Yüksek Lisans Tezi AHMET MİTHAT EFENDİ'DE MİZAHIN TOPLUMSAL CİNSİYETİ NURAN ... PDF
Preview Yüksek Lisans Tezi AHMET MİTHAT EFENDİ'DE MİZAHIN TOPLUMSAL CİNSİYETİ NURAN ...
Yüksek Lisans Tezi AHMET MİTHAT EFENDİ’DE MİZAHIN TOPLUMSAL CİNSİYETİ NURAN KEKEÇ TÜRK EDEBİYATI BÖLÜMÜ İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Ankara Ocak 2014 İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü AHMET MİTHAT EFENDİ’DE MİZAHIN TOPLUMSAL CİNSİYETİ NURAN KEKEÇ Türk Edebiyatı Disiplininde Yüksek Lisans Derecesi Kazanma Yükümlülüklerinin Parçasıdır TÜRK EDEBİYATI BÖLÜMÜ İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Ankara Ocak 2014 Bütün hakları saklıdır. Kaynak göstermek koşuluyla alıntı ve gönderme yapılabilir. © Nuran Kekeç 2014 Adnan Kekeç ve Tüm Tersane İşçilerine… Bu tezi okuduğumu, kapsam ve nitelik bakımından Türk Edebiyatında Yüksek Lisans derecesi için yeterli bulduğumu beyan ederim. ………………………………………… Prof.. Dr. Talât Sait Halman Tez Danışmanı Bu tezi okuduğumu, kapsam ve nitelik bakımından Türk Edebiyatında Yüksek Lisans derecesi için yeterli bulduğumu beyan ederim. ………………………………………… Doç. Dr. Nuran Tezcan Tez Jürisi Üyesi Bu tezi okuduğumu, kapsam ve nitelik bakımından Türk Edebiyatında Yüksek Lisans derecesi için yeterli bulduğumu beyan ederim. ………………………………………… Doç. Dr. İnci Özkan Kerestecioğlu Tez Jürisi Üyesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü’nün onayı ………………………………………… Prof. Dr. Erdal Erel Enstitü Müdürü ÖZET AHMET MİTHAT EFENDİ’DE MİZAHIN TOPLUMSAL CİNSİYETİ Kekeç, Nuran Yüksek Lisans, Türk Edebiyatı Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Talât Sait Halman Ocak 2014 Modern edebiyatın kuruluş safhasının en üretken yazarlarından biri olan Ahmet Mithat Efendi, roman ve hikâyenin ilk örneklerini verirken siyasi-sosyal bir dönüşüme de kaynaklık etmektedir. Toplumsal sorumluluk duyarlılığıyla eserlerini kaleme alan yazar, “faideli bilgi” ilkesinden ayrılmadan yeni-geleneksel formda bir toplum inşasının gerekliliğini metinlerinde tartışır. Kitlesellik önceliğiyle hareket eden Ahmet Mithat Efendi, bunu sağlamak için basının olanaklarından faydalanırken tefrika roman ve hikâyeleriyle kendi ideal toplum düzenini ve modern kadın – erkek kurgularını yerleştirmeye çalışır. Bu biçimde kaleme aldığı eserleriyle toplumun her kesimi tarafından ulaşılabilir ve anlaşılabilir olmayı amaçlar; idealindeki geleneksel modern kadınlık-erkeklik formlarına dair görüşlerini bildirir. Bir başka deyişle Ahmet Mithat Efendi’nin, geleneği Batılı ölçütler üzerinden yeniden üretirken öncelikli hedefi toplumsal cinsiyet ilişkilerini yeniden düzenlemektir. Topluma yol gösterecek olan kadın ve erkek imgelerini yeni kurmaca biçimleriyle aktarmayı deneyen yazar için geleneksel anlatı özelikleri bir araç olarak belirir. Böylelikle Ahmet Mithat Efendi, dönem okurunun kısıtlı olanaklarının bilincinde, geleneksel anlatı imkânları müsaade ettiğince ideal kadın erkek formlarını kurmaca metinleriyle aktarmış olur. Edebî metinlerinde, cinsiyet kurgularıyla yeni toplum düzenini yerleştirmeye çalışan yazar, bu amaçla mizahı araçsallaştırmaktadır. Yapıcı özelliği doğrultusunda metne yerleştirilen mizahi unsur, ideal toplumsal cinsiyet algısının belirlenmesinde kullanılır; kime, hangi durumda gülüneceğinin sınırı cinsiyet rollerinin toplumsal kabulüyle belirlenir. Bu bağlamda Tanzimat dönemiyle yeniden biçim verilen Osmanlı yurttaşının davranışları ve Batılı normlara göre şekillenen kadın-erkek kimlikleri kurmacanın mekân, mizahın araç olarak işlevselleştirildiği bir düzlemde gerçekleşir. iii Anahtar Kelimeler: Ahmet Mithat Efendi, Modernleşme, Toplumsal Cinsiyet, Mizah iv ABSTRACT THE GENDER OF HUMOUR IN AHMET MITHAT EFENDI Kekeç, Nuran MA, Department of Turkish Literature Supervisor: Prof. Talât Sait Halman January 2014 Ahmet Mithat Efendi, one of the most prolific writers of the establishment phase of modern literature, depicts an age of political and social transformation, while also producing the first examples of novels and stories. In reflection of his social responsibility consciousness, this writer discusses in his texts the necessity of building a society according to neo-traditional forms, without departing from the principle of “useful information”. Acknowledging the advantages of popularization Ahmet Mithat Efendi takes advantage of opportunities provided by the media, in his production of series of novels and stories which depict his view of ideal social order and his conceptualization of modern identities for both men and women. Through such works, and by using media as a channel, he aims to be accessible to all sectors of society and share his views on ideal traditional-modern femininity – masculinity forms. In other words, while reproducing tradition according to Western criteria, his primary goal is to reorganize gender relations. Features of traditional narration function as a vehicle for the author, onto which he transposes the images of men and women who will lead society. Thus, Ahmet Mithat Efendi, aware of the limitations of his contemporary readership and of traditional forms of narrative, inserted his view of ideal gender roles into fictional texts. The writer employs humor for the purpose of combining his view of a new social order with gender identity in his literary texts. Humorous elements contribute both to constructing the text and to determining an ideal gender perception; people and phenomena, though depicted in humorous ways, display a social acceptance of gender roles. In this context, during the Tanzimat period the behavior of the Ottoman citizen and readers’ perceptions of gender identities are shaped according to Western norms Ahmet Mithat Efendi promotes such influences within his fictional works of and he uses humor as a tool to help convince his readership of his ideas. v Key Words: Ahmet Mithat Efendi, Modernization, Gender, Humor vi
Description:The list of books you might like
