YAVUZ BAHADIROĞLU'NUN ÇOCUK ROMANLARI VE HİKÂYELERİNDE YER ALAN DEĞERLER ...

310 Pages·2014·1.53 MB·Turkish

YAVUZ BAHADIROĞLU’NUN ÇOCUK
ROMANLARI VE HİKÂYELERİNDE
YER ALAN DEĞERLER
Bahadır GÜLDEN
Yüksek Lisans Tezi
Danışman: Yrd. Doç. Dr. Bayram ÇETİNKAYA
Haziran, 2014
Afyonkarahisar
T.C.
AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TÜRKÇE EĞİTİMİ ANABİLİM DALI
YÜKSEK LİSANS TEZİ
YAVUZ BAHADIROĞLU’NUN
ÇOCUK ROMANLARI VE HİKÂYELERİNDE
YER ALAN DEĞERLER
Hazırlayan
Bahadır GÜLDEN
Danışman
Yrd. Doç. Dr. Bayram ÇETİNKAYA
AFYONKARAHİSAR 2014
YEMİN METNİ
Yüksek Lisans tezi olarak sunduğum “Yavuz Bahadıroğlu’nun Çocuk Roman ve
Hikâyelerinde Yer Alan Değerler” adlı çalışmanın, tarafımdan bilimsel ahlâk ve
geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım
eserlerin kaynakçada gösterilen eserlerden oluştuğunu, bunlara atıf yapılarak
yararlanmış olduğumu belirtir ve bunu onurumla doğrularım.
.../.../2014
Bahadır GÜLDEN
İmza
i
TEZ JÜRİsİ KARARI VE ENSTİTÜ ONAYı
JÜRİ ÜYELERİ
Tez Danışmanı :Yrd. Doç. Dr. Bayram ÇETİNKAYA
Jüri Üyeleri :Doç. Dr. Mehmet Hilmi UÇAN
:Yrd. Doç. Dr. İmdat DEMİR
Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı Tezli Yüksek Lisans öğrencisi Bahadır GÜLDEN'in
"Yavuz Bahadıroğlu'nun Çocuk Romanları ve Hikayelerinde Yer Alan Değerler" başlıklı
tezi, 19.06.2014 günü saat 14:00'te Afyon Kocatepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim
Sınav Yönetmeliği'nin ilgili maddeleri uyarınca yukarıda isim ve imzaları bulunan jüri üyeleri
tarafından değerlendirilerek kabul edilmiştir.
Prof. Dr. Selçuk AKÇAY
Sosyal Bilimler Enstitü Müdürü
ÖZET
YAVUZ BAHADIROĞLU’NUN ÇOCUK ROMANLARI VE HİKÂYELERİNDE
YER ALAN DEĞERLER
Bahadır GÜLDEN
AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TÜRKÇE EĞİTİMİ ANABİLİM DALI
Haziran 2014
Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Bayram ÇETİNKAYA
Değerler, sosyal hayatın ve kültürün temel taşlarıdır. Bireylerin içinde yaşadıkları
topluma uyum sağlamaları ve sağlıklı bir toplum yapısının oluşabilmesi için
değerlerimizin kuşaklararası aktarımı büyük önem arz etmektedir. Edebiyat, bu
değerlerimizin çocuklara aktarılması; çocuklarımızın bilişsel, duyuşsal ve dilsel
becerilerinin geliştirilmesi açısından çok önemli ve işlevsel bir vasıtadır. Son yıllarda
çocuk edebiyatı sahasında pek çok yazar, eserler ortaya koymuştur. Bu yazarlardan biri
de tarihî romanları başta olmak üzere çok sayıda eser kaleme almış olan Yavuz
Bahadıroğlu’dur. Bahadıroğlu, mevcut değerlerin korunması ve yeni değerlerin üretimi
için topluma örnek olabilecek “gerçek kahramanlar” ortaya çıkmasının toplumsal
bütünleşmenin ve millî kültürün korunması açısından çok gerekli olduğuna inanan bir
aydındır. Eserlerinin büyük bir bölümünde de hitap edilen yaş kitlesine uygun olarak
millî ve kültürel değerlerimizi bünyesinde barındıran örnek kahramanlar mevcuttur.
