KADIN DOĞUM’DA ÖNEMLİ BİLGİLER -2 (GÜN SONU ÖZET BİLGİLER) Doç. Dr. Kemal GÖL 1. Menstrüel siklus fizyolojisi ile ilgili olarak: Primer spermatositlerin mayozu tamamlaması ile spermatidler (23X / 23Y) oluşur. Yani primer - Teka lutein hücrelerinin temel sentez ürünü sparmatosit birinci mayozu bitirdiğinde sekonder progesteron ve estradioldür spermatosit, ikinci mayozu tamamladığında spermatid - LH tetiğinin çekilmesi için serum E düzeyinin haline gelir. Oluşan spermatidler ise spermiyogenezis 2 yükselmesi (>200pg/dL) gereklidir denilen maturasyon sürecini takiben spermatozoa haline gelirler. Bu süreçte golgi aparatından akrozom, - Granuloza hücrelerinden salınan inhibin ve follistatin sentriollerden ise kuyruk kısmı gelişir. FSH salgısını baskılar Kadında: - Erken folliküler gelişim evrelerinde FSH granuloza hücrelerinde aromataz enzimini indükler Kadın gonadında, gonadal çıkıntıya ulaşarak - Yüksek progesteron düzeyleri santral sinir sisteminde ovaryen diferansiasyonu başlatan primordiyal germ opiat tonusunu arttırırarak GnRH puls frekansını hücrelerinde (oogonyum) mitoz 20.gebelik haftasında düşürür. sona erer. Overin diferansiasyonu ve 20.gebelik haftası arasında overlerde germ hücrelerinde hem 2. Progesteron, progestin ve progestojen ne demektir? mitoz hem de mayoz vardır. Oysa ki 20. gebelik Progestin etkisi, doğal progesteron yoluyla veya haftasını takiben overde germ hücrelerinde mitoz progestojen olarak nitelendirilen sentetik progestinler durur ve germ hücrelerinde sadece mayoz vardır ki ile elde edilebilir. Doğal progesteronun farmasötik formu, bu da ancak fertilizasyon olursa tamamlanır. Mayoz GIS de mikroorganizmalar ve sindirim enzimleri tarafından I oositte 40 yıl veya daha uzun sürebilir. Primer hızla metabolize edildiği için oral kullanımda etkinliği oositin profazı fötal hayatta başlar ve I. Mayoz çok zayıftır. Bu nedenle progesteronun GIS emilimini profazının diploten evresinde arrest olur. Mayoz arttırabilmek için, mikronize formları kullanılmaktadır. I sadece ovulasyon ile tamamlanır. Bunu takiben hemen mayoz II başlar ve eğer fertilizasyon olursa Progesteron etkili sentetik progestinler, progestojenler, tamamlanır. Mayozun kadınlarda bu kadar uzun oral etkili preperatlardır. Progestojenler iki gruptur; sürmesi, hata şansını arttırır ve artmış anne yaşı ile artan sitogenetik anomali riski ilişkisi buna 1-) 21 C steroidler (17α OH Progesteron ile ilişkili) bağlıdır. Primer oosit, Mayoz I‛i tamamladığında 2-) 19 C nortestosteron türevleri sekonder oosit ve bir polar cisimcik oluşur. Mayoz 21C grubu (medroksiprogesteronasetat, megestrol, II tamamlandığında ise (fertilizasyon) ovum ve 3 medrogestone, klormadinone) hipotalamo-hipofizer polar cisimcik vardır. sistemde, korbonhidrat ve lipit metabolizması üzerinde 4. Epididim, vas deferens, seminal vezikül gelişimi (Wolfian güçlü progesteron etkisine sahiptir. elemanlar), maskulinizasyon, spermatogenez testosterona, 19C nortestosterone grubu ise norethindrone (estranlar) eksternal genitalya, üretra, prostat ve androjene ile ilişkili olanlar ve levonorgestrel (gonanlar) ile ilişkili duyarlı bölgelerdeki kıl follikülleri dihidrotestosteron a duyarlıdır. DHT duyarlı bölgelerde lokal olarak 5alfa olanlar olarak iki gruptur. redüktaz enzimi ile T dan DHT sentezlenmeltedir. Estranlar: noretindron asetat, noretinodrel, linesterol, 5. En sık görülen primer amenore sebepleri: etinodioldiasetat: hepsi in vivo noretindrona metabolize olurlar. 