Table Of Content

Kingdom of Thailand ≠ EDICT OF GOVERNMENT ± In order to promote public education and public safety, equal justice for all, a better informed citizenry, the rule of law, world trade and world peace, this legal document is hereby made available on a noncommercial basis, as it is the right of all humans to know and speak the laws that govern them. TCPS 910-2548 (2005) (Thai): HERBAL BODY POWDER มผช.๙๑๐/๒๕๔๘ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน แปงฝุนสมุนไพร ๑. ขอบขาย ๑.๑ มาตรฐานผลติ ภณั ฑช มุ ชนนคี้ รอบคลมุ เฉพาะแปง ฝนุ ทผี่ สมสมนุ ไพรทใี่ ชก บั ผวิ หนา และผวิ กาย ไมค รอบคลมุ ถงึ แปงระงับกลิ่นที่ไดประกาศเปนมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนแลว ๒. บทนิยาม ความหมายของคําที่ใชในมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ มีดังตอไปนี้ ๒.๑ แปงฝุนสมุนไพร หมายถงึ ผลิตภัณฑที่ทําดวยทัลคัมเปนสวนประกอบหลัก ผสมกับสมุนไพร เชน ขมิ้น ไพล อาจมีสวนผสมอื่น เชน ดินสอพอง แปงขาวโพด ผงสารสมสะตุ และอาจแตงกลิ่นดวยการบูร พิมเสน เมนทอล น้ํามันหอมระเหย ๓. สวนประกอบ ๓.๑ สารที่ใชเปนสวนประกอบในแปงฝุนสมุนไพร ใหเปนไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขที่ออกตาม พระราชบัญญัติเครื่องสําอางฉบับที่มีผลบังคับใช ๔. คุณลักษณะที่ตองการ ๔.๑ ลักษณะทั่วไป ตองเปนผงละเอียด เปนเนื้อเดียวกัน ไมจับตัวเปนกอน ปราศจากสิ่งแปลกปลอมที่ไมใชสวนประกอบที่ใช ๔.๒ กลิ่น ตองมีกลิ่นที่ดีตามธรรมชาติของแปงฝุนสมุนไพร ปราศจากกลิ่นอื่นที่ไมพึงประสงค ๔.๓ สารปนเปอน ๔.๓.๑ ตะกั่ว ตองไมเกิน ๒๐ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม ๔.๓.๒ สารหนู (คํานวณเปน As O ) ตองไมเกิน ๒ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม 2 3 ๔.๓.๓ ปรอท ตองไมเกิน ๐.๕ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม - ๑ - มผช.๙๑๐/๒๕๔๘ ๔.๔ กรดบอรกิ และเกลอื บอเรต (คาํ นวณเปน กรดบอรกิ ) อยา งใดอยางหนึ่งหรือรวมกัน ตองไมเกินรอยละ ๓ โดยน้ําหนัก ๔.๕ ความเปนกรด-ดาง ตองอยูระหวาง ๕.๕ ถึง ๙.๐ ๔.๖ จุลินทรีย จํานวนแบคทีเรีย ยีสต และราทั้งหมด ตองไมเกิน ๑ ๑๐๓ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม × ๔.๗ ความคงสภาพ ลักษณะทั่วไปและกลิ่นตองอยูในสภาพที่ดี ไมแปรสภาพหรือเสื่อมสภาพ ๕. สุขลักษณะ ๕.๑ สุขลักษณะในการทําแปงฝุนสมุนไพร ใหเปนไปตามคําแนะนําตามภาคผนวก ก. ๖. การบรรจุ ๖.