ebook img

YUNUS EMRE, FUZULĠ, NABĠ VE ġEYH GALĠB ÖRNEĞĠ PDF

262 Pages·2017·2.88 MB·Turkish
by  
Save to my drive
Quick download
Download
Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.

Preview YUNUS EMRE, FUZULĠ, NABĠ VE ġEYH GALĠB ÖRNEĞĠ

DĠVAN EDEBĠYATINDA SU ĠMGESĠ VE MUHTELĠF TEZAHÜRLERĠ (YUNUS EMRE, FUZULĠ, NABĠ VE ġEYH GALĠB ÖRNEĞĠ) Gülcan ABBASOĞULLARI Doktora Tezi Ġslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı Prof. Dr. Halil Ahmet KIRKKILIÇ 2017 Her Hakkı Saklıdır T.C. ATATÜRK ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ ĠSLAM TARĠHĠ VE SANATLARI ANABĠLĠM DALI Gülcan ABBASOĞULLARI DĠVAN EDEBĠYATINDA SU ĠMGESĠ VE MUHTELĠF TEZAHÜRLERĠ (YUNUS EMRE, FUZULĠ, NABĠ VE ġEYH GALĠB ÖRNEĞĠ) DOKTORA TEZĠ TEZ YÖNETĠCĠSĠ Prof. Dr. Halil Ahmet KIRKKILIÇ ERZURUM-2017 I ĠÇĠNDEKĠLER ÖZET............................................................................................................................ VII ABSTRACT ............................................................................................................... VIII KISALTMALAR ..........................................................................................................IX ÖN SÖZ ..........................................................................................................................XI I. GĠRĠġ ........................................................................................................................ 1 A) FARKLI MĠTOLOJĠLERDE SU ....................................................................... 1 1. Yunan ve Roma Mitolojisinde ............................................................................ 1 2. Mısır Mitolojisinde .............................................................................................. 1 3. Mezopotamya Mitolojisinde................................................................................ 2 4. Ġran Mitolojisinde ................................................................................................ 2 5. Çin Mitolojisinde.................................................................................................. 3 6. Hint Mitolojisinde ................................................................................................ 3 7. Hitit Mitolojisinde ................................................................................................ 3 8. Türk Mitolojisinde ............................................................................................... 4 B) FARKLI DĠNLERDE SU .................................................................................... 5 1. Ġslamiyette............................................................................................................. 5 2. Yahudilikte ........................................................................................................... 7 3. Hristiyanlıkta ....................................................................................................... 7 4. Hinduizmde .......................................................................................................... 8 C) FARKLI MĠLLETLERĠN EDEBĠYATLARINDA SU .................................... 8 1. Türk Edebiyatında ............................................................................................... 8 a. Halk Edebiyatında Su ...................................................................................... 9 b. Divan Edebiyatında Su .................................................................................... 9 c. Tasavvuf (Tekke) Edebiyatında Su .............................................................. 14 d. Cumhuriyet Dönemi Edebiyatında Su ........................................................ 17 2. Arap Edebiyatında ............................................................................................. 20 3. Fars Edebiyatında .............................................................................................. 21 D) MĠMARĠ VE SANATTA SU ................................................................................ 22 II. ĠMGE ...................................................................................................................... 24 BĠRĠNCĠ BÖLÜM DĠN / TASAVVUF 1.1. ALLAH .................................................................................................................. 27 1.2. YARATILIġ ............................................................................................................ 31 1.2.1. Anasır ............................................................................................................ 33 1.3. DĠNÎ ġAHSĠYETLER ............................................................................................... 37 1.3.1. Hz. Muhammed (asm.) ................................................................................ 37 II 1.3.2. Hz. Ġbrahim (asm.) ....................................................................................... 40 1.3.3. Hz. Nuh (asm.) .............................................................................................. 41 1.3.4. Hz. Yusuf (asm.) ........................................................................................... 42 1.3.5. Hz. Ġsa (asm.) ................................................................................................ 42 1.3.6. Dört Halife .................................................................................................... 43 1.3.7. Hz. Ali (asm.) ................................................................................................ 44 1.3.8. Hz. Hüseyin (asm.) ....................................................................................... 45 1.3.9. Hz. Zeyne’l-Âbidin (Ali b. el-Hüseyn b. Ali b. Ebi Talib) ........................ 45 1.4. TASAVVUFĠ BAZI ġAHSĠYETLER .......................................................................... 45 1.4.1. Mevlana (Mesnevisi) ve ġems ..................................................................... 45 1.4.2. Yusuf Sineçak ............................................................................................... 47 1.5. MUCĠZELER .......................................................................................................... 47 1.5.1. Hz. Muhammed’in (asm.) Parmağından Su Akıtması ............................. 47 1.5.2. Hz. Musa’nın (asm.) Denizi Yarması ......................................................... 48 1.6. BAZI DĠNÎ/ TASAVVUFĠ KAVRAMLAR VE SU ....................................................... 50 1.6.1. Abdest ........................................................................................................... 50 1.6.2. Ahlak/Edep ................................................................................................... 52 1.6.3. Akıl/ Fikir ..................................................................................................... 53 1.6.4. Amel .............................................................................................................. 53 1.6.5. Arzu ............................................................................................................... 54 1.6.6. AĢk-Muhabbet .............................................................................................. 