1-Gonadal disgenezi (%30) 2-Mülleryen agenezi (%20) Gonanlar: hepsi noretindrona metil grubu eklenmesiyle 3-Testiküler feminizasyon (%10) norgestrelden türetilmiştir. Proilaç norgestimattır ve iki basamakla levonorgestrele metabolize olur. Ayrıca 3 En sık görülen sekonder amenore sebebi ise gebeliktir. desogestrel türevi olarak üretilen yeni gonan bileşikleri Gebelik dışında en sık sekonder amenore sebebi ise de desogestrel ve gestoden dir. anovulasyondur. En son olarak, spironolakton benzeri bir progestojen 6.En sık hiperandrojenizm sebepleri: olan drospirenon sentezlenmiştir. Potent progestasyonel a-over kaynaklı (PCOS) %80 etkisinin yanında antimineralokortikoid ve antiandrojen özellikleri olan bir ilaçtır. b-adrenal kaynaklı %1-2 c-perifer kaynaklı %15-30 3. Primordiyal germ hücrelerine mitoz ve mayoz sonrası oluşan hücreler hangi isimlerle tariflenir? 7. Steroidogenezde hız belirleyici en önemli faktörler nelerdir? Erkekte: Steroidogenezisde en önemli hız belirleyici faktörler; Primordiyal germ hücresinden (sprematogonyum) ortamdaki LDL Kolesterol miktarı, kolesterolun hücre spermatozoa oluşumuna spermatogenezis denir. içine giriş ve mitokondriye taşınma hızı (LH etkisi) ve Spermatogonyumlar, puberteyi takiben seminifer kolesterol yan bağları yıkıcı enzim aktivitesi (scc) (LH tübüllerde mitoz ile çoğalırlar. Bunu takiben, etkisi) dir. morfolojik değişim ile seminifer tübüllerdeki en büyük hücreler olan primer spermatositleri oluştururlar. 384 TUSDATA BİLİMSEL TOPLANTI MERKEZLERİ KADIN DOĞUM’DA ÖNEMLİ BİLGİLER 385 8. Kör vajen ve uterus yokluğu hangi hastalıklarda Overin adrenalden farkı, 21 hidroksilaz ve 11βhidroksilaz görülür? reaksiyonlarının gerçekleşmemesidir. Bu nedenle overde - Mülleryan agenezi gluko ve minerelokortikoidler sentezlenmez. - Testiküler feminizasyon - 5 alfa redüktaz eksikliği 16. Seks Hormon Bağlıyıcı Globulin sentezini azaltan, arttıran faktörler nelerdir? 9. Puberte prekoks etkeni olabilecek over tümörleri hangileridir? SHBG azalır SHBG artar - Granuloza hücreli tümör - Sertoli leydig hücreli tümör Obezite Estrojenler - Embriyonal karsinoma Hiperandrojenizm Kombine oral kontraseptif 10. Hipofizde null adenomların en sık kaynağı olan hücre ve salgısı nedir? Kortikosteroidler Gebelik - Null adenomlar prolaktinoma (%50) dan sonra en Sentetik progestinler Hipertiroidizm sık görülen adenomlardır (%30). Sıklıkla gonadotrof kökenlidir ve FSH alfa subüniti salgılarlar. Karaciğer Parenkim Hastalığı 11. Postmenopozal hastalarda kombine hormon replasman Hipotiroidizm tedavisi ile kanser ilişkisi nasıldır? Menopoz - Over ve serviks kanseri riski değişmez - Uygun protokollerde endometriyum kanseri relatif Hiperinsülinizm riski azalır - Kolorektal kanser relatif riski azalır - Meme kanseri relatif riski artar 17.Menstrüel Fizyoloji Özeti: 12. Modern kontraseptif yöntemler içerisinde etkinliği en @ yüksek olan yöntem hangisidir? Modern kontraseptif yöntemler içerisinde etkinliği en Normal menstrüel siklus hipotalamus, hipofiz ve overler yüksek olan yöntem progestojen implantlardır. (Norplant, arasındaki son derece hassas regülasyonu