ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Güney ÇABUK İLKÖĞRETİM BİNALARININ RENK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ MİMARLIK ANABİLİM DALI ADANA, 2006 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İLKÖĞRETİM BİNALARININ RENK AÇISINDAN DEĞERLEN DİRİLMESİ Güney ÇABUK YÜKSEK LİSANS TEZİ MİMARLIK ANABİLİM DALI Bu tez 20/12/2006 Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri Tarafından Oybirliği İle Kabul Edilmiştir. Yrd. Doç. Dr. Mustafa YEĞİN Prof. Dr. Erkin ERTEN Prof. Dr. Erdoğan GÜLTEKİN DANIŞMAN ÜYE ÜYE Bu tez Enstitümüz Mimarlık Anabilim Dalında hazırlanmıştır. Kod No: Prof. Dr. Aziz ERTUNÇ Enstitü Müdürü Bu Çalışma Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No: MMF2006YL10 Not: Bu tezde kullan ılan özgün ve ba şka kaynaktan yap ılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullan ımı, 5846 say ılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir. ÖZ YÜKSEK L SANS TEZ İLKÖĞRETİM BİNALARININ RENK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Güney ÇABUK ÇUKUROVA ÜN VERS TES FEN B L MLER ENST TÜSÜ M MARLIK ANAB L M DALI Dan#$man : Yrd. Doç. Dr. Mustafa YE ’ N Y#l : 2006 147s. Jüri : Yrd. Doç. Dr. Mustafa YE ’ N Prof. Dr. Erkin ERTEN Prof. Dr. Erdo*an GÜLTEK N Bu çal#$mada görsel konfor ö *elerinden rengin insan üzerindeki psikolojik etkilerinden yola ç #karak ilkö *retim yap #lar# üzerindeki önemi irdelenmi $ ve bu yap#lara yönelik kullan#c# ve mekan performans #n# artt#rma amaçl# çözüm önerileri getirilmi$tir. Ara$t#rma kapsam #nda yak #n çevredeki örnekler kar $#la$t#rmal# olarak incelenerek kullan #m sonras # de *erlendirme yöntemi ile de *erlendirilmi$ ve bu yöntemle rengin mimari planlama ve uygulama sürecinde ne kadar önemli bir kavram oldu*u vurgulanm#$t#r. Anahtar kelimeler: Görsel konfor, renk, mekan psikolojisi, ilkö *retim binalar #, bina de*erlendirme I ABSTRACT MSc THESIS EVALUATION OF ELEMENTARY SCHOOL BUILDINGS IN TERMS OF COLOR Güney ÇABUK DEPARTMENT OF ARCHITECTURE INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF CUKUROVA Supervisor : Assist. Prof. Dr. Mustafa YE ĞİN Year : 2006 147s. Jury : Assist. Prof. Dr. Mustafa YE ĞİN Prof. Dr. Erkin ERTEN Prof. Dr. Erdoğan GÜLTEKİN In this study, the importance of the elements of the visual comfort and color have been examined with the help of their physcological affects over the elementary school buildings and some solutions have been suggested which aim to enhance the performance of the user and the space in these buildings. Within the scope of the study, the examples have been researched comperatively and examined by using the method of evaluating after use and it has been emphasized that color is a considerable concept during the architectural design process. Key Words: Visual comfort, color, physcology of space, elementary school buildings, post occupancy evaluation. II TEŞEKKÜR Öncelikle yüksek lisans tez konumun belirlenmesinde ve çalışmalarımda beni yönlendiren ve de ğerli yard ımlarını, zaman ını esirgemeyen ve bana her konuda destek olan danışman hocam sayın Yrd. Doç. Dr. Mustafa YE ĞİN’ e çok te şekkür ederim. Ayr ıca çal ışma süresince vermi ş oldu ğu destek ve göstermi ş oldu ğu sabrından dolayı değerli hocam sayın Prof. Dr. Erkin ERTEN’ e teşekkür ederim. Çal ışmamda katkıları olan sayın