Table Of Content

Kingdom of Thailand ≠ EDICT OF GOVERNMENT ± In order to promote public education and public safety, equal justice for all, a better informed citizenry, the rule of law, world trade and world peace, this legal document is hereby made available on a noncommercial basis, as it is the right of all humans to know and speak the laws that govern them. TCPS 543-2547 (2004) (Thai): DRIED BEIJING GRASS มผช.๕๔๓/๒๕๔๗ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน หญาปกกิ่งแหง ๑. ขอบขาย ๑.๑ มาตรฐานผลติ ภณั ฑช มุ ชนนคี้ รอบคลมุ เฉพาะหญา ปก กงิ่ ทบี่ ดเปน ผงอาจบรรจใุ นซองเยอื่ กระดาษ ใชส าํ หรบั ชงเปนเครื่องดื่ม ๒. บทนิยาม ความหมายของคําที่ใชในมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ มีดังตอไปนี้ ๒.๑ หญา ปก กงิ่ แหง หมายถงึ ผลติ ภณั ฑท ไี่ ดจ ากการนาํ หญา ปก กงิ่ สดมาลา งใหส ะอาด นาํ ไปทาํ ใหแ หง บดเปน ผง ๓. คุณลักษณะที่ตองการ ๓.๑ ลักษณะทั่วไป ตองเปนผง แหง ไมจับตัวเปนกอน ๓.๒ สี ตองมีสีที่ดีตามธรรมชาติของสวนประกอบที่ใช ๓.๓ กลิ่นรส ตองมีกลิ่นรสที่ดีตามธรรมชาติของสวนประกอบที่ใช ปราศจากกลิ่นรสอื่นที่ไมพึงประสงค ๓.๔ การสกัดดวยน้ําเดือด ของเหลวที่ไดตองมีลักษณะที่ดีตามธรรมชาติของสวนประกอบที่ใช เมื่อตรวจสอบโดยวิธีใหคะแนนตามขอ ๘.๑ แลว ตองไดคะแนนเฉลี่ยของแตละลักษณะจากผูตรวจสอบทุกคน ไมนอยกวา ๓ คะแนน และไมมีลักษณะใดได ๑ คะแนน จากผูตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง ๓.๕ สิ่งแปลกปลอม ตอ งไมพ บสงิ่ แปลกปลอมทไี่ มใ ชส ว นประกอบทใี่ ช เชน เสน ผม ดนิ ทราย กรวด ชนิ้ สว นหรอื สงิ่ ปฏกิ ลู จากสตั ว - ๑ - มผช.๕๔๓/๒๕๔๗ ๓.๖ วอเตอรแอกทิวิตี ตองไมเกิน ๐.๕ หมายเหตุ วอเตอรแ อกทวิ ติ ี เปน ปจ จยั สาํ คญั ในการคาดคะเนอายกุ ารเกบ็ อาหารและเปน ตวั บง ชถี้ งึ ความ ปลอดภยั ของอาหาร โดยทาํ หนา ทคี่ วบคมุ การอยรู อด การเจรญิ และการสรา งสารพษิ ของจลุ นิ ทรยี  ๓.๗ วัตถุเจือปนอาหาร หามใชสีสังเคราะหทุกชนิด ๓.๘ จุลินทรีย ๓.๘.๑ จํานวนจุลินทรียทั้งหมด ตองไมเกิน ๑ ๑๐๓ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม × ๓.๘.๒ โคลิฟอรม โดยวิธีเอ็มพีเอ็น ตองนอยกวา ๓ ตอตัวอยาง ๑ กรัม ๓.๘.๓ ยีสตและรา ตองนอยกวา ๑๐ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม ๔. สุขลักษณะ ๔.๑ สุขลักษณะในการทําหญาปกกิ่งแหง ใหเปนไปตามคําแนะนําตามภาคผนวก ก. ๕. การบรรจุ ๕.๑ ใหบรรจุหญาปกกิ่งแหงในภาชนะบรรจุที่สะอาด แหง ปดไดสนิท และสามารถปองกันการปนเปอน จากสิ่งสกปรกภายนอกได ๕.๒ น้ําหนักสุทธิของหญาปกกิ่งแหงในแตละภาชนะบรรจุ ตองไมนอยกวาที่ระบุไวที่ฉลาก ๖. เครื่องหมายและฉลาก ๖.๑ ที่ภาชนะบรรจุหญาปกกิ่งแหงทุกหนวย อยางนอยตองมีเลข อักษร หรือเครื่องหมายแจงรายละเอียด ตอไปนี้ใหเห็นไดงาย ชัดเจน (๑) ชื่อเรียกผลิตภัณฑ เชน หญาปกกิ่งแหง สมุนไพรหญาปกกิ่ง (๒) น้ําหนักสุทธิ (๓) วัน เดือน ปที่ทํา และวัน เดือน ปที่หมดอายุ หรือขอความวา “ควรบริโภคกอน (วัน เดือน ป)” (๔) ขอแนะนําในการบริโภคและการเก็บรักษา (๕) ชื่อผูทํา หรือสถานที่ทํา พรอมสถานที่ตั้ง หรือเครื่องหมายการคาที่จดทะเบียน ในกรณีที่ใชภาษาตางประเทศ ตองมีความหมายตรงกับภาษาไทยที่กําหนดไวขางตน - ๒ - มผช.๕๔๓/๒๕๔๗ ๗. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสิน ๗.๑ รุน ในที่นี้ หมายถึง หญาปกกิ่งแหงที่ทําโดยกรรมวิธีเดียวกัน ในระยะเวลาเดียวกัน ๗.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ ใหเปนไปตามแผนการชักตัวอยางที่กําหนดตอไปนี้ ๗.๒.๑ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบสงิ่ แปลกปลอม การบรรจ ุ และเครอื่ งหมายฉลาก ใหช กั ตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จาํ นวน ๓ หนว ยภาชนะบรรจ ุ เมอื่ ตรวจสอบแลว ทกุ ตวั อยา ง ตอ งเปน ไปตามขอ ๓.๕ ขอ ๕ และขอ ๖ จงึ จะถอื วา หญา ปก กงิ่ แหง รนุ นนั้ เปน ไปตามเกณฑท กี่ าํ หนด ๗.๒.๒ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบลกั ษณะทวั่ ไป ส ี กลนิ่ รส และการสกดั ดว ยนา้ํ เดอื ด ใหใชตัวอยางที่ผานการทดสอบตามขอ ๗.๒.๑ แลว จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบ แลวทกุ ตวั อยา งตอ งเปน ไปตามขอ ๓.๑ ถงึ ขอ ๓.๔ จงึ จะถอื วา หญา ปก กงิ่ แหง รนุ นนั้ เปน ไปตามเกณฑ ทกี่ าํ หนด ๗.๒.๓ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบวอเตอรแ อกทวิ ติ แี ละวตั ถเุจอื ปนอาหาร ใหช กั ตวั อยา ง โดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เพื่อทําเปนตัวอยางรวม โดยมีน้ําหนัก รวมไมน อ ยกวา ๒๐๐ กรมั กรณตี วั อยา งไมพ อใหช กั ตวั อยา งเพมิ่ โดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั ใหไ ดต วั อยา ง ที่มีน้ําหนักรวมตามที่กําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๓.๖ และขอ ๓.๗ จึงจะถือวาหญาปกกิ่งแหงรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๗.๒.