yansıtmaktadır. implanon) Overlerden salınan seks steroidleri, hipotalamustan salınan GnRH, gonadotropin salgısını modüle etmektedir. Ayrıca 13. Postkoital kontraseptif uygulamalar içerisinde etkinliği bir takım peptidler, biyojenik aminler de hipotalamo en yüksek yöntem hangisidir? hipofizer sistem üzerine etki göstermektedir. Beslenme Tüm postkoital kontraseptif uygulamalar içerisinde düzeyi, fizik aktivite, santral sinir sistemi hastalıkları ve etkinliği en yüksek yöntem RIA uygulamasıdır. Hormonal sistemik hastalıklar da gonadotropin salgısını etkileyip, postkoital kontraseptif uygulamalar içinse yüksek doz menstrüel disfonksiyon, amenore, anovulasyona yol lenonorgestrel uygulamasıdır. açabilir. 14. XY Gonadal disgenezi zemininde en sık gelişen over Normal menstrüel siklusda özetle aşağıdaki değişiklikler tümörü hangisidir? olmaktadır: XY gonadal disgenezi olgularının yaklaşık yarısında 1- Hipotalamus pulslar halinde arkuat çekirdekten gonadoblastoma gelişmektedir. Bu gonadoblastoma GnRH salgılar (portal dolaşıma). olgularının da yarısında malign tümör disgerminoma 2- Ön hipofizde GnRH pulslarına yanıt olarak pulsatil gelişme riski vardır. FSH ve LH salınımı olur. 15. Steroidleri sınıflandırınız: 3- FSH uyarısıyla follikül, preantral, antral fazları Seks Steroidleri: 21 karbonlular à kortikoidler + geçerek, preovulatuvar follikül haline gelir. progestinler (pregnane) Dominant folliküldeki granuloza hücreleri artan 19 karbonlular à androjenler (androstane) düzeylerde estrojen sentezler ki bu da endometriyal kalınlaşmaya yol açar. 18 karbonlular à estrojenler (estrane) kolesterol(27C) à pregnane (21C) 4- Yükselen estrojen düzeyleri LH tetiğini sağlar ve ovulasyonu takiben LH etkisiyle luteinize olan à androstane (19 C) follikül progesterone salgılamaya başlar (C.Luteum). à estrane (18 C) Yükselen progesterone ve 17OHprogesterone düzeyleri endometriyumda sekretuvar dönemi Pregnan (21C) Androstan (19C) Estran başlatır. (18C) 5- Konsepsiyon olmazsa 14 günde korpus luteumun Pregnenolon DHEA-S Estron ömrünü tamamlamasıyle progesterone düzeyleri 17OH Pregnenolon DHEA Estradiol hızla düşer ki bu da endometriyal spiral arteriollerde spazm, iskemik doku disorganizasyonu ve çekilme Progesteron Androstenedion Estriol kanamasına yol açar (menses). 17OH Progesteron Testosteron Estetrol Deoksikortikosteron Dihidrotestosteron Kortikosteron Aldosteron Kortizol 384 TUSDATA BİLİMSEL TOPLANTI MERKEZLERİ KADIN DOĞUM’DA ÖNEMLİ BİLGİLER 385 18.Puberte evreleri nelerdir? 23. Kadında inkontinans tipleri nelerdir? @ Sosyal ve hijyenik sorun yaratan ve objektif olarak gösterilebilen istemsiz idrar kaçırılması olarak tanımlanır. PUBERTE EVRELERİ İnkontinans tanı değil bir semptomdur. Temel olarak kadında en sık görülen inkontinans tipleri: 1- Akselere büyüme (8-9 Yaşlar) 1- Stres İnkontinansı: Üretrovezikal açının bozulmasına 2- Meme gelişimi (telarş) (∼ 10 yş) (pelvik relaksasyon) bağlı olarak öksürme, ıkınma, 3- Pubik ve aksiller kıllanma (adrenarş) (10-11 yş) gülme gibi intraabdominal basıncı arttıran durum- 4- Maksimal büyüme hızı larda idrar inkontinansı ile karakterizedir. 