W szkole i w domu. Przyczynek do analiz z socjologii edukacji PDF
Preview W szkole i w domu. Przyczynek do analiz z socjologii edukacji
Waldemar Pycka (red.) W SZKOLE I W DOMU Przyczynek do analiz z socjologii edukacji Lublin 2011 Projekt okładki: Magdalena Pokora Skład: Waldemar Pycka © Waldemar Pycka e-mail: [email protected] ISBN 978-83-929628-5-4 Spis treści Wstęp 7 Część pierwsza 9 Rozdział 1: Wyniki badań ankietowych (W. Pycka) 9 1. Zestaw tabel A 10 2. Zestaw tabel B 17 3. Zestaw tabel C 24 Rozdział 2: Z socjologicznego punktu widzenia 31 1. Natalia Borowiec Analiza badań empirycznych. Część A 31 2. Daniel Romanowski Analiza badań empirycznych. Część B 39 3. Ewa Ciołek Analiza badań empirycznych. Część C 46 Rozdział 3: Próba wyobraźni 85 1. Katarzyna Mika Szkoła równych szans 54 2. Katarzyna Gil Szkoła moich marzeń 59 Część druga: (Opracowanie: Olga Zięba) 61 Rozdział 1: Mój najgorszy dzień w szkole 61 Rozdział 2: Mój najlepszy dzień w szkole 100 Wstęp Prezentowana książka jest dziełem studentek i studentów II roku Pedagogiki UMCS (studia I-go stopnia) we współpracy ze studentami socjologii UMCS (I SUM). Pozwoliłem sobie podjąć się zadania skoordynowania działań w ramach zajęć z socjologii edukacji prowadzonych na pedagogice oraz logiki i metodologii nauk (socjologia) w roku akademickim 2010/2011. Mój skromny wkład ogranicza się do stworzenia projektu badawczego, przeprowadzenia empirycznych badań oraz ujęcia wyników w postaci tabel zamieszczonych w rozdziale I części pierwszej, a także doprowadzenia do ukazania się książki w formie drukowanej. Czas realizacji wszystkich prac, z wyjątkiem procesu drukowania, na który nie mieliśmy do końca wpływu, został ograniczony do okresu druga połowa października – pierwsza połowa grudnia 2010. Najistotniejszy jest jednak wkład studentów. W części pierwszej wkład ten widoczny jest w dwóch rozdziałach (odpowiednio II i III). Rozdział II tworzą teksty napisane przez studentów socjologii, których zadaniem było dokonanie socjologicznego opisu oraz zaprezentowanie wstępnych wyjaśnień dotyczących informacji zawartych w 21 tabelach podzielonych na trzy sekcje (A, B i C). Rozdział III także oparty jest na wynikach ankiet z tym jednak, że teksty w nim zawarte są autorstwa studentek pedagogiki. Oba rozdziały są ponadto napisane w zdecydowanie odmiennych nastawieniach poznawczych: socjologów obowiązywał nakaz realizmu i „trzymania się faktów”, natomiast pedagożki musiały zaprezentować własne pomysły rozwiązania problemów edukacyjnych ujawnionych w ankiecie z zakazem respektowania reguł praktycznej realizowalności. Rozdział III przynosi nam więc pewne elementy wymarzonej szkoły przyszłości, w jakiej chciałyby pracować osoby piszące teksty. W części drugiej znajdują się dwa rozdziały. Pierwszy rozdział nosi tytuł Mój najgorszy dzień w szkole i składa się z wypowiedzi studentek i studentów pedagogiki opisujących najgorsze zdarzenie, jakiego doświadczyli w swej dotychczasowej edukacyjnej