iii
Bu çalışmanın amacı, Yavuz Bahadıroğlu’nun 9-15 yaş grubuna yönelik kaleme
aldığı çocuk roman ve hikâyelerinin hangi değerleri ilettiğini tespit etmek ve bu
değerlerin kitaplara göre dağılımlarını belirlemektir. Bu amaçla Bahadıroğlu’na ait on
altı roman ile beş hikâye kitabı incelenmiştir. Metinlerin incelenmesi sırasında en çok
tespit edilen değerler; iyilik, yardımseverlik (75), dinî değerler (70) olurken vefa (1),
temizlik (2), komşuluk (4)ve mertlik (4) en az yer verilen değerlerdir.
Anahtar Kelimeler: Yavuz Bahadıroğlu, çocuk edebiyatı, hikâye, roman, değer
eğitimi.
iv
ABSTRACT
VALUES IN CHILDREN’S NOVELS AND STORIES OF YAVUZ
BAHADIROĞLU
Bahadır GÜLDEN
AFYON KOCATEPE UNIVERSITY
THE INSTITUTE OF SOCIAL SCIENCES
DEPARTMENT OF TURKISH LANGUAGE TEACHING
June 2014
Advisor: Asst. Prof. Dr. Bayram ÇETİNKAYA
Values are key elements of social life and culture. Intergenerational transfer of
our values is of vital importance in order that individuals adapt themselves to the society
in which they live and there can be a steady society. In terms of transfer of these values
to children, development of cognitive, affective, psychomotor and linguistic skills of
children, literature is an important and functional means. In recent years, many outhors
produced works in the field of children’s literature. One of these authors is Yavuz
Bahadıroğlu who has written a great number of works, historical novels in particular.
Bahadıroğlu is an intellectual who believes that occurence of real heroes who can set the
society an example to preserve the present values and to generate new ones are very
essential in terms of preservation social integration and national culture. For a large
portion of his works, there are sample heroes who incorporate our national and cultural
values in accordance with adressee group of age.
v
The aim of this work is to set which values Bahadıroğlu’s children novels and
stories which he has written oriented to group of age between 9 and 15 convey and to
specify the distribution of these values according to books. For this purpose, sexteen
novels and five storybooks of Bahadıroğlu have been reviewed. During the review,
while the most identified values are goodness, helpfulness (75), religious (70), the least
included ones are loyalty (1), cleanliness (2), neighborhood values (2), manliness (2).
Key Words: Yavuz Bahadıroğlu, children’s literature, story, novel, value
education
vi
ÖN SÖZ
Değer ve değer aktarımının önemi, dünyada ve ülkemizde özellikle son yıllarda
daha iyi algılanmaya başlanmış; ancak ülkemizde bu alanda yapılan çalışmalar henüz
ulaşması gereken seviyeye gelememiştir. Edebiyatın ve edebî ürünlerin bu amaca hizmet
etmedeki etkisi yadsınamaz bir gerçektir. Toplumsal değerlerin benimsetildiği bir birey,
hayatta ne kadar güçlükle karşılaşırsa karşılaşsın suça yönelme eğiliminde olmayacaktır.