5- Menarş (∼13 yş) 2- Urge İnkontinansı: Mesanenin dolum fazında detru- sor kasındaki kortikal inhibisyondan kurtulan istemsiz kontraksiyonlarına bağlı gelişen idrar inkontinansıdır 19. Ambigious genitalyalı yenidoğanda öncelikli olarak (detrusor overaktivitesi, instabil detrusor). yapılması gereken acil tetkikler kan gazı, pH ve sodyum 3- Total İnkontinans: Sıklıkla pelvik cerrahi veya radyo- ,potasyum düzeyleridir. terapi komplikasyonu olarak gelişen ürinerfistüle 20. Kadında en sık görülen sekonder dismenore sebepleri bağlı sürekli idrar inkontinansıdır. nelerdir? 4- Taşma İnkontinansı: Detrusor kasındaki yetersiz - endometriozis kontraksiyon veya atoniye bağlı idrar retansiyonu - adenomyozis ve mesanenin fazla gerilmesi neticesinde gelişen - RIA idrar inkontinansıdır. 21. Kadında en sık görülen veneryal hastalık ve akıntı Postvoiding damlama şeklinde idrar kaçağı da üretra etkeni nedir? divertikülünü düşündürmelidir. Kadında en sık görülen veneryal hastalık T.Vaginalis 24.Genital ülserlerde ayırıcı tanı: enfeksiyonudur, en sık lökore etkeni ise bakteryal vaginozis dir. Ülser Ülser Ülserde Hastalık LAP Özelliği Sayısı Ağrı 22. Ektopik gebelik riskini arttıran faktörler nelerdir? Sert @ Sifiliz Tek Ağrısız Ağrısız kenarlı Ektopik Gebelik Rölatif Riski Krater Şankroid Bir/birkaç Çok ağrılı Ağrılı tarzında Risk Faktörü Rölatif Risk Kırmızı, Genelde Tubal cerrahi.......................................................................20 Donovanyoz Çok Ağrısız genişleyen yok Geçirilmiş Ektopik gebelik................................................10 LGV Yüzeyel Tek Ağrısız Ağrılı Tubal Elektrokoagulasyon.................................................9 In Utero DES.......................................................................6 Kenarları Genital Geçirilmiş salpenjit.............................................................4 girinti- Birden çok Ağrılı Ağrılı herpes çıkıntılı Yardımcı Üreme Teknikleri (ART)..................................4 İnfertilite.............................................................................2.5 Sigara kullanımı...................................................................2.5 Multipl seksüel partner.....................................................2.1 386 TUSDATA BİLİMSEL TOPLANTI MERKEZLERİ KADIN DOĞUM’DA ÖNEMLİ BİLGİLER 387 25. Tek parametre bakıldığında Down Sendromu aktivasyonu ve mikroanjiyopatik hemoliz sonucunda taramasında en duyarlı marker hiperglikolize hCG gelişen trombositopenin varlığı preeklampside hastalık (İnvazif trofoblast antijen :ITA) dir. tablosunun ağırlaştığına dair ilk bulgulardan birisidir. 26.Malformasyon ve deformasyon ne demektir? 31. Gebelik tanı kriterleri nelerdir? Malformasyon; fetusun veya bir yapının genetik Şüpheli Olası Kesin olarak anormal olması, yanlış gelişime programlı olması neticesinde gelişir (diastrofik displazilerdeki ekstremite Fetal Kalp Atım Bulantı-Kusma Karında Büyüme anomalileri). Tespiti Deformasyon ise genetik olarak normal bir fetüste, Pollaküri Uterusda Büyüme USG ile Görülmesi anormal uterin çevreye bağlı olarak gelişen yapısal bozukluktur (şiddetli oligohidramniyosdaki ekstremite Serviksde Fetal Hareket Halsizlik kontraktürü). lividite,yumuşama Görülmesi Embryotoksik etki malformasyona, Fetotoksik etki ise Fetal Hareket Braxton Hicks X-Ray de Fetal deformasyona yol açar. Hissi Kontraks. İskelet 27. Trizomi 21 biyoşimik tarama testleri nelerdir? Hangi Amenore Ballotman parametreler kullanılmaktadır? Fetal Yapıların Memede şişkinlik A) Erken Üçlü Test: 11-14. gebelik haftalarında yapılır. Palpasyonu Transvajinal USG ile fetal ense kalınlığı ölçümü (NT<3mm olmalıdır), serbest ßhCG ve PAPP-A ölçümü Chadwick Bulgusu Gebelik Testi yapılır.Trizomi 21 de PAPP-A düzeyleri düşük, serbest Deri Değişiklikleri ßhCG düzeyleri yüksek olarak saptanmaktadır. B) Üçlü Tarama Testi: İkinci trimesterda tarama testi olarak alfafetoprotein, hCG ve estriol tayini 32. Gebede Pulmoner Sistem Değişiklikleri: yapılır. Trizomi 21 de hCG gebelik haftasına göre beklenenden yüksek AFP ve E3 beklenenden düşük çıkmaktadır. ARTAR DEĞİŞMEZ AZALIR C) Dörtlü Test: (QUAD Test) Üçlü testin klinik O İhtiyacı Arteriyal pH pCO 2 2 çalışmalarda güvenilirliğinin düşük çıkması nedeniyle varolan 3 parametrenin yanına dördüncü parametre Ekspiratuvar PO Vital Kapasite olarak İnhibin A eklenmiştir. İnhibin A düzeyleri Tr21 2 Rezerv Volüm de beklenenden yüksek çıkmaktadır. İnsiratuvar Tidal Volüm Rezidü Volüm 28. İntrauterin simetrik gelişme geriliklerinde hangi Rezerv Volüm patolojiler öncelikle akla gelmelidir? İnspiratuvar Total Akciğer - kromozom anomalileri (Trizomiler) Kapasite Kapasitesi - perinatal enfeksiyonlar Minüt Ventilasyon - konstitüsyonel gerilik Serum HCO Hızı 3 Buna karşın asimetrik başlayan gelişme geriliklerinde ön planda uteroplasenter yetmezlik düşünülmelidir. 29. Parturüsyonun fazları : 33. Gebelikteki Kardiyovasküler Sistem Değişizklikleri: Faz 0 : gebelik süresince sessiz ve refraktör ARTAR DEĞİŞMEZ AZALIR myometriyum Faz 1 : aktivasyon (mekanik ve uterotropik uyarı Kardiyak Pulmoner Kapiller Total Periferik Vask. Output Wedge Pr. Direnç ile) Faz 2 : endojen uterotoninlerin etkisi ile aktive Stroke Volüm Pulmoner Vask. Direnç myometriyum (aktif doğum) Kalp Hızı Kolloid Osmotik Basıncı Faz 3 : postpartum involusyon Ort. art. Aktif Doğum Eyleminin (Faz 2) Evreleri ise: basınç (3.Trimester) 1. Evre: serviksde dilatasyon ve efasman sağlayacak yeterlikte şiddet ve sıklıkta uterus kantraksiyonları Viseral Kan vardır. Serviks tam dilate olana kadar (10cm) sürer. Akımı Birinci evre serviks efasman ve dilatasyonunun olduğu evredir. 2. Evre: serviksin 10cm dilatasyonundan (komplet) 34. Gebede Hematolojik ve Biyoşimik Değişiklikler: fetusun doğumuna kadar süren dönemdir. 3. Evre: fetusun doğumundan plasenta ve zarların atılmasına kadar ki dönemdir 30. Preeklampsi: gestasyonel proteinürik hipertansiyon olarak tariflenmektedir. Endotelde trombosit 386 TUSDATA BİLİMSEL TOPLANTI MERKEZLERİ KADIN DOĞUM’DA ÖNEMLİ BİLGİLER 387 C/S yapılmalıdır. Bunun dışındaki durumlarda normal ARTAR DEĞİŞMEZ AZALIR doğum denenebilir. Plazma Hacmi Amilaz Hb 38. Uterin Atoni Riskini Arttıran Faktörler: Total Eritrosit Hacmi LDH Hematokrit @ Ortalama Eritrosit Hacmi ALT Serum Fe • Presipite Eylem • Genel Anestezi Demir Bağlama Kapasitesi AST Total Protein • Uzamış Eylem • Myoma Uteri • Makrozomi • Polihidramniyos Sedimentasyon Hızı Albümin • Çoğul Gebelik • Koryoamniyonit • Multiparite • Postpartum Atoni Öyküsü Alkalen Fozfataz Ozmolalite • Amniyon Mayi Embolisi • Uzun Süreli Tokoliz 39. Rh Uygunsuzluğunda Sensitizasyon Riskleri: 35. Gebelikte maternal serum alfafetoprotein düzeylerini etkileyen faktörler nelerdir? Obstetrik veya Medikal Sensitizasyon