sayın Öğr. Gör. Tolga UZUN’a, Ar ş. Gör. Altay ÇOLAK’a ve mimar Tolga KIRKIL’ a teşekkür ederim. Vermi ş oldukları manevi destekle beni yalnız bırakmayan aileme ve nişanlım mimar İmge BERDAN’ a teşekkür ederim. III İÇİNDEKİLER ÖZ…………………………………………………………………………………I ABSTRACT……………………………………………………………………… II TEŞEKKÜR……………………………………………………………………… III İÇİNDEKİLER………………………………………………………………….. IV ÇİZELGELER DİZİNİ………………………………………………………….. VIII ŞEKİLLER DİZİNİ……………………………………………………………… IX RESİMLER DİZİNİ…………………………………………………………….. XII 1. GİRİŞ………………………………………………………………………….. 1 1.1. Zorunlu E ğitim…………………………………………………….. 2 1.2. İlköğretimin Amaçları…………………………………………….. 2 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR……………….…………………………………..... 4 3. MATERYAL METOD……………………………………………………….. 7 4. BULGULAR VE TARTIŞMA………………………….……………………. 8 4.1. Çal ışmanın Amacı…………………................................................ 8 4.2. Kullan ıcı Gereksinimleri…………………………………………. 8 4.2.1. Fiziksel Gereksinimler……………………………………….. 9 4.2.1.1. Boyutsal Gereksinimler……………………………………. 10 4.2.1.2. Is ısal (Termal) Gereksinimler................................................ 11 4.2.1.3. İşitsel Gereksinimler…………………………………………12 4.2.1.4. Görsel Gereksinimler……………………………………… 13 4.3.Renk.................................................................................................. 14 4.3.1. Rengin Tan ımı…………………………………………………. 14 4.3.2. Renk Gruplar ı………………………………………………….. 14 4.3.3. Renk Alg ısı……………………………………………………… 15 4.3.4. Renk Tercihini Etkileyen Faktörler…………………………… . 17 4.3.5. Rengin Mimaride Kullan ımı……………………………………. 19 4.4. Renk Psikolojisi…………………………………………………………….. 20 4.4.1. Fizyolojik Etkiler……………………………………………....... 20 4.4.2. Psikolojik Etkiler………………………………………………... 21 IV 4.5. Mekanda Rengin Algıya Etkisi…………………………………………… 24 4.5.1. Is ısal Etki……………………………………………………… 25 4.5.2. Kütlesel Etki…………………………………………………… 26 4.5.3. Zamana Etki…………………………………………………… 26 4.5.4. Mekansal Etki…………………………………………………… 27 4.5.5. İşitsel Etki……………………………………………………… 28 4.6. İlköğretim Binalarında Renk………………………………………………. 28 4.6.1. Mersin TED Koleji……………………………………………… 32 4.6.1.1. İlköğretim Derslikleri……………………………………… 34 4.6.1.2. Ortak Kullan ım Alanları…………………………………… 36 4.6.1.3. Sirkülasyon Alanlar ı………………………………………. 39 4.6.1.4. Mersin TED Kolejinde Ki şisel Kontrol Listeleri ile Yerinde Yapılan Saptamalar…………………………………. 41 4.6.2. Adana Ba şkent Okulları………………………………………… 47 4.6.2.1. İlköğretim Derslikleri………………………………………… 48 4.6.2.2. Ortak Kullan ım Alanları……………………………………… 51 4.6.2.3. Sirkülasyon Alanlar ı…………………………………………. 54 4.6.2.4. Adana Ba şkent Okullarında Kişisel Kontrol Listeleri ile Yerinde Yapılan Saptamalar…………………………………. 56 4.6.3. Adana Burç Okullar ı…………………………………………… 62 4.6.3.1. İlköğretim Derslikleri………………………………………… 63 4.6.3.2. Ortak Kullan ım Alanları……………………………………… 66 4.6.3.3. Sirkülasyon Alanlar ı…………………………………………. 69 4.6.3.4. Adana Burç Okullar ında Kişisel Kontrol Listeleri ile Yerinde Yap ılan Saptamalar…………………………………………… 72 4.6.4. Adana Gazipa şa İlköğretim Okulu……………………………… 78 4.6.4.1. İlköğretim Derslikleri…………………………………………. 79 4.6.4.2. Ortak Kullan ım Alanları………………………………………. 82 4.6.4.3. Sirkülasyon Alanlar ı………………………………………….. 84 4.6.4.4. Adana Gazipa şa İlköğretim Okulunda Kişisel Kontrol Listeleri ile Yerinde Yapılan Saptamalar………………………………. 