akıcı ayrıntılı güncel kpss konu anlatımları örnekler yorumlar uyarılar 2014 pratik bilgiler ösym tarzında özgün sorular ve açıklamaları türkçe sözel akıl yürütme dil bilgisi yazım kuralları a r l a u l a a r l n u l o r r e n i k n i s o m ı ş t ı y y e a n r l z ı a h e r ö g m i n e 0 1 3 kpss’ 2 d t e e s s i 85 v a n s ı n i e y soru Editör: Savaş DOĞAN KPSS Türkçe ISBN 978-605-364-523-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. © Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. “Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.” 20. Baskı: Ocak 2014, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Ahmet Resul Kaymakçı Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Tuna Matbaacılık A.Ş. (Ankara-0312-278 34 84) Baskı: Tuna Matbaacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bahçekapı Mahallesi 2460. Sokak No: 7 Şaşmaz/ANKARA (0312-278 34 84) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 16102 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 E-ileti: [email protected] SUNU Değerli Adaylar; Bu kitap; Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Yetenek Testinde önemli bir ağırlığı bulunan Sözel Akıl Yürütme, Dil Bilgisi ve Yazım Kuralları kapsamındaki 30 sorunun pratik ve hatasız bir şekilde çözümü hedeflenerek hazırlanmıştır. Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle hazırlanmış olup; Sözel Akıl Yürütme kapsamındaki; ■ Sözcükte Anlam, ■ Cümlede Anlam, ■ Paragraf ve Anlatım Biçimleri, ■ Sözel Mantık, Dil Bilgisi kapsamındaki; ■ Ses Bilgisi, ■ Yapı Bilgisi, ■ Sözcük Bilgisi, ■ Cümle Bilgisi, ■ Anlatım Bozuklukları ve Yazım Kuralları kapsamındaki ■ Noktalama İşaretleri, ■ Yazım Kuralları bölümlerinden oluşmaktadır. Konuların sınav formatına uygun ve soru çözümünü kolaylaştıracak bir şekilde, açık ve anlaşılır bir dille ifade edilmesine; bilgilerin resim, şekil, şema, kavram haritaları, tablo, grafik ve etkinliklerle somutlaştırılmasına özen gösterilmiştir. Her ünitenin sonunda; ■ bulmaca, ■ çözümlü testler, ■ cevaplı testler ve ■ çıkmış sorulara yer verilmiştir. Bu kitabın hazırlanmasında yardım, destek ve katkılarını esirgemeyen meslektaşlarıma, PEGEM AKADEMİ yayınevi ve dershanesi çalışanlarına ve öğrencilerime teşekkürü bir borç bilirim. Bu kitap, uzun bir birikimin ve yoğun bir emeğin ürünüdür. Kitapla ilgili görüş ve önerileriniz bu ürünün niteliğini daha da arttıracaktır. Değerli görüş ve önerilerinizi lütfen bizimle [email protected] aracılığıyla paylaşınız. Kitabın çalışmalarınızda yararlı olmasını temenni eder, KPSS’de ve meslek hayatınızda başarılar dilerim. Savaş Doğan İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM Sözcükte Anlam Sözcüğün Anlam Özellikleri ..............................................................................3 Gerçek Anlam ..............................................................................................4 Mecaz Anlam ...............................................................................................4 Terim (Terimsel) Anlam ................................................................................7 Mecaza Dayalı Söz Sanatları ...........................................................................8 Benzetme (Teşbih) .......................................................................................8 Eğretileme (İstiare) .......................................................................................8 Kişileştirme (Teşhis) ...................................................................................10 Kinaye (Değinmece) ..................................................................................11 Mecaz-ı Mürsel (Ad Aktarması) .................................................................11 Dokundurma (Tariz) ...................................................................................12 Mübalağa (Abartma) ..................................................................................12 Dolaylama ..................................................................................................13 Güzel Adlandırma ......................................................................................13 Sözcükler Arasındaki Anlam İlişkileri ..............................................................14 Eş - Yakın Anlamlı Sözcükler .....................................................................14 Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler ....................................................................15 Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler .......................................................................15 Somut - Soyut Anlamlı Sözcükler ..............................................................16 Nitel-Nicel Anlamlı Sözcükler .....................................................................17 Genel-Özel İlişkili Sözcükler ......................................................................17 Yansıma Sözcükler ....................................................................................18 Kalıplaşmış Söz Öbekleri ...............................................................................19 İkilemeler ....................................................................................................19 Pekiştirmeler ..............................................................................................20 Deyimler .....................................................................................................20 Atasözleri ...................................................................................................22 Kalıplaşmamış Söz Öbekleri ..........................................................................25 Bulmaca..........................................................................................................27 Çözümlü Test ..................................................................................................28 Cevaplı Test ....................................................................................................33 Çıkmış Sorular ................................................................................................36 PEGEM AKADEMİ vi 2. BÖLÜM Cümlede Anlam Cümlenin Yorumu ...........................................................................................45 Cümlenin İletisi ...........................................................................................45 Cümlede Vurgu ..........................................................................................46 Eş - Yakın Anlamlı Cümleler ......................................................................46 Anlamca Çelişen Cümleler .........................................................................47 Cümle Analizi (Cümle Değerlendirme) ......................................................48 Anlamlarına Göre Cümleler ............................................................................50 Olumlu Cümleler ........................................................................................50 Olumsuz Cümleler .....................................................................................50 Soru Cümleleri ...........................................................................................51 Ünlem Cümleleri ........................................................................................52 Emir Cümleleri ...........................................................................................52 İçerdiği Duygu, Düşünce ve Duruma Göre Cümleler .....................................53 Çıkarım ......................................................................................................53 Kanıksama .................................................................................................53 Saptama .....................................................................................................54 Beğenme - Takdir .......................................................................................54 Yakınma - Sitem .........................................................................................55 Pişmanlık ...................................................................................................55 Ön Yargı .....................................................................................................56 Tahmin - Olasılık ........................................................................................56 Varsayım ....................................................................................................57 Şaşırma ......................................................................................................57 Kuşku .........................................................................................................58 Uyarı ..........................................................................................................58 Öneri ..........................................................................................................59 Anlatım Özelliklerine Göre Cümleler ..............................................................60 Öznel ve Nesnel Anlatım ...........................................................................60 Neden (Gerekçe) Bildiren Cümleler ...........................................................61 Amaç Bildiren Cümleler .............................................................................62 Koşul (Şart) Cümleleri ................................................................................63 Tanım Cümleleri .........................................................................................63 Karşılaştırma Cümleleri ..............................................................................64 İçerik ve Üslup (Biçem) Bildiren Cümleler ..................................................64 Doğrudan Anlatım Cümleleri ......................................................................65 Dolaylı Anlatım Cümleleri ...........................................................................65 Cümlenin Yapısı .............................................................................................67 Cümle Tamamlama ....................................................................................67 Cümle Oluşturma .......................................................................................67 Bulmaca..........................................................................................................69 Çözümlü Test ..................................................................................................71 Cevaplı Test ....................................................................................................76 Çıkmış Sorular ................................................................................................79 vii PEGEM AKADEMİ 3. BÖLÜM Paragrafta Anlam Paragraf Sorularının Genel Özellikleri ve Soru Çözümünde Dikkat Edilecek Hususlar ...........................................................................91 Paragrafın Yapısı ............................................................................................91 Paragrafın Bölümleri ..................................................................................91 Paragrafın Yapısıyla İlgili Soru Tipleri ........................................................93 Paragrafın İçeriği ............................................................................................97 Konu ...........................................................................................................97 Ana Düşünce .............................................................................................97 Yardımcı Düşünceler ..................................................................................98 Paragrafta Anlatım Özellikleri .........................................................................99 Anlatım Biçimleri ........................................................................................99 Açıklayıcı Anlatım ..................................................................................99 Tartışmacı Anlatım .................................................................................99 Betimleyici Anlatım ................................................................................99 Öyküleyici Anlatım (Öyküleme) .............................................................100 Düşünceyi Geliştirme Yolları ...........................................................................101 Tanımlama .................................................................................................101 Karşılaştırma ..............................................................................................101 Örnekleme .................................................................................................101 Tanık Gösterme (Alıntılama) ......................................................................101 Soru Sorma ................................................................................................102 Sayısal Verilerden Yararlanma ...................................................................102 Duyulardan Yararlanma .............................................................................102 Kişileştirme .................................................................................................102 Benzetme ...................................................................................................103 Parçaya Dayalı Sorular...................................................................................105 Anlatım Nitelikleri ............................................................................................107 Özgünlük ....................................................................................................107 Özlülük (Yoğunluk) .....................................................................................108 Yalınlık (Sadelik) ........................................................................................108 Akıcılık .......................................................................................................108 Sürükleyicilik ..............................................................................................108 Açıklık ........................................................................................................108 Duruluk .......................................................................................................108 Tutarlılık .....................................................................................................108 Bulmaca..........................................................................................................110 Çözümlü Test ..................................................................................................111 Cevaplı Test ....................................................................................................117 Çıkmış Sorular ................................................................................................121 PEGEM AKADEMİ viii 4. BÖLÜM Sözel Mantık Sözel Mantık ..................................................................................................147 Mantıkla İlgili Temel Kavramlar .................................................................147 Sözel Mantık Sorularının Kapsamı ...........................................................147 Sözel Mantık Soruları Hakkında ...............................................................147 Soru Çözümünde Yararlanılabilecek Yöntemler ............................................148 Simgeler Kullanma ....................................................................................148 Tablo Oluşturma ........................................................................................149 Sözel Mantık Soru Tipleri ve Örnek Çözümleri ..............................................150 Sıralama Soruları ......................................................................................150 Çıkarım Soruları ........................................................................................151 Şifreleme Soruları .....................................................................................153 Yer – Yön – Konum Bildiren Sorular .........................................................155 Eşleştirme .................................................................................................158 Tablo Yorumlama Soruları .........................................................................160 Karma Sorular ...........................................................................................161 Çözümlü Test .................................................................................................165 Cevaplı Test ...................................................................................................171 Çıkmış Soru ve Açıklaması ...........................................................................175 5. BÖLÜM Ses Bilgisi Sesler ............................................................................................................179 Ünlü Harfler ve Ünlü Uyumları ..................................................................179 Ünsüz Sesler .............................................................................................180 Ses Olayları ...................................................................................................180 Sert Sessizlerin Yumuşaması ...................................................................180 Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme) ................................................................181 Ses Düşmesi .............................................................................................182 Ses Türemesi ............................................................................................182 Ulama ........................................................................................................184 Dudak Ünsüzlerinin Benzeşmesi ..............................................................185 Ünlü Daralması .........................................................................................185 Bulmaca.........................................................................................................186 Çözümlü Test .................................................................................................187 Cevaplı Test ...................................................................................................192 Çıkmış Soru ve Açıklamaları .........................................................................195 ix PEGEM AKADEMİ 6. BÖLÜM Yapı Bilgisi Kökler .............................................................................................................199 Ekler ...............................................................................................................200 Yapım Ekleri ...............................................................................................200 Çekim Ekleri ...............................................................................................201 Yapılarına Göre Sözcükler ..............................................................................202 Bulmaca .......................................................................................................................204 Çözümlü Test ..................................................................................................205 Cevaplı Test ....................................................................................................209 Çıkmış Soru ve Açıklaması ............................................................................212 7. BÖLÜM Sözcük Bilgisi İsim (Ad) .........................................................................................................215 Varlıkların Türüne Göre İsimler ..................................................................215 Varlıkların Sayılarına Göre İsimler .............................................................215 İsmin Hâlleri ...............................................................................................216 İsim Tamlamaları ........................................................................................217 Zamir (Adıl) .....................................................................................................218 Zamir Çeşitleri ............................................................................................218 Sıfat (Ön Ad)...................................................................................................220 Niteleme Sıfatları .......................................................................................221 Belirtme Sıfatları ........................................................................................221 Zarf (Belirteç) ..................................................................................................223 Durum Zarfları ............................................................................................223 Yer-Yön Zarfları ..........................................................................................223 Zaman Zarfları ...........................................................................................223 Ölçü-Miktar Zarfları ....................................................................................224 Soru Zarfları ...............................................................................................224 Edat (İlgeç) .....................................................................................................225 Bağlaç.............................................................................................................226 Ünlem .............................................................................................................227 Fiiler (Eylemler) ..............................................................................................227 Çekimli Fiiller ..............................................................................................227 Fiillerde Kip ................................................................................................227 Fiillerde Kişi ................................................................................................230 Fiillerde Olumsuzluk ...................................................................................231 Fiillerde Anlam (Zaman) Kayması ..............................................................231 Fiillerde Çatı ...............................................................................................232 PEGEM AKADEMİ x Fiilimsiler .........................................................................................................235 Yardımcı Fiiller ................................................................................................236 Ek-Fiil (Ek-Eylem) ...........................................................................................237 