Kingdom of Thailand ≠ EDICT OF GOVERNMENT ± In order to promote public education and public safety, equal justice for all, a better informed citizenry, the rule of law, world trade and world peace, this legal document is hereby made available on a noncommercial basis, as it is the right of all humans to know and speak the laws that govern them. TCPS 274-2547 (2004) (Thai): APRICOT DRINK มผช.๒๗๔/๒๕๔๗ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน นา้ํ บวย ๑. ขอบขาย ๑.๑ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ครอบคลุมเฉพาะน้ําบวยพรอมดื่มที่ทําจากบวยดอง บรรจุในภาชนะบรรจุ ๒. บทนิยาม ความหมายของคําที่ใชในมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ มีดังตอไปนี้ ๒.๑ นา้ํ บว ย หมายถงึ เครอื่ งดมื่ ชนดิ หนงึ่ ทไี่ ดจ ากการนาํ บว ยดองทแี่ กะเมลด็ ออกแลว มาปน ใหล ะเอยี ด ตม กบั นา้ํ จนเดือด ปรุงแตงรสดวยน้ําตาลหรือเกลือดวยก็ได ตมฆาเชื้อที่อุณหภูมิไมนอยกวา ๙๕ องศาเซลเซียส บรรจุในภาชนะบรรจุขณะรอน แลวทําใหเย็นทันที ๓. คุณลักษณะที่ตองการ ๓.๑ ลักษณะทั่วไป ตองเปนของเหลวขุน อาจตกตะกอนเมื่อวางทิ้งไว และอาจมีชิ้นเนื้อบวยดองปนอยู ๓.๒ สี กลิ่น และกลิ่นรส ตองมีสี กลิ่น และรสที่ดีตามธรรมชาติของบวยดองและสวนประกอบที่ใช ไมมีกลิ่นแอลกอฮอล ปราศจาก กลนิ่ รสอนื่ ทไี่ มพ งึ ประสงค เมื่อตรวจสอบโดยวิธีใหคะแนนตามขอ ๘.๑ แลว ตองไดคะแนนเฉลี่ยของแตละลักษณะจากผูตรวจสอบทุกคน ไมนอยกวา ๓ คะแนน และไมมีลักษณะใดได ๑ คะแนน จากผูตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง ๓.๓ สิ่งแปลกปลอม ตองไมพบสิ่งแปลกปลอมที่ไมใชสวนประกอบที่ใช เชน เสนผม ขนสัตว ดิน ทราย กรวด ชิ้นสวนหรือ สิ่งปฏิกูลจากสัตว ๓.๔ วัตถุเจือปนอาหาร หามใชวัตถุกันเสียและสีสังเคราะหทุกชนิด -๑- มผช.๒๗๔/๒๕๔๗ ๓.๕ จุลินทรีย ๓.๕.๑ สตาฟโลค็อกคัส ออเรียส ตองไมพบในตัวอยาง ๑ มิลลิลิตร ๓.๕.๒ เอสเชอริเชีย โคไล โดยวิธีเอ็มพีเอ็น ตองนอยกวา ๒.๒ ตอตัวอยาง ๑๐๐ มิลลิลิตร ๓.๕.๓ ยีสตและรา ตองนอยกวา ๑๐๐ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ มิลลิลิตร ๔. สุขลักษณะ ๔.๑ สุขลักษณะในการทําน้ําบวย ใหเปนไปตามคําแนะนําตามภาคผนวก ก. ๕. การบรรจุ ๕.๑ ใหบ รรจนุ า้ํ บวยในภาชนะบรรจุที่สะอาด แหง ปดไดสนิท และสามารถปองกันการปนเปอนจากสิ่งสกปรก ภายนอกได ๕.๒ ปริมาตรสุทธิของน้ําบวยในแตละภาชนะบรรจุ ตองไมนอยกวาที่ระบุไวที่ฉลาก ๖. เครื่องหมายและฉลาก ๖.๑ ที่ภาชนะบรรจุน้ําบวยทุกหนวย อยางนอยตองมีเลข อักษร หรือเครื่องหมายแจงรายละเอียดตอไปนี้ ใหเห็นไดงาย ชัดเจน (๑) ชื่อผลิตภัณฑ (๒) ปริมาตรสุทธิ (๓) สวนประกอบที่สําคัญ (๔) วัน เดือน ปที่ทํา และวัน เดือน ปที่หมดอายุ หรือขอความวา “ควรบริโภคกอน (วัน เดือน ป)” (๕) ขอแนะนําในการเก็บรักษา เชน ควรเก็บรักษาที่อุณหภูมิไมเกิน ๔ องศาเซลเซียส (๖) ชื่อผูทํา หรือสถานที่ทํา พรอมสถานที่ตั้ง หรือเครื่องหมายการคาที่จดทะเบียน ในกรณีที่ใชภาษาตางประเทศ ตองมีความหมายตรงกับภาษาไทยที่กําหนดไวขางตน ๗. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสิน ๗.๑ รุน ในที่นี้ หมายถึง น้ําบวยที่มีสวนประกอบเดียวกัน ที่ทําในระยะเวลาเดียวกัน ๗.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ ใหเปนไปตามแผนการชักตัวอยางที่กําหนดตอไปนี้ ๗.๒.๑ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบสงิ่ แปลกปลอม การบรรจ ุ และเครอื่ งหมายและฉลาก ใหช กั ตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จาํ นวน ๓ หนว ยภาชนะบรรจ ุ เมอื่ ตรวจสอบแลว ทกุ ตวั อยา งตอ ง เปน ไปตามขอ ๓.๓ ขอ ๕. และขอ ๖. จงึ จะถอื วา นา้ํ บว ยรนุ นนั้ เปน ไปตามเกณฑท กี่ าํ หนด -๒- มผช.๒๗๔/๒๕๔๗ ๗.๒.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบลักษณะทั่วไปและสี กลิ่น และกลิ่นรส ใหใช ตวั อยา งทผี่ า นการทดสอบตามขอ ๗.๒.๑ แลว จาํ นวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลว ตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๓.๑ และขอ ๓.๒ จึงจะถือวาน้ําบวยรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๗.๒.๓ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบวตั ถเุ จอื ปนอาหารและจลุ นิ ทรยี ใหช กั ตวั อยา ง โดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จํานวน ๕ หนวยภาชนะบรรจุ นํามาทําเปนตัวอยางรวม โดยมปี รมิ าตรรวม ไมน อ ยกวา ๕๐๐ มลิ ลลิ ติ ร เมอื่ ตรวจสอบแลว ตวั อยา งตอ งเปน ไปตามขอ ๓.๔ และขอ ๓.๕ จงึ จะถอื วา นา้ํ บว ยรนุ นนั้ เปน ไปตามเกณฑท กี่ าํ หนด ๗.๓ เกณฑตัดสิน ตัวอยางน้ําบวยตองเปนไปตามขอ ๗.๒.๑ ขอ ๗.๒.๒ และขอ ๗.๒.๓ ทุกขอ จึงจะถือวาน้ําบวยรุนนั้น เปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ ๘. การทดสอบ ๘.๑ การทดสอบลักษณะทั่วไปและสี กลิ่น และกลิ่นรส ๘.๑.๑ ใหแ ตง ตงั้ คณะผตู รวจสอบ ประกอบดว ยผทู มี่ คี วามชาํ นาญในการตรวจสอบนา้ํ บว ยอยา งนอ ย ๕ คน แตละคนจะแยกกันตรวจและใหคะแนนโดยอิสระ ๘.๑.๒ เทตวั อยา งนา้ํ บว ยลงในแกว ใสโดยมกี ระดาษสขี าวเปน ฉากหลงั ตรวจสอบโดยการตรวจพนิ จิ และชมิ ๘.๑.๓ หลักเกณฑการใหคะแนน ใหเปนไปตามตารางที่ ๑ -๓- มผช.๒๗๔/๒๕๔๗ ตารางที่ ๑ หลักเกณฑการใหคะแนน (ขอ ๘.๑.๓) ระดับการตัดสิน (คะแนน) ลักษณะที่ตรวจสอบ เกณฑที่กําหนด ดีมาก ดี พอใช ตองปรับปรุง ลักษณะทั่วไป ตองเปนของเหลวขุน อาจตกตะกอนเมื่อ ๔ ๓ ๒ ๑ วางทิ้งไว และอาจมีชิ้นเนื้อบวยดองปนอยู สี กลิ่น และกลิ่นรส ตอ งมสี ี กลนิ่ และรสทดี่ ตี ามธรรมชาตขิ อง ๔ ๓ ๒ ๑ บวยดองและสวนประกอบที่ใช ไมมีกลิ่น แอลกอฮอล ปราศจากกลิ่นรสอนื่ ทไี่ มพ งึ ประสงค ๘.๒ การทดสอบสิ่งแปลกปลอม ภาชนะบรรจุ และเครื่องหมายและฉลาก ใหตรวจพินิจ ๘.๓ การทดสอบวัตถุเจือปนอาหาร ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ ๘.