Triaxomasia caprimulgella (Lepidoptera: Tineidae, Nemapogoninae), nieuw voor de Belgische fauna

2013·0.83 MB·Dutch

by  Adriaan Peeters

)
Triaxomasia caprimulgella (Lepidoptera: Tineidae, Nemapogoninae);
nieuw voor de Belgische fauna
AdriaanPeeters
Samenvatting.Op24juni2012werdeenexemplaarvanTriaxomasiacaprimulgellaStainton, 1851waargenomenopeen
boomstam in het domein "Vordenstein" te Schoten (provincie Antwerpen). Het dier werd alleen gefotografeerd en niet
verzameld.DitisdeeerstewaarnemingvandezesoortvoordeBelgischefauna.
Abstract.Triaxomasiacaprimulgella(Lepidoptera:Tineidae,Nemapogoninae),newfortheBelgianfauna
On24June2012aspecimenofTriaxomasiacaprimulgellaStainton,1851wasfoundsittingonatreetrunkduringadaytime
walkthrough"Vordenstein",awoodedparkatSchoten(Belgium,provinceofAntwerpen).Thespecimenwasneithercollected
normoved,onlysomepicturesweretaken.ThisspecieswasnotobservedinBelgiumbefore.
Résumé.Triaxomasiacaprimulgella(Lepidoptera:Tineidae,Nemapogoninae),espècenouvellepourlafaunebeige
Le24juin2012,unexemplairedeTriaxomasiacaprimulgellaStainton,1851futobservéposésuruntroncd'arbrependantune
promenade au cours de lajournée, dans le pare "Vordenstein" (Belgique, Province d'Anvers). L'exemplaire n'ajamais été
capturé,seulesdesphotosontétéprises.C'estlapremièrefoisquecetteespèceestobservéeenBelgique.
Keywords:Triaxomasiacaprimulgella-faunistics-Belgium-firstrecord.
Peeters,A.:Voorkempenlaan40,B-2900Schoten,[email protected]
Inleiding (Acerplatanoides)bijnaamgenoemd (Bengtssonetal.
2008:451).
Op 24 juni 2012 werd tijdens een zondagse
wandeling door het park "Vordenstein" te Schoten
(prov. Antwerpen) een onbekend nachtvlindertje
zittend op de stam van een beuk (Fagus sylvatica
opgemerkt. Daar het onverstoord bleef zitten werd
besloten enkelfoto'ste nemen zonderhetbeestjete
beroeren (fig. 1). Bij thuiskomst bleek echterdat het
wel eens een zeldzame soort uit de familie Tineidae
konwezen enduswerdWillyDe Prinsgecontacteerd.
Gelukkig kon deze op basis van de foto's bevestigen
dathetinderdaad TriaxomasiacaprimulgellaStainton,
1851betrof,een meevallerdus!Voorzoverbekend is
dit de eerste maal dat deze soort in België werd
waargenomen. Een Nederlandse naam heeft het
vlindertjeechteralwelgekregen:Ivoorkroeskopje.
Uiterlijkekenmerken
Met een spanwijdte van 9-11 mm. behoort de
soort tot de kleinere Tineidae. Herkenning is zoals
gezegd tamelijk eenvoudig: door de drie costale en
twee dorsale weinig met de verder donkere
voorvleugels contrasterende vale, okerkleurige
vlekkenenokerkleurigekopisverwarringmetandere
Tineidaeuitgesloten. Dikwijlszijndeeerstecostaleen Fig. 1. Triaxomasia caprimulgella Stainton, 1851. Schoten
eerstedorsalevlekkenverbondentoteendwarsband. (Antwerpen),24.vi.2012(foto:A.Peeters).
Defranjeiseveneensweinigcontrastrijkgekleurdmet
een lichte basiseneen donkere rand (Pelham-Clinton
1985:185). De imago's worden dikwijls gevonden roerloos
hangend in een spinnenweb in een holle boom of
Biologie schuur zonder dat zij door de spinnen gestoord
worden. Zowel Pelham-Clinton als Bengtsson leiden
De larven zouden zich voornamelijk voeden met hieruitafdatdelarvenzichmogelijkeveneenstegoed
rottend hout (Emmet et al. 1988: 46). Voor Groot- doen aan dode insecten in spinnenwebben. In de
Brittanniëwordenvermeld: beuk(Fagussylvatica),eik nabijheid van de vindplaats werd enkele dagen later
(Quercus sp.) en iep (Ulmus sp.). Daarbuiten worden inderdaad een vermolmde boom met bijhorende
ook winterlinde (Tilia cordata) en noorse esdoorn spinnenwebben aangetroffen. Deze boom werd
ISSN0771-5277 Phegea41(2)01.vi.2013:45
kortstondig nagekeken op eventuele nieuwe Oekraïne, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië,
vondsten, echter zonder succes. De vliegtijd volgens Slowakije, Tsjechië, Zweden en Zwitserland (Gaedike
de literatuur loopt van juni tot juli in het Verenigd 2012). Noordelijk is de verspreiding beperkt tot het
KoninkrijkenvanjulitotaugustusinScandinavië. zuiden van Noorwegen en Zweden (Bengtsson et al.
2008), ook uit Groot-Brittannië zijn enkel
waarnemingen uit het Zuidoosten bekend (Pelham-
Verspreiding Clinton 1985). Deoostelijkegrens ligtin Oekraïne, de
zuidelijke in de landen aan de MiddellandseZee. Het
Triaxomasia caprimulgella kan gevonden worden betreft echter een over het hele verspreidingsgebied
over het hele Europese grondgebied met meldingen zelden waargenomen soort! Zo iszij bijvoorbeeldwel
uit Albanië, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, bekend van Portugal en Frankrijk maar niet van
Griekenland, Groot-Brittannië, Hongarije, Italië, Spanje.
Kroatië, Macedonië, Nederland, Noorwegen,
Bibliografie
Bengtsson B. A—. Nationalnyckeln tillSverigesflora ochfauna. Fjarilar: Kakmalar-sackspinnare. Lepidoptera: Micropterigidae-
Psychidae. ArtDatabanken,SverigesLantbruksuniversitet(SLU),Uppsala. —
EmmetA.M.(ed.)1988.AfieldguidetothesmallerBritishlepidoptera.Secondedition. Reprint2010.HenryLingLimited.
GaedikeR.2012.Fauna Europaea—,Tineidae.-In: KarsholtO.&vanNieukerkenE.J.(eds.)FaunaEuropaea:Lepidoptera,Moths.
FaunaEuropaeaversion2.5. www.faunaeur.org(accessed21oktober2012).
Pelh-amFl-eClliiondtinoindaEe..C.—19H8a5r.leTyinBeoiodkase,.G-reIan:tHHeoarktehslJ.ey(e,d.p)p:.T1h5e2-M2o0t7h.sandButterfliesofGreatBritainandIreland.Volume2.Cossidae
Phegea41(2)01.vi.2013:46 ISSN0771-5277