Tuz Kitabı PDF
Preview Tuz Kitabı
l(ITABEll| 217 TLJZ KiTABI Kapak Minyatrir Dizgilig Diizen : Nimet Ozdemir Baskr: Qahg Ofset Cilt: Bayrak Matbaasr Editorler istanbul, Ocak 2004 EMINE GURSOY NASKALI MESUT $EN Kapak Resimleri Alrotor Tirz Ccilii, Limasol, 1792 lngiltere Krah lV.George'a ait giimiig tuzluk, 19. yy. ISBN 975-6403-21.7 @KITABEVI Qatalqegme Sk. No: 54lA Cagalogtu-iStaNBUL l(iTABEVi . Tel: (0212) 512 43 28 -511 21 43 Faks: 51377 26 l(ITABEll| 217 TLJZ KiTABI Kapak Minyatrir Dizgilig Diizen : Nimet Ozdemir Baskr: Qahg Ofset Cilt: Bayrak Matbaasr Editorler istanbul, Ocak 2004 EMINE GURSOY NASKALI MESUT $EN Kapak Resimleri Alrotor Tirz Ccilii, Limasol, 1792 lngiltere Krah lV.George'a ait giimiig tuzluk, 19. yy. ISBN 975-6403-21.7 @KITABEVI Qatalqegme Sk. No: 54lA Cagalogtu-iStaNBUL l(iTABEVi . Tel: (0212) 512 43 28 -511 21 43 Faks: 51377 26 iqiNoxirun SUNU$ o 11 GiRig ' x1 WZ Solmaz Kamuran .3 Tuz Sabira Stlihlberg . Salt of Life, Salt of Death 9 KELiMELER Mesut $en . Tuz Kelimesi lJzerjine 17 Cemalettin $ahin Tiirkiye'de Tuza Atfedilen Yer Adlan r 28 Nadia Trdrkova Tvzve Tiirevlerinin Altaycadaki Anlamlan o 58 iNaNgren Yiiksel Krnmh inanE, Nazar ve Nazara Kargr Tuz r 55 .Zekiye Qa$rmlar Adana'da Tuzla Ilgili Inanglar ve Uygulamalar . 74 Ahmet Ata Trirkmenlerde Tuzun Kutsalhir r 85 Svetlana Tuhteneva Altay Halkrmn Diinya Gciriigrinde Tuz t 93 Mehmet Aga Tiirk Halk Geleneiindeki Doium Sonrasr Uygulamalara Bir Ornek: .95 "Tuzlama" Vehbi Giinay Tiirk Sosyo-Ktiltiirel Hayatrnda Tuzun Yeri Uzerine r 105 iqiNoxirun SUNU$ o 11 GiRig ' x1 WZ Solmaz Kamuran .3 Tuz Sabira Stlihlberg . Salt of Life, Salt of Death 9 KELiMELER Mesut $en . Tuz Kelimesi lJzerjine 17 Cemalettin $ahin Tiirkiye'de Tuza Atfedilen Yer Adlan r 28 Nadia Trdrkova Tvzve Tiirevlerinin Altaycadaki Anlamlan o 58 iNaNgren Yiiksel Krnmh inanE, Nazar ve Nazara Kargr Tuz r 55 .Zekiye Qa$rmlar Adana'da Tuzla Ilgili Inanglar ve Uygulamalar . 74 Ahmet Ata Trirkmenlerde Tuzun Kutsalhir r 85 Svetlana Tuhteneva Altay Halkrmn Diinya Gciriigrinde Tuz t 93 Mehmet Aga Tiirk Halk Geleneiindeki Doium Sonrasr Uygulamalara Bir Ornek: .95 "Tuzlama" Vehbi Giinay Tiirk Sosyo-Ktiltiirel Hayatrnda Tuzun Yeri Uzerine r 105 TUZ KAqAKqILTGT Hamit Arbag Fatmagiil Demirel Anadolu MevleviliBinde Tuzun Yeri ve 6nemi .113 Osmanh Devletinde Tuz Gelirlerinin Diiyfin-r Um0miyeye Ozlem Kazan Karay Kiiltiiriinde Tuz r 123 Devredilmesinden Sonra Tuz Kagakgrhir c 299 Arif Acaloflu iglrrvEcilirc Geleneksel Ktilti.irde Tuzun Senriyolojik iglevi ve Ttirk Ktiltiir . Hasan Yelmen Gelenefinde Tuz 133 Tuz (Sodyum Klori.ir) ve Dericilikte Tuz Kullamml o 309 Harid Fedai EDEBiYAT Krbrrs'ta Tuz igletmeciliii o 3i6 iskender Pala Tuz Ekmek Hakkrm Grizeten $airler 1145 ATMOSFER Yasemin Ozdemir : Biilent Oktay Akkoyunlu Destan, Masal ve HikAyelerimizde"Tuz" 753 . Atmosferde Tuz 335 Nurgiil Yrldrz . "TuzsuzDeli Bekir" Uzerine 150 ALET EDEVAT Fahriinnisa Bilecik Uiur Cinollu Masal ve Bilmecelerimizde}n c 769 . Tuz Saklama Kaplan ve Tuzluklar 343 Hiiseyin Ozcan Tiirk Halk $iirinde T:uz. 174 Tanju Oral Seyhan Ali $ir Nevayi'nin Tuz Redifli Gazeli o 188 TARIH Siileyman Beyollu Osmanlr Devletinde 'tTuz" a Dair. Bazr Problemler (1974 - 7923) o /91 Giilay Ofiin Bezer ; Selguklular Zamarunda Tuz . 208 Ali Fuat Oreng . Sisam Emareti Ttrz inhisar Mukavelenamesi 216 M. Akif Erdo!ru . Osmanh Krbnsrnda Tuz Uretimi ve Sorunlan (1580-1640) 223 Nege Erim 18. Ydzyrlda Erzurum Tuzlan c 247 Evangelia Balta ve Fehmi Yrlmaz . Salinas And Salt In Greek Lands During The Ottoman Period 248 Saim Savag . Osmanh Dcineminde Sivas'ta Tuz Uretimi ve Pazarlanmasl 258 Arif Bilgin Osmanh Sarayrnda Tiiketilen iki Zrt Tadrn Bag Temsilcileri: . Tuz, $eker ve Bal 281 TUZ KAqAKqILTGT Hamit Arbag Fatmagiil Demirel Anadolu MevleviliBinde Tuzun Yeri ve 6nemi .113 Osmanh Devletinde Tuz Gelirlerinin Diiyfin-r Um0miyeye Ozlem Kazan Karay Kiiltiiriinde Tuz r 123 Devredilmesinden Sonra Tuz Kagakgrhir c 299 Arif Acaloflu iglrrvEcilirc Geleneksel Ktilti.irde Tuzun Senriyolojik iglevi ve Ttirk Ktiltiir . Hasan Yelmen Gelenefinde Tuz 133 Tuz (Sodyum Klori.ir) ve Dericilikte Tuz Kullamml o 309 Harid Fedai EDEBiYAT Krbrrs'ta Tuz igletmeciliii o 3i6 iskender Pala Tuz Ekmek Hakkrm Grizeten $airler 1145 ATMOSFER Yasemin Ozdemir : Biilent Oktay Akkoyunlu Destan, Masal ve HikAyelerimizde"Tuz" 753 . Atmosferde Tuz 335 Nurgiil Yrldrz . "TuzsuzDeli Bekir" Uzerine 150 ALET EDEVAT Fahriinnisa Bilecik Uiur Cinollu Masal ve Bilmecelerimizde}n c 769 . Tuz Saklama Kaplan ve Tuzluklar 343 Hiiseyin Ozcan Tiirk Halk $iirinde T:uz. 174 Tanju Oral Seyhan Ali $ir Nevayi'nin Tuz Redifli Gazeli o 188 TARIH Siileyman Beyollu Osmanlr Devletinde 'tTuz" a Dair. Bazr Problemler (1974 - 7923) o /91 Giilay Ofiin Bezer ; Selguklular Zamarunda Tuz . 208 Ali Fuat Oreng . Sisam Emareti Ttrz inhisar Mukavelenamesi 216 M. Akif Erdo!ru . Osmanh Krbnsrnda Tuz Uretimi ve Sorunlan (1580-1640) 223 Nege Erim 18. Ydzyrlda Erzurum Tuzlan c 247 Evangelia Balta ve Fehmi Yrlmaz . Salinas And Salt In Greek Lands During The Ottoman Period 248 Saim Savag . Osmanh Dcineminde Sivas'ta Tuz Uretimi ve Pazarlanmasl 258 Arif Bilgin Osmanh Sarayrnda Tiiketilen iki Zrt Tadrn Bag Temsilcileri: . Tuz, $eker ve Bal 281 Sunug Elinizdeki kitap, tarihimizde ve ktilhinimiizde tuz konusunu irde- lemeyi hedefleyen bir toplantrmn'tirrintidiir. Tuz konusunun bir top- lanh yaprlarak ele ahnmasmr tarihqi arkadaglarrmrz Fehmi yrlmaz ve Dr. Evangelia