Ancak kişiliği, bu değerlerle donatılamamış bir bireyde bu boşluk toplumun değer
yargılarıyla çelişen birçok tutumla dolacak, bireyin hem aile hem de toplum huzurunu
bozması yönünde çok küçük bir neden bile yeterli olacaktır. Özellikle eski kuşakların,
yeni kuşakların tutum ve davranışlarına (saygı, hoşgörü…) yönelik olarak yaptıkları
eleştiriler bu durumu çok güzel özetleyen bir örnektir. Söz konusu değerlerin bireylere
aktarımının hem başarılı bir şekilde gerçekleşebilmesi hem de bireylere tam olarak
benimsetilebilmesi için eserlerde de birtakım niteliklerin olması gerekmektedir. Bu
niteliklerin en başında eserin gerek biçim, gerekse öz yönünden ilgi çekici olabilmesini
söylemek mümkündür. Teknolojik unsurların son derece yaygınlaştığı ve insanları
kendisine bağımlı bıraktığı günümüzde yetişkinlere göre çok daha savunmasız olan
çocuğun, bunca cezbedici unsurdan sıyrılarak, hikâye ve roman okumayı tercih
edebilmesi daha da güçleşmiştir. Bu da kitapların nitel anlamda daha da ilgi çekici
olması zorunluluğunu doğurmuştur.
Edebiyatımızda ilk örneklerine Tanzimat Döneminde çocuklara yönelik çeviri
şeklinde rastladığımız eserler, olumlu nitelikleri aktarmadaki eksiklikleri sebebiyle,
çocuk edebiyatının hedeflerine tam olarak hizmet edememiştir. Cumhuriyet
Döneminden itibaren çocuğa ve çocuk edebiyatına verilen önem artmaya başlamış,
günümüze kadar pek çok yazar da çocukların gelişimine katkı sağlaması amacıyla
eserler ortaya koymuştur. Özellikle 90’lı yıllardan itibaren çocuklara yönelik yazılan
eserlerin sayısında belirgin oranda bir artış meydana gelmiştir.
vii
Hikâye ve romanların sanatsal yönünün yanı sıra eğitsel yönünün de olması
gereklidir. Salt eğitici ya da salt sanatsal olan bir eserin ne tercih edilirliğinin artması ne
de eğitici-eğlendirici görevini yerine getirebilmesi pek mümkün değildir. Okunduğunda
çocuğun kalbinde ve beyninde değişik hazlar uyandırmayan bir kitabın çocuğun içinden
gelen bir dürtü ile okunmasını beklemek hayalcilik olur. Bu hazları çocukta
uyandırabilen ancak kitabın sonuna gelindiğinde çocuğa herhangi bir eğitici- öğretici
nitelik kazandıramayan bir kitap da işlevini tam olarak yerine getirememiş demektir.
Bu türlerde yazılan eserlerin bir diğer işlevi de asırlardan beri varlığını
sürdürmüş, dünyanın en zengin ve etkili dillerinden biri olan Türkçenin gerek
zenginliklerini gerekse de Türkçeyi etkili kullanabilme becerisini çocuğa
kazandırabilmesidir.
Yavuz Bahadıroğlu, tarihî romanlarının yanı sıra çocuklara yönelik kaleme aldığı
roman, hikâye ve masal türündeki eserleriyle de çocuk edebiyatında önemli bir yere
sahiptir. Çalışmamızda Yavuz Bahadıroğlu’nun çocuklara yönelik roman ve hikâye
türündeki eserlerinde değerler ve değerler eğitimi üzerine bir çalışma yapılmıştır.
Bu çalışmanın planlanmasında ve yürütülmesinde bana rehberlik eden
danışmanım Sayın Yrd. Doç. Dr. Bayram ÇETİNKAYA’ya, Afyon Kocatepe
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı’nda gördüğüm
lisansüstü eğitim derslerinde bu çalışmanın alt yapısını sağlayan hocalarım Sayın Doç.
Dr. Celal DEMİR, Sayın Doç. Dr. M. Hilmi UÇAN ve Sayın Yrd. Doç. Dr. Mahmut
BABACAN’a teşekkür ederim.
Yüksek lisans eğitimim boyunca manevi desteklerini benden esirgemeyen
anneme, babama, kardeşlerime ve bütün meslektaşlarıma teşekkürü borç bilirim.
Bahadır GÜLDEN
viii