๔ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบจลุ นิ ทรยี  ใหช กั ตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เพื่อทําเปนตัวอยางรวม โดยมีน้ําหนักรวมไมนอยกวา ๒๐๐ กรัม กรณีตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่มโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกันใหไดตัวอยางที่มีน้ําหนักรวม ตามทกี่ าํ หนด เมอื่ ตรวจสอบแลว ตวั อยา งตอ งเปน ไปตามขอ ๓.๘ จงึ จะถอื วา หญา ปก กงิ่ แหง รนุ นนั้ เปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๗.๓ เกณฑตัดสิน ตวั อยา งหญา ปก กงิ่ แหง ตอ งเปน ไปตามขอ ๗.๒.๑ ขอ ๗.๒.๒ ขอ ๗.๒.๓ และขอ ๗.๒.๔ ทกุ ขอ จงึ จะถอื วา หญาปกกิ่งแหงรุนนั้นเปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ - ๓ - มผช.๕๔๓/๒๕๔๗ ๘. การทดสอบ ๘.๑ การทดสอบลักษณะทั่วไป สี กลิ่นรส และการสกัดดวยน้ําเดือด ๘.๑.๑ ใหแ ตง ตงั้ คณะผตู รวจสอบ ประกอบดว ยผทู มี่ คี วามชาํ นาญในการตรวจสอบหญา ปก กงิ่ แหง อยา งนอ ย ๕ คน แตละคนจะแยกกันตรวจและใหคะแนนโดยอิสระ ๘.๑.๒ เทตวั อยา งหญา ปก กงิ่ แหง ลงในจานกระเบอื้ งสขี าว ตรวจสอบลกั ษณะทวั่ ไปและสโี ดยการตรวจพนิ จิ ๘.๑.๓ ใสตัวอยางหญาปกกิ่งแหงลงในภาชนะที่เหมาะสม เติมน้ําเดือดตามปริมาณที่ระบุไวที่ฉลาก ปดฝา ทิ้งไว ๖ นาที ตรวจสอบกลิ่นรสและการสกัดดวยน้ําเดือดโดยการตรวจพินิจและชิม ๘.๑.๔ หลักเกณฑการใหคะแนน ใหเปนไปตามตารางที่ ๑ ตารางที่ ๑ หลักเกณฑการใหคะแนน (ขอ ๘.๑.๔) ระดับการตัดสิน (คะแนน) ลักษณะที่ตรวจสอบ เกณฑที่กําหนด ดีมาก ดี พอใช ตองปรับปรุง ลักษณะทั่วไป ตองเปนผง แหง ไมจับตัวเปนกอน ๔ ๓ ๒ ๑ สี ตอ งมสี ที ดี่ ตี ามธรรมชาตขิ องสว นประกอบทใี่ ช ๔ ๓ ๒ ๑ กลิ่นรส ตองมีกลิ่นรสที่ดีตามธรรมชาติของสวน ๔ ๓ ๒ ๑ ประกอบที่ใช ปราศจากกลิ่นรสอื่นที่ไมพึง ประสงค การสกัดดวยน้ําเดือด ของเหลวที่ไดตองมีลักษณะที่ดีตามธรรมชาติ ๔ ๓ ๒ ๑ ของสวนประกอบที่ใช ๘.๒ การทดสอบสิ่งแปลกปลอม ภาชนะบรรจุ และเครื่องหมายและฉลาก ใหตรวจพินิจ ๘.๓ การทดสอบวอเตอรแอกทิวิตี ใหใชเครื่องวัดวอเตอรแอกทิวิตีที่ควบคุมอุณหภูมิไดที่ (๒๕ ๒) องศาเซลเซียส ± ๘.๔ การทดสอบวัตถุเจือปนอาหาร ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ ๘.๕ การทดสอบจุลินทรีย ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือ BAM หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ ๘.๖ การทดสอบน้ําหนักสุทธิ ใหใชเครื่องชั่งที่เหมาะสม - ๔ - มผช.๕๔๓/๒๕๔๗ ภาคผนวก ก. สุขลักษณะ (ขอ ๔.๑) ก.๑ สถานที่ตั้งและอาคารที่ทํา ก.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและที่ใกลเคียง อยูในที่ที่จะไมทําใหผลิตภัณฑที่ทําเกิดการปนเปอนไดงาย โดย ก.๑.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและบริเวณโดยรอบ สะอาด ไมมีน้ําขังแฉะและสกปรก ก.๑.๑.๒ อยูหางจากบริเวณหรือสถานที่ที่มีฝุน เขมา ควัน มากผิดปกติ ก.๑.๑.๓ ไมอยูใกลเคียงกับสถานที่นารังเกียจเชน บริเวณเพาะเลี้ยงสัตว แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ ก.๑.๒ อาคารที่ทํามีขนาดเหมาะสม มีการออกแบบและกอสรางในลักษณะที่งายแกการบํารุงรักษา การทํา ความสะอาด และสะดวกในการปฏิบัติงาน โดย ก.๑.๒.๑ พื้น ฝาผนัง และเพดานของอาคารสถานที่ทํา กอสรางดวยวัสดุที่คงทน เรียบ ทําความสะอาด และซอมแซมใหอยูในสภาพที่ดีตลอดเวลา ก.๑.๒.๒ แยกบริเวณที่ทําผลิตภัณฑออกเปนสัดสวน ไมอยูใกลหองสุขา ไมมีสิ่งของที่ไมใชแลวหรือไม เกี่ยวของกับการทําอยูในบริเวณที่ทํา ก.๑.๒.๓ พื้นที่ปฏิบัติงาน ไมแออัด มีแสงสวางเพียงพอ และมีการระบายอากาศที่เหมาะสม ก.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณในการทํา ก.๒.๑ ภาชนะหรอื อปุ กรณใ นการทาํ ทสี่ มั ผสั กบั ผลติ ภณั ฑ ทาํ จากวสั ดมุ ผี วิ เรยี บ ไมเปน สนมิ ลา งทาํ ความสะอาดไดง า ย ก.๒.๒ เครอื่ งมอื เครอื่ งจกั ร และอปุ กรณท ใี่ ช  สะอาด และเหมาะสมกบั การใชง าน ไมก อ ใหเ กดิ การปนเปอ น ตดิ ตงั้ ไดง า ย มปี รมิ าณเพยี งพอ รวมทงั้ สามารถทาํ ความสะอาดไดง า ยและทวั่ ถงึ ก.๓ การควบคุมกระบวนการทํา ก.๓.๑ วัตถุดิบและสวนผสมในการทํา สะอาด มีคุณภาพดี มีการลางหรือทําความสะอาดกอนนําไปใช ก.๓.๒ การทํา การเก็บรักษา การขนยาย และการขนสง มีการปองกันการปนเปอนและการเสื่อมเสีย ของผลิตภัณฑ ก.๔ การสุขาภิบาล การบํารุงรักษา และการทําความสะอาด ก.๔.๑ นา้ํ ทใี่ ชล า งทาํ ความสะอาดเครอื่ งมอื เครอื่ งจกั ร อปุ กรณ และมอื ผทู าํ เปน นา้ํ สะอาดและมปี รมิ าณเพยี งพอ ก.๔.๒ มีวิธีการปองกันและกําจัดสัตวนําเชื้อ แมลงและฝุนผง ไมใหเขาในบริเวณที่ทําตามความเหมาะสม ก.๔.๓ มกี ารกาํ จดั ขยะ สงิ่ สกปรก และนา้ํ ทงิ้ อยา งเหมาะสม เพอื่ ไมก อ ใหเกดิ การปนเปอ นกลบั มาลงสผู ลติ ภณั ฑ ก.๔.๔. สารเคมีที่ใชลางทําความสะอาด และใชกําจัดสัตวนําเชื้อและแมลง ใชในปริมาณที่เหมาะสม และ เก็บแยกจากบริเวณที่ทํา เพื่อไมใหปนเปอนลงสูผลิตภัณฑได ก.๕ บุคลากรและสุขลักษณะผูปฏิบัติงาน ผูทําทุกคน ตองรักษาความสะอาดสวนบุคคลใหดี เชน สวมเสื้อผาที่สะอาด มีผาคลุมผมเพื่อปองกันไมให เสนผมหลนลงในผลิตภัณฑ ไมไวเล็บยาว ลางมือใหสะอาดทุกครั้งกอนปฏิบัติงาน หลังการใชหองสุขา และเมื่อมือสกปรก - ๕ -