TELKÎNNÂME Alemdar YALÇIN-Hacı YILMAZ* Sunuş Okuyacağınız belge, Malatya'nın Mezirme ...

18 Pages·2009·0.27 MB·Turkish

TELKÎNNÂME
Alemdar YALÇIN-Hacı YILMAZ
ÖZET
Bu yazıda 1885 tarihli bir belge yayımlanmaktadır. Belge açık ve okunaklı bir yazı ile yazılmış olup, bir
nasihatname niteliğindedir. Burada bir çok tarikat erenin adına rastlamak ve yolun inceliklerini bulmak
mümkündür. Ayrıca hemen hemen elliye yakın ayet ve hadisin zikredilmesi ve diğer erkannamelerde ve
icazetnamelerde görülmeyen birkaç hadisin buraya alınmış olması da göze çarpan önemli noktalardan biridir.
Telkinname ismi verilen bu nasihatnamenin en dikkati çeken noktalarından biri de İslâm dünyasında
meşhur olmuş ve tüm kesimler tarafından kabul görmüş olan nasihat kitaplarından yer yer alıntılar yapmış
olması ve bu kitapların isimlerini yeri geldikçe yazarlarıyla beraber zikretmesidir.
ABSTRACT
In this article, a document dated 1885, has been published. Written clearly and legibly, the document is
in the form of advisory. It is possible to see the name of many leaders of believers and to find the details of this
way of belief. In addition, one of the strikingly important points is the mentioning of approximately fifty verses of
Koran and hadiths, and the presence of some hadiths which cannot be seen in other certificates.
One of the most important points of this advisory named “letter of inspiration” is, its having quatations
from the advisory books which have become famous in the Islamic world and have been accepted by all the
people, and its mentioning the names of the books with their writers when necessary.
Anahtar Kelimeler: Telkinname, Nasihatname, Abdülkadir el Cili, Eşrefzade İzniki.
Key Words: Inspiration, Advisory, Abdülkadir el Celili, Eşrefzade İzniki.
Sunuş
Okuyacağınız belge, Malatya’nın Mezirme köyünde Şah İbrahim Veli üzerine
yaptığımız alan araştırması sırasında, emekli bir polis memuru olan ve İstanbul’da
yaşayan Mustafa Yılmaz Bey tarafından bize verilmiştir. Köyün yaşlıları ile yaptığımız
görüşme sırasında, icazetname ve şecerelerin cemlerde sergilendiğini ve bunun da sahte
dedelik iddiasında bulunanlara inanılmaması için yapıldığını belirttiler. Sayın Mustafa
Yılmaz, bu belgenin başağalara ait bir belge olduğunu ve cemlerde sergilendiğini belirtti.
Mustafa Bey belgeyi Araştırma Merkezimize İstanbul’dan göndermiştir. Belge
parçalı kâğıtların eklenmesi ile oluşturulmuş on bir metrelik bir rulo hâlindedir. Daha çok
icazetname ve şecerelerin yazılış tekniği ile ve saklanış tekniğine uygun bir biçimde
düzenlenmiştir. Yani bir kişinin sürekli olarak yanında taşıyacağı özel bir kılıf
içinde yağmura, rutubete ve yangına karşı korunmak üzere hazırlanmıştır.
Belge metni, Eşrefzade İzniki tarafından düzenlenmiştir. Metinde Alevi-Bektaşi
terminoloji ile Sünniliğin bazı ilkeleri âdeta birleştirilmiş gibi görünmektedir. Eski Alevi
kaynaklarında Sadreddin Konevi’ye zaman zaman atıf bulunmakla birlikte bu metinde
Sadreddin Konevi’nin düşüncelerinin daha çok öne çıktığını görüyoruz.
Belgenin bir başka önemli boyutu dili ve yazısıdır. Dili, günümüzde rahatlıkla
anlaşılacak kadar sadedir. Anlatımda, geleneksel Türk nesir üslûbunun şiirli yapısı kendisini
göstermektedir.
Belge Türk tasavvuf kültürü bakımından çok önemli olduğu gibi Türk edebiyatı
açısından da önemlidir. Çünkü Eşrefzade İzniki, Türkçe’nin en yaygın divanlarından birinin
sahibi olan Eşrefoğlu Rumi’dir. Eşref Oğlu Rumi, Kadiriyye tarikatı mensubudur ve Abdül
Kadir Geylaniye bağlıdır. Bazı Alevi-Bektaşi belgelerinde, özellikle Güney Doğu Anadolu
Bölgesindeki bazı Alevi kollarının Abdülkadir Geylani ile ilişkili olduklarını görüyoruz.
Ayrıca, Hacı Bektaş Veli’nin Araştırma Merkezimiz tarafından yayımlanan Makalat-ı
Gaybiyye ve Kelimât-ı Ayniyye isimli eserinde de ona atıf yapıldığı görülmektedir. Yine,
Tacü’l-Arifin Ebu’l-Vefa’nın da öğrencilerinin kendisinin ölümünden sonra Rufai tarikatına
girdikleri bilinmektedir.
Belgenin Aleviliğin önemli merkezlerinden birinde bulunması, cemlerde açılarak
sergilenmesi, Ehli Beyt’e ve Anadolu Aleviliğine yakın bir dil kullanılması çok önemli bir
durumdur. Bu bakımdan araştırmacıların ve okuyucularımızın ilgisini çekeceği açıktır.
Öcellikle, araştırmacıların bu belgeyi, Eşrefoğlu Rumi’nin Menakıb-ı Eşrefzade isimli
kitabı ile karşılaştırarak çok önemli sonuçlar bulacaklarını umuyoruz.

BELGENİN OKUNUŞU

Sîkâlü’l- Kulûb
La ilahe illallah Muhammedün resulullah. Ma şaellah Kân, vema lem yeşe’ lem yekün. La
havle vela kuvvete illa billahil aliyyil azim

(Belgenin bu kısmında yıldız şeklinde çizilmiş bir şekil ve içlerinde şu isimler
yazılıdır:)Hazret-i Muhammed, Hatice, Hüseyin, Hasan, Fatıma, Ali.
Dış kısmında: Hamza, Abbas, Kasım, Tahir, Tayyib, İbrahim.
Tam ortada: Selamüllahi teala aleyhim ecmain
(Bu kısmın alt tarafında iki mühür bulunmaktadır. Mühürlerde: “El-fakir Süleyman
müştaku habibil kerim.” yazılıdır.
TELKîNNÂME
Âdâbü’z- zikri’ş şerif-i suluk-i Kadiriyye, Şeyh-i Ekber ve Eşrefzâde kuddise sırrıhüma
hazretlerinin tarikatları üzere

Bismillahirrahmanirrahim
Şükr ü sipas ol ğafur u rahim vahid ü bî hemtâ olan bârî teala hazretlerine olsun ki
nimeti bî-hisab ve rahmeti bî-nihayetdir. Salavat ol habibi şehinşah ve mürşid-i âlem olan
Hazret-i risalet-penah efendimizin üzerine olsun ki, sadıkü’l-va’dü’l-emin ve rahmeten lil
alemindir. Ve ol şahın âl ve Ehl-i Beyt, ezvâc ve ashabına aşk birle tahiyyat olsun ki tayyipler
ve tahirler ve gerçeklerdir. Ve eşyah-ı selase ki, seyyidina Gavs-i Geylanî ve hatemül evliya
Şeyh-i Ekber ve Eşrefzade Rumî hak celle ve ala hazretleri bunlardan razı olsun ki, irşadları
hafkına dolup ve her canibte nur-i münire mazhar bisyardır. Ve cedd-i manevilerimiz ki, Pir
Muhammed ve Hüseyin Mücahidi ve mürşid-i bozorkvarımız Mevlana Ahmed Arif
hazaratının ervah-ı mutahharaları şad olsun kim, ulema-i rabbaniyyundan sahib-i rusuh ve
insan-ı kamil olduklarında asla iştibah yoktur. Cenab-ı zül celal hazretleri iş bu zikr olunan
zevat-ı kiramın âb-ı ruyları hürmetine ihvan ü mühibbanımızı ve cümle ümmet-i icabetten
olan canları rah-ı rastdan reha kılmasın. Allah, Allah, âmîn. Ve bihürmet-i seyyidi’l-mürselin.
Ve ba’dehu ey talip, rah-ı rıza kulağından pembei(pamuk) çıkar ve beyan olunacak
makalatı işit ve hıfz idüp dü kûşuna(iki kulağına) menkûş(küpe) idin. Ve anınla amel itkim,
rah-ı necat ve eslaftan geçen gerçek irenler suluk ve eseri budur. Cenab-ı vacibül vücud
hazretleri sana aşk ve muhabbetini ihsan iylesün. Zira aşk, bir mürşid-i manevidir ki, talibi
maksuduna vasıl kılıcıdır. Ve aşk-ı hüdanın tahsil olunması zikr-i hüda iledir. Hemen sen
Allah Allah di, Hak seni mahrum komaz. Bu tarik-i hidayette her salikin iradet ve hizmetine
göre ücreti i’tâ olunur. Elhasıl zikrullahda hasais(özellik ve sır) çoktur. Ezcümle birisi, Hak
celle ve alanın zâkirîn kullarına zikr ile mükabelesi olup Kur’an-ı Azimüş şanda: “Fezkurû
ezkurkum”(Bakara 152: Beni zikredin ki ben de sizi zikrdeyim, hatrlayayım.) buyurmuştur.
Kema kale bi-lisani habibihi: “Ene celisün men zekerenî” (Hadis-i kutsi: Ben, beni zikredenin
dostuyum.) sadakallahül azim vez zakiru habibullah sadaka resulussakaleyn.
İmdi zakir olan kimse için begayet lazımlı âdâb budur ki, ve her yevm yirmi dört saat
içinde şuğl-i dünyadan bir hâlî(boş) vakitte ve bir halvet mahalde pak abdestle kıbleye karşı
kuud(oturup) idüp ve gözlerini kapayıp cenab-ı hazret-i risaletpenah sallallahü aleyhi ve
sellem efendimizi ber vasi-i âlî ve müzeyyen kasr üzerinde kuud itmiş bilip yemininde Sıddık-
i a’zam hazretleri ve yesarında hazret-i Faruk ve zahrında hazret-i zinnureyn ve rikabında
seyyidül evliya cenab-ı şah Aliyyül mürteza hazretlerini calis(oturmuş) olmuşlar bilip ve şah-ı
velayet mübarek sağ dizini dikip ve sağ yed-i şerifi sol canibinde ihsan-ı hüda olan zülfikarın
kabzasında kuud itmiş ad oluna(hayal ede). Ve bu sır ehline bî-nikabtır(gizli değildir). El
hadis-i kudsî: “İnnellahe yuhibbü’ş-şücaate”(Allah yiğitliği sever) ve sair ashab-ı kiram ve
düvazde-i imamân ve çeharde-i masum pakan rıdvanullahü teala aleyhim ecmain hazretleri
dahi mürşid-i âlem sallallahü aleyhi ve sellem hazretlerinin hizmet-i şerifiyle ve nutk-ı dürer-i
barları zuhuruna müntezıran sultan-ı enbiyanın ve çar kıdve-i ehl-i imanın etrafını ihata
itmişler bilip nitekim hakk-ı âlilerinde peygamberimiz buyurmuşlardır: “Ebu Bekr
imadüddin(dinin direği) ve Ömer ğalikil fitne(Fineyi yok eden) ve Osman mihnetül
münafıkîn(münafikların sıkıntısını çeken) ve Ali minnî ve ene min Ali haysü yekûnu ekûnü
ve haysü ekûnü yekûnü(Ali ise benden ben de ondanım. O neyse bende O’yum ben neysem o
da O’dur.)” sadaka resulüs sekaleyn.
Ve ba’dehu, zakir olan kimse Sultanül Evliya es Seyyid Abdülkadir hazretlerini kendi
sağ omuzu üzerine ve hatemül evliya Şeyh-i Ekber İbnil Arabi hazretlerini dahi sol omuzu
üzerine basmışlar bilindikden sonra kutbul vakt Eşrefzâde Abdullah er Rumî ve Ebu Medinul
Mağribî ve Yunusul Kısar el Haşimî ve Sadreddin el Konevî ve Abdülğani İbnin Nablusî ve
Izzeddin Ahmed el Burusî ve Osman Nuri ve Mevlana eş Şeyh Ahmed kaddesnallahü
esrarahüm ecmein. Ve bunları dahi karşısında hazırı-ı meclis-i kuud itmişler ad idüb ba’dehu
sol destini(el) yesar(sol) dizi üzerine açık bırakıp kalben Bârî teala hazretlerinin lutf ü inayet
ve feyz-i hidayet ve aşk-ı muhabbetini, sâil(istek sahibi) sultandan nesne talep eder gibi
ihsana muntazır durup ve zikr olunan zevat-ı kiramın sırrı ruhaniyyetlerinden sırren istimdad
talep iyledikten sonra bir kere bismillahirrahmanirrahim diyip huzur-ı kalp ile okuyup ve
kendi işiteceği kadar savtla(ses) kesrette(kalabalıkta) böyle hafi(gizli) ve halvette(yalnızken)
cehren (açıktan)bis savt zira cehren olan zikirde safa ve esrar çoktur. Yüz kere estağfirullah ve
otuz üç kere salavat-ı şerife ve iki yüz altmış altı kere kelime-i tevhid yani la ilahe
illallah okuya. Ve istiğfarda kalben uzar ve küstahlıklarına nadim ve muterif olarak, ya rabbi
cemi hata ve günahlarıma tevbe ve inabet birle sana rucu ittim diye gönlünde cevelan ittire ve
salavat-ı şerifede dahi gönlünden ilahi rahmetin peygamber efendimizin âl ü ahbabının
üzerlerine ola diye ve tevhid-i şerifte dahi kalbinden lâ ma’bude illallah la maksude illallah la
matlube illallah(Allahtan başka ilah ondan başka sevgili ve ondan başka ulaşılacak
yoktur) diye tefekkürde buluna gaflet itmeye. Zira gaflet ile olan ibadet bî-faidedir. Ve iki
yüz altmış altı tevhidin nihayetinde, la ilahe illallah Muhammeden resulullah Aliyyün
veliyyüllah, Abdülkadir şeyh-i Ekber Eşrefzade şey’en lillah. Ve mürebbimizi dahi beraber
yad ide. Yani falan zat mürşidüllah diye. Ve badehu üç ihlas bir fatiha-i şerif okuyup şöyle
diye; peygamber efendimizin ve cemi âl ü ehli beytinin ve ezvacının ve ashabının ve Adem ile
hatemül enbiyanın meyanında gelen enbiya-i izamın ve hatemden bu deme degin zuhur iden
evliya-i kiramın ve bana şu i’ta olunan ruhsatnamede zikr olunan şuyuhumuzun fil
cümlesinin ervah-ı şeriflerine hibe ittim diyerek serefrû idüben kalkıp sair hizmetine meşgul
ola. Ve amma bu telkin ittiğimiz ezkar ile kalmayıp sırran ve cehran ve huzuran cenab-ı hak
teala hazretlerinin zikrinden dûr(uzak) olmayıp gecelerde ve gündüzlerde dururken ve
otururken ve yatarken ve kalkarken ve sağından soluna dönerken ve gezerken ve deryada
sefine içre ve karada hayvan üzerinde ve debankeş giderken ve sağlığında ve meriz bî-tab
halinde ve dünyaca olan hizmeti her ne ise anı işler iken sukunla ve hareketle gizli ve aşikare
yani kalp ile ve lisan ile zikr-i şerife devam idip cenab-i Hakkı unutmamalı ehl-i huzurdan
olmaya sa’y u gayret itmelidir. Zira bari teala hazretleri Kur’an-ı Mübinde “Beni çok zikr
edin”deyü emreylemiştir. Ve hakkı çok zikr etmek ancak böyle olur. Ve zikr-i kesir(çok zikir)
için adet ve vakit olmaz ve bizim zikr-i şerife vakit ve aded beyan iylediğimiz
mübtedileri(yeni talebeleri) terbiye ve zikre alıştırmak ve tadını tattırmak içindir. Nitekim
Kuran-ı azemüşşanda “Ya eyyühellezine amenuzkurullahe zikran kesira” (Ahzab suresi 41:
Ey iman edenler Allahı çok zikredin) sadakallahül azim. Kavl-i şerifi vacib teala hazretlerinin
zikr-i kesir ile zikr edilmesini müminlere emr ve tenbihtir. Zikrullahın hasaisi(sır ve
faydalarının) bisyar(çok) olduğu ehline hafi değil ve biri muvakkat olmadığıdır ki abd mümin
cemi evkatda(her zaman) Bârî tealayı zikr ile memurdur. Velhasılı kelam zikr-i şerife umum
halette müstedam(devam edip) olup la ilahe illallah Allah Allah di hemen durma ey talip.
Nitekim Hak teala Kuran-ı Mübinde “Ellezi yezkurunallahe kıyamen ve kuuden ve ala
cunubihim”(Ali İmran 191: Onlar ki Allahı oturarak, ayakta ve yanlarının üzerine yatarak
zikrederler.)buyurmuştur.Ve resul aleyhisselam dahi zikr-i hüdanın cemi a’mal-i hayriyyeden
faideli ve ekmel ve Adem oğullarını tamudan halas idici olduğunu saadetle beyan buyururlar:
“Ma amile ibnu Adem amelen enca lehu min azabillah min zekrillahi teala.” (İnsanoğlu
kendisini azaptan kurtaracak işler olarak Allah’ı zikirden daha iyisini yapmaz) “Ve ela
ünebbiüküm bi Hayri a’maliküm ve ezkaha ınde melikikum ve erfeaha fi derecatiküm ve
hayrün leküm min i’taiz zeheb vel varak ve hayrun lekum ve min en telakku aduvvekum fe
tadribu rikabehum ve yedribu rikabekum kalu: bela ya resulallah. Kale: Zikrullahi azze ve
celle ve seyyiru sebakal müferridun. Kîle: men hum ya resulallah. Kale: ellezine’htezzu bi
zikrillahi hatta vadaaz zikru anhum ve evzarehum.” (size amellerin en hayırlısını, sizi en
yüksek dereceye çıkararını, altından ve maldan daha iyisini ve düşmanlara galip gelicisini
haber vereyim mi ? Evet ey Allah’ın elçisi, dediler. Allahı zikreden ve önceki iyilerin
yolundan gidenlerin yaptıklarını yapın, dedi. Onlar kimlerdir, dediler. Onlar zikirden sağa sola
sallananlardır ki bu zikir onların bir çok günahtan kurtulmasını sağlamıştır.) Sadaka
resulullah.
