TİKA KÜLTÜR YAYINLARI Eser Adı Uluslararası Melâmilik ve Seyyid Muhammed Nûru'l-Arabî Sempozyumu Bildirileri Editör Rıdvan YILDIRIM Grafik Tasarım Burak ANILIR ISBN : 978-975-19-6501-1 1. Basım Ocak 2016 Basım Yeri Özyurt Matbaacılık İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Zübeyde Hanım Mah. Büyük Sanayi 1. Cadde Süzgün Sk. No: 7 İskitler / Altındağ / ANKARA Tel. : +90 312 384 15 36 Fax : +90 312 384 15 37 Eserden doğabilecek her türlü ilmi ve hukuki sorumluluk yazar/yazarlarına aittir. T.C. Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı GMK Bulvarı No:164 / Tandoğan Çankaya/ANKARA Tel: +90 312 939 70 00 Fax: +90 312 939 75 15-16 9 - 10 Mayıs 2015 / ANTALYA Editör Rıdvan YILDIRIM ANTALYA 2015 TAKRÎZ Yeryüzünde güzelliği, iyi- liği ve diğergamlığı çoğalt- mak, nerede bir boynu bü- kük, nerede bir çaresiz, gadre uğramış, madun varsa ona el uzatmak bu topraklarda doğmuş her kişinin şiarıdır. TİKA, milletimizin ali ce- naplığının; varını paylaşan, onaran, inşa, ihya ve mamur eden gönül genişliğinin ve inceliğinin müesses ifadesidir. 21. yüzyılın ilk 15 yılını geride bıraktığımız bu zaman diliminde kaosun, düzensizliğin, adaletsizliğin küreselleştiği bir dünyada, bir yandan dinamik, aksiyoner, sorumluluk alan, çağının güncel sorunlarına çözümler üreten TİKA, öte yandan Anadolu’nun bin yıllık mayasından beslenmek, geleneğinden aldığı irfani soluğu dünyanın dört bir yanında temsil etmek gayreti içindedir. TİKA, insanı sadece ekonomik bir varlık olarak gören ve onun maddi ihtiyaçlarını karşılamayı yegâne amaç olarak belirleyen, bunu dahi adilane ve layıkı vechile yapamayan hegemonik söylemler karşısında insanı tarihiy- le, çevresiyle, toplumla hâsılı büyük varlık âlemiyle birlikte bir bütün olarak kavrayan ve onun hakiki ihtiyaçlarını samimi bir şekilde karşılamayı, mede- niyetimizin incelmiş, aşkla ve irfanla yoğrulmuş vakıf ve yardımlaşma kültü- ründen ilham alarak insana hizmet etmeyi yegâne gaye bilmektedir. TİKA tarihsel ve kültürel bağlarımızın bulunduğu geniş coğrafyada ortak maddi mirasımızı, camilerimizi, köprülerimizi, türbelerimizi onarırken yine bütüncül bir paradigmanın içinden gayr-ı maddi kültür varlıklarımızın; mu- sikinin mimariyle içiçe geçtiği, sesin sözle ve şekille buluştuğu o büyük zevk ve estetik dünyamıza ruhunu veren irfani köklerimizin de izini sürüyor. 21. Yüzyılda Yunus Emre, Mevlana, Hacı Bayram-ı Veli ve onların izinden giden bütün Hak âriflerinin mirasını ihya etmek ve bütün insanlıkla buluşturmak; kalkınmanın, refahın, hâsılı insanca yaşamanın da mutlak bir gereğidir. 19. yüzyılda Balkan coğrafyasında yaşamış Seyyid Muhammed Nûru’l-A- rabî, Kahire’den başladığı yolculuğunu Antalya’dan geçerek Rumeli’nde son- landırmış, bu gün Makedonya sınırları dâhilinde bulunan Usturumca’da medfun bir mutasavvıftır. Onun barış ve esenlik içeren sözleri layıkıyla an- laşılmış olsaydı belki de Balkanlar 20. Asrın en kanlı savaşlarına ve traje- dilerine sahne olmayacaktı. TİKA, “hepsinden iyice bir gönle girmektir” ve V “gönüller yapmaya geldim” diyen, “yetmiş iki millete bir gözle, bir karıncaya dahi ulu nazarla” bakan mana erlerinden ve onların soylu düşüncelerinden ilham aldığı gibi bu düşünceleri yaptığı somut işlerle birlikte gittiği her yere ulaştırmayı da önemsiyor. Gösterişten uzak, samimi eylemi ve sürekli insanın kendine, iç dünyasına dönük bir muhasebe halini önemseyen Melami bilgelik geleneğinin bu gün de bize söyleyeceği çok şey vardır. Rakamlar, nicelikler, söylemler, kelimeler, büyük konferanslar, raporlar ve istatistikler üzerine kurulu mevcut eşitsizlik- leri yeniden üreten, yeni kolonyal bir kalkınma yardımı dili yerine samimi- yeti, bütün kimliklerden arınmış en saf haliyle insanı ve onun ihtiyaçlarını merkezine alan bir dilin inşasına dair irfani geleneğimiz bizlere bir hazine sunmaktadır. Bu bağlamda geçtiğimiz aylarda TİKA’nın organizasyonuyla