Bulmaca..........................................................................................................238 Çözümlü Test ..................................................................................................239 Cevaplı Test ....................................................................................................244 Çıkmış Sorular ................................................................................................247 8. BÖLÜM Cümle Bilgisi Cümle Türleri ..................................................................................................255 Yüklemlerine Göre Cümleler ......................................................................255 Öge Dizilişine Göre Cümleler .....................................................................255 Yapılarına Göre Cümleler ..........................................................................258 Cümlenin Ögeleri ............................................................................................259 Yüklem .......................................................................................................259 Özne ..........................................................................................................260 Nesne .........................................................................................................260 Dolaylı Tümleç ...........................................................................................261 Zarf Tümleci ...............................................................................................261 Edat Tümleci ..............................................................................................262 Bulmaca..........................................................................................................263 Çözümlü Test ..................................................................................................265 Cevaplı Test ....................................................................................................270 Çıkmış Sorular ................................................................................................273 9. BÖLÜM Yazım Kuralları Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler .................................................................279 Kısaltmaların Yazımı .......................................................................................284 Sayıların Yazılımı ............................................................................................285 Deyimlerin ve İkilemelerin Yazılımı .................................................................286 Birleşik Kelimelerin Yazılışı .............................................................................287 Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler ................................................................287 Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler ...................................................................289 Bağlaç Olan “Ne... Ne”nin Yazımı..........................................................294 Soru Eki “Mı, Mi, Mu, Mü”nün Yazımı ....................................................294 Hece Yapısı ve Satır Sonunda Kelimelerin Bölünmesi ..........................294 “İken” Sözcüğünün Yazımı ...................................................................295 “İle”nin Ek Olarak Yazımı Yazılışı .........................................................295 Ek Fiil Olan “İdi, İmiş, İse”nin Yazımı ....................................................295 Pekiştirmeli Sıfatların Yazılışı ...............................................................295 xi PEGEM AKADEMİ Yabancı Özel Adların Yazımı .........................................................................296 Ses Olaylarıyla İlgili Yazım Kuralları ..............................................................296 Yazımı Karıştırılan Bazı Sözcükler ................................................................299 Bulmaca.........................................................................................................300 Çözümlü Test .................................................................................................301 Cevaplı Test ...................................................................................................306 Çıkmış Sorular ...............................................................................................309 10. BÖLÜM Noktalama İşaretleri Nokta ( . ) ......................................................................................................315 Virgül ( , ) ......................................................................................................316 Noktalı Virgül ( ; ) ...........................................................................................318 İki Nokta ( : ) ..................................................................................................319 Üç Nokta ( ... ) ...............................................................................................320 Soru İşareti ( ? ) .............................................................................................321 Ünlem İşareti ( ! ) ...........................................................................................322 Kısa Çizgi ( - ) ................................................................................................323 Uzun Çizgi (–) ................................................................................................323 Tırnak İşareti ( “ ” ) .........................................................................................324 Parantez ( ) ....................................................................................................325 Kesme İşareti ( ’ ) ..........................................................................................326 Bulmaca.........................................................................................................330 Çözümlü Test .................................................................................................331 Cevaplı Test ...................................................................................................336 Çıkmış Sorular ...............................................................................................339 11. BÖLÜM Anlatım Bozuklukları Anlama Dayalı Anlatım Bozuklukları ................................................................345 Gereksiz Ek ve Sözcük Kullanımı ................................................................345 Anlamca Çelişen Sözcüklerin Bir Arada Kullanımı ......................................346 Yanlış Ek ve Sözcük Kullanımı ....................................................................346 Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanımı ................................................................347 Deyim-Atasözü Yanlışları .............................................................................348 Anlam Belirsizliği ..........................................................................................349 Mantık Hataları .............................................................................................349 Dil Bilgisine Dayalı Anlatım Bozuklukları ..........................................................350 Fiil ve Yüklem Yanlışları ...............................................................................350 Özne - Yüklem Uyuşmazlığı ........................................................................351 Özne Eksikliği ..............................................................................................352
Description: