Table Of Content

TURGUT ÖZAL Biyografi Ya zan: Hikmet Özdemir Yayın hakları: © Doğan Egmont Yayıncılık ve Yapımcılık Tic. A.Ş. Bu eserin bütün hakları saklıdır. Yayınevinden yazılı izin alınmadan kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, hiçbir şekilde kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayımlanamaz. Dijital yayın tarihi: Eylül 2014 / ISBN 978-605-09-2251-6 Kapak fotoğrafı Hürriyet Arşivi’nden alınmıştır. Doğan Egmont Yayıncılık ve Yapımcılık Tic. A.Ş. 19 Mayıs Cad. Golden Plaza No. 1 Kat 10, 34360 Şişli - İSTANBUL Tel. (212) 373 77 00 / Faks (212) 355 83 16 www.dogankitap.com.tr / [email protected] / [email protected] Turgut Özal Biyografi Hikmet Özdemir Pir-i Türkistan Hoca Ahmet Yesevi ve evlatlarına. Hikmet Özdemir Siyaset bilimi profesörü Hikmet Özdemir Kahramanmaraş’ta doğdu. Ankara’da Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Kamu Yönetimi lisans programını bitirdi; Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakülte- si’nden kamu yönetimi ve siyaset bilimi doktoru unvanı aldı. TÜBİTAK, Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığında görev yaptı; daha sonra Kırıkkale, Başkent, Kocaeli üniversitelerinde ve tam zamanlı profesör olarak Türk Tarih Kurumu’nda çalıştı. British Chevening bursuyla Londra Üniversitesi’nde, Fulbright bursuyla Georgetown Üniversitesi’nde, İngiltere ve ABD devlet arşivlerinde ve İsviçre’de Milletler Cemiyeti arşivinde incelemelerde bulundu. Türkiye’de hükümet-ordu ilişkileri, harp ve kriz döneminde liderlik; siyaset ve anayasal kurumların gelişimi ile dünya harbinde Ermeniler başlıkları altında 46 kitabı yayımlandı. Teşekkür Eserin yayımı sürecinde destekleri için Sayın Taha Akyol ve Doğan Egmont Genel Müdürü Gülgün Çarkoğlu’na, Doğan Kitap Yayın Direktörü Deniz Yüce Başarır ile farklı aşamalardaki değerli katkıları nedeniyle Aslı Güneş (editör), Melike Sıla Arlı (son okuma), Geray Gençer (kapak tasarımı), Lerna Adsız Çalgan (sayfa düzeni) ve basımevi çalışanlarına ayrı ayrı teşekkür ederim. Birkaç söz Bu biyografiyi derin acılar içerisinde yazdım... Milletimize, ordularımıza, cumhuriyetimize, ebedi saadetler dilerim... Eserimi “Pir-i Türkistan Hoca Ahmet Yesevi ve evlatlarına” armağan etmemin nedeni merak edilebilir... 17 Nisan 1993 Cumartesi günü Ankara Kocatepe Kültür Merkezi’nde “Hoca Ahmet Yesevi ve Türk Dünyası” konulu toplantıya Cumhurbaşkanı Başdanışmanı sıfatıyla katılıyordum; diğer konuşmacı Başbakan Başdanışmanı Namık Kemal Zeybek’ti. Toplantı henüz başlamıştı; salon kapısı aralandı ve içeriye elinde katlanmış bir kâğıtla giren görevli, bulunduğumuz kürsüye kadar yürüdü... Eski Kültür Bakanı görevlinin uzattığı katlanmış kâğıdı açtığında yüzünün karardığını gördüm. Başını kaldırdı ve salondakilere baktı; “Reisicumhurumuz Özal Hakkın rahmetine kavuşmuştur; mekânı cennet olsun, toplantı bitmiştir” dedi! Arkadaşım Celal’le (Kazdağlı) şiddetli yağmurdan etrafa taşan sel suları arasından