Balta <inermigtir. Tuz kitabrmn ilham kaynair onlardrr, candan tegekktirlerimi sunarrm. Tuz Kitab{m de$erli meslektagrm yard. Dog. Dr. Mesut $en ile bir_ likte hazrrladrk. Bu kitapta zengin bir bilgi birikimi bulacairmzr rimit ediyorum. Yillarm birikimine ve aragtrrmasrna dayanan bu gahgmala_ nn-sahiplerine ve gciriig bildiren araghrmacrlara, bagta bilimsel gahg- malarryla Tuz Kitabr'nrn ufuklarrm belirleyen deierli tarihgi Dr. Meh- met Geng'e, Prof. Dr. Halil SahillioSlu,na, prof. Dr. Selguk Esenbel,e, Prof. Dr. Stileyman BeyoSlu'na, Dr. Evangelia Balta,ya, Fehmi yrl_ maz'a, Solmaz Kamuran'a, Sabira Stiihlberg,e, yard. Dog. Dr. Mesut $en'e, Dog. Dr. Nege Erim'e, Dr. Cemalettin $ahin,e, Nadia Trdrko_ va'ya, Dog. Dr. Ytiksel Krrrmh'ya, Zekiye Qaf,rmla/a, Ahmet Ata,ya, Svetlana Tuhteneva'ya, Prof. Dr. iskender pala.,ya,Dr. Mehmet Aga'ya, Thn Oral'a, Vehbi Grinay'a, Hamit Arbag,a, Ozlem Kazan'a, Dog. br. Arif Acalo$lu'na, Nurgtil Yrldrz'a, Yasemin Ozdemiy'e, Dr. Fah^innisa Bu kitabrn konusu olan "Trirk Krilti.iriinde Ayrrntrlar: Tuz", Marmara universite- si rilrkiyat Aragtrrma ve uygulama Merkezinin 19-20 Nisan 2001 tarihinde G<iz- tepe kampusunda, CelAl Bayar Vakfi himayesinde diizenledigi bir sempozyum_ da ele ahnmrghr. sempozyumun neticesinde elinizdeki bu kitip ortaya irkmrgtrr. Toplantr drizenleme kurulunda bulunan Fehmi yrlmaz'a, Dr. Gaksel 6zttiri,e, Erdal $ahin'e tegekkiir ederim. Sunug Elinizdeki kitap, tarihimizde ve ktilhinimiizde tuz konusunu irde- lemeyi hedefleyen bir toplantrmn'tirrintidiir. Tuz konusunun bir top- lanh yaprlarak ele ahnmasmr tarihqi arkadaglarrmrz Fehmi yrlmaz ve Dr. Evangelia Balta <inermigtir. Tuz kitabrmn ilham kaynair onlardrr, candan tegekktirlerimi sunarrm. Tuz Kitab{m de$erli meslektagrm yard. Dog. Dr. Mesut $en ile bir_ likte hazrrladrk. Bu kitapta zengin bir bilgi birikimi bulacairmzr rimit ediyorum. Yillarm birikimine ve aragtrrmasrna dayanan bu gahgmala_ nn-sahiplerine ve gciriig bildiren araghrmacrlara, bagta bilimsel gahg- malarryla Tuz Kitabr'nrn ufuklarrm belirleyen deierli tarihgi Dr. Meh- met Geng'e, Prof. Dr. Halil SahillioSlu,na, prof. Dr. Selguk Esenbel,e, Prof. Dr. Stileyman BeyoSlu'na, Dr. Evangelia Balta,ya, Fehmi yrl_ maz'a, Solmaz Kamuran'a, Sabira Stiihlberg,e, yard. Dog. Dr. Mesut $en'e, Dog. Dr. Nege Erim'e, Dr. Cemalettin $ahin,e, Nadia Trdrko_ va'ya, Dog. Dr. Ytiksel Krrrmh'ya, Zekiye Qaf,rmla/a, Ahmet Ata,ya, Svetlana Tuhteneva'ya, Prof. Dr. iskender pala.,ya,Dr. Mehmet Aga'ya, Thn Oral'a, Vehbi Grinay'a, Hamit Arbag,a, Ozlem Kazan'a, Dog. br. Arif Acalo$lu'na, Nurgtil Yrldrz'a, Yasemin Ozdemiy'e, Dr. Fah^innisa Bu kitabrn konusu olan "Trirk Krilti.iriinde Ayrrntrlar: Tuz", Marmara universite- si rilrkiyat Aragtrrma