Table Of Content

Kingdom of Thailand ≠ EDICT OF GOVERNMENT ± In order to promote public education and public safety, equal justice for all, a better informed citizenry, the rule of law, world trade and world peace, this legal document is hereby made available on a noncommercial basis, as it is the right of all humans to know and speak the laws that govern them. TCPS 904-2548 (2005) (Thai): FOOT SPRAY มผช.๙๐๔/๒๕๔๘ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน ผลิตภัณฑฉีดพนระงับกลิ่นเทา ๑. ขอบขาย ๑.๑ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ครอบคลุมผลิตภัณฑที่ใชสําหรับระงับกลิ่นเทาที่มีน้ํามันหอมระเหยและสาร ทสี่ กดั ไดจ ากสมนุ ไพรเปน สว นประกอบหลกั บรรจใุ นภาชนะบรรจสุ าํ หรบั ฉดี พน ๒. บทนิยาม ความหมายของคําที่ใชในมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ มีดังตอไปนี้ ๒.๑ ผลติ ภณั ฑฉ ดี พน ระงบั กลนิ่ เทา หมายถงึ ผลติ ภณั ฑท ที่ าํ ดว ยสว นผสมของนา้ํ และนา้ํ มนั หอมระเหยหรอื ทาํ ดว ย สารทสี่ กดั ไดจ ากสมนุ ไพรชนดิ เดยี วหรอื หลายชนดิ เชน ขมนิ้ ชนั มะกรดู ไพล วา นหางจระเข  สะระแหน อาจมสี ว นผสมอนื่ เพอื่ แตง สหี รอื กลนิ่ และอาจผสมนา้ํ มนั พชื เชน นา้ํ มนั มะพรา ว นา้ํ มนั งา บรรจใุ นภาชนะบรรจุ สาํ หรบั ฉดี พน ใชฉีดพนรอบบริเวณเทากอนสวมรองเทาเพื่อระงับกลิ่น ๓. สวนประกอบ ๓.๑ สารที่ใชเปนสวนประกอบในผลิตภัณฑฉีดพนระงับกลนิ่ เทา ใหเปน ไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ทอี่ อกตามพระราชบัญญัติเครื่องสําอางฉบับที่มีผลบังคับใช ๔. คุณลักษณะที่ตองการ ๔.๑ ลักษณะทั่วไป ตองเปนของเหลวเนื้อเดียวกัน ไมแยกชั้น ตกตะกอน หรือจับตัวเปนกอน ปราศจากสิ่งแปลกปลอม ๔.๒ สีและกลิ่น ตองมีสีและกลิ่นที่ดีตามธรรมชาติของผลติ ภณั ฑฉ ดี พน ระงบั กลนิ่ เทา เมอื่ ตรวจสอบโดยวธิ ใี หค ะแนนตามขอ ๙.๒ แลว ตอ งไดค ะแนนเฉลยี่ ของแตล ะลกั ษณะจากผตู รวจสอบทกุ คน ไมนอยกวา ๓ คะแนน และไมมีลักษณะใดได ๑ คะแนนจากผูตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง - ๑ - มผช.๙๐๔/๒๕๔๘ ๔.๓ การใชงาน เมื่อฉีดพนรอบบริเวณเทา ตองแหงและซึมผานผิวไดงาย ไมเหนอะหนะ ฝด หรือเปนปน เมอื่ ตรวจสอบโดยวธิ ใี หค ะแนนตามขอ ๙.๒ แลว ตอ งไดค ะแนนเฉลี่ยของแตละลักษณะจากผูตรวจสอบ ทุกคนไมนอยกวา ๓ คะแนน และไมมีลักษณะใดได ๑ คะแนนจากผูตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง ๔.๔ ความเปนกรด-ดาง ตองอยูระหวาง ๕.๐ ถึง ๘.๐ ๔.๕ จุลินทรีย จํานวนแบคทีเรีย ยีสต และราทั้งหมด ตองไมเกิน ๑ ๑๐๓ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ ลูกบาศกเซนติเมตร × ๔.๖ ความคงสภาพ ลักษณะทั่วไปและสีและกลิ่นตองอยูในสภาพที่ดี ไมแปรสภาพหรือเสื่อมสภาพ ๕. สุขลักษณะ ๕.๑ สุขลักษณะในการทําผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา ใหเปนไปตามคําแนะนําในภาคผนวก ก. ๖. การบรรจุ ๖.๑ ใหบ รรจผุ ลติ ภณั ฑฉ ดี พน ระงบั กลนิ่ เทา ในภาชนะบรรจทุ สี่ ะอาด ปด ไดส นทิ และสามารถปอ งกนั การปนเปอ น จากสิ่งสกปรกภายนอกได ๖.๒ ปรมิ าตรสทุ ธหิ รอื นา้ํ หนกั สทุ ธขิ องผลติ ภณั ฑฉ ดี พน ระงบั กลนิ่ เทา ในแตล ะภาชนะบรรจ ุ ตอ งไมน อ ยกวา ทรี่ ะบุ ไวที่ฉลาก ๗.เครื่องหมายและฉลาก ๗.๑ ที่ภาชนะบรรจุผลิตภัณฑฉีดพนระงับกลิ่นเทาทุกหนวย อยางนอยตองมีเลข อักษร หรือเครื่องหมาย แจง รายละเอยี ดตอไปนี้ใหเห็นไดงาย ชัดเจน (๑) ชื่อเรียกผลิตภัณฑ เชน ผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา ผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา กลิ่นธรรมชาติ ผลิตภัณฑระงับกลิ่นเทากลิ่นมะกรูด (๒) สวนประกอบที่สําคัญ (๓) ปริมาตรสุทธิหรือน้ําหนักสุทธิ (๔) เดือน ปที่ทํา (๕) ขอแนะนําในการใช การเก็บรักษา และขอควรระวัง (๖) ชื่อผูทําหรือสถานที่ทํา พรอมสถานที่ตั้ง หรือเครื่องหมายการคาที่จดทะเบียน ในกรณีใชภาษาตางประเทศ ตองมีความหมายตรงกับภาษาไทยที่กําหนดไวขางตน - ๒ - มผช.๙๐๔/๒๕๔๘ ๘. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสิน ๘.๑ รนุ ในทนี่ ี้ หมายถงึ ผลติ ภณั ฑฉ ดี พน ระงบั กลิ่นเทาที่มีสวนประกอบเดยี วกนั ทที่ าํ หรอื สงมอบหรือซื้อขาย ในระยะเวลาเดียวกัน ๘.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ ใหเปนไปตามแผนการชักตัวอยางที่กําหนดตอไปนี้ ๘.๒.๑ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบลักษณะทั่วไป การบรรจุ และเครื่องหมายและ ฉลาก ใหชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลว ทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๑ ขอ ๖. และ ขอ ๗. จึงจะถือวาผลิตภัณฑฉีดพนระงับกลิ่นเทา รุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๒.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบสีและกลิ่นและการใชงาน ใหใชัตัวอยางที่ผาน การทดสอบตามขอ ๘.๒.๑ แลว จาํ นวน ๓ หนว ยภาชนะบรรจ ุ เพอื่ ทาํ เปน ตวั อยา งรวม โดยมปี รมิ าตร รวมหรอื นา้ํ หนกั รวมไมนอยกวา ๑๐๐ ลูกบาศกเซนติเมตรหรือ ๑๐๐ กรัม กรณีตัวอยางไมพอ ใหช กั ตวั อยา งเพิ่มโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกันใหไดตัวอยางที่มีปริมาตรรวมหรือน้ําหนักรวมตามที่ กาํ หนด เมอื่ ตรวจสอบแลว ตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๒ และขอ ๔.๓ จึงจะถือวาผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา รุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๒.๓ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบความเปน กรด-ดา ง ใหช กั ตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จาํ นวน ๒ หนว ยภาชนะบรรจ ุ เพอื่ ทาํ เปน ตวั อยา งรวม โดยมปี รมิ าตรรวมหรอื นา้ํ หนกั รวม ไมน อ ยกวา ๑๐๐ ลกู บาศกเ ซนตเิ มตรหรอื ๑๐๐ กรมั กรณตี วั อยา งไมพ อใหช กั ตวั อยา งเพมิ่ โดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั ใหไ ดต วั อยา งทมี่ ปี รมิ าตรรวมหรอื นา้ํ หนกั รวมตามทกี่ าํ หนด เมอื่ ตรวจสอบแลว ตวั อยา ง ตองเปนไปตามขอ ๔.๔ จึงจะถือวาผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา รนุ นั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๒.