Table Of Content

Kingdom of Thailand ≠ EDICT OF GOVERNMENT ± In order to promote public education and public safety, equal justice for all, a better informed citizenry, the rule of law, world trade and world peace, this legal document is hereby made available on a noncommercial basis, as it is the right of all humans to know and speak the laws that govern them. TCPS 168-2546 (2003) (Thai): INSTANT ROSELLE DRINK มผช.๑๖๘/๒๕๔๖ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน กระเจี๊ยบผงชงดื่ม ๑. ขอบขาย ๑.๑ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ครอบคลุมเฉพาะกระเจี๊ยบผงชนิดผสมน้ําตาลพรอมชงดื่มทันที และกระเจี๊ยบ แหงบดเปนผงบรรจุในซองเยื่อกระดาษสําหรับชงดื่ม ๒. บทนิยาม ความหมายของคําที่ใชในมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ มีดังตอไปนี้ ๒.๑ กระเจี๊ยบผงชงดื่ม หมายถึง เครื่องดื่มชนิดผงทําจากการใชน้ําสกัดดอกกระเจี๊ยบแหงหรือสดแลวนําไป ทําใหเขมขนผสมกับน้ําตาลทําใหแหง หรือทําจากดอกกระเจี๊ยบแหงที่บดเปนผงบรรจุในซองเยื่อกระดาษ ๓. ชนิด ๓.๑ กระเจี๊ยบผงชงดื่ม แบงออกเปน ๒ ชนิด คือ ๓.๑.๑ ชนิดผสมน้ําตาล พรอมชงดื่มทันที ๓.๑.๒ ชนิดไมผสมน้ําตาล บรรจุในซองเยื่อกระดาษ ๔. คุณลักษณะที่ตองการ ๔.๑ ลักษณะทั่วไป ตองเปนผงหรือเกล็ด แหง ไมจับตัวกันเปนกอน ๔.๒ สี ตองมีสีที่ดีตามธรรมชาติของสวนประกอบที่ใช ๔.๓ กลิ่นรส ตองมีกลิ่นรสที่ดีตามธรรมชาติของสวนประกอบที่ใช และปราศจากกลิ่นรสอื่นที่ไมพึงประสงค ๔.๔ การละลายหรือการสกัดดวยน้ําเดือด ของเหลวที่ไดตองมีลักษณะที่ดีตามธรรมชาติของสวนประกอบที่ใช เมื่อตรวจสอบโดยวิธีใหคะแนนตามขอ ๙.๑ แลว ตองไดคะแนนเฉลี่ยของแตละลักษณะจากผูตรวจสอบทุกคน ไมนอยกวา ๓ คะแนน และไมมีลักษณะใดได ๑ คะแนน จากผูตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง -๑- มผช.๑๖๘/๒๕๔๖ ๔.๕ สิ่งแปลกปลอม ตองไมพบสิ่งแปลกปลอมที่ไมใชสวนประกอบที่ใช เชน เสนผม ขนสัตว ดิน ทราย กรวด ชิ้นสวนหรือ สิ่งปฏิกูลจากสัตว ๔.๖ วัตถุเจือปนอาหาร หามใชสีสังเคราะหทุกชนิด ๔.๗ วอเตอรแอกทิวิตี ตองไมเกิน ๐.๕ หมายเหตุ วอเตอรแ อกทวิ ติ ี เปน ปจ จยั สาํ คญั ในการคาดคะเนอายกุ ารเกบ็ อาหารและเปน ตวั บง ชถี้ งึ ความ ปลอดภยั ของอาหาร โดยทาํ หนา ทคี่ วบคมุ การอยรู อด การเจรญิ และการสรา งสารพษิ ของจลุ นิ ทรยี  ๔.๘ จุลินทรีย ๔.๘.