koştuk ve nefes nefese Hacettepe Hastanesi’ne vardık... Ağıtta söylendiği gibiydi: Hastane önünde herkes ağlıyordu... O sonsuz sükûnet halinden sonra 8. Cumhurbaşkanı’nın biyografisini yazmak da benim sorumluluklarım arasındaydı... Biyografi kahramanı evladını elbette Türkistan’a Hoca Ahmet Yesevi’nin âlemine ve bizim ilk vatanın topraklarına götürecekti... Kahramanın ölümünden önce bir kere daha (ilkinde Türkiye Başbakanı) bu defa Türkiye Reisicumhuru olarak Asya Türk Cumhuriyetlerini, kadim coğrafyada eski Türk devletlerinin ordugâh şehirlerini, kutsal mekânlarını ve Hoca Ahmet Yesevi Türbesi’ni ısrarla tekrar ziyareti bir işaret değil miydi? Hikmet Özdemir 17 Nisan 2014 Memleket çocukları Orhan Karabuda Arşivi Herkes çocukluğunun kuşatması altındadır. Oraya sığınır, oraya koşar, oradan kaçar, oradan beslenir; oradakilere ağlar, orada yaşanan bir anıyla gülümser. İnsan ne alırsa çocukluğunda alır. Ne kazanırsa çocukluğunda kazanır, ne kaybederse çocukluğunda kaybeder. Aslında hayatın öteki bölümleri çocukluğun uzantılarıdır. Kâmil Aydoğan, Kısık Vadisi, (2012) Anadolu ailelerinde çocuklara verilen isimler, ait olunan kökleri, özlem duyulan tarihi kahramanları ve dramatik hadiseleri hatırlatma arzusunu yansıtır. Cumhuriyet’in genç memurları Hafize ve Mehmet Sıddık çiftinin çocuklarına koyduğu isimlerin Halil Turgut, Korkut ve Yusuf Bozkurt olması da tesadüf değildir: Bu isimler genç çiftin kendilerini ait hissettikleri milli kimliği gururla temsil etme kararlılığını gösterir. Önce bu Malatyalı orta halli Türk ailesi hakkında bazı bilgileri aktaralım: Baba Mehmet Sıddık (asıl adı Muhammed Efendi), Cinlioğlu lakabı ile tanınıyor ve 1934’te Özal soyadını alıyor. Mehmet Sıddık eski bir Malatyalı aileden geliyor. Onun dedesi İbrahim Efendi uzun yaşamış fakat oğlu Mehmet Sıddık’ın babası 28 yaşında vefat etmiş. Mehmet Sıddık birkaç kardeş arasında yaşayan tek çocuk; annesi Pütürgeli; hem annesi, hem babası genç ölmüşler ve onu halası (Cinlioğullarının bibisi) büyütmüş. On altı sene medrese eğitimi almış; Arapça, Farsça ve Osmanlıcaya vakıf; iyi derecede matematik bilgisi var. Din hocalığı kapısı kapanınca öğretmenlik yapıyor, başarısız ve çocuksuz iki evliliğin ardından Hafize Hanım’la yeni bir yuva kuruyor. Mehmet Sıddık’ın matematik bilgisi, eşi öğretmen Hafize Hanım’ın analık sevgisiyle birlikte çocukları için bulunmaz bir zihinsel gelişim fırsatına dönüşüyor; ailenin ikinci oğlu Korkut, ağabeyi Turgut ve kendisi için küçük matematik yarışmalarının düzenlendiği ev ortamını, “Babam, matematiği çok iyi bilirdi. Medresede çok güzel matematik kültürü almıştı. Hatırlıyorum, o çocukluk yıllarında annemle babam,

Description:

Özal'ın, 1927'de başlayıp 1993'e kadar süren 66 yıllık yaşam öyküsü… Bu öykü, Türkiye'nin zorluklar, krizler, başarılar, darbeler, iniş-çıkışlarla dolu ve hayli karmaşık devlet-ordu-toplum-ekonomi-dış ilişkiler, siyasi partiler ve demokrasi kültürünün bir başka açı