VEYSEL ATAYMAN 1968 yılında İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun ... PDF
Preview VEYSEL ATAYMAN 1968 yılında İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun ...
VEYSEL ATAYMAN 1968 yılında İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Aynı yıl Hisar Kısa Film Yarışması’nda, “Birisi” adlı çalışmasıyla Özel Ödül’e layık görüldü. 1969 yılından itibaren Sinematek’le bağlantılı çeşitli dergilere çeviriler yapmaya başladı, “Genç Sinema”da sinema yazıları kaleme aldı. 1973’ten başlayarak, aralarında Mülteci Konuşmaları (Brecht; Diyalektik ve Tarihsel Materyalizm), Marksist-Leninist Felsefe Sözlüğü, Mo- nografiler (Sartre, Freud, Brecht), Kant Felsefesine Giriş, Schopenhauer’in de bulunduğu bir dizi eserin çevirilerini gerçekleştirdi, 150’ye yakın kitabın önsözünü yazdı. Edebiyat, edebiyat kuramları, felsefe, sinema gibi dallarda bilimsel ve yazınsal içerikle pek çok çevirisi bulunan ve İ.Ü. Mütercim Ter- cümanlık Anabilim Dalı Almanca Bölümü’nde Öğretim Görevlisi olarak çalışan Atayman, 2009 yılında, Biz Bu Evrenin Çocukları çevirisiyle Dil Derneği Ömer Asım Aksoy Ödülü’nü kazandı. 25. Kare, Evrensel Kültür, Cumhuriyet ve BirGün gibi dergi ve gazetelerde sinema yazıları kaleme alan Atayman’ın yedinci sanata ilişkin derlediği ve kaleme aldığı kitaplar arasında Cinayet Sineması, Ütopik Sinema (Bilim-Kur- gu), Erotik Sinema, Aşk ve Duygu Filmleri, Şiddetin Mitolojisi, Postmodern Kurtarıcılar, Sinemamızın Komediyle İmtihanı ve Cinselliğin Mitolojisi de bulunmaktadır. 2007 yılından bu yana Modern Zamanlar Sinema Dergisi’nin Yayın Danışmanlığı’nı yapan yazar, evli ve iki kız-iki erkek çocuk babasıdır. Atayman, 22 Şubat 2016 tarihinde aramızdan ayrıldı. TUNCER ÇETİNKAYA Gazi Üniversitesi ve S. Demirel Üniversitesi’nde resim eğitimi aldı. İlk denemeleri Kırkmerdiven, Şehir Işıkları, Kent ve Sanat gibi dergilerde yayımlandı, 2000’lerin başında illüstrasyonlarından oluşan “Sanalçağa Es- kizler” adlı bir dizi kişisel sergiye imza attı. 2007 yılından bu yana, Antalya merkezli Modern Zamanlar Sinema Dergisi’nin editörlüğünü sürdürmek- tedir. Yazıları; BirGün, Yurt, Cumhuriyet (Akdeniz) gibi gazetelerde, çeşitli dergi ve bloglarda yayımlanan yazar, 2013 yılında açılan Behlül Dal Sinema Müzesi’nin kurucu danışmanlığını yapmış ve kurumda “Film Analizi” ile “Dünya Sinema Tarihi” atölyelerini yönetmiştir. Yayına hazırladığı kitaplar arasında, Veysel Atayman’ın Kaleminden Sinema- mızın Komediyle İmtihanı, Sarayın Dalkavuğu Değil Halkın Soytarısı: İlyas Salman, Mizah, Muhalefet ve Demokrasi Ekseninde Komedinin Öyküsü, Yedinci Sanat’ın Şövalyesi: Rekin Teksoy ve Altın Portakal’ın Öyküsü bulun- maktadır. SİYAD (Sinema Yazarları Derneği) üyesi olan Çetinkaya, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Güzel Sanatlar Lisesi’nde Resim/Sanat Tarihi grubu dersleri vermektedir. Evli ve iki çocuk babasıdır. Ayrıntı: 970 Sinema Dizisi: 7 Popüler Sinema’nın Mitolojisi Veysel Atayman & Tuncer Çetinkaya Dizi Editörü Enis Rıza Yayıma Hazırlayan Zeynep Atayman Son Okuma Ozan K. Dil © Veysel Atayman & Tuncer Çetinkaya, 2016 Bu kitabın tüm yayım hakları Ayrıntı Yayınları’na aittir. Kapak Fotoğraf Mirjana Jokovic ve Lazar Ristovski. Emir Kusturica’nın Yeraltı filminin setinde, Prag, 1993. Kaynak: Magnum Cinema.photographs from 50 years of movie-making Phaidon.1998 Kapak Tasarımı Gökçe Alper Dizgi Esin Tapan Yetiş Baskı ve Cilt Yazın Basın Yayın Mat. Tur. Tic. Ltd. Şti. Çevre Sanayi Sitesi 8. Blok No: 38-40-42-44 Başakşehir - İstanbul Sertifika No: 12028 Birinci Basım: İstanbul, Mart 2016 Baskı Adedi 1000 ISBN 978-605-314-077-1 Sertifika No.: 10704 AYRINTI YAYINLARI Basım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No.:3 Cağaloğlu – İstanbul Tel.: (0212) 512 15 00 Faks: (0212) 512 15 11 www.ayrintiyayinlari.com.tr & [email protected] twitter.com/ayrintiyayinevi facebook.com/ayrintiyayinevi instagram.com/ayrintiyayinlari Popüler Sinema’nın Mitolojisi Veysel Atayman & Tuncer Çetinkaya SinemaAyrıntı Dizisi Sinematografi Üzerine Düşünceler Zaur Mükerrem • Film Eleştirisi Lale Kabadayı • Kara Perde Derleyen: Hüseyin Köse • Sinema Teorisine Giriş Robert Stam • Toplumsal Bellek ve Belgesel Sinema 2000 Sonrası Türkiye Belgesellerinde Gerçek-Temsil İlişkileri Asuman Susam • Politik Kamera Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası Michael Ryan & Douglas Kellner Zorunlu Bir Önsöz!.. Bu kitap,Veysel Atayman arkadaşımıza ait anılarımızın bir hal- kası oldu ne yazık ki... Onun ölümünün derin acısı, bu çalışmayla buruk bir gülümse- meye dönüşüyor. Veysel’in sinemayla, özellikle de sinema teorisiyle tutkulu iliş- kisi altmışlı yılların ortalarında başladı, “Genç Sinema Hareke- ti” ile yol aldı. Tarihten, felsefeden, bir o kadar da dilden ve hayatın bütün hallerinden, duygularından geçerek biriktirdiği anlamlar onun duruşunun özgünlüğünü oluşturdu. Işıldayarak bakar ve filmleri kare kare anlatırdı: Jestler, mimik- ler, çerçeveler, açılar, hareketler... Kıyaslamalar yapar, bağlam- lar kurar, kodları çözer, çağrışımlar bulur, zamansal ilintiler yakalar ve yeniden yeniden yaşardı değerli bulduğu her filmi. Politik/felsefi alıntıları, hatırlamaları hiç eksik etmezdi. Onu çok güzel yapan şeylerden biri herkesi en az kendisi kadar birikimli sayarak oluşturduğu eşit ilişkilerdi belki de. Bu kitapta o sinema heyecanının cümleleri var. Ancak kitabını görme fırsatı bulamadı Veysel. İyi ki vardı. İyi ki bizimleydi. Onu sevgiyle selamlıyoruz. Bir not: Kimi zaman da yaşadığımız anların filmlerde karşılı- ğı olan sahneleri hatırlardı. O olsaydı kimbilir hangi filmlerin, hangi sahnelerini çıkarırdı hafızasından, kendi cenazesine ve uğurlanışına bakıp. Enis Rıza İçindekiler — Önsöz Yerine ..............................................................................................9 KOMEDİ Giriş Yerine ......................................................................................................17 1. “Komik Olan”ın İşlevi ................................................................................19 2. Sinemada Komik Olanın Görünür Hale Getirilmesi ...........................29 3. Klasik Komedi Sineması’nda Öncüler ....................................................40 4. Sessiz Komedi’nin Üç Büyük Ustası .........................................................48 5. Ses ve Komedi .............................................................................................77 6. 