Table Of Content

Kingdom of Thailand ≠ EDICT OF GOVERNMENT ± In order to promote public education and public safety, equal justice for all, a better informed citizenry, the rule of law, world trade and world peace, this legal document is hereby made available on a noncommercial basis, as it is the right of all humans to know and speak the laws that govern them. TCPS 880-2549 (2006) (Thai): SUN-DRIED SHELLFISH ประกาศสาํ นักงานมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม เรื่อง ยกเลิกและกาํ หนดมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน ฉบับที่ ๑๒๒๓ (พ.ศ. ๒๕๔๙) หอยแดดเดียว โดยที่คณะอนุกรรมการพิจารณามาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน คณะที่ ๑ มีมติในการประชุมครั้งที่ ๑๑-๓/๒๕๔๙ เมอื่ วนั ท ี่ ๒๗ เดอื น มถิ นุ ายน พ.ศ. ๒๕๔๙ ใหย กเลกิ มาตรฐานผลติ ภณั ฑช มุ ชน หอยแดดเดยี ว มาตรฐานเลขที่มผช. ๘๘๐/๒๕๔๘ และกําหนดมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน หอยแดดเดียว ขึ้นใหม สํานักงานมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรมจึงออกประกาศยกเลิกประกาศสํานักงานมาตรฐาน ผลิตภัณฑอุตสาหกรรม ฉบับที่ ๘๒๕ (พ.ศ.๒๕๔๗) ลงวันที่ ๑ เมษายน ๒๕๔๘ และออกประกาศกําหนด มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน หอยแดดเดียว มาตรฐานเลขที่ มผช.๘๘๐/๒๕๔๙ ขึ้นใหม ดังมีรายการละเอียด ตอทายประกาศนี้ ทั้งนี้ ใหมีผลบังคับใชนับแตวันที่ประกาศ เปนตนไป ประกาศ ณ วันที่ ๒๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๙ ไพโรจน สัญญะเดชากุล เลขาธิการสํานักงานมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม มผช.๘๘๐/๒๕๔๙ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน หอยแดดเดียว ๑. ขอบขาย ๑.๑ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ครอบคลุมหอยที่ทําใหแหงพอหมาด บรรจุในภาชนะบรรจุ ๒. บทนิยาม ความหมายของคําที่ใชในมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ มีดังตอไปนี้ ๒.๑ หอยแดดเดียว หมายถึง ผลิตภัณฑที่ไดจากการนําหอยสด เชน หอยหลอด หอยทับทิม หอยแมลงภู หอยเสียบ หอยตลับ ที่อาจลวกกอนมาแกะเนื้อออก ลางใหสะอาด ทิ้งใหสะเด็ดน้ํา อาจปรุงรสดวย เครื่องปรุงรส เชน เกลือ น้ําตาล ซอสปรุงรส อาจเติมเครื่องเทศ สมุนไพร และสวนประกอบอื่น เชน ตะไคร ใบมะกรูด งา นําไปทําใหแหงพอหมาดโดยใชความรอนจากแสงอาทิตยหรือแหลงพลังงานอื่น กอนบริโภคตองนําไปทําใหสุก ๓. คุณลักษณะที่ตองการ ๓.๑ ลักษณะทั่วไป ในภาชนะบรรจเุ ดยี วกนั ตอ งเปน หอยชนดิ เดยี วกนั มขี นาดใกลเ คยี งกนั อาจมสี งิ่ แปลกปลอมทไี่ มพ งึ ประสงค ของสว นประกอบทใี่ ชไ ดบ า งเลก็ นอ ย ๓.๒ สี ตอ งมสี ีที่ดีตามธรรมชาติของหอยแดดเดียว อาจมีสีคล้ําไดบางแตตองไมไ หมเกรยี ม ๓.๓ กลิ่นรส ตอ งมกี ลิ่นรสทดี่ ตี ามธรรมชาตขิ องหอยแดดเดยี ว ปราศจากกลนิ่ รสอนื่ ทไี่ มพ งึ ประสงค  เชน กลนิ่ อบั กลนิ่ หนื รสขม ๓.๔ ลักษณะเนื้อสัมผัส ตองไมแข็งกระดาง เมื่อตรวจสอบโดยวิธีใหคะแนนตามขอ ๘.๑ แลว ตองไดคะแนนเฉลี่ยของแตละลักษณะจากผูตรวจสอบทุกคน ไมนอยกวา ๓ คะแนน และไมมีลักษณะใดได ๑ คะแนนจากผูตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง ๓.๕ สิ่งแปลกปลอม ตองไมพบสิ่งแปลกปลอมที่ไมใชสวนประกอบที่ใช เชน เสนผม ดิน ทราย กรวด ชิ้นสวนหรือสิ่งปฏิกูล จากสัตว - ๑ - มผช.๘๘๐/๒๕๔๙ ๓.๖ วอเตอรแอกทิวิตี ตองไมเกิน ๐.๘๕ หมายเหตุ วอเตอรแ อกทวิ ติ ี เปน ปจจัยสําคัญในการคาดคะเนอายกุ ารเกบ็ รกั ษาอาหารและเปน ตวั บง ชถี้ งึ ความปลอดภยั ของอาหาร โดยทาํ หนา ทคี่ วบคมุ การอยรู อด การเจรญิ และการสรา งสารพษิ ของ จลุ นิ ทรยี  ๓.๗ สารปนเปอน ๓.๗.๑ ตะกั่ว ตองไมเกิน ๑ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม ๓.๗.๒ สารหนูในรูปอนินทรีย ตองไมเกิน ๒ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม ๓.๗.๓ ปรอท ตองไมเกิน ๐.๕ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม ๓.๗.๔ แคดเมียม ตองไมเกิน ๐.๒ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม ๓.๘ วัตถุเจือปนอาหาร ๓.๘.๑ หามใชสีสังเคราะหทุกชนิด ๓.๘.๒ หากมีการใชวัตถุกันเสีย ใหใชไดตามชนิดและปริมาณที่กฎหมายกําหนด ๓.๙ จุลินทรีย ๓.๙.๑ สตาฟโลคอกคัส ออเรียส ตองนอยกวา ๒๐๐ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม ๓.๙.๒ เอสเชอริเชีย โคไล โดยวิธีเอ็มพีเอ็น ตองนอยกวา ๕๐ ตอตัวอยาง ๑ กรัม ๓.๙.๓ ยีสตและรา ตองไมเกิน ๕๐๐ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม ๔. สุขลักษณะ ๔.๑ สุขลักษณะในการทําหอยแดดเดียว ใหเปนไปตามคําแนะนําตามภาคผนวก ก. ๕. การบรรจุ ๕.๑ ใหบ รรจหุ อยแดดเดยี วในภาชนะบรรจทุ สี่ ะอาด ปด ไดส นทิ และสามารถปอ งกนั การปนเปอ นจากสงิ่ สกปรก ภายนอกได ๕.๒ น้ําหนักสุทธิของหอยแดดเดียวในแตละภาชนะบรรจุ ตองไมนอยกวาที่ระบุไวที่ฉลาก - ๒ - มผช.๘๘๐/๒๕๔๙ ๖. เครื่องหมายและฉลาก ๖.๑ ทภี่ าชนะบรรจหุ อยแดดเดยี วทกุ หนว ย อยา งนอ ยตอ งมเี ลข อกั ษร หรอื เครอื่ งหมายแจง รายละเอยี ดตอ ไปนี้ ใหเห็นไดงาย ชัดเจน (๑) ชื่อเรียกผลิตภัณฑ เชน หอยหลอดแดดเดียว หอยทับทิมแดดเดียว (๒) สวนประกอบที่สําคัญ (๓) ชนิดและปริมาณวัตถุเจือปนอาหาร (ถามี) (๔) น้ําหนักสุทธิ (๕) วัน เดือน ปที่ทํา และวัน เดือน ปที่หมดอายุ หรือขอความวา “ควรบริโภคกอน (วัน เดือน ป)” (๖) ขอแนะนําในการบริโภคและการเก็บรักษา เชน ทําใหสุกกอนบริโภค (๗) ชื่อผูทําหรือสถานที่ทํา พรอมสถานที่ตั้ง หรือเครื่องหมายการคาที่จดทะเบียน ในกรณีที่ใชภาษาตางประเทศ ตองมีความหมายตรงกับภาษาไทยที่กําหนดไวขางตน ๗. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสิน ๗.๑ รุน ในที่นี้ หมายถึง หอยแดดเดียวที่ทําจากหอยชนิดเดียวกัน มีสวนประกอบเดียวกัน ทําในระยะเวลา เดียวกัน ๗.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ ใหเปนไปตามแผนการชักตัวอยางที่กําหนดตอไปนี้ ๗.๒.๑ การชกั ตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบสิ่งแปลกปลอม การบรรจุ และเครื่องหมาย และฉลาก ใหชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบ แลวทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๓.๕ ขอ ๕. และขอ ๖. จึงจะถือวาหอยแดดเดียวรุนนั้นเปนไป ตามเกณฑที่กําหนด ๗.