ve Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen Uluslararası Melami- lik ve Seyit Muhammed Nûru’l-Arabî Sempozyumu’nun bildirilerini bir ara- ya getiren bu çalışmanın memleketimizin kültür hayatına katkı sağlamasını temenni ediyor emeği geçen bütün değerli hocalarımıza, TİKA çalışanlarına ve Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne teşekkür ediyorum. Dr. Serdar Çam TİKA Başkanı Ankara 2015 VI İÇİNDEKİLER Takrîz / Serdar ÇAM ............................................................................................V Melâmet ve Melâmetîliğe Takrîz / Mustafa TATCI ..........................................1 Melâmîlik Sempozyumu Açılış Konuşması / Ali ERBAŞ ..............................13 1. BÖLÜM - TEBLİĞLER ..................................................................................19 Mehmet Necmettin BARDAKÇI Tasavvufun Teşekkül Devrinde Melâmetîlik ..............................................21 Abdülmecit İSLAMOĞLU Melâmiyye’nin Temel İlkeleri İçin Referans Gösterilen Ayet ve Hadîsler ....43 Haşim ŞAHİN İkinci Devre (Bayrâmî) Melâmîliğine Genel Bir Bakış .............................55 Ali BOLAT Muhammed Nûru’l-Arabî’de Sülûk ve Mertebeleri ...................................79 Burak ANILIR Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî Hazretlerinin Yaşadığı Dönem ve Eserlerinin Özellikleri ..............................................................................95 Metin İZETİ 19. ve 20. Asırlarda Makedonya’da Dini ve Sosyal Hayatın Oluşmasında Üçüncü Devre Melâmîliğin Rolü ve Önemi .....................107 Mahmut DIAFCHE Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî’nin Ortaya Çıkışı ve Öğretisinin Kosova-Makedonya Topraklarındaki Etkisi .............................................119 Raif VIRMİÇA Kosova’da Üçüncü Devre Melâmîliğin yayılmasında Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî’nin Faaliyetleri ve Halifeleri .............135 Amina Silijak JESENKOVİÇ Bosna, Melâmîlik ve Devreleri: Kutuplar Kitaplarda mı Kaldı? ............155 Mehmed Akif KÖSEOĞLU Melâmî Şeyhlerinin İstanbul’da Postnişin Olduğu Tekkeler ve Günümüzdeki Durumları ...........................................................................165 VII İsmail GÜLEÇ Abdurrahim Fedâî’nin Hâfız Divânı’nın İlk Beytine Yaptığı Şerhin Kendilerinden Öncekilerden Farkı ............................................................189 Fehmi ÖZDEN Kosova ve Makedonya’da Yaşayan Melâmî Tekkeleri ..............................203 Mahmut DİPŞAR Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî Hazretlerinin Öğretisinde Tevhîd ve Rubûbiyyet Anlayışı ...................................................................215 Mustafa TEKÇE Şerhlerinin Işığında Hazret-i Pîr’in Yüce Ufkuna İnsanın Yolculuğu ...221 Leyla İPEKÇİ Nûru’l-Arabî Hazretleri’nin Niyâzî Mısrî Dîvânı Şerhine Bir Şerh: Bir Nokta Olan İnsan Hakikati Hakkında ................................................235 Mustafa AYDOĞAN Noktanın Sırrı ..............................................................................................243 Hayrettin KARA Modern Psikoloji ve Muhammed Nûru’l-Arabî’nin Noktanın Sırrı Kitabı ...................................................................................247 Ahmet ZILDZİC Şeyh Abdullah el-Bosnavî’den Bir Mektup ...............................................253 Metin ŞENTÜRK Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî Hazretleri ..........................................259 Sonuç Bildirgesi ...........................................................................................265 Melâmetnâme-i Derviş Ferdi / Burak ANILIR .............................................266 2. BÖLÜM - BELGELER .........................................................................267 3. BÖLÜM - RESİMLER .........................................................................281 VIII
Description: