Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi

583 Pages·1996·60.82 MB·Turkish

Yönetim
İSAM, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi
Bağlarbaşı, Kısıklı caddesi 7 Üsküdar - 81180 İstanbul
Tel: [phone] (4 hat) Fax : [phone] MODEM : (0 216) 343 31 09
inan
TÜRKİYE DİYANET VAKFI
İ S L ÂM
CİLT 13
FIKIH - GELENEK
İstanbul 1996
© 1996 Her hakkı mahfuzdur.
Yazı ve fotoğraflar kaynak
gösterilmeden kullanılamaz.
TÜRKİYE DİYANET VAKFI
D
ANSİKLOPEDİSİ
Sahibi
Türkiye Diyanet Vakfı
Başkan
Dr. Azmi ÖZCAN
Danışma Kurulu
Dr. Tayyar ALTIKULAÇ
Prof.Dr. Mustafa ÇAĞRICI
Prof. Dr. Hayreddin KARAMAN
Doç.Dr. Ahmet ÖZEL
Prof.Dr. Metin TUNCEL
Genel Sekreter
Süleyman N. AKÇEŞME
İNCELEME KURULU Prof.Dr. Bekir TOPALOĞLU (Başkan)
Prof.Dr. İsmail E. ERÜNSAL
Doç.Dr. Ahmet ÖZEL
İLİM KURULU Prof.Dr. Ömer Faruk AKÜN
Dr. Tayyar ALTIKULAÇ
Nihat AZAMAT
Prof.Dr. Mustafa ÇAĞRICI
Sargon ERDEM
Prof.Dr. Feridun EMECEN
Prof.Dr. Semavi EYİCE
Prof.Dr. Mustafa FAYDA
Prof.Dr. M. Yaşar KANDEMİR
Prof.Dr. Hayreddin KARAMAN
Prof.Dr. Mahmut KAYA
Prof.Dr. Abdülkerim ÖZAYDIN
Prof.Dr. Ahmet TOPALOĞLU
Prof.Dr. Metin TUNCEL
Doç.Dr. Mustafa UZUN
Madde Tesbit ve İç Kontrol Fuat GÜNEL
Kasım KIRBIYIK
TEKNİK REDAKSİYON SORUMLUSU Prof.Dr. Ahmet TOPALOĞLU
Sekreter Doç.Dr. Metin YURDAGÜR
Dr. İsa KAYAALP
İmlâ
Doç.Dr. Muhammet YELTEN
Doç.Dr. Hasan AKSOY
Teknik Kontrol
Y.Doç.Dr. Azmi BİLGİN
İsmail ÖZBİLGİN
Bibliyografya
Recep USLU
Doç.Dr. Metin YURDAGÜR
İndeksleme
YAYIN MÜDÜRLÜĞÜ Ahmet YILMAZ (Müdür)
Dizgi Nedim GÜNEY (Şef)
Süleyman ÖZEL
Yılmaz SAMANCI
Hüseyin Hilmi KURTULMUŞ (Şef)
Tashih
Mehmet GÜNYÜZLÜ
Osman SEVİM
Abdülkadir ŞENEL
Enis KARAKAYA /M.A. (Şef)
Resimleme
Ahmet AKMAN
Doç.Dr. Hüsamettin AKSU
Dr. Nebi BOZKURT
Haluk KARGI /M.A.