๑ ใหบ รรจแุ ปง ฝนุ สมนุ ไพรในภาชนะบรรจทุ สี่ ะอาด ปด ไดส นทิ และสามารถปอ งกนั การปนเปอ นจากสงิ่ สกปรก ภายนอกได ๖.๒ น้ําหนักสุทธิของแปงฝุนสมุนไพรในแตละภาชนะบรรจุ ตองไมนอยกวาที่ระบุไวที่ฉลาก ๗. เครื่องหมายและฉลาก ๗.๑ ทภี่ าชนะบรรจแุ ปง ฝนุ สมนุ ไพรทกุ หนว ย อยา งนอ ยตอ งมเี ลข อกั ษร หรอื เครอื่ งหมายแจง รายละเอยี ดตอไปนี้ ใหเห็นไดงาย ชัดเจน (๑) ชื่อเรียกผลิตภัณฑ เชน แปงฝุนสมุนไพร แปงฝุนกระแจะจันทน (๒) สวนประกอบที่สําคัญ (๓) น้ําหนักสุทธิ (๔) เดือน ปที่ทํา (๕) ขอแนะนําในการใช การเก็บรักษา และขอควรระวัง (๖) ชื่อผูทําหรือสถานที่ทํา พรอมสถานที่ตั้ง หรือเครื่องหมายการคาที่จดทะเบียน ในกรณีใชภาษาตางประเทศ ตองมีความหมายตรงกับภาษาไทยที่กําหนดไวขางตน - ๒ - มผช.๙๑๐/๒๕๔๘ ๘. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสิน ๘.๑ รุน ในที่นี้ หมายถึง แปงฝุนสมุนไพรที่มีสวนประกอบเดียวกัน ที่ทําหรือสงมอบหรือซื้อขายในระยะเวลา เดียวกัน ๘.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ ใหเปนไปตามแผนการชักตัวอยางที่กําหนดตอไปนี้ ๘.๒.๑ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สําหรับการทดสอบลักษณะทั่วไป กลิ่น การบรรจ ุ และเครอื่ งหมายและ ฉลาก ใหช กั ตวั อยา งโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลว ทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๑ ขอ ๔.๒ ขอ ๖. และขอ ๗. จึงจะถือวาแปงฝุนสมุนไพรรุนนั้น เปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๒.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบสารปนเปอน กรดบอริกและเกลือบอเรต และ ความเปน กรด-ดา ง ใหช กั ตวั อยา งโดยวิธีสุมจากรุนเดยี วกนั จาํ นวน ๓ หนว ยภาชนะบรรจ ุ เพอื่ ทาํ เปน ตวั อยางรวม โดยใหมีน้ําหนักรวมไมนอยกวา ๓๐๐ กรัม กรณีตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่ม โดยวิธีสุมจากรุนเดียวกันใหไ ดต วั อยา งทมี่ นี า้ํ หนกั รวมตามทกี่ าํ หนด เมอื่ ตรวจสอบแลวตวั อยา งตอ ง เปน ไปตามขอ ๔.๓ ถงึ ขอ ๔.๕ จงึ จะถอื วา แปงฝุนสมุนไพรรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๒.๓ การชกั ตวั อยา งและการยอมรับ สําหรับการทดสอบจลุ นิ ทรีย ใหชักตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เพื่อทําเปนตัวอยางรวม โดยมีน้ําหนักรวมไมนอยกวา ๑๐๐ กรัม กรณีตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่มโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกันใหไดตัวอยางที่มีน้ําหนักรวมตามที่ กําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๖ จึงจะถือวาแปงฝุนสมุนไพรรุนนั้นเปน ไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๒.