54 1.6.7. Ayet ............................................................................................................... 57 1.6.8. Birlik-Tevhit ................................................................................................. 58 1.6.9. Cennet ........................................................................................................... 60 1.6.10. Cezbe ........................................................................................................... 61 1.6.11. Cömertlik .................................................................................................... 61 1.6.12. Dergâh ......................................................................................................... 62 1.6.13. Dünya Sevgisi ............................................................................................. 62 1.6.14. Fena-Beka ................................................................................................... 63 1.6.15. Feyz ............................................................................................................. 65 1.6.16. Elest Bezmi ................................................................................................. 66 1.6.17. Gurur .......................................................................................................... 66 1.6.18. Günah .......................................................................................................... 66 1.6.19. Hakikat ....................................................................................................... 67 1.6.20. Haram/ Helal .............................................................................................. 68 1.6.21. Hırs .............................................................................................................. 69 1.6.22. Hikmet......................................................................................................... 69 1.6.23. Ġhsan ............................................................................................................ 69 1.6.24. Ġlim .............................................................................................................. 70 1.6.25. Ġnayet........................................................................................................... 70 1.6.26. Ġstiğna .......................................................................................................... 71 1.6.27. Ġstikamet ..................................................................................................... 71 III 1.6.28. Kâbe ............................................................................................................ 72 1.6.29. Kader........................................................................................................... 72 1.6.30. Kaza............................................................................................................. 72 1.6.31. Keramet ...................................................................................................... 73 1.6.32. Kesret Âlemi ............................................................................................... 73 1.6.33. Kevser ......................................................................................................... 74 1.6.34. Lahut Âlemi ................................................................................................ 76 1.6.35. Marifet-Ġrfan .............................................................................................. 76 1.6.36. MürĢit-Mürit .............................................................................................. 78 1.6.37. Nefes ............................................................................................................ 79 1.6.38. Nefis ............................................................................................................. 79 1.6.39. Nifak ............................................................................................................ 80 1.6.40. Nimet-Rızık................................................................................................. 80 1.6.41. Ölüm/Ecel/Gasl .......................................................................................... 81 1.6.42. Riya ............................................................................................................. 82 1.6.43. Sabır ............................................................................................................ 82 1.6.44. ġehadet ........................................................................................................ 83 1.6.45. ġeriat ........................................................................................................... 83 1.6.46. ġükür ........................................................................................................... 84 1.6.47. Tevazu ......................................................................................................... 84 1.6.48. Tevekkül ..................................................................................................... 85 1.6.49. Ümit/Ümitsizlik .......................................................................................... 86 1.6.50. Vuslat .......................................................................................................... 87 1.6.51. Zemzem ....................................................................................................... 89 ĠKĠNCĠ BÖLÜM ĠNSAN 2.1. UMUMĠ OLARAK ĠNSAN VE SU ............................................................................. 91 2.2. SEVGĠLĠ VE GÜZELLĠK UNSURLARININ SU ĠLE ĠLĠġKĠSĠ ..................................... 94 2.2.1. Yüz................................................................................................................. 94 2.2.2. BakıĢ .............................................................................................................. 96 2.2.3. Kirpik ............................................................................................................ 97 2.2.4. KaĢ ................................................................................................................. 98 2.2.5. Hat ................................................................................................................. 99 2.2.6. Saç ................................................................................................................. 99 2.2.7. Dudak .......................................................................................................... 100 2.2.8. Gamze ......................................................................................................... 102 2.2.9. Tebessüm .................................................................................................... 104 2.2.10. Alın ............................................................................................................ 105 2.2.11. Yanak ........................................................................................................ 105 2.2.12. Ter ............................................................................................................. 106 2.2.13. Ben ............................................................................................................. 