The collected letters of Antoni Van Leeuwenhoek. Volume 17

536 Pages·2015·87.75 MB·English

by  Leeuwenhoek

gffsdfsdafd
Alle de Brieven
van
Antoni van
Leeuwenhoek
De volledige werken van Van Leeuwenhoek, uitgegeven en toegelicht
onder de auspiciën van de Leeuwenhoek-Commissie
van het Huygens Instituut
der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
_______________
Deel XVII (1712-1716)
Geredigeerd door LoDeWIjKC. PALm, HuIbj. ZuIDerVAArt,
DouGLAsANDersoN& eLIsAbetH(LIZZy) W. eNtjes
______________________________________________________________
tAyLor & FrANCIs - LoNDoN
2018
The Collected Letters
of
Antoni van
Leeuwenhoek
the complete works of Van Leeuwenhoek, issued and annotated
under the auspices of the Leeuwenhoek Commission
of the Huygens Institute
of the royal Netherlands Academy of Arts and sciences
_______________
Volume XVII (1712-1716)
edited by: LoDeWIjKC. PALm, HuIbj. ZuIDerVAArt,
DouGLAsANDersoN& eLIsAbetH(LIZZy) W. eNtjes
______________________________________________________________
tAyLor & FrANCIs - LoNDoN
2018
Deze uitgave is tot stand gekomen met steun van / the publication of this book was
possible through financial assistance of:
Het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis – KNAW,
De Louise thijssen-schoute stichting,
De stichting Professor van Winter Fonds,
De stichting dr. Hendrik muller's Vaderlandsch Fonds.
CrC Press/balkema is an imprint of the taylor & Francis Group, an informa business
© 2018 taylor & Francis Group, Londen, uK
Printed and bound in the Netherlands by Printsupport4u, steenwijk
All rights reserved. No part of this publication or the information contained
herein may be reproduced, stored in a retrieval systeem, of transmitted in any
form or by any means, electronic, mechanical, by photocopying, recording or
otherwise, without written prior permission form the publisher.
Although all care is taken to ensure integrity and the quality of this publication
and the information herein, no responsibility is assumed by the publishers nor
the author for any damage to the property or persons as a result of operation
or use of this publication and/or the information contained herein.
Libary of Congress Control Number: 2014935308
Published by: CrC Press/balkema
schipholweg 107C, 2316 XC Leiden, the Netherlands
e-mail: [email protected]
www.crcpress.com – www.taylorandfrancis.com
IsbN: 978-0-415-58642-9 (Hbk)
IsbN: 978-0-203-09340-5 (ebook)
Hubert KorNeLIsZooN Poot
(1689-1733)
ets en gravure van Philippus Velijn, naar een schilderij van
thomas van der Wilt
Van der Wilt schreef verschillende lofredenen over Leeuwenhoek, en zijn
grafschrift. Daarnaast was hij waarschijnlijk verantwoordelijk voor een deel
van Leeuwenhoek’s illustraties.
Hubert KorNeLIsZooN Poot
(1689-1733)
etching and engraving by Philippus Velijn, based on a painting by
thomas van der Wilt
Van der Wilt wrote several eulogies about Leeuwenhoek, and his epitaph.
He probably drew some of Leeuwenhoek’s illustrations.
(rijksmuseum Amsterdam)