๔ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การตรวจสอบจลุ นิ ทรยี  ใหช กั ตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จาํ นวน ๒ หนว ยภาชนะบรรจ ุ เพอื่ ทาํ เปน ตวั อยา งรวม โดยมปี รมิ าตรรวมหรอื น้ําหนักรวมไมน อ ยกวา ๑๐๐ ลกู บาศกเ ซนติเมตรหรือ ๑๐๐ กรมั กรณตี วั อยา งไมพ อใหช กั ตวั อยา งเพมิ่ โดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี ว กนั ใหไ ดต วั อยา งที่มีปริมาตรรวมหรือน้ําหนักรวมตามที่กําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปน ไปตามขอ ๔.๕ จึงจะถือวาผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา รุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๒.๕ การชกั ตวั อยา งและการยอมรับ สําหรับการทดสอบคงสภาพ ใหช กั ตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลวทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๖ จึงจะถือวา ผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา รุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๓ เกณฑตัดสิน ตัวอยางผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา ตองเปนไปตามขอ ๘.๒.๑ ขอ ๘.๒.๒ ขอ ๘.๒.๓ ขอ ๘.๒.๔ และ ขอ ๘.๒.๕ ทุกขอ จึงจะถือวาผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา รุนนั้นเปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ - ๓ - มผช.๙๐๔/๒๕๔๘ ๙. การทดสอบ ๙.๑ การทดสอบลักษณะทั่วไป ภาชนะบรรจุ และเครื่องหมายและฉลาก ใหตรวจพินิจ ๙.๒ การทดสอบสีและกลิ่นและการใชงาน ๙.๒.๑ ใหแตงตั้งคณะผูตรวจสอบ ประกอบดวยผูที่มีความชาํ นาญในการตรวจสอบผลติ ภณั ฑฉ ดี พน ระงบั กลนิ่ เทา อยางนอย ๕ คน แตละคนจะแยกกันตรวจและใหคะแนนโดยอิสระ ๙.๒.๒ ใหฉ ดี พนตัวอยางผลิตภัณฑฉีดพนระงับกลิ่นเทารอบบรเิ วณเทา ตรวจสอบการใชง านโดยการตรวจ พนิ จิ เทตวั อยา งผลิตภัณฑฉีดพนระงับกลิ่นเทาลงชามกระเบอื้ งสขี าว ตรวจสอบสแี ละกลนิ่ โดยการ ตรวจพินิจและดม ๙.๒.๓ หลักเกณฑการใหคะแนน ใหเปนไปตามตารางที่ ๑ ตารางที่ ๑ หลักเกณฑการใหคะแนน (ขอ ๙.๒.๓) ระดับการตัดสิน (คะแนน) ลักษณะที่ตรวจสอบ เกณฑที่กําหนด ดีมาก ดี พอใช ตองปรับปรุง สีและกลิ่น ตองมีสีและกลิ่นที่ดีตามธรรมชาติของ ๔ ๓ ๒ ๑ ผลิตภัณฑฉดี พน ระงบั กลนิ่ เทา การใชงาน ตองแหงและซึมผานผิวไดงาย ไม ๔ ๓ ๒ ๑ เหนอะหนะ ฝด หรือเปนปน ๙.๓ การทดสอบความเปนกรด-ดาง ใหวัดความเปนกรด-ดางดวยเครื่องวัดความเปนกรด-ดาง ๙.๔ การทดสอบจุลินทรีย ใหใชวิธีทดสอบตามมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม เครื่องสําอาง : ขอกําหนดทั่วไป มาตรฐานเลขที่ มอก.๑๕๒ ๙.๕ การทดสอบความคงสภาพ เก็บตัวอยางผลิตภัณฑฉีดพนระงับกลิ่นเทาที่ไมเคยเปดฝาภาชนะบรรจุมากอนที่อุณหภูมิ (๔ ๒) ± องศาเซลเซียส เปนเวลา ๒๔ ชั่วโมง แลวนําไปเก็บที่อุณหภูมิ (๓๐ ๒) องศาเซลเซียส เปนเวลา ± ๒๔ ชั่วโมง ทําเชนนี้สลับกันจนครบ ๔ ครั้ง นํามาวางไวใหเย็นที่อุณหภูมิหอง ตรวจสอบลักษณะทั่วไปและ สีและกลิ่นเปรียบเทียบกับสภาพเดิมของผลิตภัณฑ ๙.๖ การทดสอบปริมาตรสุทธิหรือน้ําหนักสุทธิ ใหใชเครื่องวัดปริมาตรหรือเครื่องชั่งที่เหมาะสม - ๔ - มผช.๙๐๔/๒๕๔๘ ภาคผนวก ก. สุขลักษณะ (ขอ ๕.๑) ก.๑ สถานที่ตั้งและอาคารที่ทํา ก.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและที่ใกลเคียง อยูในที่ที่จะไมทําใหผลิตภัณฑที่ทําเกิดการปนเปอนไดงาย โดย ก.๑.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและบริเวณโดยรอบ สะอาด ไมมีน้ําขังแฉะและสกปรก ก.๑.๑.๒ อยูหางจากบริเวณหรือสถานที่ที่มีฝุน เขมา ควัน มากผิดปกติ ก.๑.๑.๓ ไมอยูใกลเคียงกับสถานที่นารังเกียจ เชน บริเวณเพาะเลี้ยงสัตว แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ ก.๑.๒ อาคารทที่ าํ มขี นาดเหมาะสม มีการออกแบบและกอสรางในลกั ษณะทงี่ า ยแกก ารบาํ รงุ รกั ษา การทาํ ความสะอาด และสะดวกในการปฏิบัติงาน โดย ก.๑.๒.๑ พื้น ฝาผนัง และเพดานของอาคารที่ทํา กอสรางดวยวัสดุที่คงทน เรียบ ทําความสะอาด และ ซอ มแซมใหอยูในสภาพที่ดีตลอดเวลา ก.๑.๒.๒ แยกบรเิ วณทที่ าํ ออกเปน สดั สว น สาํ หรบั วตั ถดุ บิ วสั ดบุ รรจ ุ ผลติ ภณั ฑร อการบรรจ ุ และผลติ ภณั ฑ สําเร็จรูป ไมอยูใกลหองสุขา ไมมีสิ่งของที่ไมใชแลวหรือไมเกี่ยวของกับการทําอยูในบริเวณที่ทํา ก.๑.๒.๓ พื้นที่ปฏิบัติงานไมแออัด มีแสงสวางเพียงพอ และมีการระบายอากาศที่เหมาะสม ก.๑.๒.๔ หอ งสขุ า อา งลา งมอื มจี าํ นวนเหมาะสม มอี ปุ กรณเ ครอื่ งใชส าํ หรบั ทาํ ความสะอาด หรอื ฆา เชอื้ โรค ก.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณในการทํา ก.๒.๑ ภาชนะหรอื อปุ กรณใ นการทาํ ทสี่ มั ผสั กบั ผลติ ภณั ฑ ทาํ จากวสั ดมุ ผี วิ เรยี บ ไมเปน สนมิ ลา งทาํ ความสะอาดไดง า ย ก.๒.๒ เครอื่ งมอื เครอื่ งจกั ร และอปุ กรณท ใี่ ช  สะอาด กอ นและหลงั การใชง านตอ งทาํ ความสะอาด เหมาะสม กบั การใชง าน ไมก อ ใหเกดิ การปนเปอ น ตดิ ตงั้ ไดง า ย มปี รมิ าณเพยี งพอ รวมทงั้ สามารถทาํ ความสะอาด ไดงายและทั่วถึง ก.๓ การควบคุมกระบวนการทํา ก.๓.๑ วตั ถดุ บิ และสว นผสมในการทาํ สะอาด มคี ณุ ภาพด ี มกี ารลา งหรอื ทาํ ความสะอาดกอ นนาํ ไปใช  ไดจ าก แหลงที่เชื่อถือได ปลอดภัย จัดเก็บในภาชนะสะอาด ปองกันการปนเปอนได แยกเก็บเปนสัดสวน ก.๓.๒ การทาํ การเกบ็ รกั ษา การขนยา ย และการขนสง ใหม กี ารปอ งกนั การปนเปอ นและการเสอื่ มเสยี ของ ผลติ ภณั ฑ ก.๓.๓ เครื่องชั่งที่ใชตองตรวจสอบไดเที่ยงตรง ก.๔ การสุขาภิบาล การบํารุงรักษา และการทําความสะอาด ก.๔.๑ นา้ํ ทใี่ ชล า งทาํ ความสะอาดเครอื่ งมอื เครอื่ งจกั ร อปุ กรณ  และมอื ของผทู าํ เปน นา้ํ สะอาดและมปี รมิ าณ เพยี งพอ ก.๔.๒ มีวิธีการปองกันและกําจัดสัตวนําเชื้อ แมลงและฝุนผง ไมใหเขาในบริเวณที่ทําตามความเหมาะสม ก.๔.๓ มกี ารกาํ จดั ขยะ สงิ่ สกปรก และนา้ํ ทงิ้ อยา งเหมาะสม เพอื่ ไมก อ ใหเ กดิ การปนเปอ นกลบั ลงสผู ลติ ภณั ฑ ก.๔.๔ สารเคมีที่ใชลางทําความสะอาด และใชกําจัดสัตวนําเชื้อและแมลง ใชในปริมาณที่เหมาะสม และ เก็บแยกจากบริเวณที่ทํา เพื่อไมใหปนเปอนลงสูผลิตภัณฑได - ๕ - มผช.๙๐๔/๒๕๔๘ ก.๕ บุคลากรและสุขลักษณะของผูทํา ผทู าํ ทกุ คน ตอ งมสี ขุ ภาพทสี่ มบรู ณ  แขง็ แรง ทงั้ รา งกายและจติ ใจ รกั ษาความสะอาดสว นบคุ คลใหด ี เชน สวมเสอื้ ผา ทสี่ ะอาด มผี า คลมุ ผมเพอื่ ปอ งกนั ไมใ หเ สน ผมหลน ลงในผลติ ภณั ฑ  ไมไ วเ ลบ็ ยาว ลา งมอื ใหส ะอาด ทุกครั้งกอนปฏิบัติงาน หลังการใชหองสุขา และเมื่อมือสกปรก - ๖ -