30’lardan Günümüze .................................................................................89 WESTERN Giriş Yerine ......................................................................................................145 1. Western’in Yapıtaşları .................................................................................147 2. Başlangıçtan 40’lı Yıllara ...........................................................................160 3. Mitolojileştirilmiş Tarih.............................................................................167 4. Kahramanın Bunalımı ya da Olgun Western .........................................181 5. Western’in Sonbaharı .................................................................................201 6. Spaghetti Western .......................................................................................224 MELODRAM Giriş Yerine ......................................................................................................251 1. Yüreğin Pornografisi’ne Giriş ...................................................................253 2. Melodram’ın Anlatma Tarzı ......................................................................259 3. İlk Melodramlar..........................................................................................294 4. Melodram’ın Yükselişi ................................................................................330 KORKU Giriş Yerine ......................................................................................................365 1. Horror’un Vazgeçilmez Mitosu: Yaratıklar .............................................369 2. Mitlerin Tarih ile İlişkileri .........................................................................378 3. Kara Edebiyat Köprüsü ..............................................................................386 4. Fantastik Olanın Yansımaları....................................................................397 5. Ekspresyonist/Fantastik ............................................................................403 6. Horror’un Popüler Sinemayla İmtihanı ..................................................414 7. Korku’nun Temel Teorik Taşları ve Sinema ............................................441 — Kaynakça ..............................................................................................469 — Dizin .....................................................................................................475 Önsöz Yerine Sinema eleştirisi, film üzerinde konuşmanın ya da yazmanın iletişim araçlarındaki tezahürlerini kasteder. Dolayısıyla da o ül- kede gösterilme tarihine bağlı olarak gündeme alınan tartışmalarla sınırlıdır. Yorumlar, değerlendirmeler, her ne kadar güncelle sınırlı da olsalar, en geniş anlamda sinema sanatına, teorisine ve estetiğine bol bol malzeme üretirler. Sinema eleştirisi, bir yandan da bir filmin örtük/açık toplumsal sorunlarla kurduğu ilişkileri ele almakta, yorum- lamakta, buradan bir filmin altındaki tarihsel, ideolojik, estetik vb. yorumuna, değerlendirilmesine giden yolu ister istemez döşemektedir. 20. yüzyılın başlarında eleştiri, filmleri dedektif gibi izler, tanıtır ve değerlendirirdi. Dramaturjik yapı kompleksleştikçe, eleştiri de estetik sorunlara, film ile estetiğinin, dilinin, sınır ve imkânlarının karşılaştırılmasına yönelmeye başladı. Propagandanın, politik ideolojilerin hizmetinde bir “durgunluk” döneminin, yani 2. Dünya Savaşı’nın ardından günlük gazetelerde değerlendirici eleştiriler, tepeden gelmiş bir buyruğa uyarcasına geri çekilmişti; yazılardan sadece yüzde ikisi, film tanıtımının, içeriğinin ötesine geçen yazılardı. 50’lerin sonuna doğru, popüler sinemada, New Hollywood gibi gözle görülür yenileme adımları atılınca, film eleştirisi tanıtımı aşan kanallara doğru tekrar evrilmeye başladı. Yeni Dalga’nın doğrultusunda, 1951’de “Cahiers du Cinema” bir yıl sonra yayınlanan “Positif” ile yayın rekabetine girmişti. Ayrıca aynı dönemde, çalışmamızın omurgasını oluşturan sinema kitaplarının Frankfurt Okulu’nun mirası üzerinden değerlendirilebileceğini hatır- latarak Almanya’da, “Filmkritik”in okuruyla buluştuğunu hatırlatalım (1957). Bu iddialı derginin etrafında “toplumsal eleştiriyi” ön plana çıkaran “yeni bir film/sinema eleştirisinin” temelleri atılmaya başlandı. Dergi, Frankfurt Okulu’nun “sosyo psikolojik” tezlerine ve “eleştirel teori” anlayışına dayanmakta, özellikle Kracauer ve Adorno’nun estetik teorisi görüşlerine sinema değerlendirmelerinde uygulama kanalları açmaya çalışmaktaydı. Yazarları, kendilerini “toplumsal 10 POPÜLER SİNEMA’NIN MİTOLOJİSİ eleştiriciler” olarak görüyor, filmi kapitalist endüstrinin bir ürünü olarak yansıtıyor ve filmde politik önermeleri, sosyal davranışları inceliyorlardı. Bu eleştirinin değerlendirme ilkelerinin doğrultusunda hareket etmeye çalışmamız, sinema eleştirisinin 70’lere doğru içine girdiği kanallara bakılınca anakronizm temsili gibi görülebilir. Geçen yüzyılın son çeyreğinde, filmin bir “metin” olduğu tezleriyle edebiyatta uygulanan çözümleme yöntemleri yaygınlaşan sinema akademilerine zenginlik olarak yansıdı. Aslında film eleştirisinin dergilerdeki ya da başka mecralardaki evrimi ile akademik kurum- ların programlarına yansıması da önlenemez bir etkileşimdi elbette. Dolayısıyla burada 60’lardan itibaren “eleştirinin” aşamalarına de- ğinmek yerinde olacaktır. Öncelikle “Filmkritik” dergisinin çevresinde, 1960-1970 yıllarında “Politik Sol” ile “Estetik Sol” arasında yoğun tartışmalar yaşandı. Yeni Dalga’nın etkisi altında yeni film estetiğinin teorisini kurmaya yönelen, film değerlendirmelerini bu temelde geliştirmeye çalışan tartışmalar birbirini izledi. “Estetik Sol”, bakışın, gözün önündeki “perdeyi açmayı” amaçlıyor, seyirciyi (ve eleştiriyi) alışılmamış görüntülere, anlatımın yadırgatıcı ritimlerine, aralardaki poetik seslere dikkat etmeye çağırı- yordu. Bu gelişmenin yanı sıra “edebiyatın bir türü olarak film eleşti- risini tanımlayan” film eleştiricilerini ve yorumcularını da birer yazar konumunda gören, eleştirinin önemli isimlerini edebiyatın tanınmış yorumcularıyla bir tutan akım, özellikle Andre Bazin, Karsten Witte örneklerinde görülebileceği gibi, sinema tartışmasını edebiyat metni üzerinde konuşmaya yaklaştırdı. . . . Bilindiği gibi günümüzde sinema eleştirisi gitgide önemini kay- betmekte. 70’lere kadar kıyasıya tartışmaların birikim motoru olan sinema, 80’li yıllarda bizde de ilk adımları atılan sinema okul ve aka- demilerinde başlı başına bir mesleki öğretim kurumunun tabelasını oluşturmaya başladı; ama işte bu yıllar, sinemanın çok sayıda başka mecra ile rekabet etmek zorunda kaldığı bir döneme de işaret ediyordu. Sinemanın, ürünü olduğu kültürlerin beğeni ve değer kriterlerinin göreceliğine saygı duymaya yönelmesi, genel ortalama film üretimine yönelik eleştiriyi sığlaştırıp durdu. Öteki mecraların ürünüyle baş etmesi gereken sinema yayınları, geçen yüzyılın 20’li yıllarına uzanan “kısa yoldan tanıtım” tekniklerine tekrar indirgendi. Aslında sinema okullarının, akademilerin Avrupa’daki tarihçeleri ve programları, geçen yüzyılın başlarına kadar geri gidiyordu. 1921- 1934 yılları arasında Münih’te Alman Film Üretimi Birliği, resmi
Description:The list of books you might like
