Table Of Content

Annelore i Hubam Bruns / Gerhard Schmidt Twój ogród Podręcznik naturalnego orodnictwa 2 O TREŚCI KSIĄŻKI: Książka ta poprzez tekst i ilustracje w poglądowy sposób ukazuje nieszkodliwe dla środowiska metody pielęgnacji warzywnika, ogrodu i sadu, wydatnie przyczyniając się do ochrony przyrody . Rozdziały o glebie i nawożeniu oraz o próchnicy, kompoście i podwyż- szonej grządce opisują najważniejsze różnice między uprawą biologicz- ną a konwencjonalną. Mowa jest o technice upraw, ziołach, roślinach wskaźnikowych, płodozmianach, uprawie współrzędnej, uprawie biologicznej i zdrowym odżywianiu. Obszernie omawia się uprawę owoców i warzyw; nie brak tu też wyczerpującej informacji o szkodnikach i organizmach pożytecznych . AUTORZY: Annelore Bruns, ur. w 1928 r., zajmująca się kształceniem dorosłych i ekologicznym ogrodnictwem, wymyśliła koncepcję tej książki i napisała większość tekstów. Hubert Bruns, ur. w 1925 r., z zamiłowania ogrodnik, majsterkowicz i rysownik, zajął się szatą graficzną książki i sporządził rysunki oraz teksty rękopiśmienne (w oryginalnej, niemieckojęzycznej wersji książki). Gerhar ł Schmidt, ur. w 1926 r., znany z radia i telewizji jako „biologiczny" ogrodnik, wpadł na pomysł tej ksią~ki, dostarczył wielu inspiracji oraz części tekstów. On też jest redaktorem tej książki . Profesor Hartmut Vogtmann był uprzejmy przejrzeć całą książkę i napisać do niej przedmowę. Naszym dzieciom kochającym życie . Pozycja dofinansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i Stow~rzYszenia Producentów Żywności ekOand ® Metodami Ekologicznymi Annelore i Hubam Bruns / Gerhard Schmidt odzie z nla W zg turą Twój ogród Podręcznik naturalnego ogrodnictwa Redakcja merytoryczna Dorota Metera Opracowanie techniczne i typograficzne COMPTEXT © 1985 K6sel - Verlag GmbH & Co., Monachium © 1994 for Polish edition by Reporter, Warszawa ISBN 83-85189-63-7 Pozycja wydana przy współpracy Fundacji Heinricha B611a w Kolonii Nakładem Ekolandu i Comptextu Skład i Łamanie: COMPTEXT, Warszawa Druk i oprawa: Prasowe Zakłady Graficzne Sp. z o.o., Koszalin I SPIS TRESCI Przedmowa 9 Wprowadzenie 11 Odżywianie 15 Z rozdziału tego Czytelnik dowie się co nieco o zdrowym, odżywianiu różnych 15, o wartości owoców i warzyw 22, o jakości produktów z uprawy biologicznej 28 i o zawartości azota- nów w warzywach 33. Ogrody w zgodzie z naturą 39 Mowa tu o zasadach ogrodnictwa biologicznego 39, o powierzchni potrzebnej do pełnego zaopatrzenia w warzywa i owoce, 40, o naturalnej łące 42, stawie 44, żywopłotach 45, kamieniach 46, i kwiatach 47. Technika w ogrodzie 49 Dajemy tu wskazówki do przyspie- szania zbiorów 49, uprawy roślin 52, prawidłowej uprawy gleby 52, kupna najważniejszych narzędzi ogrodniczych 53, podlewania 54, przetwarzania 56, przechowywania 57, oraz karmienia ptaków zimą 58. 5 O glebie i jej okrywaniu 59 Przyjrzymy się warstwom gleby 60, jej życiu 61, powietrzu gruntowe- mu 65, i okrywaniu gleby 66, ściółce 67 i nawozom zielonym 69. Nawożenie 77 W rozdziale tym zajmiemy się nawożeniem organicznym 81, podstawowymi składnikami pokarmowymi 83, mikroelementami 84, odczynem gleby 86, wapnem z glonów 88, bentonitem 90 i mączkami mineralnymi 91 . Próchnica, kompost, podwyższona grządka 93 5 Tu można znaleźć najważniejsze informacje o próchnicy 93, kompoście 96 i podwyższonej grządce 106. Chwasty-rośliny wskaźnikowe 111 Mowa tu będzie o uprzykrzo- nych chwastach 111 i pożytecz- nych roślinach wskaźnikowych 114. Płodozmian i uprawy współrzędne 119 Przedstawiamy tu różne rodzaje . płodozmianu 120, plon główny, mię- po#. dzyplon, przedplon i poplon 125, 4 działanie fitoncydów 129 i uprawy współrzędne 131 . 