86 V 4.6.5. Mersin İleri İlköğretim Okulu…………………………………. 91 4.6.5.1. İlköğretim Derslikleri………………………………………… 93 4.6.5.2. Ortak Kullan ım Alanları……………………………………… 95 4.6.5.3. Sirkülasyon Alanlar ı…………………………………………. 97 4.6.5.4. Mersin İleri İlköğretim Okulunda Kişisel Kontrol Listeleri ile Yerinde Yap ılan Saptamalar………………………………….. 99 4.6.6. Adana Gündo ğdu Koleji………………………………………… 104 4.6.6.1. İlköğretim Derslikleri…………………………………………..105 4.6.6.2. Ortak Kullan ım Alanları………………………………………. 109 4.6.6.3. Sirkülasyon Alanlar ı…………………………………………... 112 4.6.6.4. Adana Gündo ğdu Kolejinde Kişisel Kontrol Listeleri ile Yerinde Yap ılan Saptamalar………………………………….. 113 4.7. Araştırma Yapılan Okullarda Uygulanan Anket Sonuçlarının De ğerlendirilmesi…………………………………………………….. 120 5. SONUÇLAR………………..……………………………………………….. 142 KAYNAKLAR………………………………………………………………. 145 ÖZGEÇMİŞ………………………………………………………………….. 147 EK VI ÇİZELGELER DİZİNİ Sayfa Çizelge 4.1. Renklerin karakterle anlamsal bağlantıları………………….. 18 Renk türlerinin döşeme, tavan ve duvarda kullanımının birey Çizelge 4.2 24 üzerinde yarattığı etkiler……………………………………. Yapı elemanlarında kullanılan sıcak ve soğuk renklerin açık- Çizelge 4.3 25 koyu değerlerinin bireyde uyandırdığı etkiler……………….. Mersin TED Koleji’nde derslik hacimlerinde algı-renk Çizelge 4.4. etkileşimi……………………………………………………. 41 Mersin TED Koleji’nde çok amaçlı salon bölümünde algı- Çizelge 4.5. renk etkileşimi………………………………………………. 43 Mersin TED Koleji’nde kütüphane bölümünde algı-renk Çizelge 4.6 etkileşimi…………………………………………………… 44 Mersin TED Koleji İlköğretim Bölümü sirkülasyon Çizelge 4.7. alanlarında algı-renk etkileşimi 45 Adana Başkent Okulları’nda derslik hacimlerinde algı-renk Çizelge 4.8. 56 etkileşimi Adana Başkent Okulları’nda çok amaçlı salon bölümünde Çizelge 4.9 58 algı-renk etkileşimi Adana Başkent Okulları’nda kütüphane bölümünde algı-renk Çizelge 4.10 59 etkileşimi Adana Başkent Okulları sirkülasyon alanlarında algı-renk Çizelge 4.11 60 etkileşimi Adana Burç Okulları’nda derslik hacimlerinde algı-renk Çizelge 4.12 72 etkileşimi Adana Burç Okulları’nda çok amaçlı salon bölümünde algı- Çizelge 4.13 73 renk etkileşimi Adana Burç Okulları’nda kütüphane bölümünde algı-renk Çizelge 4.14 75 etkileşimi VII Adana Burç Adana Burç Okulları’nda sirkülasyon alanlarında algı-renk Çizelge 4.15 76 etkileşimi Adana Gazipaşa İlköğretim Okulu’nda derslik hacimlerinde Çizelge 4.16. 86 algı-renk etkileşimi Çizelge 4.17. Adana Gazipa şa İlköğretim Okulu’nda çok amaçlı salon 88 bölümünde algı-renk etkileşimi Çizelge 4.18 Adana Gazipaşa İlköğretim Okulu’nda sirkülasyon 89 alanlarında algı-renk etkileşimi Çizelge 4.19 Mersin İleri İlköğretim Okulu’nda derslik hacimlerinde 99 algı-renk etkileşimi Çizelge 4.20 Mersin İleri İlköğretim Okulu’nda çok amaçlı salon 101 bölümünde algı-renk etkileşimi ÇizMelegres i4n. 2İ1le ri İlköğretim Okulu’nda sirkülasyon alanlarında algı-renk 102 etkileşimi Çizelge 4.22 Adana Gündoğdu Koleji’nde derslik hacimlerinde algı-renk 114 etkileşimi Çizelge 4.23 Adana Gündoğdu Koleji’nde çok amaçlı salon bölümünde 115 algı-renk etkileşimi Çizelge 4.24 Adana Gündoğdu Koleji’nde kütüphane bölümünde algı- 116 renk etkileşimi Çizelge 4.25 Adana Gündoğdu Koleji sirkülasyon alanlarında algı-renk 118 etkileşimi VIII
Description: