VERGİ VE MUHASEBE BOYUTUYLA DÖNEM SONU MUHASEBE İŞLEMLERİ Ahmet TOK Cengiz ...

188 Pages·2017·3.26 MB·Turkish

VERGİ VE MUHASEBE BOYUTUYLA
DÖNEM SONU MUHASEBE
İŞLEMLERİ
Ahmet TOK Cengiz ELMALI
Yeminli Mali Müşavir Yeminli Mali Müşavir
Giresun SMMMO- 18.01.2017
Sunum Konuları
kasa
Hazır Değerler çek
banka
Senetli, senetsiz
alacaklar
Rİ Sayma, Tartma, Alacaklar
E
ML Ölçme Şüpheli, değersiz,
E vaz geçilen alacaklar
L
Ş ENVANTER
E İ
B İŞLEMLERİ
E Stoklar, ticari mallar
S
A Stoklar-duran var.-
H Değerleme
U Amortisman
M
Amaortismanlar
U İndirilecek Giderler-
N
KKEG
O
S
M Krediler
E
N
Ö
D Satıcılar, Borç
Kaynaklar
senetleri
Ortaklara borçlar,
örtülü sermaye
Sermaye Zarar mahsubu
Muhasebe İşlem Sırası
Dönem Başı Bilançosu
Yevmiye Defteri Kaydı
Defteri Kebir Hesaplarını
Sınıflama
GENEL GEÇİCİ MİZAN
ENVANTER İŞLEMLERİ
Kesin Mizan Dönem Sonu Bilançosu Gelir Tablosu
Dönem Sonu İşlemleri Nelerdir
Saymak, Ölçmek ve Tartmak Suretiyle Envanter Çalışması Yapılması
•Fiili Envanter
•Kaydi Envanter
•Mizandaki hesaplarla karşılaştırılır ve farklara ilişkin düzeltme kayıtları yapılır
Değerleme yapmak Suretiyle Envanter Çalışması Yapılması
•Değerleme İşlemleri yapılır,
•Karşılık, amortisman ve reeskont işlemlerinin muhasebe kaydı yapılır,
•Mizandaki hesaplarla karşılaştırılır ve farklara ilişkin düzeltme kayıtları yapılır
Diğer Dönem sonu Muhasebe İşlemlerinin Yapılması
•Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin kontrolü ve tespiti yapılır
•Vergi karşılıkları ayrılır,
•Gelir ve gider hesaplarının dönem kar ve zarar hesabına aktarılması işlemi yapılır,
•Yansıtmalar Yapılır
Kesin Mizanın Düzenlenmesi
Finansal Tabloların Hazırlanması
•Gelir Tablosu
•Bilanço
ENVANTER İŞLEMLERİ
HESAP DÖNEMİ SONUNDA YAPILAN
ENVANTER İŞLEMLERİ
MUHASEBE DIŞI ENVANTER İŞLEMLERİ MUHASEBE İÇİ ENVANTER İŞLEMLERİ
işletmenin T.T.K. ve V.U.K.’ na göre yapmak
Kayıt İşlemleri
zorunda olduğu envanter çıkarma işlemleridir.
işletmedeki hesapların muhasebe dışı envanter
Sayım İşlemleri olarak adlandırılan sayım ve değerleme işlemleri
ile hesaplanan değerlerinin muhasebe
işletmede ekonomik varlığın özelliğine bağlı olarak defterlerindeki kayıtlarıyla karşılaştırılması ve
belirli bir tarihte sayılması, ölçülmesi, tartılması gibi
farklı kayıtların saptanan fiili durumlarla uyumlu
işlemleri kapsar. hale getirilmesi için yapılan düzeltme kayıtları
aşamasıdır.