๑ จํานวนจุลินทรียทั้งหมด ตองไมเกิน๑ ๑๐๓ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม × ๔.๘.๒ โคลิฟอรม โดยวิธีเอ็มพีเอ็น ตองนอยกวา ๓ ตอตัวอยาง ๑ กรัม ๔.๘.๓ ยีสตและรา ตองนอยกวา ๑๐ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม ๕. สุขลักษณะ ๕.๑ สุขลักษณะในการทํากระเจี๊ยบผงชงดื่ม ใหเปนไปตามคําแนะนําตามภาคผนวก ก. ๖. การบรรจุ ๖.๑ ใหบ รรจกุ ระเจยี๊ บผงชงดมื่ ในภาชนะบรรจทุ สี่ ะอาด แหง ผนกึ ไดเ รยี บรอ ย และสามารถปอ งกนั การปนเปอน จากสิ่งสกปรกภายนอกได ๖.๒ น้ําหนักสุทธิของกระเจี๊ยบผงชงดื่มในแตละภาชนะบรรจุ ตองไมนอยกวาที่ระบุไวที่ฉลาก ๗. เครื่องหมายและฉลาก ๗.๑ ที่ภาชนะบรรจุกระเจี๊ยบผงชงดื่มทุกหนวย อยางนอยตองมีเลข อักษร หรือเครื่องหมายแจงรายละเอียด ตอไปนี้ใหเห็นไดงาย ชัดเจน (๑) ชื่อเรียกผลิตภัณฑ เชน กระเจี๊ยบผงสําเร็จรูป สมุนไพรกระเจี๊ยบ (๒) ปริมาณน้ําตาล (เฉพาะชนิดผสมน้ําตาล) (๓) น้ําหนักสุทธิ (๔) วัน เดือน ปที่ทํา และวัน เดือน ปที่หมดอายุ หรือขอความวา “ควรบริโภคกอน (วัน เดือน ป)” (๕) ขอแนะนําในการเก็บรักษาและการบริโภค (๖) ชื่อผูทํา หรือสถานที่ทํา พรอมสถานที่ตั้ง หรือเครื่องหมายการคาที่จดทะเบียน ในกรณีที่ใชภาษาตางประเทศ ตองมีความหมายตรงกับภาษาไทยที่กําหนดไวขางตน -๒- มผช.๑๖๘/๒๕๔๖ ๘. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสิน ๘.๑ รุน ในที่นี้ หมายถึง กระเจี๊ยบผงชงดื่มชนิดเดียวกัน ที่ทําโดยกรรมวิธีเดียวกัน ในระยะเวลาเดียวกัน ๘.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ ใหเปนไปตามแผนการชักตัวอยางที่กําหนดตอไปนี้ ๘.๒.๑ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบสิ่งแปลกปลอม การบรรจุ และเครื่องหมายและ ฉลาก ใหชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลว ทุกตัวอยางตองเปนไปตาม ขอ ๔.๕ ขอ ๖. และขอ ๗. จึงจะถือวากระเจี๊ยบผงชงดื่มรุนนั้นเปนไป ตามเกณฑที่กําหนด ๘.๒.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบลักษณะทั่วไป สี กลิ่นรส และการละลายหรือการ สกัดดวยน้ําเดือด ใหใชตัวอยางที่ผานการทดสอบตามขอ ๘.๒.๑ แลว จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๑ ถึงขอ ๔.๔ จึงจะถือวากระเจี๊ยบผงชงดื่มรุนนั้น เปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๒.