karierze. Miało być krótko i treściwie. I jest, na dodatek – boleśnie. Ze zrozumiałych względów część autorów poprosiła, by ich nazwiska zostały skrócone do pierwszej litery. Taką cenę za szczerość uwzględniłem na samym początku i w pełni wywiązuję się z tego zobowiązania. Rozdział II prezentuje zestaw wypowiedzi na temat Mój najlepszy dzień w szkole. W moim przekonaniu, część druga książki znakomicie uzupełnia treści przedstawionych przez nas w części pierwszej. Mam też nadzieję, że ten autoportret studentów pedagogiki stanie się ciekawym przyczynkiem dla analiz nie tylko z zakresu socjologii edukacji. dr Waldemar Pycka Lublin, 16.12.2010 9 Część pierwsza __________________________________________________________ Rozdział I Waldemar Pycka Wyniki badań ankietowych Przeprowadzone na przełomie października i listopada 2010 roku badania objęły grupę 90 osób spośród studentek (86) i studentów (4) studiów I-go stopnia (licencjat) II roku pedagogiki UMCS. Grupa została wstępnie podzielona w opracowanych ankietach na trzy kategorie, zamieszkujących odpowiednio: 1) miejscowość o charakterze wiejskim - do 5 tysięcy mieszkańców; 2) małe miasto - od 5 do 50 tysięcy mieszkańców; 3) duże miasto - powyżej 50 tysięcy mieszkańców. Rozkład osób badanych był następujący: miejscowość wiejska – 40 osób; małe miasto – 20 osób; duże miasto – 30 osób. Dlaczego zaproponowałem taki podział? Uznałem, że w czystej formie może występować tylko miejscowość o charakterze wiejskim. Wszystkie pozostałe kategorie są już dookreślane współczynnikiem wiejskim. Posiadająca prawa miejskie miejscowość do 5 tysięcy mieszkańców ma jeszcze charakter wiejski mimo posiadania centrum o miejskich cechach. Obrzeże takiego centrum jest jednak na tyle silne, że w przeważający sposób wpływa na kształtowanie się lokalnej mentalności swych mieszkańców. Drugą kategorię stanowią małe miasta, w których otoczenie wiejskie nie dogrywa już większej roli w kształtowaniu mentalności mieszkańców, ale nie posiadają one zaplecza kulturalnego oraz przemysłowego na tyle silnego, by wytworzyć u swych mieszkańców poczucie samowystarczalności (autonomiczności). Stąd, zauważalny ciągle wpływ wiejskiego otoczenia przy jednoczesnym wpływie dużych miast, który niweluje już i w jakimś stopniu odcina małe miasta (w przypadku województwa lubelskiego, np. Lubartów i Kraśnik) od środowiska wiejskiego. Trzecią kategorię (Lublin, Puławy, byłe miasta wojewódzkie) stanowią już duże miasta, w których współczynnik wiejski nie wpływa na kształt zachowań ich mieszkańców, mimo że funkcjonuje na jego obrzeżach. 10 Tabela A1 (a) Ilu uczniów liczyła twoja klasa? (Kolumna a) (b) Określ procentowo część klasy, która opanowała matematykę w takim stopniu jak ty. (Kolumna b) (c) Określ procentowo część klasy, która opanowała najlepiej poznany przez ciebie język obcy w takim stopniu jak ty. (Kolumna c) Poniżej 5 tyś. mieszk. 