6 Warzywa 133 Czytelnik dowie się tutaj • warunkach uprawy 134, o terminach siewu 136, sadzenia i zbioru różnych warzyw 140-180. Zioła lecznicze i przyprawowe nasza domowa apteka 181 Polecamy najbardziej znane zioła przyprawowe, ich uprawę i działanie 181, a ponadto podajemy kilka przepisów na herbaty ziołowe 196. Owoce jagodowe 197 Wszystko • truskawkach 198, malinach 202, agreście 207, porzeczkach 213 i jeżynach 219. Drzewa i krzewy owocowe 221 W rozdziale tym zawarte są informacje • przygotowaniu gleby 222, sadzeniu 223, cięciu 224, sposobach pielęgnacji i nawożenia drzew i krzewów owocowych 241, oraz o najważniejszych szkodnikach 248 i chorobach . 7 Szkodniki organizmy pożyteczne 255 W rozdziale tym wspomniano o chorobach fizjologicznych 256, o grzybach 257 i wirusach 263, o szkodnikach roślin (roztocze, owady i in .) 264 oraz o środkach zapobiegaw- czych i leczniczych 280; a także o pożytecznych zwierzętach i ich wprowadzaniu do ogrodu 284, o gnojówkach, roztworach i innych wyciągach pielęgnacyjnych 291. Metoda biodynamiczna 300 Historia 300 i praktyczne zastosowanie 301 metody biodynamicznej oraz preparatów biodynamicznych 305. Literatura 311 Indeks 313 8 PRZEDMOWA Troska o przyrodę ogarnia coraz szersze kręgi naszego społeczeństwa; jak wykazała w 1982 roku ankieta przeprowadzona przez Komisję EWG, dla 77% obywateli RFN stała się problemem numer jeden . Przyczyniają się do tego kolejne wiadomości o ogro- mnych szkodach powodowanych przez ingerencje człowieka w różne ekosystemy. W raporcie dla prezydenta Stanów Zjednoczonych „Global 2000" przedstawiono stan środowiska w skali światowej. Z raportu wynika, że dla powstrzymania tych groź- nych tendencji czy wręcz dla pozytywnego przełomu potrzebne będą rozległe zmiany w wielu dziedzinach życia. Każdy człowiek powinien wnieść do tego swój wkład. Dla wielu najlepsza okazja po temu nadarza się w ich własnym ogrodzie, poprzez osobistą pieczę nad kawałkiem ziemi. Uwzględniając chroniące środowis- ko metody uprawy warzyw i krzewów owocowych a nawet ozdobnych, możemy istotnie przyczynić się do zachowania naszego naturalnego środowiska . Nie musimy przy użyciu pełnego arsenału środków che- micznych porządkować naszego ogrodu na „wysoki połysk'; warto spróbować naturalnej, biologicznej metody uprawy. Autorzy niniejszej książki w przejrzysty i bardzo przystępny sposób ukazują kolejne kroki w biologicznej uprawie ogrodu - począwszy od uprawy gleby 9 i kompostowania poprzez uprawy współrzędne i bio- logiczną ochronę roślin aż po przechowywanie i przetwarzanie zebranych produktów. Książkę tę polecić można zarówno Czytelnikom początkującym, jak i zaawansowanym w tej dziedzi- nie, ponieważ daje ona nie tylko teoretyczne inspira- cje, ale i krok po kroku objaśnia postępowanie w praktyce. Dzięki temu dla każdego otwiera się sposobność do „ekologii w ogrodzie'; skorzystajmy z tego, bowiem, jak mawiają Amerykanie, nie dziedziczymy Ziemi po ojcach - pożyczyliśmy ją od naszych dzieci. Witzenhausen, w sierpniu 1984 r Hartmut Vogtmann profesor alternatywnych metod rolniczych Uniwersytet - Zespół Szkół Wyższych w Kassel 10