๔ การทดสอบจุลินทรีย ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือ BAM หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ ๘.๕ การทดสอบปริมาตรสุทธิ ใหใชเครื่องวัดปริมาตรที่เหมาะสม -๔- มผช.๒๗๔/๒๕๔๗ ภาคผนวก ก. สุขลักษณะ (ขอ ๔.๑) ก.๑ สถานที่ตั้งและอาคารที่ทํา ก.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและที่ใกลเคียง อยูในที่ที่จะไมทําใหผลิตภัณฑที่ทําเกิดการปนเปอนไดงาย โดย ก.๑.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและบริเวณโดยรอบ สะอาด ไมมีน้ําขังแฉะและสกปรก ก.๑.๑.๒ อยูหางจากบริเวณหรือสถานที่ที่มีฝุน เขมา ควัน มากผิดปกติ ก.๑.๑.๓ ไมอยูใกลเคียงกับสถานที่นารังเกียจ เชน บริเวณเพาะเลี้ยงสัตว แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ ก.๑.๒ อาคารที่ทํามีขนาดเหมาะสม มีการออกแบบและกอสรางในลักษณะที่งายแกการบํารุงรักษา การทํา ความสะอาด และสะดวกในการปฏิบัติงาน โดย ก.๑.๒.๑ พื้น ฝาผนัง และเพดานของอาคารที่ทํา กอสรางดวยวัสดุที่คงทน เรียบ ทําความสะอาด และซอม แซมใหอยูในสภาพที่ดีตลอดเวลา ก.๑.๒.๒ แยกบริเวณที่ทําออกเปนสัดสวน ไมอยูใกลหองสุขา ไมมีสิ่งของที่ไมใชแลวหรือไมเกี่ยวของกับ การทําอยูในบริเวณที่ทํา ก.๑.๒.๓ พื้นที่ปฏิบัติงานไมแออัด มีแสงสวางเพียงพอ และมีการระบายอากาศที่เหมาะสม ก.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณในการทํา ก.๒.๑ ภาชนะหรืออุปกรณในการทําที่สัมผัสกับผลิตภัณฑ ทําจากวัสดุมีผิวเรียบ ไมเปนสนิม ลางทําความ สะอาดไดงาย ก.๒.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณที่ใช สะอาด เหมาะสมกับการใชงาน ไมกอใหเกิดการปนเปอน ติดตั้งไดงาย มีปริมาณเพียงพอ รวมทั้งสามารถทําความสะอาดไดงายและทั่วถึง ก.๓ การควบคุมกระบวนการทํา ก.๓.๑ วัตถุดิบและสวนผสมในการทํา สะอาด มีคุณภาพดี มีการลางหรือทําความสะอาดกอนนําไปใช ก.๓.๒ การทํา การเก็บรักษา การขนยาย และการขนสง ใหมีการปองกันการปนเปอนและการเสื่อมเสียของ ผลิตภัณฑ ก.๔ การสุขาภิบาล การบํารุงรักษา และการทําความสะอาด ก.๔.๑ น้ําที่ใชลางทําความสะอาดเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ และมือของผูทํา เปนน้ําสะอาดและมีปริมาณ เพียงพอ ก.๔.๒ มีวิธีการปองกันและกําจัดสัตวนําเชื้อ แมลงและฝุนผง ไมใหเขาในบริเวณที่ทําตามความเหมาะสม ก.๔.๓ มกี ารกาํ จดั ขยะ สงิ่ สกปรก และนา้ํ ทงิ้ อยา งเหมาะสม เพอื่ ไมก อ ใหเ กดิ การปนเปอ นกลบั ลงสผู ลติ ภณั ฑ ก.๔.๔ สารเคมีที่ใชลางทําความสะอาด และใชกําจัดสัตวนําเชื้อและแมลง ใชในปริมาณที่เหมาะสม และเก็บ แยกจากบริเวณที่ทํา เพื่อไมใหปนเปอนลงสูผลิตภัณฑได ก.๕ บุคลากรและสุขลักษณะของผูทํา ผูทําทุกคน ตองรักษาความสะอาดสวนบุคคลใหดี เชน สวมเสื้อผาที่สะอาด มีผาคลุมผมเพื่อปองกันไมให เสนผมหลนลงในผลิตภัณฑ ไมไวเล็บยาว ลางมือใหสะอาดทุกครั้งกอนปฏิบัติงาน หลังการใชหองสุขา และเมื่อมือสกปรก -๕-