Riski Olay (%) Yüksek MSAFP Düşük MSAFP Ektopik Gebelik >1 Nöral tüp defektleri, Trizomiler anensefali Term Gebelik 1-2 Ezofageal ve intestinal Gestasyonel trofoblastik Amniyosentez 1-3 obstrüksiyon, atreziler patolojiler Spontan Abortus 3-4 Kistik higroma Fetal ölüm Medikal Abortus 5-6 Omfalosel, gastroşizis Artmış maternal kilo Termde Doğum 14-17 Renal anomaliler Uygunsuz Kan Transfüzyonu 90-95 Osteogenezis imperfecta Plasentada koryoanjiyom 40. Fetal hidrops sebepleri: Çoğul gebelik 1- Şiddetli fetal anemi 2- Kromozom anomalileri: Trizomi 13, 18, 21, Triploidi, Nöral tüp defektlerinde amniyon mayi asetilkolinesteraz Turner Sendromu düzeyleri de yükselir. 3- Fetal kardiyovasküler ve pulmoner anomaliler 36-Normal vajinal doğumda fetusun yaptığı kardinal 4- Fetal renal ve hepatik anomaliler hareketler nelerdir? 5- Konjenital enfeksiyonlar:Toksoplazmozis, Doğumda Kardinal Hareketler Rubella, Sitomegalovirüs, Parvo B19 virüs, Sifiliz, I-Pelvik Girim II-Orta Pelvis III-Pelvik Çıkım Leptospirozis 1-İnternal 6- Metabolik Hastalıklar: Gaucher‛s, Gangliosidozis, 1-Angajman 1-Ekstansiyon Rotasyon Mukopolisakkaridozis 2-İnme 2-Eksternal Rotasyon 7- Maternal Sebepler: Diabet, Şiddetli anemi 3-Fleksiyon 3-Ekspulsiyon 8- Plasenter Sebepler: Koryoanjiyoma, Venöz tromboz 37. Gebelikte makat geliş sebepleri nelerdir, doğum şekli neye göre karar verilir? 41.Apt testi nedir? MAKAT GELİŞ: Termdeki gebelerde %3-4 görülür. Apt Testi: Apt testi, fetal Hb nin alkali stabil olması Prematürite, yüksek paritede, çoğul gebeliklerde, esasına dayanır. Erişkin Hb alkali dilüsyonuna duyarlıdır. polihidramniyos, oligohidramniyos, fetal anomalilerde, Apt testi vajinal kanaması olan gebede, kanamanın fetal daha önce makadi doğumu olanlarda, uterin anomalide, veya maternal olduğunun ayırıcı tanısı için kullanılabilir. plasenta previada ve pelvik tümörlerde daha sık görülür. Vajendeki kan bir şırıngaya çekildikten sonra, test tüpünde En fazla saf makat görülür. Makadi gelişlerin %6 sında distile su ile dilüe edilerek %1 NaOH ile karıştırılır. NaOH fetal konjenital anomali vardır. Saf makatta %0.5, tam ile karıştırılan fetal kan pembe rengini korurken, erişkin makatta %5-6 ve ayak gelişte %15-18 kordon sarkması kan kahverengi-sarı renge (hemoliz) döner. riski vardır. Eğer pelvis darsa, tahmini fetal ağırlık 2500 gm altında (<2500 gm fetuslarda kafa makattan büyük olabilir, arkadan gelen baş servikse takılabilir) veya 3600 gm ın üstünde ise, fetal baş ekstansiyondaysa, ayak geliş ise, şiddetli IUGR varsa ve kötü obstetrik öykü varsa hasta 388 TUSDATA BİLİMSEL TOPLANTI MERKEZLERİ KADIN DOĞUM’DA ÖNEMLİ BİLGİLER 389 42. Mülleryan anomalilerin dağılım sıklığı: CIN III‛ de (ağır displazi) tüm epiteli kaplayan anormallikler vardır. Yalnız yüzeyde birkaç tabaka matür hücre vardır. Nükleer polimorfizm sıktır. Mitotik figürler anormaldir. Epitelyal anormallikler epitelin tamamında ise Septat Uterus %35 ve hiç normal epitel hücre tabakası yoksa karsinoma in Bikornuat Uterus %26 situ (CIS) denir. Arkuat Uterus %18 48.Gebelikte serviks kanserine yaklaşım nasıl olmalıdır? Unikornuat Uterus %10 Eğer gebelik haftası <24 hafta ise, gebelik ekarte Uterus Didelfis %8 edilerek hastalığın evresine göre normal standart tedavi uygulanır. Farklı olarak RT uygulanmaya karar verilirse önce eksternal RT verilir ve spontan abortus olması 43. Biyolojik davranışı en kötü olan jinekolojik kanser beklenir. Olursa brakiterapi uygulanır. Spontan abortus histopatolojik tipleri nelerdir? olmazsa cerrahi olarak boşaltılır veya radikal histerektomi 1-Serviks: Küçük hücreli kanser (oat cell Ca) uygulanır ve brakiterapi yapılır. 