TC Sağlık Bakanlığı Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği Şef.Uz.Dr. İsmail PDF
Preview TC Sağlık Bakanlığı Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği Şef.Uz.Dr. İsmail
T.C. Sağlık Bakanlığı Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği Şef.Uz.Dr. İsmail Ekizoğlu TİP 2 DİABETES MELLİTUSLU HASTALARDA ANKSİYETE DEPRESYON ORANI, SEVİYESİ, ETKİ EDEN HASTALIK ÖZELLIKLERI VE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLIKLERE GÖRE FARKLILIKLARI (UZMANLIK TEZİ) TEZ DANIŞMANI Klin.Şef.Yard.Uz.Dr. Rahime Özgür Dr. Serpil Us İstanbul-2007 0 İÇİNDEKİLER GİRİŞ AMAÇ………………………………….......................................... 1 GENEL BİLGİLER………………………………….................…........... 3 MATERYAL VE METOD…………………………................…………. 36 BULGULAR……………………………………..................................... 38 TARTIŞMA……………………………………....................................... 59 SONUÇ……………………………………............................................. 64 KAYNAKLAR………………………………................…….................. 66 0 ÖNSÖZ Taksim Eğitim ve Araştırma Hastenesi’nde ki asistanlığım boyunca bilgi ve tecrübelerinden faydalandığım hocam Klin. Şef. Uz. Dr. İsmail Ekizoğlu’a Eğitimime bilgi ve deneyimleriyle katkıda bulunan ve her türlü desteği esirgemeyen; dahiliye rotasyonum süresince, klinik şefi muavini Uz. Dr. Rahime Özgür ve klinik şefi muavini Uz. Dr. Osman Maviş‘e ve diğer uzman doktorlara, genel cerrahi rotasyonum boyunca; klinik şefi Prof. Dr. Tayfun Yücel’e ve diğer uzman doktorlara, kadın doğum rotasyonu boyunca klinik şefi Uz.Dr. Vedat Dayıcıoğlu’a ve diğer uzman doktorlara, çoçuk hastalıkları rotasyonum boyunca; klinik şefi Uz. Dr. Sami Hatipoğlu’a ve diğer uzman doktorlara, psikiyatri rotasyonum boyunca; klinik şefi Doç. Emin Ceylan’a ve diğer uzman doktorlara, Tezimin yapım aşamasında desteğinden ve katkılarından dolayı tez danışmanım Klin. Şef. Uz. Dr. Rahime Özgür’e Tüm rotasyonlarım boyunca yardımlarıyla iş ortamını güzelleştiren ve kolaylaştıran asistan arkadaşlarıma, Çalisma ortamına destek ve katkılarından dolayı tüm hemşire, sağlık memuru, sekreter arkadaşlarıma ve tüm hastane personeline, Ve her türlü manevi desteğini esirgemeyen aileme, En içten teşekkürlerimi sunarım. 0 ÖZET Taksim Eğitim ve Araştırma Hastenesi diabet polikliniğine başvuran Tip 2 diabet hastalarında depresyon ve anksiyete oranını, seviyesini, etki eden hastalık özelliklerini ve sosyodemografik özelliklerine göre faklılıklarını saptamak amacıyla yapılan bu çalismada; hastalarla yüz yüze görüşülerek ve HAD ölçegi ve Hamilton anksiyete ve depresyon ölçegi uygulanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde SPSS istatistik paket programı kullanılmıştır. Sonucunda HAD ölçek puanlarına bakıldığında hastalık süresi, DM öncesi psikiyatrik hastalık öyküsü, ailede psikiyatrik hastalık öyküsü, HAD-A alt ölçegi arasında istatistiksel anlamda anamlı ilşki bulunmuş; HAD-D ölçegi ile hastanın özellikleri arasında anlamlı ilşki bulunmamasına rağmen yaşa, cinsiyete, DM öncesi psikiyatrik hastalık öyküsü olması durumuna göre ilişkiye dikkat edilmemesi gereği vurgulanmıştır.. Ayrıca hastalık süresi arttıkça HAD-A ölçegine göre anksiyete oranının arttığına dair anlamlı ilşki bulnmuş ancak depresyon arasında anlamlı ilşki saptanmamıştır. Hamilton anksiyete ölçegine göre ise: cinsiyet, ailede psikiyatrik hastalık öyküsü arasında istatistiksel olarak anlamlı ilşki saptanmış, hastalık süresiyle anlamlı ilşki saptanmamasına rağmen izlenmesi ve dikkat edilmesi gereken ortalama puanlarında artış saptanmıştır. Elde edilen tüm veriler yapılan yurt içi ve yurt dışı çalismalarla karşılaştırılmıştır, farklılıkların nedeni tartışılmış ve sonuçlara göre önerilerde bulunulmuştur. 0 GİRİŞ VE AMAÇ Diabetes mellitus (DM), her iki cinsiyette yaşamın herhangi bir döneminde görülebilen, ciddi komplikasyonlara yol açan, kişinin yaşam kalitesini önemli oranda bozan ve ileri boyutta yeti yitimine neden olan, sık görülen kronik metabolik bir hastalıktır. Tip 1 veya insüline bağımlı DM ve tip 2 veya insüline bağımlı olmayan DM olmak üzere iki farklı DM türü tanımlanmaktadır. DM tanısı konan hastalarının %85-90’ı tip 2 hastalardan oluşmaktadır(1). Gelişen teknolojiye bağlı olarak sedanter yaşam ve obezitenin yaygınlaşması, hastalığın tüm dünyada sıklığının giderek artmasına neden olmuştur. 2000 yılında 151 milyon olan dünyadaki diyabetli sayısının 2025 yılında 2 katına çikarak yaklaşik olarak 300 milyona ulaşacağı öngörülmektedir(2,3). DM, organik bir hastalık olmanın yanında, psikiyatrik ve psikososyal boyutları olan bir durumdur; diabetli fiziksel, duygusal, sosyal ve cinsellikle ilgili bir sürü sorun ve çatismayla karşi karşiyadır(4,5). Kan şekeri ve düzensizlikleri doğrudan beyni ve ruhsal işlevleri etkilemektedir. Tersine kan şekeride ruhsal ve duygusal değişimlerden etkilenir(4,6). Tıbbı tedaviye karşin kan şekeri düzenlenemeyen olgularda stres ve kaygı önemli bir etkendir. Böyle durumlarda ilacın dozunu değiştirmeden önce psikolojik ve psikososyal değerlendirme yapılmalıdır(4,6). Ağır diyet kısıtlamaları, günlük ilaç kullanımının gerekliliği, insülin tedavisi, diabetin semptomları ve nefropati, nöropati, ve retinopati gibi uzun dönem komplikasyonları diyabetik hastaların yaşam kalitesinin bozulmasına neden olmaktadır(7). Diabetik hastalarda fonksiyonel alanda yaşanılan kısıtlılık, iş alanında karşılaşılan zorluklar ve yeti yitimi genel popülasyondan daha yüksek oranda bildirilmektedir(8). Çalismalarda yaşam kalitesinin, hiperglisemi, insülin tedavisi, diyabet süresi, yaş, kadın cinsiyeti, diyabetik komplikasyonlar ve birlikte olan diğer hastalıklarla ilişkili olduğu bulunmuştur(9). Diabetes mellitusda en sk 1 görülen psikiyatrik durumlar anksiyete ve depresyondur(10). Diabetli hastalarda depresyon, genel nüfusa göre daha yüksek oranda görülmektedir. Diabete eşlik eden depresyon, hastanın uyumunu, yaşam kalitesini, tedaviye yanıtı, prognozu, diyabetin gidişini, mortalite ve morbitideyi olumsuz etkilemekte; diyabetin kontrol altına alınmasını güçleştirmektedir. Depresyon belirtileri ve diabet belirtileri birbirini arttırıcı etki etmektedir(4,5). Diabetin kontrolünde temel amaç, hastalığın acil ve uzun süreli komplikasyonlarından kaçınmak ve iyi bir yaşam sürdürebilmektir(11). Bu çalismanin amacı; Tip 2 diabet hastalarında meydana gelen depresyon ve anksiyete oranını, seviyesini, bunlara etki eden hastalık özelliklerini ve sosyodemografik özelliklere göre farklılıklarını saptamak. 