๒.๒ การชกั ตวั อยา งและการยอมรับ สําหรับการทดสอบลักษณะทั่วไป สี กลิ่นรส และลักษณะเนื้อสัมผัส ใหใชตัวอยางที่ผานการทดสอบตามขอ ๗.๒.๑ แลว จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบ แลวทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๓.๑ ถึงขอ ๓.๔ จึงจะถือวาหอยแดดเดียวรุนนั้นเปนไปตาม เกณฑที่กําหนด ๗.๒.๓ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบวอเตอรแอกทิวิตี สารปนเปอน และวัตถุเจือปน อาหาร ใหช กั ตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จาํ นวน ๓ หนว ยภาชนะบรรจ ุ เพอื่ ทาํ เปน ตวั อยา งรวม โดยมนี า้ํ หนักรวมไมนอยกวา ๓๐๐ กรัม กรณีตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่มโดยวิธีสุมจากรุน เดียวกันใหไดตัวอยางที่มีน้ําหนักรวมตามที่กําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๓.๖ ถึงขอ ๓.๘ จงึ จะถอื วา หอยแดดเดยี วรนุ นนั้ เปน ไปตามเกณฑท กี่ าํ หนด ๗.๒.๔ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบจุลินทรีย ใหชักตัวอยางโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จาํ นวน ๓ หนว ยภาชนะบรรจ ุ เพอื่ ทาํ เปน ตวั อยา งรวม โดยมนี า้ํ หนกั รวมไมน อ ยกวา ๒๐๐ กรมั กรณี ตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่มโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกันใหไดตัวอยางที่มีนา้ํ หนักรวมตามทกี่ าํ หนด เมอื่ ตรวจสอบแลว ตวั อยา งตอ งเปน ไปตามขอ ๓.๙ จงึ จะถอื วา หอยแดดเดยี วรนุ นนั้ เปน ไปตามเกณฑท ี่ กาํ หนด - ๓ - มผช.๘๘๐/๒๕๔๙ ๗.๓ เกณฑตัดสิน ตวั อยา งหอยแดดเดยี วตอ งเปน ไปตามขอ ๗.๒.๑ ขอ ๗.๒.๒ ขอ ๗.๒.๓ และขอ ๗.๒.๔ ทกุ ขอ จงึ จะถอื วา หอยแดดเดยี วรุนนั้นเปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ ๘. การทดสอบ ๘.๑ การทดสอบลักษณะทั่วไป สี กลิ่นรส และลักษณะเนื้อสัมผัส ๘.๑.๑ ใหแ ตง ตงั้ คณะผูตรวจสอบ ประกอบดว ยผทู มี่ คี วามชาํ นาญในการตรวจสอบหอยแดดเดยี วอยา งนอ ย ๕ คน แตละคนจะแยกกันตรวจและใหคะแนนโดยอิสระ ๘.๑.๒ วางตวั อยา งหอยแดดเดยี วลงบนจานกระเบอื้ งสขี าว ตรวจสอบลกั ษณะทวั่ ไปและสโี ดยการตรวจพนิ จิ ๘.๑.๓ นําตัวอยางหอยแดดเดียวไปทอดที่อุณหภูมิและระยะเวลาที่เหมาะสม ตรวจสอบกล่นิ รสและลักษณะ เนื้อสัมผัสโดยการชิม ๘.๑.๔ หลักเกณฑการใหคะแนน ใหเปนไปตามตารางที่ ๑ ตารางที่ ๑ หลักเกณฑการใหคะแนน (ขอ ๘.๑.๔) ระดับการตัดสิน (คะแนน) ลักษณะที่ตรวจสอบ เกณฑที่กําหนด ดีมาก ดี พอใช ตองปรับปรุง ลักษณะทั่วไป ในภาชนะบรรจุเดียวกันตองเปน ๔ ๓ ๒ ๑ หอยชนดิ เดยี วกนั มขี นาดใกลเ คยี งกนั อาจมีสิ่งแปลกปลอมที่ไมพึงประสงค ของสว นประกอบทใี่ ชไ ดบ า งเลก็ นอ ย สี ตองมีสีที่ดีตามธรรมชาติของหอย ๔ ๓ ๒ ๑ แดดเดียว อาจมีสีคล้ําไดบางแต ตองไมไหมเกรียม กลิ่นรส ตอ งมีกลิ่นรสที่ดีตามธรรมชาติของ ๔ ๓ ๒ ๑ หอยแดดเดียว ปราศจากกลิ่นรสอื่น ที่ไมพ งึ ประสงค  เชน กลนิ่ อบั กลนิ่ หนื รสขม สักษณะเนื้อสัมผัส ตองไมแข็งกระดาง ๔ ๓ ๒ ๑ - ๔ - มผช.๘๘๐/๒๕๔๙ ๘.๒ การทดสอบสิ่งแปลกปลอม ภาชนะบรรจุ และเครื่องหมายและฉลาก ใหตรวจพินิจ ๘.