๓ การชกั ตวั อยา งและการยอมรบั สาํ หรบั การทดสอบวตั ถเุ จอื ปนอาหาร วอเตอรแ อกทวิ ติ ี และจลุ นิ ทรยี  ใหช กั ตวั อยา งโดยวธิ สี มุ จากรนุ เดยี วกนั จาํ นวน ๕ หนว ยภาชนะบรรจ ุ นาํ มาทาํ เปน ตวั อยา งรวม เมื่อ ตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๖ ถึงขอ ๔.๘ จึงจะถือวากระเจี๊ยบผงชงดื่มรุนนั้นเปน ไปตามเกณฑที่กําหนด ๘.๓ เกณฑตัดสิน ตัวอยางกระเจี๊ยบผงชงดื่มตองเปนไปตามขอ ๘.๒.๑ ขอ ๘.๒.๒ และขอ ๘.๒.๓ ทุกขอ จึงจะถือวา กระเจี๊ยบผงชงดื่มรุนนั้นเปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ ๙. การทดสอบ ๙.๑ การทดสอบลักษณะทั่วไป สี กลิ่นรส และการละลายหรือการสกัดดวยน้ําเดือด ๙.๑.๑ ใหแ ตง ตงั้ คณะผตู รวจสอบ ประกอบดว ยผทู มี่ คี วามชาํ นาญในการตรวจสอบกระเจยี๊ บผงชงดมื่ อยา งนอย ๕ คน แตละคนจะแยกกันตรวจและใหคะแนนโดยอิสระ ๙.๑.๒ เทตวั อยา งกระเจยี๊ บผงชงดมื่ ลงในจานกระเบอื้ งสขี าว ตรวจสอบลกั ษณะทวั่ ไปและสโี ดยการตรวจพนิ จิ ๙.๑.๓ ใสตัวอยางกระเจี๊ยบผงชงดื่มลงในภาชนะที่เหมาะสม เติมน้ําเดือดตามปริมาณที่ระบุไวในฉลาก ทิ้งใหละลาย ๓๐ วินาที ตรวจสอบโดยการตรวจพินิจและชิม ๙.๑.๔ หลักเกณฑการใหคะแนน ใหเปนไปตามตารางที่ ๑ -๓- มผช.๑๖๘/๒๕๔๖ ตารางที่ ๑ หลักเกณฑการใหคะแนน (ขอ ๙.๑.๔) ลักษณะที่ ระดับการตัดสิน (คะแนน) เกณฑที่กําหนด ตรวจสอบ ดีมาก ดี พอใช ตองปรับปรุง ลักษณะทั่วไป ตอ งเปน ผงหรอื เกลด็ แหง ไมจ บั ตวั กนั เปน กอ น ๔ ๓ ๒ ๑ สี ตองมีสีที่ดีตามธรรมชาติของสวนประกอบที่ใช ๔ ๓ ๒ ๑ กลิ่นรส ตอ งมกี ลนิ่ รสทดี่ ตี ามธรรมชาตขิ องสว นประกอบ ๔ ๓ ๒ ๑ ทใี่ ช และปราศจากกลนิ่ รสอนื่ ทไี่ มพ งึ ประสงค การละลายหรอื การ ของเหลวที่ไดตองมีลักษณะที่ดีตามธรรมชาติ ๔ ๓ ๒ ๑ สกดั ดว ยนา้ํ เดอื ด ของสวนประกอบที่ใช ๙.๒ การทดสอบสิ่งแปลกปลอม ภาชนะบรรจุ และเครื่องหมายและฉลาก ใหตรวจพินิจ ๙.๓ การทดสอบวัตถุเจือปนอาหาร ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ ๙.๔ การทดสอบวอเตอรแอกทิวิตี ใหใชเครื่องวัดวอเตอรแอกทิวิตีที่ควบคุมอุณหภูมิไดที่ (๒๕ ๒) องศาเซลเซียส ± ๙.๕ การทดสอบจุลินทรีย ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือ BAM หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ ๙.๖ การทดสอบน้ําหนักสุทธิ ใหใชเครื่องชั่งที่เหมาะสม -๔- มผช.๑๖๘/๒๕๔๖ ภาคผนวก ก. สุขลักษณะ (ขอ ๕.๑) ก.๑ สถานที่ตั้งและอาคารที่ทํา ก.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและที่ใกลเคียง อยูในที่ที่จะไมทําใหผลิตภัณฑที่ทําเกิดการปนเปอนไดงาย โดย ก.