Varolmanın Acısı - Arthur Schopenhauer

196 Pages·2012·0.68 MB·Turkish

by  Arthur Schopenhauer

Varolmanın Acısı-Schopenhauer Felsefesi
Veysel Atayman
Schopenhauer'e göre dünya, bedenimizde yer almakla
birlikte kökeni transzendental (aşkın) bir alanda yatan
"iradenin" eseridir. Gerçeklik, bu iradenin
fenomenlerinden biri olan beynimizin "tasarımlarından"
ibarettir. Biricik amacı türü koruyup sürdürmek olan
"irade", bireyi aldatarak onu kendi hedefinin hizmetine
koşar. Öyleyse yapılması gereken, "iradeye" 'hayır'
demek, hayatı "olumsuzlamaktır". Azizce, keşişçe,
nihilist bir hayat sürmek, iradenin esaretinden kurtulmak
olacaktır. Sadece "merhametin" içinde ortaya çıkan
"yaşama iradesinin" reddi, bizi acıların, ıstırapların
dünyasından çıkartıp "kurtuluşa" ulaştıracak biricik
yoldur.

"Acı çekenler ile acı çektirenler aynıdır."
A.Schopenhauer

İçindekiler
Varolmanın Acısı-Schopenhauer Felsefesi 1
SUNUŞ 2
GİRİŞ 2
HAYATI 3
Eğitim Yılları 4
Weimar'a Gidiş 4
"Tez" 5
Dresden Yılları 5
Üniversite ya da Hayal Kırıklığı 6
İç Dünyaya Kapanış 6
FELSEFİ SİSTEMİNİN TEMEL TAŞLARI 7
Materyalizm ile İdealizm Arasında 8
'Arche' 8
Özün Görünürleşmesi1 9
Kantçı Transzendental 10
Evrenin (Dünyanın) Birliğini Kuran İlke 11
Aynı ve Tek Hakikatin Dört Yanı 12
Zaman Mekân İçindeki Fenomenler 12
Madde ve Kuvvet 13
Dış Dünyadan Bağımsız Tasarım 14
Asya Mistiğine Yaklaşırken 15
BAŞYAPITI 15
Transzendental İdealite ve Ampirik Gerçeklik 16
ŞEYLERİN ÖTEKİ DÜZENİNE GEÇMEDEN ÖNCE 19
İrade Olarak Dünya 20
FİZİKSEL VE AHLAKİ DÜNYA 21
ÖTEKİ GERÇEKLİK1 24
KÖTÜ METAFİZİK 26
Şeylerin Öteki Düzeni 27
Dinin Kökeni Korkudur 29
Merhamet 30
Negatif Adalet 31
Hayatı Olumsuzlama 32
Din Felsefesi 33
Rantiye Bir Düşünürün Günümüze Uzanan Etkisi 35
Bilinçdışının (İd'in) Olduğu Yerde Ben'im Olmam Gerekir
37
Cinsel Sevgi1 38
YAŞAM ÖYKÜSÜ İÇİN KAYNAKÇA 39

SUNUŞ
"Aşkın Metafiziği"nin yeni bir çevirisini yaptıktan
sonra, sınırlı bir derlemeyle okura Schopenhauer
felsefesinin, sırf o kısa ama yoğun metnin anlaşılmasına
katkıda bulunabilecek bir özetini aynı metinle birlikte
sunmayı düşündük. Ancak derlemenin içine girdikçe,
ayrı bir metin oluşturmanın daha uygun olacağım
gördük. Bu metin, başta Klaus-Jürgen Grün'iin
"Schopenhauer Monografisi" olmak üzere çeşitli
kaynakların birlikte değerlendirilmesiyle oluştu.
Derlemeyi hazırlarken bu metnin "Aşkın Metafiziği"
kadar popüler bir okumaya elverişli hale
getirilemeyeceğinin bilincindeydik.
Özellikle metnin "bilgi teorisi"ne dayanan ilk
bölümleri, Kant felsefesinin 'üzerine kurulu' olduğu
ölçüde, okura bu felsefenin bilgi teorisinin
Schopenhauer sistemi ile bağlantılı görüşlerini çok kısa
da olsa sunma zorunluğunu da birlikte getirdi. Kant’ın,
dünyayı, hakkında bilgi edinebileceğimiz yan ile
düşünebileceğimiz ama hakkında bilgisini
edinemeyeceğimiz yan olmak üzere ikiye bölen sistemi,
bilgilerimizin tamamen deneyimden geldiğini söyleyen
ampirik felsefeler ile bilgilerimizin kaynağının a priori,
doğuştan getirdiğimiz kategoriler olduğunu ileri süren
idealizmi birleştirme gibi, zorlayıcı bir işe girişmiştir.
Schopenhauer hem bu felsefenin üzerinde yol almakta,
hem de kendi metafiziğini bir başka temelde kurmaya
çalışmaktadır.
Sonuçta metnin ilk bölümleri, her iki sistemin terim,
kavram ve yapısal özelliklerini oldukça kısa bir
çerçevede tanıtmak gibi çetrefil bir sorunla karşı
karşıya gelmiştir. Felsefe ile uzmanlık düzleminde
ilgilenen okur, metnin bu bölümlerini ve geri kalanını
Schopenhauer felsefesine 'giriş' metni olarak
değerlendirebilir. Felsefeye özel merak duyan okur
için de bu bölümde bir şeyler bulunacaktır.
Metnin ikinci bölümü ise, Schopenhauer'in pratik,
hayata kılavuzluk etmesini istediği bir 'ahlak sistemi'
sunma kaygılarıyla ilintili olduğu için, ilginç bir din
otoritesi eleştirisiyle birlikte bir tür münzevi, keşişçe
hayatın önerisini yapmaktadır. Metnin bu
bölümlerinin, genel ilgi açısından oldukça merak
uyandırıcı olduğunu söyleyebiliriz.
Girişte sunduğumuz uzun hayat öyküsü, düşünürü
çağının sosyo-ekonomik, politik olaylarının
göbeğinde, kendi dünyasına kapanmış biri olarak
tanımlıyor. Bu geri çekilmişlik hali; yazdıklarının tek
kelimesini bile anlamayan annesi ile arasındaki
sorunlu ilişkiler, ömür boyu sadece bir kez çalışmak
zorunda kalışı, baba mirası ile tipik bir entelektüel
hayatı sürebilmesi, sosyal hayata gösterdiği tepkiler
vb. birleştikleri ölçüde, yaşanılan hayat ile, dönem ile,
ona gösterilen tepki ile düşünceler(i) arasındaki bağı
da belirginleştirmektedir.
Yayınevimizin hazırlığını yaptığı felsefe dizisi
geliştikçe, her bir metin öngördüğümüz 'dizi' içindeki
bir sonrakinin hem hazırlanmasında hem de daha