๓ การทดสอบวอเตอรแอกทิวิตี ใหใ ชเ ครอื่ งวดั วอเตอรแ อกทวิ ติ ที คี่ วบคมุ อณุ หภมู ทิ ี่ (๒๕ ๒) องศาเซลเซยี ส ± ๘.๔ การทดสอบสารปนเปอนและวัตถุเจือปนอาหาร ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ ๘.๕ การทดสอบจุลินทรีย ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือ BAM หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ ๘.๖ การทดสอบน้ําหนักสุทธิ ใหใชเครื่องชั่งที่เหมาะสม - ๕ - มผช.๘๘๐/๒๕๔๙ ภาคผนวก ก. สุขลักษณะ (ขอ ๔.๑) ก.๑ สถานที่ตั้งและอาคารที่ทํา ก.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและที่ใกลเคียง อยูในที่ที่จะไมทําใหผลิตภัณฑที่ทําเกิดการปนเปอนไดงาย โดย ก.๑.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและบริเวณโดยรอบ สะอาด ไมมีน้ําขังแฉะและสกปรก ก.๑.๑.๒ อยูหางจากบริเวณหรือสถานที่ที่มีฝุน เขมา ควัน มากผิดปกติ ก.๑.๑.๓ ไมอยูใกลเคียงกับสถานที่นารังเกียจ เชน บริเวณเพาะเลี้ยงสัตว แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ ก.๑.๒ อาคารที่ทํามีขนาดเหมาะสม มีการออกแบบและกอสรางในลักษณะที่งายแกการบํารุงรักษา การทํา ความสะอาด และสะดวกในการปฏิบัติงาน โดย ก.๑.๒.๑ พื้น ฝาผนัง และเพดานของอาคารที่ทํา กอสรางดวยวัสดุที่คงทน เรียบ ทําความสะอาด และซอม แซมใหอยูในสภาพที่ดีตลอดเวลา ก.๑.๒.๒ แยกบริเวณที่ทําออกเปนสัดสวน ไมอยูใกลหองสุขา ไมมีสิ่งของที่ไมใชแลวหรือไมเกี่ยวของกับ การทําอยูในบริเวณที่ทํา ก.๑.๒.๓ พื้นที่ปฏิบัติงานไมแออัด มีแสงสวางเพียงพอ และมีการระบายอากาศที่เหมาะสม ก.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณในการทํา ก.๒.๑ ภาชนะหรืออุปกรณในการทําที่สัมผัสกับผลิตภัณฑ ทําจากวัสดุมีผิวเรียบ ไมเปนสนิม ลางทําความ สะอาดไดงาย ก.๒.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณที่ใช สะอาด เหมาะสมกับการใชงาน ไมกอใหเกิดการปนเปอน ติดตั้งไดงาย มีปริมาณเพียงพอ รวมทั้งสามารถทําความสะอาดไดงายและทั่วถึง ก.๓ การควบคุมกระบวนการทํา ก.๓.๑ วัตถุดิบและสวนผสมในการทํา สะอาด มีคุณภาพดี มีการลางหรือทําความสะอาดกอนนําไปใช ก.๓.๒ การทํา การเก็บรักษา การขนยาย และการขนสง ใหมีการปองกันการปนเปอนและการเสื่อมเสียของ ผลิตภัณฑ ก.๔ การสุขาภิบาล การบํารุงรักษา และการทําความสะอาด ก.๔.๑ น้ําที่ใชลางทําความสะอาดเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ และมือของผูทํา เปนน้ําสะอาดและมีปริมาณ เพียงพอ ก.๔.๒ มีวิธีการปองกันและกําจัดสัตวนําเชื้อ แมลงและฝุนผง ไมใหเขาในบริเวณที่ทําตามความเหมาะสม ก.๔.๓ มกี ารกาํ จดั ขยะ สงิ่ สกปรก และนาํ้ ทงิ้ อยา งเหมาะสม เพอื่ ไมก อ ใหเ กดิ การปนเปอ นกลบั ลงสผู ลติ ภณั ฑ ก.๔.๔ สารเคมีที่ใชลางทําความสะอาด และใชกําจัดสัตวนําเชื้อและแมลง ใชในปริมาณที่เหมาะสม และเก็บ แยกจากบริเวณที่ทํา เพื่อไมใหปนเปอนลงสูผลิตภัณฑได ก.๕ บุคลากรและสุขลักษณะของผูทํา ผูทําทุกคน ตองรักษาความสะอาดสวนบุคคลใหดี เชน สวมเสื้อผาที่สะอาด มีผาคลุมผมเพื่อปองกันไมให เสนผมหลนลงในผลิตภัณฑ ไมไวเล็บยาว ลางมือใหสะอาดทุกครั้งกอนปฏิบัติงาน หลังการใชหองสุขา และเมื่อมือสกปรก - ๖ -