๔ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบความคงสภาพ ใหชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุน เดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลวทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๗ จึงจะ ถือวาแปงฝุนสมุนไพรรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๓ เกณฑตัดสิน ตวั อยา งแปง ฝนุ สมนุ ไพรตอ งเปน ไปตามขอ ๘.๒.๑ ขอ ๘.๒.๒ ขอ ๘.๒.๓ และขอ ๘.๒.๔ ทกุ ขอ จึงจะถือวา แปงฝุนสมุนไพรรุนนั้นเปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ ๙. การทดสอบ ๙.๑ การทดสอบลักษณะทั่วไป กลิ่น ภาชนะบรรจุ และเครื่องหมายและฉลาก ใหตรวจพินิจและดม ๙.๒ การทดสอบสารปนเปอน ใหใชวิธีทดสอบตามมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม เครื่องสําอาง : แปงฝุน มาตรฐานเลขที่ มอก.๔๔๓ ๙.๓ การทดสอบกรดบอริกและเกลือบอเรต ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ - ๓ - มผช.๙๑๐/๒๕๔๘ ๙.๔ การทดสอบความเปนกรด-ดาง เตรียมสารละลายตัวอยางแปงฝุนสมุนไพรรอยละ ๑๐ โดยน้ําหนัก วัดความเปนกรด-ดางดวยเครื่องวัด ความเปนกรด-ดาง ๙.๕ การทดสอบจุลินทรีย ใหใชวิธีทดสอบตามมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม เครื่องสําอาง : ขอกําหนดทั่วไป มาตรฐานเลขที่ มอก.๑๕๒ ๙.๖ การทดสอบความคงสภาพ เกบ็ ตวั อยา งแปง ฝนุ สมนุ ไพรทไี่ มเ คยเปด ฝาภาชนะบรรจมุ ากอ นทอี่ ณุ หภมู ิ (๔ ๒) องศาเซลเซยี ส เปน เวลา ± ๒๔ ชั่วโมง แลวนําไปเก็บที่อุณหภูมิ (๓๐ ๒) องศาเซลเซียส เปนเวลา ๒๔ ชั่วโมง ทําเชนนี้สลับกัน ± จนครบ ๔ ครั้ง นํามาวางไวใหเย็นทอี่ ณุ หภมู หิ อ ง ตรวจสอบลกั ษณะทวั่ ไปและกลนิ่ เปรยี บเทยี บกบั สภาพเดมิ ของผลิตภัณฑ ๙.๗ การทดสอบน้ําหนักสุทธิ ใหใชเครื่องชั่งที่เหมาะสม - ๔ - มผช.๙๑๐/๒๕๔๘ ภาคผนวก ก. สุขลักษณะ (ขอ ๕.๑) ก.๑ สถานที่ตั้งและอาคารที่ทํา ก.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและที่ใกลเคียง อยูในที่ที่จะไมทําใหผลิตภัณฑที่ทําเกิดการปนเปอนไดงาย โดย ก.๑.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและบริเวณโดยรอบ สะอาด ไมมีน้ําขังแฉะและสกปรก ก.๑.๑.๒ อยูหางจากบริเวณหรือสถานที่ที่มีฝุน เขมา ควัน มากผิดปกติ ก.๑.๑.๓ ไมอยูใกลเคียงกับสถานที่นารังเกียจ เชน บริเวณเพาะเลี้ยงสัตว แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ ก.๑.๒ อาคารทที่ าํ มขี นาดเหมาะสม มกี ารออกแบบและกอ สรา งในลกั ษณะทงี่ า ยแกก ารบาํ รงุ รกั ษา การทาํ ความสะอาด และสะดวกในการปฏิบัติงาน โดย ก.