Yöntem Araştırmaları : Diyalektik Aklın Eleştirisi / Jean-Paul Sartre. PDF
Preview Yöntem Araştırmaları : Diyalektik Aklın Eleştirisi / Jean-Paul Sartre.
H İ YÖNTEM ARAŞTIRMALAR! inceleme YAZKO Nuruosmanlye caddesi Atasaray, 206. Cağaloğlu - İstanbul 1981 ÇEVİRİ İNCELEME BÜYÜK ÖDÜLÜ Bu kitap Ağaoğlu Yayınevi Tesislerinde dizildi, basıldı, ciltlendi, 27 73 37 Kapak: Leyla Uçansu İstanbul, 1931 YÖNTEM ARAŞTIRMALARI «DİYALEKTİK AKLIN ELEŞTİRİSİ» J. P. Sartre Türkçesi : SERDAR RİFAT KİRKOĞLU Yazarlar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifi SUNUŞ «Yöntem Araştırmaları» başlığını taşıyan eldeki yapıt, Jean-Paul Sartre’ın 1960 yılında «Diyalektik Aklın Eleştirisi» adıyla yayınlanan yapıtının ilk bö lümünü oluşturmaktadır. Sartre, «Diyalektik Aklın Eleştirisinin mantıksal öncelik açısından kitapta daha önce gelmesinden sözetmesine karşın - çün kü birincisinin tüm eleştirel temellerini hazırlayan İkincisidir- belirttiği çeşitli gerçeklerle «Yöntem Araştırmalarını» dizinsel sırada öne almıştır. Ya pıt, kendi başına bağımsız bir bütün oluştursa da, Sartre, onun taşıdığı gerçek değerin ancak «Diya lektik Aklın Eleştirisi» adlı büyük oylumlu yapı tın sağladığı temeller üzerinde anlaşılabilece ğine parmak basmaktadır. Bu durum, bizim için, yani düşüncelerini türkçenin sınırları içinde deyim- leyenler için, daha başlangıçta bir engel oluştur maktadır. Ancak kitabın bütününün, batı dilleri ara sında da henüz çevrilmemiş oluşu olgusu, yüreği mize biraz su serper niteliktedir. Bildiğim kadarıyla, kitabın bütünü, japonca dışında, hiç bir batı diline çevrilmiş değildir. «Yöntem Araştırmaları», «Marx’çılık ve varoluş çuluk», «Dolayımlar Sorunu ve yardımcı disiplinler», «İleriyeyönelik-geriyeyönelik yöntem» ve «Sonuç» başlıklarını taşıyan dört denemeden oluşmaktadır. Birinci deneme, bir bakıma, varoluşçuluk ile marx’ çiIik arasındaki bir hesaplaşma olarak görülebilir. Deneme, ana çizgileriyle varoluşçu marx'çinm, hem bireyi hem de Tarih'i kavrayabileceği bir araştırıyı konu edinmektedir. Sartre, marx’çılığı, bir yandan 7 ♦Çağımızın geçerli tek felsefesi» olarak nitelerken, bir yandan da onun güncel yönelimini değiştirebile ceği yolları aramaktadır. Öna, göre, varoluşçuluk «içten çalışarak, marx’ciligin gelecekteki gelişimini etkileyecek bir ideolojiden başka bir şey değildir.» «Marx’çılığın içinde «kapalı bir alan» olarak düşü nülen kendi varoluşçuluğu, yine kendi deyimiyle «önceleri karşı çıktığı ancak bugün bütünleşmeye çalıştığı Bilgi’nin kıyısında yaşayan asalaksı bir diz gedir». «Dolayımlar Sorununda», bireyin gelişiminin açıklandığı sınıf, topluluk ve aile çevresi gibi or tamlar irdelenmektedir. Sartre, bu irdeleyişi, özel likle daha sonraları üç cilt olarak yayınlayacağı «Gustave Flaubert» çalışmasıyla somutlaştıracaktır. «İleriyeyönelik - geriyeyönelik yöntem», doğrudan doğruya, Sartre'ın diyalektik anlayışının bir deyim- lenme metni olmaktadır. Snıftan aileye, bir çocuk luk yaşantısında Tarih'e sürekli bir «git-gel» meka nizması konu edilmektedir. «Yöntem Araştırmalarına Sartre düşünündeki zin- cirlenişin bir halkası gözüyle bakabilmek için, 1943’ te yayılanan ve Sartre düşününün çıkış noktası sayılan «Varlık ve Hiçlik» adlı \apıttan 1960’da ya yınlanan <■ Diyalektik Aklın Eleştirisi »ne uzanan çiz- çjıyo şöylo bir göz atmakta yarar var: «Varlık ve Hiçlik 'to, Scırtro, reflexiv cogito’dan yola çıkmak ta, bilincin kendine göre «saydam» olduğunu, ken dinde kendi içeriği denilebilecek hiç bir şeyi bu lunmadığını, seçtiği şeyden başka bir şey olmadı ğını, bütün tutumlarının ve davranışlarının zorunlu tek sorumlusu olduğunu ileri sürerken, her türlü be lirlenimcilikten uzak köktenci bir özgürlük anlayışını benimsemekteydi. Böylelikle, ona göre, özgürlük, çeşitli olanaklar arasında yer alan istence bağlı bir seçiş değildi, bir başka deyişle söylersek, özgür ol mamayı seçmek olanaklı değildi: «İnsan, özgürlüğü ne tutsaktı.» Bu oluş, doğrudan doğruya, cogito'nun öz varlığından kaynaklanmakta ve bir eylem alanı biçiminde ortaya çıkmaktaydı. Varolmak, varoluşu 8
Description:The list of books you might like