Nazm: Zikr-i Hakla bast idüp, can didesin canana bak
Varlığı kuvva-yı Süleyman, katre ol ummana bak
Allah Allah di müdam, öz arını lâ ile geç
Var cemal-i cennette, zevkıyle ihsana bak
İmdi ey talip, bu kadar yorulup makali(sözü) uzatmaktan murad seni tarik-i aşka irşad
ve seleften(eskilerden) geçen gerçeklere az ve çok benzetmek içindir. Hemen benzeme sa’y it
ki hadis-i şerifte gelir: “Men teşebbehe bi kavmin ve hüve minhum”(Kim bir kavme benzerse
o onlardandır) ve bunu dahi bilmek gerektir ki talib-i Hak olan kimse geceleri bütün bütüne
gafletle geçirmeyip kalil ü bisyar(az veya çok) cenabı hakka ibadet ve zikr-i şerifine meşgul
olmağı kendüye tederrüc(kademe kademe) ile âdet itmelidir. Ve sultanüş şuyuh seyyid
Abdulkadir radıyallahü anh hazretleri Gunye nam kitabında salikan-ı mübtedi haklarında
buyurmuşlardır ki, hiç değil ise bir koyun sağımı miktarı talib-i hak olan gecelerde uyanık
bulunup salat ve zikrullahla meşgul olmalıdır. Ve bunu dahi bilip amel it kim, sadık zakirlerle
haşr olasın. Şol telkin eylediğimiz vazifeyi 24 saat içinde her ne vakit kolayına gelir ise şuğl-i
dünyadan bir hâlî vakitte icra it didiğimize ve vasi’ bıraktığımız sebep budur ki, terk olunup
da yebuset ve kasavet-i kalp itmemek içindir. Zira, şeyhimiz Eşrefzade Abdullah İznikî
kuddise sırrıhul baki Tarikatnamesinde buyurmuştur ki, talib-i Hak olan kimse vird ü evradını
ve buna benzer vazaif idindiği nesneleri terk itmek olmaz ve ger ider ise, şöylece bil kim, ol
gün ona ruhani ve cismani gönül sıkıntısı yetişeceği bir çok kemil evliyadan mervidir. Ve bir
de talib-i Hak olan kimseye lâzımdır ki, eline ve beline ve iline ve diline sahip ola. Yani eliyle
komadığı nesneyi kaldırmaya ve saniyen bele sahip olmak budur ki zinaya ve livataya yakın
olmaya gözünü ve gönlünü dahi sakına yani şehvetle kimsenin püser(oğlan) ve
duhterine(kızına) nazar itmeye ve gönlüne dahi bunun gibi nesne gelir ise, def’ine sa’y ide.
Ve nefsiyle ruz ü şeb(gece gündüz) durmayıp mücahede kıla. Zira cihad-ı ekber nefisle
muharebe itmektir. Ve kale aleyhisselam ınde rucuihi minel ğazai(bir savaştan dönerken) :
“race’na minel cihadil asğari ilel cihadil ekber”(Küçük cihattan büyük cihada dönüyoruz)
sadaka resulullah. Ve ilden murad gönüldür ki, nazargah-ı ilâhidir. Öyle bir âlî makamdır ki,
cenab-ı hak sırrına mazhar olmağı cümlemize müyesser eylesin. Elden geldiği kadar bu âlî
makamın tathiri(temizliği) için paspanlık ve derbanlık idüb yani ağyar-ı hubbi sevai nefy
itmeye(gönülden her şeyi çıkarmaya) gayret-i aşk ve muhabbet-i yari kararlaştırmağa sürat
eylemek lazımdır. Ve süratten murad istikamet ve vazaifini terk itmemektir. Ve zebana(dile)
sahip olmak dahi budur ki, gıybet, mâ lâ ya’nî ve küfr-i duruğ gibi fahiş-i bî faide hata ve
evzar-ı iras idici makalatı terk itmektir. Ve salik-i mübtedi için, faideli sözleri dahi az
söylemek lazımdır. Zira sükutluk afat-ı zebandan bais necat ve marifetullah iras idici ve hakkı
hakkel yakin bilmekliğe bir âlet-i maneviyedir. Nitekim hadis-i şerifte gelir: “Men samete
neca minel cehli billahi” (kim susarsa Allahı tanımamazlıktan kurtulur) “Vassamtü hikmetün”
(Susmak hikmettir) “Vel kizbü mücanibül iman” (Yalan imanın düşmanıdır.) “Vel gıybetü
eşeddü minez zina” (Gıybet zinadan tehlikelidir) “ Ve min husni islamil meri terkuhu ma la
yanihi” (İslâmın en iyi huyu boy lafı terk etmektir.) sadaka habibullah. Ve kıdvemiz ibnül
Arabî şeyh-i ekber kaddesellahü sırrahul ethar hazretleri dahi buyurmuşlardır: “Fessamtü
yurisü ma’rifetullahi” (Susmak Allah’a ulaştırır.) el hasıl sukutlukta faide bisyar ve ibadetten
olduğunu ehlullahtan bazıları beyan kılmışlardır. Ve dahi talib-i rah-ı visal olan aşıklara gayet
gerekli nesne budur ki bisyar(çok) uymayıp haram melbusat(giysi) ve lokmayı terk birle helali
dahi kalil(az) ekl(yemek) itmekle kendiye âdet idine. Zira çok yemeklik kalbi öldürür. Ve
(büyükler) ne buldu ise nefisle mücahede ile buldular. Ve kale aleyhisselam: “La yemutül
kulubü illa bikesretit taami” (Kalpler ancak çok yemek ile ölür) “ Ve cahedû enfüseküm bil
cui vel ataşi fe innel ecr fi zalike ke ecril mücahidü fi sebilillah” (Aç ve susuz bırakarak
nefsinizle savaşın. Bu, tıpkı mücahidin savaş alanındaki sevabı gibi sevap kazandıran bir
iştir.) “Vel ibadetü aşeratü aksam tis’atün minha fi talebil helali” (İbadet on kısımdır;
onlardan dokuzu helal rızık için çalışmaktır.) sadaka habibullah. Kema kalellahü teala azze
ve celle fi Kur’an-ı azimüş Şan : “Kulû minet tayyibati va’melû salihan” (Müminun 51:
Temiz yiyeceklerden yiyin ve güzel ameller işleyin) sadakallahül azim. Ve bir de talib-i Hak
ve salik-i sadık oldur ki fenadan bekaya rıhleti unutmaya ve kendini daim meyyit makamında
tutup teneşir tahtasının üzerinde bilekim üzerinden fenalık gelmeye ve Haktan
ihafesi(korkusu) ve hayası terakki eyleye ve bir faidesi dahi budurkim mevt-i manevi sırrına
mahzar düşmege mevt-i suriyi unutmamak bir âlettir. Zira bu yolda ölmezden evvel ölmek
gerektir. Ve hadiste gelir: “Mûtû kabe en temûtû” (Ölmeden evvel ölünüz) tarikatten murad
ve maksud budur. Bunu arzu idip digeri dahi unutmamalıdır. Nice unutulurkim gelici şey
yakındır: “Kullu âtin karib” (Her gelen yakındır) ve bir de ehl-i tarik ve mümin şol candır ki
istiğfarı lisanından kesmeye ve her dem mevte muntazır(bekleyen) olup tövbe üzere buluna ki
gafil iken birden mevt irub(gelip) de tevbesiz azm(gitmek) itmeye. El hasıl insan beşerdir her
ne kadar şaşıp bed amelde bulunur ise dahi anı da sıdk ile geri günah itmemek niyetiyle
hemen tövbe idip özünü hakka ısmarlayıp büka(ağlamak) ve yalvarmakla ibadete meşgul
olmak lazımdır. Günahkârım ve hata idiyorum, diye ümidi kesmek olmaz. Hak teala anadan
ve babadan ehramdır(daha merhametli) ve nice gümrahların tevbelerini kabil birle ısyanlarını
afv ü mağfiret eylemiştir. Ve hiç günah itmemişler gibi olmuşlardır. Nitekim hadis-i nebevi de
gelir: “et Taibü minez zenbi kemen la zenbe leh.” (Günahından tevbe eden(ve bir daa onu
yapmayan) hiç işlememiş gibidir). Murteza kerremallahü veche hazretlerinin huzuruna bir
kimse gelir. Ben bir günah işledim, nice ideyim didikte, tevbe eyle, diye buyurdular. Tevbe
ettim ve lakin bozdum, didikte, yine tevbe it, didiler. Ya Emiral Müminin ne vakte kadar
ideyim, diye sual ittikte, tâ şeytanı yeninceye kadar, diyü buyurdular. Fefhem(Anla)
İmdi ey talib, istiğfar ve lafza-i celali aşık, sadık için zebanından ve gönlünden
bırakmak olmaz. Vesselam hemen gezip otururken sırran(gizli) ve cehran(açık), estağfirullah
ve Allah Allah, di müdam. Bir de salik ve müştak-ı hüda olan kimseye cümleden elzem budur
ki salat-ı hamsenin(beş vakit namaz) vakti geldikte geçirmeyüb ve ta’dil-i erkan üzere huşu ve
hudu ve huzur ile ve Muhammed (a.s.) ve Ali (k.v.) hazaratının işaret ve beşaret iyledikleri ve
kıldıkları gibi eda itmege sa’y ü gayret ide. Zira Allah Teala hazretleri kullarına tevhidden
sonra yani vahdaniyetini birledikten sonra, namazdan sevgili nesne farz iylemedi. Nitekim
hadis-i şerifte gelir; kalennebiyyü aleyhissalatü ves selam “Ma ifteraza ala halkıhi ba’det-
tevhidi ileyhi ehabbü mine’s-salah” (Yarattıkları üzerine tevhitten sonra namazdan daha
sevimli bir şeyi farz kılmadı) “Es- salatü imadü’d-din fe men ekameha ekâme’d-din ve men
terekeha fekad hedeme’d-din” (Namaz dinin direğidir. Kim onu kılarsa dinini
sağlamlaştırmış, kim onu terk ederse dinini yıkmış olur) ve “men tereke’s-salate
müteammiden fe kad kefere” sadaka resulullah. Mana-yı şerifi: Namazı kast ile bî
özr(özürsüz) terk iden kafir olur, dimekdir. Yani bir adam sağ ve salim özr ve bahanesi yok
iken kılmasına gücü yettiği halde kılmayub terk itse, İmam Şafii katında kafir olur. Ve İmam
Ebu Hanife buyurur ki; “Namaza itikadı olup da kahilliğinden(tenbelliğinden) kılmasa ve
niyeti giru kılmağa olsa, kafir olmaz günahkar olur. Ve haklığını inkar itse kafirdir”,
radiyallahü anhüma.
