Valkuilenindeorthopedischediagnostiek Orthopedische casu¨ıstiek Valkuilen in de orthopedische diagnostiek Redactie: Koos van Nugteren Dos Winkel Met bijdragen van: Nens van Alfen Edith Cup Sander Geurts Renske Janssen Bram de Lange Philip VanLeene Daphne Maas Marc Martens Allan Pieterse Pat Wyffels BohnStafleuvanLoghum Houten2009 (cid:2)2009BohnStafleuvanLoghum,onderdeelvanSpringerUitgeverij Allerechtenvoorbehouden.Nietsuitdezeuitgavemagwordenverveelvoudigd, opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,in enigevormofopenigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopiee¨n ofopnamen,hetzijopenigeanderemanier,zondervoorafgaandeschriftelijke toestemmingvandeuitgever. Voorzoverhetmakenvankopiee¨nuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvan artikel16bAuteurswet1912johetBesluitvan20juni1974,Stb.351,zoals gewijzigdbijhetBesluitvan23augustus1985,Stb.471enartikel17Auteurswet 1912,dientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoen aandeStichtingReprorecht(Postbus3051,2130KBHoofddorp).Voorhetover- nemenvan(een)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbloemlezingen,readersen anderecompilatiewerken(artikel16Auteurswet1912)dientmenzichtotde uitgevertewenden. Samensteller(s)enuitgeverzijnzichvolledigbewustvanhuntaakeen betrouwbareuitgaveteverzorgen.Nietteminkunnenzijgeenaansprakelijk- heidaanvaardenvoordrukfoutenenandereonjuisthedendieeventueelindeze uitgavevoorkomen. ISBN9789031374755 NUR894 Ontwerpomslag:A-graphics,AnitaAmptmeijer,Apeldoorn Ontwerpbinnenwerk:TEFF(www.teff.nl) Automatischeopmaak:PrePressMediaGroep,Zeist BohnStafleuvanLoghum HetSpoor2 Postbus246 3990GAHouten www.bsl.nl Inhoud Lijstvanauteurs 1 Inleiding 3 KoosvanNugteren 1 Zwellingenpijnvandehandnaeenruptuurvan destrekpeesvandepink 5 KoosvanNugteren Inspectie 5 Algemenepalpatie 6 Functieonderzoek 6 Specifiekepalpatie 6 Therapie 8 Literatuur 9 1a Addendum:ChronischRegionaalPijnSyndroom type1 11 KoosvanNugteren Inleiding 11 Etiologie 11 Diagnostiek 12 Therapie 13 Preventie 14 Literatuur 15 2 Een59-jarigemanmethevigeintermitterende pijninzijnbekken 17 DosWinkel Algemenepalpatie 18 VI Valkuilenindeorthopedischediagnostiek Functieonderzoek 18 Specifiekepalpatie 18 Therapie 20 Literatuur 21 2a Addendum:lymeborrelioseofziektevanLyme 23 PatWyffelsenKoosvanNugteren Symptomatologie 24 Diagnose 29 Therapie 30 Literatuur 32 3 Toenemendeheuppijn,beginnenderugpijnen onvermogenrechtoptestaanbijeen17-jarige sportievejongen 33 KoosvanNugterenenBramdeLange Inspectie 34 Algemenepalpatie 35 Functieonderzoek 35 Specifiekepalpatie 36 Therapie 39 4 Liespijnenonvermogenhetbeentebelasten,vijf dagennaeenvalopderechterheupbijeen85- jarigevrouw 45 KoosvanNugteren Inspectie 45 Functieonderzoek 46 Palpatie 47 Therapie 48 5 Pijneneensterkmankendlooppatroonbijeen 85-jarigemanmetdiversevormenvanpatho- logie,ontstaannadathijmeerderekeren gevallenwas 51 KoosvanNugteren Inspectie 52 Algemenepalpatie 52 Functieonderzoek 52 Therapie 53 Literatuur 54 Inhoud VII 6 Eenrechtszijdigeklapvoetbijeen74-jarigeman dieeenjaargeledenwasbehandeldmetfysio- therapiewegensrugpijnmetuitstralinginhet rechterbeen 55 KoosvanNugteren Inspectie 55 Functieonderzoek 55 Specifiekepalpatie 56 Therapie 57 7 Hevigebelastingafhankelijkepijnaande plantairezijdevandehieltijdenshardlopenbij een14-jarigejongen 59 DosWinkel Inspectie 59 Palpatie 59 Functieonderzoek 60 Therapie 61 7a Addendum:botcysten 63 KoosvanNugteren Terminologie 63 Literatuur 70 8 Hevigenek-schouderpijngevolgddoorparesen bijeen49-jarigeman,daagsnaeenbokstraining 71 KoosvanNugteren Algemenepalpatie 71 Functieonderzoek 71 Therapie 73 Literatuur 75 8a Addendum:revalidatiebijneuralgische amyotrofie(NA) 77 AllanPieterse,DaphneMaas,RenskeJanssen,EdithCup, NensvanAlfenenSanderGeurts* Inleiding 