Çizim Oğuz KALLEK
BİLGİ İŞLEM SORUMLUSU Prof.Dr. M. Saim YEPREM
Operatörler Mustafa AFACAN
Ender BOZTÜRK
Sema DOĞAN
Mustafa DURSUN
Hüseyin KARAER
Sebile KURTULDU
Coşkun YILDIRIMTÜRK
KÜTÜPHANE ve
DOKÜMANTASYON SORUMLUSU Prof.Dr. İsmail E. ERÜNSAL
KÜTÜPHANE ve
DOKÜMANTASYON MÜDÜRLÜĞÜ Ayhan AYKUT (Müdür)
Kütüphane Recep YILMAZ (Şef)
Meliha ÇETİNÖZ
Mehmet EĞİLMEZ
Nuray FÎLİZ
Nâgihan GÜMÜŞ
Salih SANDAL
Nedret TOPÇU
Çetin TÜYLÜ
Mehmet YILMAZ
Ali Yücel YÜRÜK
Satın Alma Cemil Cahit CAN (Şef)
Ekrem ARSLAN
Abdurrahman M. HACIİSMAİLOĞLU
Süreli Yayınlar ve Mübadele Selahattin ÖZTÜRK (Şef)
Ş. Bilâl ÇAVUŞOĞLU
Ali SAVRAN
Dokümantasyon M. Birol ÜLKER (Şef)
Şevki BAYKUŞ
Cemal TOKSOY
Tezler Servisi Fatih ÇARDAKLI (Şef)
Ferman KARAÇAM (Müdür)
SİPARİŞ ve TAKİP MÜDÜRLÜĞÜ
Sabahattin YENİCE (Şef)
Levent AKÇALAR
Metin ALTINOK
Ş. Memduh GÜZELER
MUHASEBE MÜDÜRLÜĞÜ Erdal İŞCAN (Müdür)
A. Savaş DEMÎRAY (Şef)
Atalay ALPTEKİ
Bilal SALMAN
Mehmet ŞEVÎK
Sema TEKİN
PERSONEL ve
İDARÎ İŞLER MÜDÜRLÜĞÜ Yakup KAHRAMAN (Müdür)
M. Hanefi DİLMAÇ
Aysel YALÇIN
DAĞITIM ve PAZARLAMA DİVANTAŞ
Yılmaz AYDOĞDU (Genel Müdür)
Yüksel DUTĞUN (Malî ve İdarî İşler Müdürü)
Abdurrahman TAŞKALE (Satın Alma ve Teknik İşler Müdürü)
MERKEZ İLİM ve REDAKSİYON KURULLARI ÜYELERİ
Cemil AKPINAR Doç.Dr. İsmail DURMUŞ Prof.Dr. Hayreddin KARAMAN Dr. Mehmet Ali SARI
(İlimler Tarihi) (Arap Dili ve Edebiyatı) (Fıkıh) (Tefsir)
Doç.Dr. Hasan AKS0Y Prof.Dr. Feridun EMECEN Prof.Dr. Mahmut KAYA Doç.Dr. Muhittin SERİN
(Türk Dili ve Edebiyatı) - (Türk Tarihi ve Medeniyeti) (İlimler Tarihi, (İslâm Sanatları/Hat)
İslâm Düşüncesi ve Ahlâk)
Prof.Dr. Ömer Faruk AKÜN Sargon ERDEM Dr. Mustafa SİNANOĞLU
(Türk Dili ve Edebiyatı) (İslâm Sanatları/Müteferrik) Doç.Dr. Hulusi KILIÇ (Kelâm ve Mezhepler Tarihi)
(Arap Dili ve Edebiyatı)
Nuretün ALBAYRAK Y.Doç.Dr. Muhammed ER0ĞLU Prof.Dr. Ahmet TOPALOĞLU
(Türk Dili ve Edebiyatı) (Tefsir) Dr. Ferhat KOCA (Türk Dili ve Edebiyatı)
(Fıkıh)
Dr. Tayyar ALTIKULAÇ Dr. Mustafa ERTÜRK Prof.Dr. Bekir TOPALOĞLU
(Tefsir) (Hadis) Dr. Ali KÖSE (Kelâm ve Mezhepler Tarihi)
(İslâm Düşüncesi ve Ahlâk)
Dr. Mustafa ALTUNDAĞ Prof.Dr. İsmail E. ERÜNSAL Doç.Dr. Tevfik Rüştü TOPUZOĞLU
(Tefsir) (Türk Dili ve Edebiyatı) Rıza KURTULUŞ (Arap Dili ve Edebiyatı)
(İslâm Ülkeleri Coğrafyası,