ve uygulama Merkezinin 19-20 Nisan 2001 tarihinde G<iz- tepe kampusunda, CelAl Bayar Vakfi himayesinde diizenledigi bir sempozyum_ da ele ahnmrghr. sempozyumun neticesinde elinizdeki bu kitip ortaya irkmrgtrr. Toplantr drizenleme kurulunda bulunan Fehmi yrlmaz'a, Dr. Gaksel 6zttiri,e, Erdal $ahin'e tegekkiir ederim. X . Tuz Kitabr Bilecik'e, Dr. Brinyamin Nami Tonka'ya, Dr. Can 6zgi{e,Htiseyin 6z- can'a, Dr. Thnju Oral Seyhan'a, Prof. Dr. Giilay Oitin Bezer'e, Ali Fuat Oreng'e, Prof. Dr. M. Akif ErdoE^'yu,Prof. Dr. Tuncer Baykara'ya, Fat- magiil Demirel'e, Hasan Yelmen'e, Harid Fedai'ye, Biilent Oktay Ak- koyunlu'ya,.U[ur Cino$lu'na, DoE. Dr. Ahmet Cihan'a, Ekrem De- miy'e, Aysel One1e, Louis Bacque-Grammon'a tegekkiirlerimi sunarrm. Tuzun kiiltiirel, iktisadi ve siyasi boyutunu aragtrrmamrza destek veren CelAl Bayar Vakffna ve toplantr bildirilerinin kitap olarak basrl- maslnl sa$layan Kitabevi Yayrnlan sahibi Mehmet Vanq'a mtitegekki- rim. Kiiltiir konularrna yaprlan bu katkryr gtikranla kargrhyoruz. Girig Prof. Dr. Emine Giirsoy-Naskali Istanbul "Neden tuz?" Tt;rz, Sunkii miitevazr konularr daha yakrndan, daha derinlemesine ve daha uzun zaman dilimlerini goz oniinde.bulundu- rarak incelememiz gerektigini diigtiniiyorum. Bciylece yagamrn doku- sunu parmaklanmrzrn arasrnda ovugfuraca$rmrzr hissediyorum. Bir "varh$m hissetme meselesi" de diyebilirsiniz. Tuz, tabii hrzluf,"un igindeki hAliyle, gtindelik bir nesne. Toplar atr- larak, davullar gahnarak siiztinii ettiren bir nesne deSil. Ancak tuz in- san igin hep deSerli olmug, insan tuza hep de$er vermig; giinkii dipfriz oncesi ga$larda yiyecekler tuzlanarak muhafaza edilmiq: Turqular ku- rulmug, peynir yapmak igin tuza ihtiyag duyulmug, zeytin, et ve bahk tuzlanarak saklanmrg, tansiyon diigmesi tuzla geEigtirilmig. Deri tuzla- narak terbiye edilmig (gergi qevreyi kirletti$i igin dericiler artrk deriyi tuzla terbiye etmiyorlarmrg). Dipfriz gairnda datuz cinemini kaybetmemig: Bu sefer de soiutma sistemleri tuz ile Eahgtrrrlmq, gegitli kimyevi maddelerin iiretimi tuz kristalleri sayesinde yaprlmrg. Tuz kristalleri krip biEiminde gok giizel gekiller. Altaylarda tuz bulunmuyor, tuz gok krymetli bir gey; gok uzaklar- dan qok megakkatli yollar kat edilerek Altaylara getiriliyor. Daha do$- rusu tuz getirmeye gidenler aghktan, susuzluktan, soiuktan yolda he- ldk olup geri dcinemiyorlar. Tuza gidip de dcinen yok gibi. Bu sebeple de gcizden grkanlan yaghlar tuza gonderiliyorlar. Altay Tiirkgesinde tuskn bar- (tuz getirmeye gitmek) deyimi "iilmek" anlamrna geliyor. Tuz, Romah askerlere iicret olarak verilmig; tuz daf,rtrmr olarak ya- prlan bu cidemenin LAtincedeki adr salarium. ingilizcede ,'h:Lz!, n-,
The list of books you might like