77 HerkenningvanNAindepostacutefase 77 GevolgenvanNAvooractiviteitenenparticipatie 79 Behandeladviesvoorhuisarts,revalidatiearts,ergothe- rapeutenfysiotherapeut 79 VIII Valkuilenindeorthopedischediagnostiek Literatuur 82 9 Een28-jarigeniet-sportermetsindsjaren bestaandewisselendeblokkeringsklachtenvan derechterknie 83 MarcMartens Inspectie 83 Algemenepalpatie 84 Functieonderzoek 84 Therapie 84 Literatuur 86 10 Pijninbeideonderbenen,spontaanontstaanin e´e´ndag,bijeen62-jarigevrouw 87 KoosvanNugteren Inspectie 87 Algemenepalpatie 88 Functieonderzoek 88 Specifiekepalpatie 88 Therapie 88 Literatuur 89 11 Een29-jarigemanmeteenvoortdurendeneiging totverzwikkingvanderechtervoetnaeen enkeldistorsie 91 KoosvanNugteren Inspectie 92 Functieonderzoek 92 Palpatie 92 Therapie 95 Literatuur 98 12 Sindsdriejaarbestaande,vooralnachtelijkepijn indelinkerpols,diezichuitbreidtnaardegehele linkerarmenlinkerthoraxhelft 99 PhilipVanLeeneenDosWinkel Inspectie 100 Palpatie 100 Functieonderzoek 100 Therapie 100 Literatuur 102 Inhoud IX BijlageI 103 CriteriaterdiagnosticeringvaneenChronisch RegionaalPijnSyndroomtype1 103 Literatuur 104 BijlageII 105 Het‘signofthebuttock’ 105 BijlageIII 107 DeMRC-schaal,eenmaatvoorspierkracht 107 Literatuur 108 VerwijzingennaareerderverschenenOrthope- discheCasu¨ıstiek 109 Register 111 Lijstvanauteurs 1 Lijst van auteurs DosWinkel.Orthopedischfysiotherapeut.OprichtervandeInternational AcademyofOrthopaedicMedicine,waarvanhijvan1978totmaart2005 presidentwas. KoosvanNugteren.FysiotherapeutineenparticulierepraktijkteNijme- gen.Specialisatie:orthopedischeaandoeningen. Dr.NensvanAlfen.Neuroloog/klinischneurofysioloog.Verbondenaan hetUMCSt.RadboudteNijmegen. Drs.EdithCup.ErgotherapeutinhetUniversitairMedischCentrumSt RadboudteNijmegen. Prof.dr.SanderGeurts.RevalidatieartsinhetUniversitairMedischCen- trumSt.RadboudteNijmegen. RenskeJanssen.ErgotherapeutinhetUniversitairMedischCentrumSt RadboudteNijmegen. BramdeLange.FysiotherapeutineenparticulierepraktijkteNijmegen. Dr.PhilipVanLeene.HuisartsteZoersel,Belgie¨. DaphneMaas.FysiotherapeutinhetUniversitairMedischCentrumSt RadboudteNijmegen. Prof.dr.MarcMartens.Orthopedischchirurg,verbondenaanhetUniver- sitairZiekenhuisteAntwerpenendeEeuwfeestkliniekteAntwerpen. AllanPieterse.FysiotherapeutinhetUniversitairMedischCentrumSt RadboudteNijmegen. Dr.PatWyffels.HuisartsteHalle-Zoersel,Belgie¨.Alswetenschappelijk medewerkerverbondenaanhethuisartseninstituutvandeUniversitaire InstellingAntwerpen(UIA)endocentaandecursusOrthopedische GeneeskundevanDomusMedicateAntwerpen. Inleiding KoosvanNugteren Iedere(para)medicusmaakthetweleensmee:bevindingenbijhetonder- zoekvaneenpatie¨ntsuggererensterkdatersprakeisvaneenbepaalde aandoening,maarnaverloopvantijdblijkterietsheelandersaandehand tezijn.Insommigegevallenheeftditgroteconsequentiesvoordepatie¨nt. Hetstellenvandeverkeerdediagnosekanverschillendeoorzakenheb- ben.Enkelevoorbeelden: – Debehandelend(para)medicuskentdeaandoeningniet,ofwelomdatde aandoeningzeldzaamis,ofwelomdaternogmaarsindskortgoede informatieoverbestaat. – Erzijngeenobjectievetestsvoorhandendiedeaandoeninggemakkelijk kunnenaantonen.Menmoetdusafgaanopdeklinischebevindingen. – Beeldvormendetechniekensuggereren–integenstellingtothetkli- nischbeeld–daternietsaandehandis.Dikwijlsblijkthetklinisch beeldechterbetrouwbaarderdandebeeldvorming. – Bijsommigerelatiefzeldzameaandoeningenkomendesymptomenvrij- welovereenmetdievanandereveelvoorkomendeaandoeningen. Eriseenaantalaandoeningenwaarbijde(para)medicusgemakkelijkop hetverkeerdebeenwordtgezet.Ditboekgaatoverdergelijkevalkuilenin deorthopedischediagnostiek. ZoalsgebruikelijkindeboekenreeksvanOrthopedischeCasu¨ıstiekwordt iederonderwerpbesprokenaandehandvanpatie¨ntencasuı¨stiekuitde dagelijksepraktijk.