Dr. Harun ANAY Prof.Dr. Semavi EYİCE Prof.Dr. Metin TUNCEL
Fars Dili ve Edebiyatı)
(İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) (İslâm Sanatları/Mimari) (İslâm Ülkeleri Coğrafyası)
Prof.Dr. Günay KUT
Prof.Dr. M. Akif AYDIN Prof.Dr. Mustafa FAYDA Y.Doç.Dr. Zülfikar TÜCCAR
(Türk Dili ve Edebiyatı)
(Fıkıh) (İslâm Tarihi ve Medeniyeti) (Arap Dili ve Edebiyatı)
Y.Doç.Dr. İlhan KUTLUER
Dr. Muhammed ARUÇİ Prof.Dr. Ethem Ruhi FIĞLALI Doç.Dr. Abdullah UÇMAN
(İslâm Düşüncesi ve Ahlâk)
(Kelâm ve Mezhepler Tarihi) (Kelâm ve Mezhepler Tarihi) (Türk Dili ve Edebiyatı)
Prof.Dr. Cevdet KÜÇÜK
Dr. Adnan ASLAN Dr. Hilâl GÖRGÜN Prof.Dr. Süleyman ULUDAĞ
(Türk Tarihi ve Medeniyeti)
(İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) (Tarih) (Tasavvuf)
Prof.Dr. M. Orhan O KAY
Doç.Dr. Halis AYHAN Dr. Tahsin GÖRGÜN Doç.Dr. Mustafa UZUN
(Türk Dili ve Edebiyatı)
(İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) (Fıkıh) (Türk Dili ve Edebiyatı)
Dr. Reşat ÖNGÖREN
Beşir AYVAZOĞLU Fuat GÜNEL Dr. İlyas ÜZÜM
(Tasavvuf)
(Türk Dili ve Edebiyatı) (Dinler Tarihi) (Kelâm ve Mezhepler Tarihi)
Prof.Dr. Mustafa ÖZ
Nihat AZAMAT Prof.Dr. Yusuf HALAÇOĞLU Dr. Rahmi YARAN
(Kelâm ve Mezhepler Tarihi)
(Tasavvuf) (Türk Tarihi ve Medeniyeti) (Fıkıh)
Prof.Dr. Abdülkerim ÖZAYDIN
Prof.Dr. Ali BARDAKOĞLU Prof.Dr. Ömer Faruk HARMAN Prof.Dr. Yusuf Şevki YAVUZ
(İslâm Tarihi ve Medeniyeti)
(Fıkıh) (Dinler Tarihi) (Kelâm ve Mezhepler Tarihi)
Doç.Dr. Mustafa L. BİLGE Prof.Dr. Ekmeleddin İHSANOĞLU Prof.Dr. Abdülkadir ÖZCAN Dr. Mustafa YAYLA
(İslâm Ülkeleri Coğrafyası) (İlimler Tarihi) (Türk Tarihi ve Medeniyeti) (Fıkıh)
Doç.Dr. İdris BOSTAN Prof.Dr. Mehmet İPŞİRLİ Dr. Azmi ÖZCAN Prof.Dr. Tahsin YAZICI
(İslâm Ülkeleri Coğrafyası) (Türk Tarihi ve Medeniyeti) (Türk Tarihi ve Medeniyeti) (Fars Dili ve Edebiyatı)
Dr. Ş. Tufan BUZPINAR Alim KAHRAMAN Y.Doç.Dr. Nuri ÖZCAN Dr. Ali Murat YEL
(Türk Tarihi ve Medeniyeti) (Türk Dili ve Edebiyatı) (İslâm Sanatları/Mûsiki) (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk)
Prof.Dr. Mustafa ÇAĞRICI Dr. Cengiz KALLEK Doç.Dr. Ahmet ÖZEL Prof.Dr. M. Saim YEPREM
(İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) (Fıkıh) (Fıkıh) (Kelâm ve Mezhepler Tarihi)
Dr. Kürşat DEMİRCİ Prof.Dr. M. Yaşar KANDEMİR Dr. Şükrü ÖZEN Doç.Dr. Metin YURDAGÜR