๑.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและบริเวณโดยรอบ สะอาด ไมมีน้ําขังแฉะและสกปรก ก.๑.๑.๒ อยูหางจากบริเวณหรือสถานที่ที่มีฝุน เขมา ควัน มากผิดปกติ ก.๑.๑.๓ ไมอยูใกลเคียงกับสถานที่นารังเกียจ เชน บริเวณเพาะเลี้ยงสัตว แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ ก.๑.๒ อาคารที่ทํามีขนาดเหมาะสม มีการออกแบบและกอสรางในลักษณะที่งายแกการบํารุงรักษา การทํา ความสะอาด และสะดวกในการปฏิบัติงาน โดย ก.๑.๒.๑ พื้น ฝาผนัง และเพดานของอาคารที่ทํา กอสรางดวยวัสดุที่คงทน เรียบ ทําความสะอาด และซอม แซมใหอยูในสภาพที่ดีตลอดเวลา ก.๑.๒.๒ แยกบริเวณที่ทําออกเปนสัดสวน ไมอยูใกลหองสุขา ไมมีสิ่งของที่ไมใชแลวหรือไมเกี่ยวของกับ การทําอยูในบริเวณที่ทํา ก.๑.๒.๓ พื้นที่ปฏิบัติงานไมแออัด มีแสงสวางเพียงพอ และมีการระบายอากาศที่เหมาะสม ก.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณในการทํา ก.๒.๑ ภาชนะหรืออุปกรณในการทําที่สัมผัสกับผลิตภัณฑ ทําจากวัสดุมีผิวเรียบ ไมเปนสนิม ลางทําความ สะอาดไดงาย ก.๒.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณที่ใช สะอาด เหมาะสมกับการใชงาน ไมกอใหเกิดการปนเปอน ติดตั้งไดงาย มีปริมาณเพียงพอ รวมทั้งสามารถทําความสะอาดไดงายและทั่วถึง ก.๓ การควบคุมกระบวนการทํา ก.๓.๑ วัตถุดิบและสวนผสมในการทํา สะอาด มีคุณภาพดี มีการลางหรือทําความสะอาดกอนนําไปใช ก.๓.๒ การทํา การเก็บรักษา การขนยาย และการขนสง ใหมีการปองกันการปนเปอนและการเสื่อมเสียของ ผลิตภัณฑ ก.๔ การสุขาภิบาล การบํารุงรักษา และการทําความสะอาด ก.๔.๑ น้ําที่ใชลางทําความสะอาดเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ และมือของผูทํา เปนน้ําสะอาดและมีปริมาณ เพียงพอ ก.๔.๒ มีวิธีการปองกันและกําจัดสัตวนําเชื้อ แมลงและฝุนผง ไมใหเขาในบริเวณที่ทําตามความเหมาะสม ก.๔.๓ มกี ารกาํ จดั ขยะ สงิ่ สกปรก และนา้ํ ทงิ้ อยา งเหมาะสม เพอื่ ไมก อ ใหเ กดิ การปนเปอ นกลบั ลงสผู ลติ ภณั ฑ ก.๔.๔ สารเคมีที่ใชลางทําความสะอาด และใชกําจัดสัตวนําเชื้อและแมลง ใชในปริมาณที่เหมาะสม และเก็บ แยกจากบริเวณที่ทํา เพื่อไมใหปนเปอนลงสูผลิตภัณฑได ก.๕ บุคลากรและสุขลักษณะของผูทํา ผูทําทุกคน ตองรักษาความสะอาดสวนบุคคลใหดี เชน สวมเสื้อผาที่สะอาด มีผาคลุมผมเพื่อปองกันไมให เสนผมหลนลงในผลิตภัณฑ ไมไวเล็บยาว ลางมือใหสะอาดทุกครั้งกอนปฏิบัติงาน หลังการใชหองสุขา และเมื่อมือสกปรก -๕-