Voorwoord voor Deel
XVII
Preface to Volume
XVII
VoorWoorD
Het idee voor een wetenschappelijk verantwoorde uitgave van de bewaard gebleven
correspondentie van Antoni van Leeuwenhoek is opgekomen naar aanleiding van de
herdenking van zijn 200-ste sterfdag in 19231. uiteindelijk is het project in 1931 tij-
dens de voorbereidingen van het derde eeuwfeest van Van Leeuwenhoeks geboorte
gestart, waarna het eerste deel in 1939 is verschenen. toen werd dat deel ‘uit-
gegeven, geïllustreerd en van aantekeningen voorzien door een commissie van
Nederlandse geleerden’. Formeel was deze werkgroep een commissie van de
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. De kern ervan werd
gevormd door de hoogleraar Gerard A. van rijnberk (die als voorzitter van de
Leeuwenhoek-commissie het voorwoord van de delen 1 t/m 4 ondertekende) en
Gerard C. Heringa, hoogleraar in de histologie aan de universiteit van Amsterdam,
die als inhoudelijk eindredacteur optrad, daarbij gesteund door de expertise van een
groot aantal deskundigen.
Na Van rijnberks overlijden in 1953 is het project voortgezet door de
inmiddels vernieuwde Leeuwenhoekcommissie, onder geregeld wisselende leiding.
De voorzittershamer is in de loop van jaren gehanteerd geweest door achtereenvol-
gens de hoogleraren Willem Kouwenaar [1952-1954], Albert j. Kluyver [1954-1956],
Henri W. julius [1956-1971], marinus A. Donk [1972], Gerrit A. Lindeboom [1972-
1981], Frans A. stafleu [1981-1991] en Harry A.m. snelders [1991-2000].
Het Leeuwenhoek-project, dat vanaf het allereerste begin een initiatief was
van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, is in 1994 ook
effectief bij een instituut van de KNAW ondergebracht. Dit ‘Constantijn Huygens
Instituut voor tekstedities en intellectuele geschiedenis’ te Den Haag is inmiddels
opgegaan in het ‘Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis’ te Amsterdam.
De Leeuwenhoek-Commissie functioneerde aanvankelijk als projectcommissie bin-
nen dit instituut. Inmiddels is de verantwoordelijkheid voor de uitgave echter
volledig overgegaan op het Huygens ING.
Zoals boven vermeld zijn de eerste twee delen van Alle de Brievenuitgegeven
onder redactie van Gerard C. Heringa. Na diens aftreden in 1942 was de eindredac-
tie achtereenvolgens in handen van Abraham schierbeek, privaatdocent aan de
Leidse universiteit (dl. 3 t/m 5 – 1948 t/m 1957); j.j. swart, verbonden aan het toen-
malige biohistorisch Instituut van de universiteit utrecht (dl. 6 t/m 8 – 1961 t/m
1967) en johannes Heniger, eveneens werkzaam bij het utrechtse biohistorisch
1 A. schierbeek, “the collected letters of A. van Leeuwenhoek, an appeal to the scientific World”,
Antonie van Leeuwenhoek 19 (1953) 181-188; m. Fournier, “Zo Leeuwenhoek, zo Leeuwenhoek-com-
missie”, Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen Wiskunde en Techniek 13:4
(1990), pp. 265-271; Lodewijk C. Palm, “the edition of Leeuwenhoek's Letters: Changing Demands,
Changing Policies”, Text17 (2005), pp. 265-276.
VIII
PreFACe
the idea of a scientifically sound edition of the surviving correspondence of
Antoni van Leeuwenhoek emerged following the commemoration of the 200th
anniversary of his death in 19231. the project began in 1931 during the prepara-
tions for the third centenary of Leeuwenhoek's birth, after which the first volume
was published in 1939. that volume was “edited, illustrated and annotated by a
committee of Dutch scholars”. Formally, this working group was a committee of
the royal Netherlands Academy of sciences (KNAW). the core of it was formed
by Professor Gerard A. van rijnberk (who, as chairman of the Leeuwenhoek
Commission signed the preface of volumes 1 through 4) and Gerard C. Heringa,
professor of histology at the university of Amsterdam, who served as content edi-
tor, backed by the expertise of a large number of specialists.
After Van rijnberk’s death in 1953, the project was continued by the now
renewed Leeuwenhoek Commission, with regularly changing leadership. the gavel
has over the years been wielded by successors professors William Kouwenaar [1952-
1954], Albert j. Kluyver [1954-1956], Henry W. julius [1956-1971], marinus A. Donk
[1972], Gerrit A. Lindeboom [1972-1981], French A. stafleu [1981-1991] and Harry
A.m. snelders [1991-2000].
the Leeuwenhoek project, from the very beginning an initiative of the royal
Netherlands Academy of sciences, was effectively housed at an institute of the
KNAW in 1994. this “Constantijn Huygens Institute for text editions and intellec-
tual history” in the Hague has since been absorbed into the Huygens Institute for
the History of the Netherlands (Huygens ING) in Amsterdam. the Leeuwenhoek
Commission functioned initially as a project committee within the institute.
meanwhile, however, the responsibility for the edition has been fully transferred to
the Huygens ING.
As mentioned above, the first two volumes of The Collected Letters were
published under the editorship of Gerard C. Heringa. After his resignation in 1942,
the final editing was successively in the hands of Abraham schierbeek, private lec-
turer at the university of Leiden (vol. 3 to 5 - 1948 to 1957); j.j. swart, attached to
the then biohistorical Institute of utrecht university (vol. 6 to 8 - 1961 to 1967);
and johannes Heniger, also working at the utrecht biohistorical Institute (vol. 9 -
1976). After that, until 2016, the editing of The Collected Letters was carefully tended
by Lodewijk C. Palm, who performed this work in addition to his job as a lecturer
1 A. schierbeek, “the collected letters of A. van Leeuwenhoek, an appeal to the scientific World”,
Antonie van Leeuwenhoek 19 (1953) 181-188; m. Fournier, “Zo Leeuwenhoek, zo Leeuwenhoek-com-
missie”, Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen Wiskunde en Techniek 13:4
(1990), pp. 265-271; Lodewijk C. Palm, “the edition of Leeuwenhoek's Letters: Changing Demands,
Changing Policies”,Text17 (2005), pp. 265-276
IX