107 IV 2.2.14. Boy/Endam ............................................................................................... 107 2.2.15. Sine ............................................................................................................ 108 2.2.16. Gönül ......................................................................................................... 108 2.2.17. Kol ............................................................................................................. 109 2.2.18. Kemer ........................................................................................................ 109 2.2.19. Bel .............................................................................................................. 110 2.2.20. Lisan .......................................................................................................... 110 2.2.21. Vaat ........................................................................................................... 110 2.2.22. Diğer Özellikler ........................................................................................ 111 2.3. ÂġIK VE ÂġIĞIN BAZI UNSURLARININ SU ĠLE ĠLĠġKĠSĠ ..................................... 112 2.3.1. Göz............................................................................................................... 115 2.3.2. BakıĢ ............................................................................................................ 117 2.3.3. Kirpik .......................................................................................................... 117 2.3.4. Yanak .......................................................................................................... 117 2.3.5. Kol ............................................................................................................... 117 2.3.6. Sine .............................................................................................................. 117 2.3.7. Gönül ........................................................................................................... 118 2.3.8. Akıl .............................................................................................................. 122 2.3.9. Elbise ........................................................................................................... 122 2.4. RAKĠP ................................................................................................................. 123 2.5. MADDĠ-MANEVĠ HÂLLERDE SU UNSURU .......................................................... 123 2.5.1. Gam ............................................................................................................. 123 2.5.2. Mihnet /Isdırap .......................................................................................... 124 2.5.3. Elem............................................................................................................. 124 2.5.4. Dert .............................................................................................................. 124 2.5.5. Hicran ......................................................................................................... 125 2.5.6. Ayrılık ......................................................................................................... 125 2.5.7. Saadet .......................................................................................................... 125 2.5.8. Ah ................................................................................................................ 126 2.5.9. Delilik .......................................................................................................... 127 2.5.10. Hayal ......................................................................................................... 127 2.6. GÖZYAġI VE GÖZYAġINA BENZETĠLEN UNSURLAR .......................................... 127 2.6.1. Su/ Habab ................................................................................................... 128 2.6.2. Abdest Suyu ................................................................................................ 129 2.6.3. Zemzem ....................................................................................................... 130 2.6.4. Kevser ......................................................................................................... 130 2.6.5. Ab-ı hayat ................................................................................................... 130 2.6.6. Akarsu vb./ ÇeĢme ..................................................................................... 131 2.6.7. Deniz/ Dalga................................................................................................ 132 2.6.8. Yağmur ....................................................................................................... 133 2.6.9. ġebnem ........................................................................................................ 134 2.6.10. Nem/ Ter ................................................................................................... 135 V 2.6.11. Tufan/ Sel .................................................................................................. 137 2.6.12. Para ........................................................................................................... 138 2.6.13. TaĢ/ Değerli TaĢ/ GümüĢ ......................................................................... 139 2.6.14. Kan ............................................................................................................ 143 2.6.14.1. ġarap ................................................................................................... 145 2.6.14.2. Gülsuyu ............................................................................................... 146 2.6.15. Çocuk ........................................................................................................ 146 2.6.16. Ay/ GüneĢ.................................................................................................. 147 2.6.17. Gezegen/ Yıldız ......................................................................................... 147 2.6.18. Meyve ........................................................................................................ 149 2.6.19. AteĢ ............................................................................................................ 149 2.6.20. Tohum ....................................................................................................... 150 2.6.21. Kâfir .......................................................................................................... 150 2.6.22. YoldaĢ ........................................................................................................ 151 2.6.22. Asker ......................................................................................................... 151 2.6.23. KumaĢ ....................................................................................................... 152 2.6.24. Nur............................................................................................................. 152 2.6.25. Mürekkep ................................................................................................. 