5-50 tyś. mieszk. Powyżej 50 tyś. mieszk. Razem A 1 a b c a b c a b c a b c Szkoła 20-21 49,2 46,8 25 59,7 37,1 26-27 55,2 57,5 23-24 54,4 48,5 podstawowa Gimnazjum 25-26 39,2 37,9 28-29 48,2 35,7 28-29 43,5 53,3 27 43,3 43,5 Szkoła średnia 32-33 39,9 37,2 31 42,3 38 28-29 46,9 42,5 31 43,4 39,5 11 Tabela A2 W jakim stopniu uwidoczniły się różnice w uzdolnieniach uczniów z twojej klasy? a – w niewielkim; b – w dość wyraźnym; c – w dużym. Poniżej 5 tyś. mieszk. 5-50 tyś. mieszk. Powyżej 50 tyś. mieszk. Razem A 2 a b c a b c a b c a b c Szkoła 62,5 25 12,5 55 30 15 70 26,7 3,3 63,3 26,7 10 podstawowa Gimnazjum 25 50 25 25 50 25 30 43,3 26,7 26,7 47,8 25,5 Szkoła średnia 10 40 50 30 45 25 26,7 33,3 40 20 38,9 41,1 12 Tabela A3 Czy procedura zmiany klasy była łatwa do przeprowadzenia? a – łatwa; b – raczej trudna; c – bardzo trudna. Poniżej 5 tyś. mieszk. 5-50 tyś. mieszk. Powyżej 50 tyś. mieszk. Razem A 3 a b c a b c a b c a b c Szkoła 45* 32,5 17,5 60 35 5 60 16,7 3,3 61,4 28,4 10,2 podstawowa Gimnazjum 50 40 10 60 40 0 66,7 23,3 10 57,8 34,4 7,8 Szkoła średnia 57,5 30 12,5 65 20 15 56,7 46,7 16,6 52,2 33,3 14,5 * Część osób uczęszczało do jednoklasowej szkoły podstawowej. 13 Tabela A4 Ilu uczniów z twojej szkoły poznało twoją sytuacje rodzinną? (Kolumna a) Ilu uczniów z twojej szkoły poznałeś wraz z ich sytuacją rodzinną? (Kolumna b) Ile osób z twojej klasy podzielało twoje zainteresowania? (Kolumna c) Poniżej 5 tyś. mieszk. 5-50 tyś. mieszk. Powyżej 50 tyś. mieszk. A 4 a b c a b c a b c Szkoła 7-8 9-10 7 9-10 8-9 8 4-5 6 6-7 podstawowa Gimnazjum 8-9 8-9 8-9 8-9 9-10 6-7 5-6 7-8 5-6 Szkoła średnia 6-7 9 7-8 6-7 8-9 7-8 6-7 7-8 5-6 14 Tabela A5 Wskaż główne źródło twoich zainteresowań. a - dom; b – własne lektury i pozaszkolne rozmowy; c – szkoła. Poniżej 5 tyś. mieszk. 5-50 tyś. mieszk. Powyżej 50 tyś. mieszk. Razem A 5 a b c a b c a b c a b c Szkoła 60 22,5 17,5 65 20 15 43,3 23,3 33,4 55,6 22,2 22,2 podstawowa Gimnazjum 17,5 32,5 50 30 45 25 13,4 43,3 43,3 18,9 38,9 42,2 Szkoła średnia 10 67,5 22,5 20 55 25 16,6 56,7 26,7 14,4 61,1 24,5 15 Tabela A6 Skąd miałeś podstawowe informacje na temat sytuacji rodzinnej ucznia? a – dom rodzinny; b - szkoła; c – pozaszkolne rozmowy towarzyskie. Poniżej 5 tyś. mieszk. 5-50 tyś. mieszk. Powyżej 50 tyś. mieszk. Razem A 6 a b c a b c a b c a b c Szkoła podstawowa 45 42,5 12,5 25 55 20 20 70 10 32,3 54,4 13,3 Gimnazjum 10 47,5 42,5 20 45 35 10 56,7 33,3 12,2 50 37,8 Szkoła średnia 5 22,5 72,5 10 30 60 6,7 16,7 76,6 6,7 22,2 71,1 16 Tabela A7 Czy wiedza o sytuacji rodzinnej wpływała na twój sposób traktowania ucznia? a – tak; b – trudno powiedzieć; c – raczej nie; d – zdecydowanie nie. Poniżej 5 tyś. mieszk. 5-50 tyś. mieszk. Powyżej 50 tyś. mieszk. Razem A 7 a b c d a b c d a b c d a b c d Szkoła 40 22, 10 27, 45 20 20 15 26, 16, 43, 13, 36, 20 23, 20 podstawowa 5 5 7 7 3 3 7 3 20 17, 45 17, 35 15 30 20 26, 13, 40 20 25, 15, 40 18, Gimnazjum 5 5 7 3 5 6 9 20 5 32, 42, 25 15 35 25 23, 3,3 26, 46, 22, 6,7 31, 40 Szkoła średnia 5 5 3 7 7 2 1
The list of books you might like