๑.๒.๑ พื้น ฝาผนัง และเพดานของอาคารที่ทํา กอสรางดวยวัสดุที่คงทน เรียบ ทําความสะอาด และ ซอ มแซมใหอยูในสภาพที่ดีตลอดเวลา ก.๑.๒.๒ แยกบรเิ วณทที่ าํ ออกเปน สดั สว น สาํ หรบั วตั ถดุ บิ วสั ดบุ รรจ ุ ผลติ ภณั ฑร อการบรรจ ุ และผลติ ภณั ฑ สําเร็จรูป ไมอยูใกลหองสุขา ไมมีสิ่งของที่ไมใชแลวหรือไมเกี่ยวของกับการทําอยูในบริเวณที่ทํา ก.๑.๒.๓ พื้นที่ปฏิบัติงานไมแออัด มีแสงสวางเพียงพอ และมีการระบายอากาศที่เหมาะสม ก.๑.๒.๔ หอ งสขุ า อา งลา งมอื มจี าํ นวนเหมาะสม มอี ปุ กรณเ ครอื่ งใชส าํ หรบั ทาํ ความสะอาด หรอื ฆา เชอื้ โรค ก.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณในการทํา ก.๒.๑ ภาชนะหรอื อปุ กรณใ นการทาํ ทสี่ มั ผสั กบั ผลติ ภณั ฑ  ทาํ จากวสั ดมุ ผี วิ เรยี บ ไมเ ปน สนมิ ลา งทาํ ความ สะอาดไดง า ย ก.๒.๒ เครอื่ งมอื เครอื่ งจกั ร และอปุ กรณท ใี่ ช  สะอาด กอ นและหลงั การใชง านตอ งทาํ ความสะอาด เหมาะสม กบั การใชง าน ไมก อ ใหเกดิ การปนเปอ น ตดิ ตงั้ ไดง า ย มปี รมิ าณเพยี งพอ รวมทงั้ สามารถทาํ ความสะอาด ไดงายและทั่วถึง ก.๓ การควบคุมกระบวนการทํา ก.๓.๑ วตั ถดุ บิ และสว นผสมในการทาํ สะอาด มคี ณุ ภาพด ี มกี ารลา งหรอื ทาํ ความสะอาดกอ นนาํ ไปใช  ไดจ าก แหลงที่เชื่อถือได ปลอดภัย จัดเก็บในภาชนะสะอาด ปองกันการปนเปอนได แยกเก็บเปนสัดสวน ก.๓.๒ การทาํ การเกบ็ รกั ษา การขนยา ย และการขนสง ใหม กี ารปอ งกนั การปนเปอ นและการเสอื่ มเสยี ของ ผลติ ภณั ฑ ก.๓.๓ เครื่องชั่งที่ใชตองตรวจสอบไดเที่ยงตรง ก.๔ การสุขาภิบาล การบํารุงรักษา และการทําความสะอาด ก.๔.๑ นา้ํ ทใี่ ชล า งทาํ ความสะอาดเครอื่ งมอื เครอื่ งจกั ร อปุ กรณ  และมอื ของผทู าํ เปน นา้ํ สะอาดและมปี รมิ าณ เพยี งพอ ก.๔.๒ มีวิธีการปองกันและกําจัดสัตวนําเชื้อ แมลงและฝุนผง ไมใหเขาในบริเวณที่ทําตามความเหมาะสม ก.๔.๓ มกี ารกาํ จดั ขยะ สงิ่ สกปรก และนา้ํ ทงิ้ อยา งเหมาะสม เพอื่ ไมก อ ใหเ กดิ การปนเปอ นกลบั ลงสผู ลติ ภณั ฑ ก.๔.๔ สารเคมีที่ใชลางทําความสะอาด และใชกําจัดสัตวนําเชื้อและแมลง ใชในปริมาณที่เหมาะสม และเก็บแยกจากบริเวณที่ทํา เพื่อไมใหปนเปอนลงสูผลิตภัณฑได - ๕ - มผช.๙๑๐/๒๕๔๘ ก.๕ บุคลากรและสุขลักษณะของผูทํา ผทู าํ ทกุ คน ตอ งมสี ขุ ภาพที่สมบูรณ แข็งแรง ทั้งรางกายและจติ ใจ รกั ษาความสะอาดสว นบคุ คลใหด ี เชน สวมเสื้อผาที่สะอาด มผี า คลมุ ผมเพอื่ ปอ งกนั ไมใ หเสน ผมหลน ลงในผลติ ภณั ฑ  ไมไ วเลบ็ ยาว ลา งมอื ใหส ะอาด ทุกครั้งกอนปฏิบัติงาน หลังการใชหองสุขา และเมื่อมือสกปรก - ๖ -