Turcji dotyczących przystąpienia do Unii Europejskiej.
Proponowane rozważania ściśle wiążą się z recenzjami prac o tematyce polito-
logicznej, które zamieszczamy w niniejszym tomie. Polecamy omówienia dwóch
pozycji z zakresu studiów amerykańskich – jedna z nich dotyczy zagadnienia
religii obywatelskiej w Stanach Zjednoczonych, kolejna zaś przybliża pracę Zbi-
gniewa Brzezińskiego, dotyczącą globalnego kryzysu oraz tekst poświęcony stu-
diom nad ideą wspólnoty, stanowiącą wspólny mianownik dla artykułów zawartych
w drugiej części numeru. Życzymy Państwu owocnej lektury!
E I
I
Z
G
C
O
W
L
A O
D
T
A
I
L
B
O

I
P
K

I W
N
H
C
E
T

I

Y
D
O
T
E
M