2-Endometriyum: Berrak hücreli ve seröz papiller Ancak gebelik haftası >24 hafta olan vakalarda Evre Ib ve karsinoma IIa‛da termde C/S ile bebek doğurtulur ve bunu takiben hastalığın evresine göre radyoterapi veya cerrahi tedavi 3-Over: Berrak hücreli karsinoma yapılır. Evre IIb-IIIb‛de ise fetal viabilitenin hemen ardından C/S ile doğurtulur ve uygun RT verilir. 44. Pelvisde en sık görülen senkron tümörler hangileridir? 49. Bethesda sınıflamasına gör eepitelyal hücre - Over endometrioid Ca- endometriyum adenoCa anormallikleri nasıl ifade edilir? - over musinöz adenoCa – apendiks adenoCa Skuamöz İntraepitelyal Lezyon (SIL): Bethesda sınıflamasında Pap smear sitolojik bulgusu olarak 45. Mikst germ hücreli over tümörlerinde en sık görülen CIN, displazi, in situ karsinoma (CIS) yerine skuamöz kombinasyon hangisidir? intraepitelyal lezyon (SIL) terimi kullanılır (Histolojik - disgerminoma-endodermal sinüs tümörü bulgularda CIN, CIS terimleri halen kullanılmaktadır). SIL düşük grade‛li ve yüksek grade‛li olarak ayrılır. 46.Radyoterapinin kontrendike olduğu kanser hangisidir? Low grade (düşük grade‛li) SIL (LSIL): HPV ve hafif displaziye (CIN 1) eşlik eden hücresel değişiklikleri Verrüköz kanserlerde RT kontrendikedir, anaplastik içerir. transformasyon ve takiben rejyonel ve uzak metastaza yol açabilir. High grade (yüksek grade‛li) SIL (HSIL): Orta veya ileri displaziyle beraber (CIN 2 ve CIN 3), CIS akla 47.Serviks preinvazif lezynşarını sınıflayınız. getirebilecek hücresel değişiklikleri içerir. CIN I‛ de (hafif displazi) epitelin üst 2/3‛ünde ASC (Atypical Squamous Cells): Atipik skuamöz hücreler bazı nükleer anormallikler görülse de sitoplazmik 2 alt grupta incelenir;ASC-US ve ASC-H. diferansiyasyon vardır. Alt 1/3‛ündeki hücrelerde ASC-US (Atypical squamous cells of undetermined sitoplazmik diferansiyasyon veya normal maturasyon significance): Önemi belirlenemeyen atipik skuamöz epitel yoktur. Hücrelerde polarite kaybı vardır. Az sayıda hücrelerinin varlığıdır. Reaktif değişikliklerden daha ileri mitotik figür vardır. ancak SIL tanısından daha az önemli olan, anormal hücresel CIN II‛ de (orta derece displazi) anormallikler epitelin değişiklikler olup, kesin sınıflandırılamayan gruptur. alt 2/3‛ünü içerir. ASC-H (ASC-high): Bethesda‛nın 2001 revizyonunda önerilmiştir. Bu klinisyene yüksek grade‛li lezyonun ekarte edilemediğini ifade eder. ASC sitolojik tanısı konulan olgularda CIN 1 insidansı %10-20 ve CIN 2 insidansı %3-5‛dir. 50. İnvazif serviks kanserinde tedavi prensipleri nelerdir? @ EVRE Ia1,2: Fertilite istemi varsa (-) cerrahi sınır şartıyla servikal konizasyon veya Total abdominal histerektomi, evre Ia2 de pelvik lenfadenektomi EVRE Ib 1,2, EVRE II a: Tip III Radikal histerektomi + pelvik lenfadenektomi veya Kemoradyasyon EVRE IIb-IV a: Kemoradyasyon 388 TUSDATA BİLİMSEL TOPLANTI MERKEZLERİ KADIN DOĞUM’DA ÖNEMLİ BİLGİLER 389 51. Postmenopozal kanama sebepleri nelerdir? bireyler mutasyona uğramış geni germ hücreleriyle kalıtabilir. BRCA1 VE BRCA2 genlerinde 400‛den Sebep % fazla mutasyon saptanmıştır. Kalıtsal olmayan over tümörlerinde ise somatik mutasyonlar söz konusudur. Atrofik endometriyum 60-80 BRCA genlerinin kodladığı proteinler DNA çift zincir Hormon replasman tedavisi 10-25 kırıklarının onarımında rol oynar. BRCA 1 taşıyıcılarında Endometriyal polip %2-12 over kanseri geliştirme riski (%32-40), BRCA2‛ye göre (%27) daha fazladır. Herediter over kanserlerinin 2/3‛ü Endometriyal hiperplazi %5-10 BRCA1 mutasyon taşıyıcısı, 1/3‛ü de BRCA2 mutasyon Genital malignite %10-20 taşıyıcısıdır. BRCA mutasyonları olan olgularda özellikle seröz papiller tipte kanserler artmıştır. Lynch II sendromu (herediter nonpolipöz kolon kanseri): 52. Uterin sarkomların görülme sıklığı Lynch II sendromu DNA onarım genlerinin (MSH2, MLH1, PMS1, PMS2) kalıtsal mutasyonu sonucu ortaya çıkar. Bu grup kalıtsal over kanserlerinin küçük bir kısmını oluşturur. Karsinosarkom (MMMS) %50 Bu hastalarda multipl adenokarsinom bulunur. Erkekler de etkilenir. Ailesel kolon kanseri (Lynch I sendromu olarak Leyomyosarkomlar %30 da bilinir) ile yüksek oranda over, endometriyum, meme Endometriyal stromal sarkomlar %15 ve diğer GIS ve GÜS malignitelerinin kombinasyonudur. Herediter over kanserlerinin %10‛undan azını oluşturur. Adenosarkom %5 56. Differensiyasyonuna göre de germ hücreli tümörler ikiye ayrılabilir: 53. Epitelyal over kanserleri sınıflaması: 1. Andiferansiye germ hücreli tümörler; disgerminoma ve gonadoblastoma Histolojik Tip Hücre tipi 2. Diferansiye tümörler; tüm diğer germ hücreli tümörler Seröz (%75) Endosalpingeal (Benign/Borderline/Malign) a. Embryonik yapılara diferensiyasyon (embryonal Ca, poliembryoma, teratom) Müsinöz (%20) Endoservikal b. Ekstraembryonik yapılara diferensiyasyon (Benign/Borderline/Malign) (koryokarsinoma, endodermal sinüs tümörü, Endometrioid (%2) ekstraembryonal tümörler) Endometriyal (Benign/Borderline/Malign) 57.Molar gebeliklerin özellikleri: Mezonefroid (berrak hücreli) Müllerian (Benign/Borderline/Malign) Özellik Parsiyel Mol Komplet Mol Brenner Transisyonel (Benign/Borderline/Malign) En sık 69,XXX 46,XX veya Karyotip veya 69,XXY 46,XY Mikst mezodermal (Karsinosarkom) Mikst Patoloji (Benign/Borderline/Malign) Embryo-Fetus Sıklıkla var Yok Undiferansiye Anaplastik Amnion, fetal Sıklıkla var Yok Sınıflandırılamayan Mezotelyoma vs. eritrositler Villöz ödem Değişken, fokal Diffüz 54. Over kanseri riskini arttıran ve azaltan faktörler Değişken, Trofoblastik Değişken, fokal, hafif→ proliferasyon hafif→orta şiddetli Riski Azaltanlar Riski Arttıranlar Klinik prezentasyon Multiparite Ailesel over kanseri İlk doğum yaşı Nulliparite Tanı Missed abortus Molar gebelik KOK Ovulasyon indüksiyonu (>1 yıl) Emzirme İyonize radyasyon Haftasına göre 50% daha Uterin büyüklük TAH ve tüp Talk pudrası küçük büyük ligasyonu Erken menarş, geç menopoz Meme ve endometriyum Ca öyküsü Teka-lutein kistleri Nadir %25-30 Medikal Nadir %10-25 komplikasyonlar 55. Ailevi over kanserleri: BRCA1 ve BRCA2 mutasyon taşıyıcıları Postmolar hastalık %2,5-7,5 %6,8-20 BRCA1 geni 17. kromozomda (17q) ve BRCA2 geni 13. kromozomda (13q12) yerleşmiştir. Tümör supresör gen olarak görev yaparlar. Bu genlerin mutasyonlarına sahip