152 2.6.26. Hareke/ Yazı ............................................................................................. 153 2.6.27. Haberci ...................................................................................................... 154 2.6.28. Bazı Duygular ........................................................................................... 154 2.6.29. Diğer (eĢk, girye vb.) ................................................................................ 155 2.7. PADĠġAH ............................................................................................................. 158 2.8. KÖLE .................................................................................................................. 158 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TABĠAT 3.1. SUYUN MAHĠYETĠ ............................................................................................... 160 3.1.1. Temizlik ...................................................................................................... 162 3.1.2. Süreklilik..................................................................................................... 162 3.1.3. DeğiĢkenlik ................................................................................................. 164 3.2. TABĠATTAKĠ BAZI UNSURLAR VE SU ................................................................. 165 3.2.1. Deniz ............................................................................................................ 165 3.2.2. Bulut ............................................................................................................ 166 3.2.3. Yağmur ....................................................................................................... 166 3.2.4. Buhar........................................................................................................... 169 3.2.5. Gökyüzü ...................................................................................................... 169 3.3. GÖK CĠSĠMLERĠ VE SU ....................................................................................... 170 3.3.1. GüneĢ........................................................................................................... 170 3.3.2. Ay................................................................................................................. 171 3.3.3. Dünya .......................................................................................................... 172 3.3.4. Yıldız ........................................................................................................... 172 VI 3.4. MEYVE/ ĠÇECEKLER VE SU ................................................................................ 173 3.4.1. Nar ............................................................................................................... 173 3.4.2. Süt ................................................................................................................ 173 3.4.3. ġarap ........................................................................................................... 174 3.5. HAYVANLAR VE SU............................................................................................. 175 3.5.1. Yılan ............................................................................................................ 175 3.5.2. Turna........................................................................................................... 175 3.6. FELAKET ............................................................................................................. 176 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SUYUN DĠĞER UNSURLARLA MÜNASEBETĠ 4.1. SOYUT BAZI KAVRAMLAR VE SU ....................................................................... 178 4.1.1. Zaman ......................................................................................................... 178 4.1.2. Ömür ........................................................................................................... 178 4.2. EġYALAR VE SU .................................................................................................. 179 4.2.1. Ayna ............................................................................................................ 179 4.2.2. Mücevher .................................................................................................... 180 4.2.3. Kılıç ............................................................................................................. 180 4.3. YAZIYA DAĠR BAZI UNSURLAR VE SU ............................................................... 181 4.3.1. Kalem-Mürekkep ....................................................................................... 181 4.3.2. Kitap ............................................................................................................ 183 4.3.3. Harf ............................................................................................................. 183 4.3.4. Yazı/ Satır/ Nokta....................................................................................... 183 4.3.5. Söz/ ġiir ....................................................................................................... 184 4.3.6. Mana ........................................................................................................... 186 4.3.7. Mecaz .......................................................................................................... 187 4.3.8. Vezin ............................................................................................................ 187 4.4. SES/ MUSĠKĠ VE SU ............................................................................................. 188 4.4.1. Ney ............................................................................................................... 190 4.4.2. Tambur ....................................................................................................... 190 4.5. SU YAPILARI ....................................................................................................... 190 4.5.1. ÇeĢme/ Havuz/ Kuyu ................................................................................. 190 BEġĠNCĠ BÖLÜM DEYĠM / ATASÖZLER- KÜLTÜR/GELENEK VE SU Deyim / Atasözler- Kültür/Gelenek ve Su.............................................................193 SONUÇ ......................................................................................................................... 203 KAYNAKÇA ............................................................................................................... 214 DĠZĠN ........................................................................................................................... 225 ÖZGEÇMĠġ.................................................................................................................245

Description:
uzuvları (önce) belirsiz, (sonra) belirlenmiş canlı et parçasından (uzuvları zamanla oluşan ceninden) yarattık ki size (kudretimizi) gösterelim. Ve dilediğimizi, belirlenmiş bir süreye kadar rahimlerde bekletiriz; sonra sizi Âdâb-ı ubûdiyyeti eşcârdan öğren. Aksin bile tâ„a
See more

The list of books you might like

Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.