(Dinler Tarihi) (Hadis) (Fıkıh) (Kelâm ve Mezhepler Tarihi)
Prof.Dr. Mustafa KARA Dr. Sait ÖZERVARLI
(Tasavvuf) (Kelâm ve Mezhepler Tarihi)
GENEL KISALTMALAR
a.e. Aynı eser haz. Hazırlayan ŞŞ- Şehinşâhî
a.g.e. Adı geçen eser hk. Hüküm (Arşiv) T Türkçe
AK Arazi hş. Hicrî - Şemsî tah. Tahminî
Kanunnâmesi Hz. Hazreti TBMM Türkiye
Akk. Akkadca İbr. İbrânîce Büyük Millet
Alm. Almanca İng. İngilizce Meclisi
a.mlf. Aynı müellif İSAM İslâm TC Türkiye
Arm. Ârâmîce Araştırmaları Cumhuriyeti
Ar. Arapça Merkezi TDK Türk Dil Kurumu
aş.bk. Aşağıya İsp. İspanyolca Tİ EM Türk ve İslâm
bakınız İÜ İstanbul Eserleri Müzesi
AÜ Ankara Üniversitesi TMK Türk
Üniversitesi k. Kitap Medenî Kanunu
a.y. aynı yer Kar. Karton (Arşiv) trc. Tercüme,
AY Arapça Yazmalar krş. Karşılaştırınız tercüme eden
b. Bin, ibn Ks. Kısım (Arşiv) TRT Türkiye
BA Başbakanlık Ktp. Kütüphane, Radyo ve
Osmanlı Arşivi kütüphanesi Televizyon
bibi. Bibliyografya Lat. Latince Kurumu
bk. Bakınız Iv. Levha ts. Tarihsiz
bl. Bölüm m. Milâdî TSM Topkapı Sarayı
bs. Basım, baskı, tab' md. Madde Müzesi
c. Cilt m.ö. Milâttan önce TSMA Topkapı Sarayı
çz. Çizim m.s. Milâttan sonra Müzesi Arşivi
d. Doğum, doğumu MS Manuscript TSMK Topkapı Sarayı
der. Derleyen MÜ Marmara Müzesi
DİB Diyanet İşleri Üniversitesi Kütüphanesi
Başkanlığı MÜİF Marmara TTK Türk Târih Kurumu
DİE Devlet İstatistik Üniversitesi tür.yer. Türlü yerde,
Enstitüsü İlahiyat birçok yerde
DTCF Dil ve Fakültesi TY Türkçe Yazmalar
Tarih-Coğrafya nr. Numara UÜ Uludağ
Fakültesi nşr. Neşreden Üniversitesi
EAÜİF Erzurum (Tahkik eden) vb. Ve benzeri
Atatürk Or. Oriental vd. Ve devamı
Üniversitesi ö. Ölümü, v.dğr. Ve diğerleri,
İlahiyat ölüm tarihi diğer nâşir
Fakültesi P- Paragraf veya naşirler
ed. Editör PTT Posta Telefon Telgraf VGMA Vakıflar Genel
Ed.Fak. Edebiyat r. Rûmî Müdürlüğü Arşivi
Fakültesi rs. Resim vr. Varak
EÜ Erciyes Rus. Rusça y- Yıl
Üniversitesi s. Sayfa yk.bk. Yukarıya bakınız
Evr. Evrak (Arşiv) salt. Saltanat yılları Zrf. Zarf (Arşiv)
„ >
Far. Farsça s. nşr. Sadeleştirilmiş neşir baskısından ofset
fas. Fasikül St. Saint Yayımı devam ediyor
Fr. Fransızca str. Satır Önce / sonra
FY Farsça Yazmalar Sum. Sumerce (yayım yeri)
Gr. Grekçe SÜ Selçuk ... _ ... İki yerde
h. Hicrî Üniversitesi yayımlanıyor
hak. Hakkında sy. : Sayı * Madde başı