The Schoenberg Phenomenon: Twelve-tone Music and its Absolute Alienation PDF
Preview The Schoenberg Phenomenon: Twelve-tone Music and its Absolute Alienation
SOSYAL BİLİMLER SOSYAL BİLİMLER Bu Sayının Hakemleri Prof. Dr. Bülent Gözkan Mimar Sinan G.S.Ü. Felsefe Bölümü Prof. Dr. Kaan Ökten Mimar Sinan G.S.Ü. Felsefe Bölümü Prof. Dr. Nazile Kalaycı Hacettepe Üniversitesi Felsefe Bölümü Doç. Dr. Kurtul Gülenç Mimar Sinan G.S.Ü. Felsefe Bölümü Doç. Dr. Lewis Johnson Bağımsız Araştırmacı Doç. Dr. Matthew Gumpert Boğaziçi Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatı Bölümü Doç. Dr. Metin Bal Dokuz Eylül Üniversitesi Felsefe Bölümü Yrd. Doç. Dr. Ayşe Hazar Köksal Özyeğin Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Berna Yıldırım Sakarya Üniversitesi Felsefe Bölümü Yrd. Doç. Dr. Çiğdem Yazıcı Üsküdar Üniversitesi Felsefe Bölümü Yrd. Doç. Dr. Cem Doğan Yaşat Mimar Sinan G.S.Ü. Sosyoloji Bölümü Yrd. Doç. Dr. Emre Şan İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Felsefe Bölümü Yrd. Doç. Dr. Eser Selen Kadir Has Üniversitesi İletişim Tasarım Bölümü Yrd. Doç. Dr. Esin Berktaş Beykent Üniversitesi Sinema Televizyon (Türkçe) Bölümü Yrd. Doç. Dr. Güçlü Ateşoğlu Mimar Sinan G.S.Ü. Felsefe Bölümü Yrd. Doç. Dr. Hakan Topal SUNY Purchase College Yeni Medya Bölümü Yrd. Doç. Dr. Mehmet Şiray Mimar Sinan G.S.Ü. Felsefe Bölümü Yrd. Doç. Dr. Özge Ejder Mimar Sinan G.S.Ü. Felsefe Bölümü Yrd. Doç. Dr. Senem Kurtar Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Felsefe Bölümü Yrd. Doç. Dr. Şefik Özcan Mardin Artuklu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dr. Bülent Eken Kadir Has Üniversitesi İletişim Tasarım Bölümü Dr. Ceyda Karamürsel SOAS Tarih Bölümü Dr. Kaan Özkan The University of Sheffield Felsefe Bölümü Dr. Zeynep Talay Koç Üniversitesi Felsefe Bölümü Öğr. Gör. Dr. Refik Güremen Mimar Sinan G.S.Ü. Felsefe Bölümü Sosyal Bilimler SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ Sayı 14 / Güz 2016 SOSYAL BİLİMLER Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 14, Güz 2016 Yılda iki kez yayınlanır. Yerel süreli yayındır. Hakemli dergidir. ISSN 1309-4815 Kod: MSGSÜ-SBE-016-12-D 2 Sahibi: Sosyal Bilimler Enstitüsü adına Prof. Dr. Firdevs Gümüşoğlu Müdür Yayın Kurulu Prof. Dr. Firdevs Gümüşoğlu Prof. Dr. Handan İnci Doç. Dr. Şükrü Aslan Yrd. Doç. Dr. Doğan Yaşat Yrd. Doç. Dr. E. Osman Erden Yrd. Doç. Dr. Esma İgüs Yrd. Doç. Dr. Ferit Baz Yrd. Doç. Dr. Kenan Eren Yrd. Doç. Dr. Özge Ejder Yrd. Doç. Dr. Serap Alper Arş. Gör. Nihan Tahtaişleyen Editör: Doç. Dr. Şükrü Aslan Bu sayının editörü Yrd. Doç. Dr. Özge Ejder Sekreterya: Canan Poyraz Grafik Uygulama: Nadir Geçeroğlu Aralık 2016, 500 adet basılmıştır. Baskı: MSGSÜ Matbaası, Bomonti Makalelerin sorumluluğu yazarlara aittir. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Cumhuriyet Mah. Silahşör Cad. No: 71 Bomonti-Şişli/İstanbul Tel: 0212 246 00 11 e-posta: [email protected], [email protected] İçindekiler Sunuş 7 Özge Ejder Thomas Aquinas’ta Sanat: Güzel ve İyi 9 Hanife Ölmez Locales of Art: Synaesthesia and the Interruptions of Orientational Aesthetics 25 Lewis Johnson Kant Estetiğinde Güzellik Yargılarının Evrensel Geçerliliği 39 Cansu Yüksel Sanat Yapıtının Fenomenolojisi 49 Emre Şan Hegel Estetiğinin Modern Heykeldeki Yeri 641 Murat M. Türkmen The Schoenberg Phenomenon: Twelve-tone Music and its Absolute Alieanation 75 Kıvılcım Yıldız Şenürkmez Robert Musil’in Etik ve Estetik Anlayışı: Bir Yazma ve Yaşama Biçimi Olarak Denemecilik 84 Zeynep Talay Soyut Sanata Fenomenolojik Bir Yaklaşım 97 Pelin Dilara Çolak Ranciére’de Siyasi Olanın ‘Estetik’ Boyutu: “Siyaset Üzerine On Tez” ve ‘Duyumsanır Olanın Paylaşımı’ 108 İmge Oranlı Like Apples and Oranges: A Quinean Reading of Cézanne’s Pommes et oranges (Or, A Proposal for the Founding of Departments of Incomparable Literature) 117 Matthew Gumpert Günümüz Sanatında Çağdaşlık Politikası 135 Başak Şiray Construction of a Historical Aesthetics and Consciousness: The Historical Novel of John Galt, 1779-1839 144 Özlem Çaykent 7 Sunuş Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’nin bu sayısı “Sa- nat ve Felsefe” temasına ayrılmıştır. Bu sayıda bu tema üzerinden gerçekleştirilmeye çalışılanın, felsefe disiplininin gerek sosyal bilimlerin diğer alanlarıyla ilişkisini gerekse de disiplinin için- den felsefenin çeşitli alanları ve tarzları ile ilişkisini ihtiyatlı bir mesafeden sorgulamak olduğu söylenebilir. Bu türden bir sorgulama için sanat elverişli bir ortak zemin olarak belirmiştir. Bu, felsefenin kendisine nesne aldığı konular arasında sanatın görece ayrıcalıklı bir yeri olması se- bebiyledir. Tarihsel olarak birbirinin yerine kullanılagelen sanat felsefesi ve estetik hem alanın kendisinde hem de ilişkide ele alınan konular bakımından bu aynılaşmaya direnen, izin veren dinamikleri de sorunsallaştırmaktadır. Daha açık bir deyişle, felsefenin bir alt disiplini olarak “Estetik”te sanat nesnesini zorunlu olarak içermeyen taraflar olduğu gibi “Sanat Felsefesi”nin de “Estetik” tarafından belirlenen kavram, yaklaşım ve yöntemleri aşan tarafları vardır. 20. yy.’ın, giderek profesyonelleşmesi ve teknik bir hal alan felsefe yapma tavrını egemen ve görünür kıl- mış olduğu gerçeğini de dikkate aldığımızda, sanatı ilgilendiren konuların, felsefenin “Estetik” de dahil olmak üzere, her alt disiplininde kendini hissettiren yöntem, dil, mantık ve bilimsellik talepleri söz konusu olduğunda çepere itildiğini iddia edebiliriz. Bu çeperde yer alma hali ken- diliğinden sınırları yoklamayı gerekli kılmaktadır. Felsefe ve sanat ilişkisi tam da bu bakımdan gerek felsefenin sınırlarını gerekse de bu sınırları sosyal bilimlerin diğer disiplinlerinin ihlaline açan sanatın sınırlarını sorgulanır kılmaktadır. Bu sayıda yer alan makaleler çoğunlukla yukarıda değinilen çerçeveye yerleştirilerek oku- nabilir. Felsefe tarihinin “Sanat Felsefesi” ve “Estetik” alanına giren kanonik metinlerinin ele alındığı makaleler Thomas Aquinas, Kant, Hegel gibi filozoflar tarafından bu alanların nasıl ku- rulduğu ve sistematik felsefe anlayışıyla nasıl işletildiğini örnekler niteliktedir. Çağdaş felsefe tarihi ise Husserl, Heidegger, Sartre, Ranciére gibi filozoflar üzerinden, sanatın felsefi yönteme dair eleştirel bir tavrı nasıl mümkün kıldığının öne çıkarıldığı makalelerde taranmaktadır. Bu felsefi incelemelerin etrafında felsefenin kavram ve sorunsalları farklı disiplinlerdeki tezahürleri açısından da değerlendirilmektedir. Özge Ejder 8 9 Thomas Aquinas’ta Sanat: Güzel ve İyi* Hanife ÖLMEZ1 Özet Estetik deneyimin nesnesi olan “Güzellik” ya da Latince söylenişiyle pulchritudo Thomas Aqu- inas tarafından kesin bir biçimde tanımlanır. Ona göre güzelliği meydana getiren üç koşul vardır ve bu koşullardan birinin bile eksikliği o şeyin çirkin olmasına yetecektir. Thomas Aquinas’ın integritas, proportio ve claritas olarak belirlediği bu koşullara yakından baktığımızda, aslında hepsinin hem formel olana hem de tözsel olana yönelik ikili bir yapısı olduğunu fark ederiz. Onun metinlerinde bu üç koşulun ancak biçimsel ve tinsel düzeylerde kendini gerçekleştirmesi ile güzelliğin zemininin sağlanabileceği görülür. Öte yandan “Güzellik”in, “İyi” yani bonum ile kurduğu ilişkiye bakıldığında bu iki kavramın Thomas Aquinas için özdeş olduğu anlaşılır. “Gü- zel”, “İyi” ve “Doğru” arasında tesis edilen bu birliğin temelinde her şeyin ondan türediği Tanrı vardır. Bununla birlikte Thomas Aquinas’daki, formun her zaman madde ile bağlantı içinde bu- lunması düşüncesi Aristotelesçi anlayışın devamıdır. Çünkü hem Aristoteles hem de Aquinas için form maddenin yardımı olmaksızın çeşitli bireyleri açıklayamaz. Aquinas’a göre bireyleş- menin ilkesi (individuationis principium), materia signata adını verdiği maddedir. Bir sanatçının zihninde, üreteceği nesnenin ideası imge olarak bulunur ve o sanatçı bu imgeyi tözüne uygun bir biçimde ilineksel olarak düzenlediğinde madde ile formun sentezini ortaya koyar. Anahtar Kelimeler: Thomas Aquinas, Sanat, Güzel, İyi, Estetik. Art in Thomas Aquinas: The Beautiful and the Good Abstract Beauty, or in its Latin version, pulchritudo, as the object of the aesthetic experience is defined precisely by Aquinas. According to him there are three conditions which constitute Beauty, and even if only one is missing, that would be enough for ugliness of the object. If we look closely into these conditions determined by Aquinas as integritas, proportio and claritas we notice that all of them in fact have a dual structure directed towards both the formal and the substantial. In his texts we see that the basis of beauty is established only through the self-realization of these three conditions in formal and spiritual levels. On the other hand if we consider the relationship Beauty has with Good, i.e. bonum, we note that both of these two concepts are the same for Aquinas. On the basis of this unity established among Beautiful, Good and True, there is God from which eve- rything is derived. Besides, the view that form is always related to matter in Aquinas comes from the Aristotelian thought. Because for Aristotle, as well as for Aquinas, form cannot explain diverse * Yazar, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde tamamlanan “Les Concepts Du Beau Et Du Bien Dans L’Esthétique De Thomas D’Aquin” başlıklı yüksek lisans tezinin danışmanı Prof. Dr. M. Türker Armaner’e, tezin makaleye dönüşmesindeki desteklerinden ötürü teşekkür eder. 1 Paris 1 Pantheon-Sorbonne Üniversitesi Felsefe Bölümü Doktora Öğrencisi, [email protected]
Description:The list of books you might like