Değerleme İşlemleri
işletmenin ekonomik ve mali yönden gerçeğe en yakın
durumunu belirleyebilmek amacıyla varlık ve
kaynaklarını envanter günündeki değerlerini
hesaplama ve saptama işlemleridir
VUK’nun 186. maddesi gereğince, envanter ;
 Bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak
ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit etmektir.
 Mevcutlar, alacaklar ve borçlar işletmeye dahil iktisadi kıymetleri ifade eder.
 Envanter, işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin hem miktar hem de tutar
olarak tespitine yönelik bir işlemdir.
 Miktar tespiti fiili ve kaydi sayım ile, tutar tespiti ise, bulunan miktarlara
VUK’da yer alan değerleme ölçüleri kullanılmak suretiyle yapılır.
ENVANTER İŞLEMİ YAPACAK OLANLAR:
 *Bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri,
 *Her türlü ticaret şirketleri,
 *İşletme hesabı esasına göre defter tutanlardan emtia üzerine iş yapan gelir
ve kurumlar vergisi mükellefleridir.
Envanter çıkarma zamanları (VUK, Md.174)
Yeni işe başlayanlar ve
•işe başlama tarihleri itibariyle,
hesap dönemi takvim
• işe başladıktan sonra her hesap dönemi son gününde,
yılı olanlar
Özel hesap dönemi
•özel hesap döneminin son gününde
tayin edilenler
İşin bırakılması
•işin bırakıldığı gün,
durumunda
Büyük mağazalar ve
•3 yılda bir
eczaneler
•Maliye Bakanlığı’ndan izin almak şartıyla 3 yıl ya da 2
Büyük sınai işletmeler yılda bir envanter çıkarabileceklerdir.
8
Envanter Defteri ve Listeleri:
 İşletmeler bilanço günü itibariyle muhasebe dışı envanterde saptanan tüm varlık ve
borçları, dökümlü olarak envanter defterine kaydederler.
 Ayrıca dönemsonu bilançosu da deftere geçirilir.
 Geniş iş hacmi olan ve çok çeşitli mal bulunduran büyük işletmeler, envanterlerini
listelere yazabilir ve bunların özetini envanter defterine kaydedebilirler.
 Ancak bu listelerin; sayfa numarası ile sıralanması, tarihin belirtilmesi, işletme
yetkililerince imzalanması ve envanter defteri gibi saklanması gerekmektedir (VUK md.
185, 188). (Bu şekilde envanter listeleri tanzim edenler envanter defterine listeler
muhteviyatını icmalen kaydederler.)
 Amortismana tabi kıymetlerin ayrı olarak envantere alınması gerekmektedir.
 Ayrı envantere alınmak, envanter defteri veya listesinin ayrı bir yerinde gösterilmesi
şeklinde olabileceği gibi, ayrı amortisman defteri tutulması şeklinde de olabilir.
 Envanter kayıtlarında bu iktisadi kıymetler için yıllar itibariyle ayrılan amortismanlar ayrı
olarak gösterilmelidir (VUK md. 189).
9
Danıştay Kararı
“Gerek bilanço esasına göre defter tutanların, gerekse de
emtia üzerine iş yapan işletme hesabı esasına göre defter
tutanların çıkarması zorunlu olan emtia envanterinin, emtia
cins ve miktarına ilişkin ayrıntılı bilgiyi içermesi
gerektiğinden, emtia envanterine dahil edilen kıymetlerden
bir veya bir kaçında cins veya miktar bakımından noksanlık
saptanması, ilgililerin dönem kazançlarının gerçeğe uygun
belirlenmediğine ilişkin delil bulunduğunu gösterir.
Envanterlerden saptanan bu noksanlığın, yükümlüler
tarafından hukuken geçerli nedenlerle açıklanabilmesi
gerekir. Bu yolda yeterli açıklama yapılamaması halinde,
noksanlık matraha alınmak suretiyle ilgilinin re’sen
vergilendirilmesini gerektirir.” ( Danıştay Vergi Dava
Daireleri Genel Kurulu )