2 GENEL BİLGİLER DİABETES MELLİTUS TANIM Diabetes Mellitus; insülin hormonunun yokluğu, yetersizliği ya da etkisizliği nedeniyle oluşan, hiperglisemi, dislipidemi, glikozüri ve bunlara eşlik eden birçok klinik ve biyokimyasal bulgu ile seyreden sistemik kronik bir metabolizma hastalığıdır(12,13,14). Diabetes eski Yunanca’da ‘sifon’ anlamına gelir ve aşirı idrar yapımını anlatır. Mellitus ise yine Yunanca’da ‘bal’ anlammına gelen ‘mel’ kelimesimden geliştirilmştir(15). EPİDEMİYOLOJİ Diabetin sinsi seyirli olması nedeniyle prevalansın saptanmasında güçlük yaratmaktadır. Dünya üzerinde saptanan en yüksek diabet rakamı 1970’de yapılan br çalismada %55 oranında ABD‘de Pima Kızılderilerinde saptanmıştır(16). Hastalık ilk yıllarda genellikle asemptomatik olduğundan gelişmiş ülkelerde bile diabetikerin bilinmeyen diabetlilere oranı 2/1 dir. WHO nun yaptığı çalismalar doğrultusunda 100 milyon civarında diabetli sayısı önümüzdeki on yılın sonunda 200 milyona ve 21. yüzyılın ilk çeyreginde de 300 milyona ulaşması beklenmektedir(17,18). Ülkemizde 1999 yılında tamamlanan Dünya Sağlık Örgütü destekli Türkiye Diabet Epidemiyoloji Projesinde (TURDEP) %7,2 oranında diabet saptanmıştır. Tüm diabetlilerin %80‘den fazlası Tıp 2 diabet olup ülkemizde; Tıp 2 diabet %2,5-6 civarındadır. Dünyada endüstrileşmekte olan tüm ülkelerde Tıp 2 diabet sıklığı gitgide artmaktadır(19). 3 SINIFLANDIRMA Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından önerilen sınflama aşağıdaki gibidir(20). A-PRİMER DM 1-İnsüline bağımlı DM (Tıp 1 DM) 2-İnsüline bağımlı olmayan DM(Tıp 2 DM) a) Metabolik sendrom b) MODY(Gençlerin erişkin tip diabeti) c) LADA(Erişkinin latentotoimmün diabeti) d) Malnütrisyonla ilişkili DM *Fibrokalküloz pankreatopati *Protein yetersizliğine bağlı DM B-SEKONDER DM. C- GESTASYONEL DM D-BOZULMUŞ GLUKOZ TOLERANSI E- SINIFLANDIRILMAYANLAR ADA (American Diabetes Association ) 1998 yılında daha çok etyolojik ağırlıklı bir sınıflama yapmış ve terminolojide bazı değişiklikler önermistir(21). DM’NIN ETYOLOJİK SINIFLANDIRILMASI I-Tip 1 DM (hücre harabiyeti, genelde mutlak insülin eksikliği mevcut.) *İmmünolojik *İdiopatik II-Tip 2 DM (insülin rezistansı veya insülin sekresyon defekti ön plandadır.) III-Diğer spesifik tipler a) hücre fonksiyonunda genetik defektler MODY 1(Kromozom 20, HNF-4) 4 MODY 2(Kromozom 7, glukokinaz) MODY 3(Kromozom 12, HNF-1) MODY 4(Kromozom 13, IPF-1) MODY 5(Kromozom 17, HNF 1) MODY 6(Kromozom 2, Neuro D1) Mitekondrial DNA 3243 mutasyonu Diğerleri b) İnsülin etkisinde genetik defektler Tip A insülin rezistans Leprechaunism Rabson-Mandenhall Sendromu Lipoatrofik diabet Diğerleri c) Ekzokrin pankreas hastalıkları Pankreatit Travma /pankeratektomi Neoplazi Kistik Fibrozis Hemokromatozis Fibrokalküloz Pankreatopati Diğerleri d) Endokrinopatiler Akromegali Cushing Sendromu Glukagonoma Feokromasitoma Hipertiroidism 5 Somatostatinoma Aldosteronoma Diğerleri e) İlaç ya da kimyasal maddeler Vakor Pentamidin Nikotinik Asit Glukokortikoidler Tiroid Hormonu Diazoksit α-adrenerjik agonistler Tiazidler Dilantin α-INF Diğerleri f) İnfeksiyonlar Konjenital Rubella CMV Diğerleri g) İmmün kaynaklı nadir diabet formları “Stiff man” sendromu h) Diabetle birlikte görülen diğer genetik sendromlar Down Sendromu Klinefelter Sendromu Turner Sendromu Wolfram Sendromu Friedreich ataksisi 6
Description:The list of books you might like