Ve bir de ehl-i imana lazımdır ki, resul aleyhisselamın âl ve ehl-i beytine ezvac ve
ashabına ensar ve etbaına ve hatta atına ve devesine can u dilden muhabbet idüb ve gönlünü
anların sevgisiyle daima tezyin ile ve nurul enderide ve hakk-ı alilerinde kıl ü kal(dedikodu)
iden taifattan teberri(uzak)birle … sakınub ve dostlarına dahi tevella birle muhabbet ve
kendüsü dahi bu babda keff-i lisan şüphe vü şek ve karışıklıktan gönlünü uryan ve şanlarında
gayretkeşliği üzerine mu’tad ve bendeganlık zümamını boynundan ihrac itmemeye sa’y
itmelidir. Zira Hak celle ve ala hazretleri ve resulü sallallahü aleyhi ve sellem efendimiz
rütbe-i feyzleriyle makâmât ve kemâlât-ı kudsiyyelerini âyât ve ahâdîs ile beyan
buyurmuşlardır. Kavluhû aleyhisselatü ve’s-selam: “Eshabî ke’n-nucumi bieyyihim
iktedeytüm ihtedeytüm” (Ashabım yıldızlar gibidir hangisine uyarsanız kurtulursunuz) Ve
kale aleyhisselam: “Seeltü rabbi azze ve celle en la yerda an ümmetî ve ûhiyellahü ileyye kad
radaytü an ümmetike illa an selesa; men kale:el- Kur’anü mahlukun ve men sebbe eshabeke
ve men tekelleme bil kaderi” (Allaha ümmetimden kimlerden razı olduğunu sordum. Bana
ahiyle bildir ki, üç kişiden razıolmam; Kur’an mahluktr dienden, senn arkadaşlarına
sövenden ve kader hakkında ileri geri konuşandan) Ve hassaten çehar yar Güzin(dört halife)
radıyallahü anhüm ecmein hazaratının hakk-ı âlilerinde pek çok hadis-i şerifler buyurmuştur.
Ez cümle biri “İnnellahe teala ferada aleyküm hubbe Ebi Bekr ve Ömer ve Osman ve Ali
kema ferada aleykümü’s-salate ve’s-sıyame ve’l-hacce ve’z-zekate fe men ebğada vahiden
minhüm fela salate lehu ve sıyame lehu vela hacce vela zekate ve yuhşeru yevmel kıyameti
min kabrihi ile’n-nari.” ( Allah teala size Ebu Bekir, Ömer ,Osman ve Ali’yi sevmeyi tıpkı
namaz, oruç, hac ve zekatı farz kıldığı gibi farz kılmıştır. Kim onlardan birine buğzederse,
onun ne haccı ne zekatı ne de orucu kabul olur. Ve bu kişi mahşer gününde doğrudan doğruya
cehenneme gider.)
Ve kalellahü teala azze ve celle “Ve kefa billahi şehiden” (İsra 96: Allah şahid olarak
yeter) ve “Muhammedun resulullah vellezine meahu eşiddâü alel küffari rühemaü beynehüm
terâhüm rukkean sücceden yebteğune fadlen minallahi ve rıdvana” (Fetih 29: Muhammed
Allah’ın peygamberidir. Onunla beraber bulunanlar kafirlere karşı pek şiddetli, kendi
aralarında çok merhametlidirler. Onları ruku ve secde ediciler olarak görürsün Allah’tan
rızalık ve yardım dilerler.) sadakallahülazim. Ve şanlarında daha bir çok hadis ve ayet-i
kerime olduğundan maada iş bu ayet-i şerif dahi hazreti seyyid-i kainat sallallahü aleyhi ve
sellem efendimiz ile ve taraf-ı nebevilerinden cennetle tebşir olunan aşere-i mübeşşere ki-
Ebu Bekr ve Ömer ve Osman ve Ali ve baki kalanıdır-hakk-ı alilerinde inzal buyurulduğunu
ekabir şuyuhumuzdan gavsül azam Abdülkadir el Cilî, şeyh-i ekber ve sairleri kitaplarında ba
mana hakikatiyle beyan buyurmuşlardır. Radıyallahü teala anhüm ecmain. Ve yine Ehl-i Beyt
ve Ashab-ı Kiram şanlarında hadis-i şerifte gelir: “Lev abedtümüllahe teala hatta tekunuke’l-
hanayâ ve sumtum hatta tekunuke’l-evtâr ve sallaytum hatta teciffe rükbetün minkum sümme
ebgadtum vahiden min ehli beytî ev vahiden min ashabî lekebbekumullahu teala ala
menahirikum fi nar-ı cehennem.” (Şayet siz beliniz bükülünceye kadar ibadet etseniz ve iyice
zayıflayıncaya kadar oruç tutsanız, dizlerinizin bağı çözülünceye kadar namaz kılsanız, daha
sonra da ehli beytimden ve ashabından birine buğzetseniz, Allah sizi yüzüstü cehenneme
atar.) Sadaka habibullah. Ve mana ehline hafi değil. El hasıl rasulün evladını sevmeyen Harici
Yezid ve ashabına buğz iden Rafizi Pelit ve daire-i İslâmiyyetten huruç birle özünü viren ve
cemi a’malini tebah ve yerini nar-ı niran iylediğinde asla iştibah(şühphe)yoktur. Zira ashab-ı
kiram evlad-ı manevi ve mürebbileri resul aleyhisselam ve âli ve Ehl-i Beyt sulbi, hem ruhani
ve seyyidler ki evvel ve ahir gerek bila vasıta ve gerek bil vesait sulbiyet ve ruhaniyyet her iki
cihetten cedd-i bozorkvarları(büyük dedeleri) aleyhisselama peyvestedirler(ulaşırlar). Çünkü
şeriat ve tarikat yani zahir batın cihetinden ta haşre dek kad münteha-i âlem şuhud olan
olanların fil cümlesi hakikatle onun taht-ı mübayaasındadır. Zira sahib-i din mürşid-i âlem
oldur. Ve kirve-i müminin dahi böyledir. Nitekim hadis-i nebevide gelir: “Küllüt taki en naki
fe hüve âlî” (Kim saf bir inançla inanır ise, o yücelir) resul aleyhisselamın âl ve ehl-i beyt,
ezvac ve ashabına muhabbet resullallaha muhabbettir. Ve resulullaha muhabbet Hak celle ve
alaya muhabbettir.
Ey talib-i hakk-ı rıza, eğer hakkın fevz ve hidayetine mazhar olmak dilersen âl ve ehl-i
beytine ve ashabına muhabbet birle gönlünle fuadını tezyin eyle ve resulullah sallallahü aleyhi
ve sellemin ehl-i beyti kimler olduğunu bilip sev. Hıfz it, beyan olunur: Ali Hadar ve
Fatımatüz Zehra ve imam Hasan ve imam Hüseyin ve ezvac-ı tahirat ve karabet
(yakınlarından) ve aşiretinden olanlardır ve şan ve şeriflerinde vacib teala ve
tekaddes hazretleri buyurur: “İnnema yuridullahe liyezhebe ankümür ricse ehlel beyti ve
yutahhirukum tathira” (Ahzab suresi 33: Ey Ehl-i Beyt, Allah ancak sizden kiri götürmek ve
sizi tertemiz kılmak istemektedir) ve yine nazm-ı celilde : “Kul la eselüküm aleyhi ecran illel
meveddeti fil kurba ve men yakterife haseneten nezidü lehu fiha hasenen innellahe ğafurun
şekur” (Şura Suresi 23: Bunun üzerine ben sizden akrabalık sevgisinden başka bir sevgi
istemiyorum, kim küçük bir iyilik yaparsa, onu görür) sadakallahul azim. İş bu ayet-i kerime
dahi şah-i velayet Ali ve Fatıma ve Hasan ve Hüseyin hazaratının hakk-ı âlilerinde varid
olmuştur. Ve ey Salik-i rah-i aşk, imdi sana lazım olan ez can ü dil bî riya muhib olmaktır.
Zira bunlara tazim ve tevella birle muhabbet bais-i fevz ve felah olduğunu Hak ve resulu ehl-i
imana beşaret buyurmuşlardır. Selamullahi teala aleyhim ecmain. El hasıl Ehl-i Beyt ve âl ve
ashab şanlarında ayet-i kerimeler olduğu gibi ahadis dahi kesirdir. Ve kale aleyhisselam: “Ya
eyyühennasü innî terektu fîkum ma in ehaztum bihi len tedallu kitabullah ve utretî ehlu beytî”
(Ey insanlar, size iki şey bırakıyorum onlara sarıldıkça sapıklığa düşmezsiniz; biri Allahın
kitabı diğeri ise, Eh-i Beytimdir.) ve yine hadis-i şerifde hasseten Ali kerremallahu veche
hakkında gelir: “Lev ictemaannasu ala hubbi Ali ibni Ebi Talib lemma halakallahu tealan
nara” mana: “ger cümle halk cem olsalar idi Ebi Talib’in oğlu Ali’nin muhabbeti üzerine Hak
Teala tamuyu yaratmazdı.” Kema kale aleyhisselam “ Men mate ve fi kalbihi buğdu Ali ibni
Ebi Talib felyemut yahudiyyen ev nasara” ( Kim Ali hakkında kalbinde buğz taşıyarak ölürse
ister Hıristiyan gibi ister Yahudi gibi ölsün) ve kezalik “ el Kur’an maa Ali ve Ali maa
Kur’an”(Ali Kur’anla Kur’an Ali ile beraberdir) ve keza “Lev lem yuhlik Ali ma kane li
fatımetin kufuven” mana-i şerifi: “Ve ger Ali halk olunmasaydı dünya da Fatıma’ya kufuv ve
münasib olmazdı.”
İmdi ey veled-i manevi, dideni(göz) aç ve gaflet etme kim Fatıma radıyallahu anha
validemizle Hasan ve Hüseyin ve baki kalan eimme-i isna aşaranın şan-ı şereflerinde varid
olan bazı ahadis beyanındadır. Hak hemen muhabbet ve inkıyadın cihetine tab u metanet
ihsan buyursun. Ve kale aleyhisselam: “Fatıma bid’atun minni fe men ağdabeha ağdebenî ve
Hasan ve Huseyin seyyidü eşbabi ehlil cenneti ve huma rihani mined dünya ve hazani ebnaye
ve ebna ibnetî allahümme inni uhibbuhuma ve ehabbu men yuhibbuhuma” ( Fatıma benden
bir parçadır. Kim ona buğzederse bana buğzetmiştir. Hasan ve Hüseyin ise, Cennet
delikanlılarıdır. Onlar benim evlatlarımdır. Allah’ım ben onları ve onları sevenleri
seviyorum.) sadaka habibullah.
Ey can bil imdi, imam muşarun ileyhimayı tahkir ve hakk-ı alilerinde buğz ve adavet
eza ve cefa iden taifenin halleri niye muncir olacağı işbu hadis-i şeriflerden ve avni hakla his
olunur zira bunlar resulullahın hafitleri şehzadeleridir. Ve Şah Ali peygamberin emmisi oğlu
ve kerimesi Fatıma’nın zevci ve Hasan Hüseyin efendilerimizin pederidir. Bunları bilip
muhabbet ettikten sonra sulbi paklarından teşrif eden zürriyat-ı sadatın dahi fil cümlesine
muhib olmak lazımdır.
Nazım: Terk-i ser itsem münafıklar yedinde ne şeref
Âl ü ashab aşkına virdi Süleyman can dinür
Ve bir de derviş-i muvahhid oldur ki, düvazdeh-i imaman ve çeharde-i masum-i pakan
rıdvanullahi teala ecmain hazaratını bile ve ism-i şeriflerini ezber idip ve öz canından ziyade
hürmet ve izzet kılıp seve. Zira biri ibni ammirresul ve bakisi neslinden yani Fatıma ve
Ali’den müteselsilen gelen evlat ve sadat-ı kiram ki imametle meşhur ve mağrufturlar. Ve
eimme-i isna aşerenin evveli hazreti İmam Ali, ve ahiri İmam Muhammed Mehdi-i sahib-i
seyfi nusrettir ki vakit geldikte zuhur idecektir. Nitekim hadis-i şerifte gelir, kale
aleyhisselam: “el eimme min ba’dî isna aşerete min kureyşi evveluhum Ali ve ahirihim
Mehdi” (Benden sonra Kureyş’ten 12 imam gelecek. İlki Ali sonuncusu Mehdi) sadaka
resulullah. Ve duvazdeh imamlar bunlardır ki mübarek ism-i şerifleri beyan olunur: Hazret-i
ibni amminnebi şîr-i hüda imam Aliyyül Mürteza eş şehid kerremallahu veche ve hazreti
imam Hasan hulkırrıza eşşehid ibn-i Ali radıyallahu anh, ve hazreti İmam Hüseyin eş şehid bi
deşt-i Kerbela ibn-i Ali radıyallahu anh ve Hazreti imam Zeynel Abidin alel evsat eş şehid
ibni Hüseyin radıyallahu anh ve hazreti imam Muhammed el Bakır eş şehid ibni Zeynelabidin
radıyallahu anh ve hazreti imam Caferus Sadık eş şehid ibni Muhammed radıyallahu anh ve
hazreti İmam Musa el Kazım eş şehid ibni Cafer radıyallahu anh ve hazreti imam Aliyyür rıza
eş şehid ibni Musa radıyallahu anh ve hazreti imam Muhammed et taki el Cevad eş şehid ibni
Ali radıyallahu anh ve hazreti imam Ali en Naki el Hadi eş şehid ibni Muhammed radıyallahu
anh ve hazreti imam Hasan el Askeri eş şehid ibni Ali radıyallahu anh ve hazreti imam
Muhammed Mehdi sahib-i zaman gelecek ey talip muntazır ol. Allahu a’lem inşallah teala
zuhuru gariptir(yakındır). Ve fırak-ı dâlleden bazıları Mehdi’nin zuhurunu bütün bütüne inkar
iderler ve Hurufiler de; geldi, (O) Fazıl’dır, dirler her ikisi de kaziptirler(yalancıdırlar). Hadis
ve evliya sözleriyle amel itmek gerektir.
Ey veled, on iki imam selamullahi teala aleyhim ecmein hazaratını bildin. Şöylece
dahi bilip sevmek lazımdır ki bunların her birinin bir nice evladı dünyaya gelmiştir. Ez cümle
imam Ali hazretlerinin zukur(erkek) ve ünas(kız) 36 evladı olmuştur. Ve imam Hasan
hazretleri vefat ittikde 14 veya 15 oğlu ve bir nice duhterleri((kızı) kaldığı kütüb-i muteberede
mesturdur. Hazreti İmam Hüseyin’in Allahu a’lem 6 zukur ve bazı kızları olup ve imam
Zeynel Abidin hazretlerinin ünas ve zukur 18 evladı doğup el hasıl cümlesinin bisyar bisyar
veletleri var hep beyan itmege hacet yok ve imam Musa Kazım hazretlerinin zukur ve ünas 60
nefer evladı olduğunu bir çok zevat teliflerinde yazmışlardır. Ve dahi bunlardan vafir kabail-i
sadat neseb sahipleri münşeab(çoğalmş)olmuşlardır. Hususan gavsül a’zam seyyid
Abdülkadir el Cili kuddise sırrıhul celi hazretleri min cihetil eb(baba tarafından) Hasenî ve
min cihetil ümm(ana taarfından) Hüseynî olduklarını kamilinden imam Yafii ve imam Şarani
ve Ebu Amirveş bir çok zevat-ı kiram esanid-i mutebere ile tahrir buyurmuşlardır. Ve dahi
Bağdad ve Hama ve..Haleb ve Dımışk ve Trablus Şam ve Mısır ve seair bilad-ı islamiyyede
fi zamanina mevcud hayatda bulunan zürriyatın gerek kendileri için yedlerinde olan ve gerek
bisselasil eslaftan gelip geçen âba ü ecdaddan baki kalıp da indelerinde mahfuz bulunan
şecerelerle berat ve fermanları tanıklık eder. Ve şöylece bilip itimat itmek gerektirkim nesl-i
resul aleyhisselam yani Hasan ve Hüseyin radıyallahu anhüma hazaratının zürriyat ve
sülaleleri bis-selasil(silsile yoluyla) tâ kıyamete değin dünyadan münkati(bitmez)olmaz.
Kavluhu aleyhisselam : “Kullu hasabin ve neseb yenkatiu illa hasebi ve nesebi fe innehuma
muttasılani la yenkatiani ila yevmil kıyame el Hasan vel Hüseyin sıbtan rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem” (Herkesin soyu kesilir benim soyum ise kıyamete kadar devam edecektir.
Hasan ve Hüseyin benim torunlarımdır.)sadaka rasulussakaleyn.
Nazım: Sırrını bil ey veled! Sıbtım(torunum) buyurdu çun resul
Dü imamdan dü kabile gelmesi, bu aye-i kabul
İmdi ey veledi’r-ruhani on iki imam efendilerimiz beyan olundu. Ve ondört masum-ı
pakı da beyan idelim. Bilip ve ism-i şeriflerini ezber idip muhabbet kılasın. Bunlar dahi
mezkur eimme-i isna aşerenin dokuzunun oğullarıdır ki nuristelik aleminde iken şerbet-i
şehadeti nuş birle ravza-i cinana rıhlet iylediler. Muhammedül ekber ibni imam Ali bin Ebi
Talip ve Abdullah ibni imam Hasan ve Abdullah ibni imam Hüseyin ve Kasım ibni Hüseyin
ve Hüseyin ibni imam Zeynel abidin ve Kasım ibni Zeynelabidin ve Aliyyüleftar ibni imam
Muhammed el Bakır ve Abdullah ibni imam Cafer-i Sadık ve Yahya el Hadi ibni Sadık ve
Salih ibni imam Musa ve Tayyib ibni Kazım ve Cafer ibni İmam Muhammed et Taki ve
Kasım ibni imam Hasan el Askeri ve Cafer ibni Askeri rıdvanullahi teala aleyhim ecmain.
Cenabi Hak celle ve ala şefaatlarına mazhar eylesin amin. Ve bu babda söz çoktur. Açmağa
hacet yoktur.
Ey veled-i rumî! Bilmek gerektirkim sıbteyn(Hasan-Hüseyin) selamullahi aleyhima
hazaratının sülalesi kıyamete kadar münkati olmaz. Ve evlad-ı resul kat’ olmadığı gibi
bunların muhipleri(seven) ve adüvleri(sevmeyen) dahi kat’i(kesilmez) olmaz, fefhem.
Selamullahi ala Muhammed ve ala evladihim ve tabiihim ve lanetullahi ala
aduvvihim(düşmanlarına) .
İmdi ey hamil-i telkinname, bunları anladıktan sonra bu tarik-i aşkta sana lazım olan,
kazaya rıza belaya sabır ve aza kanaat ve üstaza teslim olmaktır. Şöyle ki meyyitin(ölünün)