TÜRKİYE' DE DİZİ SEKTÖRÜ'NÜN EKONOMİ POLİTİĞİ Melek ÖZTÜRK Yüksek Lisans Tezi Radyo ...

140 Pages·2015·2.86 MB·Turkish

TÜRKİYE’ DE DİZİ SEKTÖRÜ’NÜN EKONOMİ
POLİTİĞİ
Melek ÖZTÜRK
Yüksek Lisans Tezi
Radyo Sinema ve Televizyon Anabilim Dalı
Yrd. Doç. Dr. A. Kadir ATİK
2015
Her Hakkı Saklıdır
T.C.
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
RADYO SİNEMA VE TELEVİZYON ANABİLİM DALI

Melek ÖZTÜRK

TÜRKİYE’ DE ‘DİZİ SEKTÖRÜ’NÜN EKONOMİ POLİTİĞİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

TEZ YÖNETİCİSİ
Yrd. Doç. Dr. A. Kadir ATİK

ERZURUM-2015

I 
İÇİNDEKİLER
ÖZET ............................................................................................................................. III
ABSTRACT .................................................................................................................. IV
KISALTMA DİZİNİ ...................................................................................................... V
TABLOLAR DİZİNİ .................................................................................................. VII
GRAFİKLER DİZİNİ .............................................................................................. VIII
ÖNSÖZ .......................................................................................................................... IX
GİRİŞ ............................................................................................................................... 1

BİRİNCİ BÖLÜM
KÜRESEL MEDYA ENDÜSTRİSİ
1.1. KÜRESELLEŞME ve NEO-LİBERAL POLİTİKALAR ................................... 4
1.2. 2000’Lİ YILLAR ve KÜRESEL KAPİTALİZM ............................................... 10
1.3. KÜRESEL MEDYA OLGUSU ............................................................................. 12

İKİNCİ BÖLÜM
2000’Lİ YILLARDA TÜRKİYE
2.1. 2000’Lİ YILLARDA TÜRKİYE’DE POLİTİK DÖNÜŞÜM ........................... 24
2.2. 2000’Lİ YILLARDA TÜRKİYE’DE EKOMİK GELİŞİM .............................. 29
2.3. 2000’Lİ YILLARDA TÜRKİYE’DE SOSYOKÜLTÜREL DEĞİŞİM ........... 36

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
2000’Lİ YILLAR TÜRKİYESİNDE MEDYANIN EKONOMİ POLİTİĞİ
3.1. RADYO YAYINCILIĞI ........................................................................................ 42
3.2. YAZILI BASIN ...................................................................................................... 46
3.3. TELEVİZYON YAYINCILIĞI ............................................................................ 48
3.4. SİNEMA .................................................................................................................. 51
3.5. YENİ MEDYA ........................................................................................................ 56
3.6. TEKELLEŞME ve MEDYA GRUPLARI ........................................................... 58
3.6.1. Doğan Medya Şirketleri ..................................................................................... 60
3.6.2. Doğuş Medya Şirketleri ..................................................................................... 61
3.6.3. Ciner Medya Şirketleri ....................................................................................... 61
II 
3.6.4. İpek Medya Şirketleri ......................................................................................... 61
3.6.5. Çukurova Medya Şirketleri ................................................................................ 62
3.6.6. Yeni Dünya Medya Şirketleri ............................................................................ 62
3.6.7. İhlas Medya Şirketleri ........................................................................................ 62
3.7. MEDYANIN EKONOMİK YAPISI .................................................................... 62

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE'DE DİZİ SEKTÖRÜ’NÜN EKONOMİ POLİTİĞİ
4.1. DİZİLERDE BÜTÇE OLUŞUMU ....................................................................... 67
4.2. DİZİLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ ve REKLAM ...................................... 70
4.3. DİZİ SEKTÖRÜNÜN YARATTIĞI İŞ GÜCÜ .................................................. 76
4.4. YAPIM ŞİRKETLERİ .......................................................................................... 77
4.5. DİZİ İHRACATI .................................................................................................... 83
4.6. DİZİLERİN TV PİYASASINDAKİ YERİ .......................................................... 93
4.7. ETKİLENEN YAN SEKTÖRLER ...................................................................... 97
4.8. SEKTÖRE DAİR YASAL MEVZUAT ve DEVLET DÜZENLEMELERİ .... 98
4.9. SEKTÖRÜN GELECEĞİ VE TEHLİKELER ................................................. 100
4.10. FUARLAR .......................................................................................................... 105
4.11. ORTAK YAPIM ŞİRKETLERİ ....................................................................... 109
4.12. DİZİLER ve SOSYAL ETKİ ............................................................................ 110
SONUÇ ......................................................................................................................... 113
KAYNAKÇA ............................................................................................................... 118
ÖZGEÇMİŞ ................................................................................................................. 127
III 
ÖZET
YÜKSEK LİSANS TEZİ
TÜRKİYE’ DE DİZİ SEKTÖRÜ’NÜN EKONOMİ POLİTİĞİ
Melek ÖZTÜRK

Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. A.Kadir ATİK

2015, 137 Sayfa

Jüri: Yrd. Doç. Dr. A.Kadir ATİK
Doç. Dr. Hasan GÜLLÜPUNAR
Yrd. Doç. Dr. İrfan HIDIROĞLU

2000’li yıllarla birlikte Türkiye’de televizyon kanallarında dizilerin en çok
izlenen program formatı haline geldiği görülmektedir. 2000’li yıllardaki değişim ve
dönüşüm dizilerin bu değişime tepki vererek gelişilmesini sağlamıştır. Rekabetin
artması televizyon kanallarını ve prodüksiyon şirketlerini, dizi yapımlarında kalite ve
teknik olarak bir üst düzeye taşıyarak, dizilerin büyük bir sektör haline gelmesine yol
açmıştır. 2000’lerde yaşanan endüstriyel, ekonomik ve siyasal gelişmelere paralel
olarak üretim/tüketim ilişkileri ve ihracatın artması Türk dizilerini bir sektör haline
getirmiştir. Böylece “Dizi Sektörü” olarak adlandırılan ve uluslararası pazarda kalitesi,
teknik gücü ve popülerliğiyle adından çok fazla söz ettiren yeni bir sektörün ortaya
çıktığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Türk Dizileri, Dizi Sektörü, Dizi İhracatı
IV 
ABSTRACT
MASTER THESIS
THE POLİTİCAL ECONOMY OF THE SERİES SECTORS İN THE TURKEY
Melek ÖZTÜRK

Advisor: Assist. Prof. Dr. A.Kadir ATİK

2015, page: 137

Jury: Assist. Prof. Dr. A.Kadir ATİK
Assoc. Prof. Dr. Hasan GÜLLÜPUNAR
Assist. Prof. Dr. İrfan HIDIROĞLU

With the 2000s television series channel in Turkey seems to have become the
most watched program format. Series of changes and transformations in the 2000s led
to the-developed in response to these changes. Increased competition television
channels and production companies, the array by moving production to a higher level of
quality and technically, has led to a number of becoming big business. Industry in the
2000s, in parallel with the economic and political development of production /
consumption and exports increased relations with the Turkish series has become an
industry. Thus, "Array Sector" and called on the international market quality, the name
of the technical strength and popularity has seen the emergence of a new industry that
made a lot of promise.
Key Words: Turkish Series, Sector Array, Array Export
V 
KISALTMA DİZİNİ
ABD : Amerika Birleşik Devletleri
A.Ş : Anonim Şirket
AOL : America OnLine
AİHS : Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
AİHM : Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
AKP : Adalet Ve Kalkınma Partisi
AFB : Afrika Birliği
BM : Birleşik Milletler
BRT TV : Bayrak Radyo Televizyon Kurumu
CBS : Coğrafi Bilgi Sistemleri
CNN : Cable News Network
CNBC : Consumer News and Business Channel
DTÖ : Dünya Ticaret Örgütü
DVB-T : Digital Video Broadcasting – Terrestrial
DYH : Doğan Yayın Holding
DYG : Doğuş Yayın Grubu
FM : Frequency Modulation
GEGP : Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı
GSYH : Gayrisafi Yurt İçi Hasıla
HD : High Definition
HDTV : High Definition Television
IMF : Uluslararası Para Fonu
İTO : İstanbul Ticaret Odası
İŞKUR : Türkiye İş Kurumu
İGE : İnsani Gelişme Raporunda
KİT : Kamu İktisadi Teşebbüsü
KDV : Katma Değer Vergisi
LED : Light Emitting Diode
LCD : Lİquid Crystal Display
NBC : National Broadcasting Company
OECD : Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
VI 
ÖTV : Özel Tüketim Vergisi
PISA : Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı
RATEM : Radyo Televizyon Yayıncıları Televizyon Birliği
RTÜK : Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
SSCB : Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği
SRF : Ek Rezerv Kolaylığı Desteği
SRAP : Sosyal Riski Azaltma Projesi
SGK : Sosyal Güvenlik Kurumu
TNT : Turner Network Television
TGRT : Türkiye Gazetesi Radyo Televizyonu
TMT : Türk Mukavemet Teşkilatı
NATO : Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü
TİKA : Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi
TÜSİAT : Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği
TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu
TMSF : Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
TGS : Türkiye Gazeteciler Sendikası
TTNET : Türk Telekom İnternet
TEDA : Türk Edebiyatının Dışa Açılımı
T.C. : Türkiye Cumhuriyeti
TESEV : Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı
UNICEF : Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu