Tarsus Cengiz Topel Anadolu Lisesi Okul Dergisi Mayıs 2015 Sayı

41 Pages·2015·7.13 MB·Turkish

bengisu

Tarsus Cengiz Topel Anadolu Lisesi Okul Dergisi
Mayıs 2015 Sayı: 7

Tohum saç bitmezse toprak utansın
Hedefe varmayan mızrak utansın
Hey gidi küheylan, koşmana bak sen
Çatlarsa, doğuran kısrak utansın.
N.F.KISAKÜREK
Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol
Şefkat ve merhamette güneş gibi ol
Hoşgörüde deniz gibi ol
Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol
Alçak gönüllülükte toprak gibi ol MEVLANA
3

İ
ED TÖRDEN
İlk göz ağrımız “Bengisu”un ilk sayısını Nisan 2009 yılında
çıkardığımızda okul olarak hem bunun mutluluğunu hem de
onurunu yaşamıştık. Yıl 2015…. Devam ediyoruz. Hem de daha
coşkulu ve daha bir gayretle yedinci sayıyı çıkarmış bulunmanın
sevinci ve gururunu yaşıyoruz.
Her yıl dergimizi çıkarmak için hiçbir tereddüt göstermedik.
Çünkü tereddüt ettiğimiz anda dergi çıkarmanın tercihsizlik
içerisinde yok olacağını biliyorduk. Bir eğitim kurumunda da ümidin ve kararlılığın önemini
dergilerimizi çıkarırken gördük.
Sevgili gençler, sizler her hâlukârda ümidinizi yitirmeden kararlılığınızı sürdürerek
çalışmanıza devam ederseniz aşamayacağınız engeller olmayacaktır. “Ümit, azim ve
kararlılık; iman dolu bir kalbe girince, beşeri normlar aşılır.”der Alphonse Karr. Bir kurbağa
hikayesi vardır. Kurbağa sürüsü ormanda ilerlerken içlerinden ikisi, bir çukura düşer. Diğer
bütün kurbağalar çukurun etrafında toplandılar. Çukur bir hayli derindi ve arkadaşlarının
zıplayıp dışarı çıkması mümkün gözükmüyordu. Yukarıdaki kurbağalar, boşuna
çabalamamalarını söylediler arkadaşlarına: “Çukur çok derin. Dışarı çıkmanız imkânsız.”
Ancak, çukura düşen kurbağalar onların söylediklerine aldırmayıp çukurdan çıkmak için
mücadeleye devam ettiler. Yukarıdakiler ise hâlâ boşuna çırpınıp durmamalarını, ölümün
onlar için kurtuluş olduğunu söylüyorlardı. Sonunda kurbağalardan birisi söylenenlerden
etkilendi ve mücadeleyi bıraktı. Diğeri ise çabalamaya devam etti. Yukarıdakiler de, çırpınıp
durarak daha çok acı çektiğini söylemeyi sürdürdüler. Ne var ki, çukurdaki kurbağa son bir
hamle daha yaptı, bu kez daha yükseğe sıçramayı başardı ve çukurdan çıktı. Çünkü, bu
kurbağa sağırdı. O yüzden, arkadaşlarının ümit kırıcı sözlerine kulak asmamıştı.
O halde ümidimizi, kararlılığımızı kıracak her türlü söze karşı sağır olmalıyız, ümidimizi kıracak,
kararlılığımızı sarsacak her türlü şeyden uzak durmalıyız.
Bu vesileyle önümüzdeki sayılarda daha zenginleşeceğine inandığımız dergimizin
çıkarılmasında katkılarını esirgemeyen okul müdürümüz ve öğretmenlerimiz ile tüm
öğrencilerimize saygı ve sevgilerimi sunarım.
Mahmut ALTUN
Editör
İmtiyaz Sahibi:
Ali KAYA
Okul Müdürü

Yazı İşleri Müdürü ,Yayın Yönetmeni ve Grafik Tasarım: Mahmut ALTUN (T.D.ve Edebiyatı Öğrt.)

Yayın Danışmanları: Mahmut Yıldırım, Ayhan Çetin, Mehmet Gürkan, Savaş Hoy, Ayten Polat Suiçmez

Yayın Ekibi: Hatice Tosun, Gamze Aydın,Gamze Demirkafa, Kübra Marmara, Furkan Özer, Fatma Şenbaş,

Ayşeg ül Çiçekalp, Mine Karaman, Aysima Şimşek, Merve Kır, Tuba Aritürk
İletişim: 0324 627 38 58 Email: [email protected]
4

EĞİTİMİN HEDEFLEDİĞİ İNSAN
Eğitim-öğretim sadece okullara tevdi edilecek bir süreç değildir. İnsanın yetişmesinde
aile, okul ve çevre faktörleri rol oynamaktadır. Okullar, ağırlıklı olarak akademik öğretime
odaklanmış kurumlardır. Burada dikkat çekici husus nedir? Akademik bilgilerle donanmış
öğrenci kâmil insan mıdır? Ülke meselelerini özümseyebilmiş midir, bunun üzerinde durmak
gerekir. Nasıl ki bir bitkinin yetişmesi için hava, su, toprak ve güneşe ihtiyaç varsa, insanın
eğitimi ve yetiştirilmesi için de adalet, merhamet, iyilik duygusu ve hikmete ihtiyaç vardır.
“Bu değerler olmadan insan eğitilemez mi, yetiştirilemez mi?” soruları akıllara geliyor.
Yetişir ama nasıl ….. İpek böceği kozasından çıkmak için kanatlarıyla çırpınırken, bunu gören
bir insan kozayı kırar, ipek böceğini serbest bırakır. Fakat ipek böceği hayatını devam
ettiremez. Sebebi ipek böceği, kozadan kendi kanatlarını geliştirerek çıkmadığı için uçma
yeteneğini kaybetmiştir. İşte kişinin gelişimi için yapması gerekenleri kendi yapmazsa eğitim
amacına ulaşamaz. Topluma faydası olacak insanların yetişmesi noktasında eğitim görevi
yapılmamış olunur. Böylece bizler insan yetiştirememiş, kişiler kendileri yetişmiş olur. Bu
açıdan doğru yerde doğru eğitimin verilmesi elzemdir.
Evvela bu ülkenin milli ve manevi değerlerini özümsemiş; kendisine, ailesine ve
memleketine yararlı olmayı temel ilke olarak benimsemiş nesiller yetiştirmek lazımdır.
Bunların mesleği ne olursa olsun bu değerlerle mücehhez olmuş insanlar her zaman yarınlar
adına ümit vericidir. Nihai hedefte ise elbet de hem akademik kariyerini yapmış münevver
beyinler, hem de değerlerini sahiplenen insanlar daha önemlidir. Ancak toplumları, liderler
yönetir. Herkesin toplumda lider olması beklenemez. Ama liderin gösterdiği hedeflere
inanmış topluma ihtiyaç vardır. İşte bu yüzden özüyle bütünleşen nesiller öğretmen
yetiştirmekle mükelleftir. Aile ve çevrenin bu yöndeki eksikliğini giderdiğimiz müddetçe
Türkiye’mizde EN GÜR SÂDÂ EZAN, EN KOYU GÖLGE AY YILDIZ olmaya devam
edecektir.
Sorumluluğunu bilen insanları yetiştirmek dileğiyle….
Ali KAYA
Cengiz Topel Anadolu Lisesi Müdürü
5

ANNE - BABA TUTUMU VE
OKUL BAŞARISI

Öğrenme- öğretme sürecine
ilişkin yapılan araştırmalar, okul
başarısında aile ve okul işbirliğinin
önemli bir etken olduğunu
göstermiştir.
Aile içi uyum, sağlıklı iletişim;
anne-baba-çocuk ilişkisi, ilgi-
ilgisizlik ve korku-gerginlik okul
başarısını etkilemektedir. İletişimi
kuvvetli olan ailelerde yetişen
bireylerin zeka gelişimleri, toplumsal uyumları, ruhsal olgunluk düzeyleri oldukça yüksektir.

Okul ve aile, iki farklı toplumsal kurumdur; ancak her iki kurum da benzer beklentilere
sahiptir. Çocukların eğitimleri ve uyumlu birer birey olmaları konusunda çıkar birliğine
sahiptirler. Destekleyici ve ilgili bir tutuma sahip ailelerin çocuklarının okul başarısı daha
yüksektir.
Çocuğa verilen fırsatlar, motivasyonlar, rehberlik, öğretmen-veli işbirliği; çocuğun
toplumsal alanda sağlıklı gelişimini sağlar. Aile ve okulun bir arada çalışması, okulda verilen
eğitimin desteklenmesi ve pekiştirilmesi bu sürecin kalıcı olmasını sağlar. İki kurum
arasındaki işbirliği, çocukların; mutlu, başarılı ve yaşadığı topluma faydalı olmaları, hayata
hazırlanmaları konusunda çok önemlidir. Okulun bu önemli görevini yerine getirmesini
sağlayacak en önemli unsur, en etkin faktör öğretmenlerdir. Çünkü; eğitim seviyesinin yüksek
olması öğretmenlerce sağlanır. Öğretmen, çocuğun toplumla sağlıklı bir bütünleşmesini
sağlayacak bir liderdir.
Öğretmenler, bir milletin medeniyetinin oluşmasında büyük görevler üstlenirler. Bir
milletin şanlı tarihi varsa, o milletin kültür ve medeniyeti güçlü olduğu için canlıdır.
Toplumun tarihinin oluşmasında önemli bir görev edinen öğretmenlerimize saygı
sevgi ve minnet duymalıyız. Tarihi ve kültürel mirası şekillendirip geleceğimize yön veren
eğitimciler, okul ve aile işbirliğini ve iletişimini sağlayan en önemli faktördür.
Türk kültür yapısının en hassas ve en ince dokusu;
büyüklere saygı, küçüklere sevgidir. Aile fertleri, birbirine
derin bir sevgi bağı ile bağlıdır. Sevgi özümsenerek saygıyı
oluşturur. Anne ve babasına saygı duyan bireyler;
öğretmenleri başta olmak üzere, kendisine emek veren-
vermeyen yaşça büyük
olan her kişiye saygı
duyar
Milli kültürümüzde;
büyüğe saygı, küçüğe sevgi ve şefkat vardır. Milli
şuurumuza ve geleneklerimize saygı duyan bireyler
olabilmemiz inancıyla selam ve dualarım sizinle olsun.

Emel AKGÖL
Müdür Yardımcısı
6

AZRAİLİ GÖREN ADAM
Yıllarca köyden şehre, şehirden köye yolcu taşımacılığı
yapan izzet amca artık yaşlanmıştır. Kendisi gibi arabası da
yaşlıdır. Yılların yorgunluğu kendisinde ve arabasında
görülmektedir.
Günlerden bir gün İzzet Amca sabah erkenden kalkar.
Yaşlı ekmek teknesini çalıştırır. Ancak güçlükle çalışan,
patlamış egzozuyla gürültüler çıkaran aracı, yorgun ve bitkin bir
halde işe gitmek istemeyen insan gibi homurdanır.
İzzet Amca yaşlanmıştır. Bağkurunu zamanında
yatırmadığı için ilerleyen yaşına rağmen emekli olamamış hala
çalışmak zorundadır. Arabasını yenileyemediği için müşterileri
şehre gidiş geliş için başka araçları tercih etmekte ve izzet amca
yolcu bulamamaktadır. O da köyün şehirde çalışan usta, kalfa,
çırak gibi yolcularını sabah erkenden alıp akşam geç vakitte geri
getirmekte ve böylece geçimini temin etmektedir. Güçlükle
çalışan aracıyla yola çıkmaya hazırlanan İzzet Amca, evinin yakınındaki yolcuları alır ve ana
yola doğru harekete geçer. Yolcularından bir kısmı köyün diğer mahallesinde oturmaktadır.
Onlara yaklaşırken İzzet Amca, aracını yolun sağına çekerken “Hadi ulan sende bin “ diyerek
birine seslenir ve başını aracın orta kapısına çevirir. İki mahalle arasında bir hayli mesafe
vardır. Yolun tam ortasında acaba
kim binecektir dolmuşa. İçerdeki
yolcular orta kapısının açılmasını
beklerler ve hep beraber kapıya
bakarlar. Ama kapı açılmamıştır.
Acaba kim binecek, kapı neden
açılmadı diye İzzet Amcaya sormak
için dönerler. Bir de ne görsünler
İzzet Amca, aracın direksiyonunun
üzerine elleri ve başını koymuş
sessizce durmakta. Bu durumu gören
yolcular: “İzzet Amca, İzzet Amca”
diye bağırırlar ancak İzzet Amcadan
hiç ses çıkmaz. Anlarlar ki İzzet
Amca vefat etmiş. Demek ki İzzet Amcanın “Hadi ulan sende bin.” dediği sıradan bir yolcu
değil de Azrail imiş binen.
Unutmayın bir gün sizin de karşınıza ansızın çıkacaktır. Çünkü hiçbir insan dünyadan
ölmeden ayrılmayacaktır.
Hikmet ULUSOY
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni

Kader, hayatımızın önceden çizilmiş olması demek değildir. Bu sebepten
“Ne yapalım, kaderimiz böyle.” deyip boyun bükmek cehalet göstergesidir.
Kader, yolun tamamını değil, sadece yol ayırımlarını verir. Güzergah
bellidir ama tüm dönemeç ve sapaklar yolcuya aittir. Öyleyse ne hayatının
hakimisin ne de hayat karşısında çaresizsin. EDİTÖR
EDEBİYATTAN KATRELER 7

Zaten aşk gönüldedir,
“ Gönüle giren gözden ırak değildir. “

Yusuf olup kuyulara atılmak,
Köle olup pazarlarda satılmak,
Zindanlardan tahta ermektir.
Züleyha olup, “ anlatılınca dile düşen
Anlatılmayıp yürek deşendir.”
“AŞK “I BİLMEK

Ey Yusuf! Tabiri olmayan rüyalarda kayboldum.
Elif olmaktır.
Dilsiz acılarımla atıldım dipsiz bir kuyuya,
Kaf kef’lerin siluetinde
Deşip deşip kendime bir yol bulamadım.
Gölgelendirmeden canı;
Sınırları karıştırdım, mevsimleri şaşırdım…
“ Benim kaderim kaf ile değil de
Avcıyı ceylan vurdu…
Kef ile yazılmış “ demeden canana,
Ebabiller geçti ufuklarımdan…
Sunmaktır bir kadehte canı…
Sesime isyanlar kattım,

Ünlemler yazdım adından önce,
Mansur olup,
Tekil şahıs zamirleriyle,
“ Ene “ derken kovmaktır benliği,
Çentikler attım yüreğime…
“ Ben “ i her şeyi damgalayan
Neredeyim, neredesin, nerede?
Bedenlere inat…
Hayal miydi, düş müydü bilemedim…
Bu zulmetle, boğulsa da kainat,
“Bu bir imtihan” diyebilmektir
Küllerin Dicle’yi ettiği gün Fırat,

Mansur’un hırkasıyla kurtulmuştur Bağdat…
İlim bilmektir, kendin bilmektir.
Ötelerden gelen muştuyla
“Bilmem “ diye diye onu bilmektir.
Hırka’ya yüzünü sürebilmektir.
Tapduk’un kapısına odun getirmek değil,

Tapduk’un kapısında od’a girmektir.
Sevdayı kader edinen ruhlarda,
İbrahim misali od’u
Terennüm eder Mecnun.
Gül bahçesine çevirmektir…
Vuslatı yoktur onun…

“ Aşkın vuslatı ancak mezardadır. “
Dönmemek için geriye, gemiler yakmak değil;
Vuslata aşık gönül susmaya razıdır.
Eğlenceli aynalarda,
Ve bilir ki Mecnun,
Devleşen bedenlerimize,
“ Her ne var âlemde sade aşktır. “
Yitirdiğimiz yüreklerimizi bulmak için,

Azgın sularında batmayacak masivanın,
“ Naçar olacak yerde
Nuh’un gemileri yapmaktır.
Nagah açılır perde
Bilmem Kaf dağının ardında,
Derman olur her derde “ demek,
Bilmem zümrüd-ü anka kuşunun kanatlarında,
Eyyüb ‘ ün sırrına ermektir
Kavuşulması güç bir hayal olsa da,
Yakup olup bu sırla gözlerini yitirse de,
Mehlika Sultan’a âşık yedi genç misali,
Yusuf’u kalp gözüyle görmektir.
Gurbeti içinde görebilmektir…
Gidip de geriye dönememektir…
8

AŞK-I ÇERAĞ
Yap-ma dünyalarımızda,
Bu hazan,
Yap-ma sevgililerimize,
Ne zaman nevbahar olur sevgili?
Yap-ma güller sunmak değil,
Güvercinler bir gün,
Bülbül misali,
Seni bana getirir mi?
“gece ağaran vakte kadar ağlayıp” dalında;
Hicran yağmur olmuş, ruhuma yağıyor…
Gül’ün aşkıyla can verebilmektir.
Hicran sis misali, dört yanımı sarıyor…
O aşk ki güle yaraşır.
O aşkla “garip” olabilmek bülbüle, Düştüm peşine derbeder sürgünlerin,
Ben gibi gedalara yakışan ise, Menzili sen olan bir baht aradım.
Haramiler yol gösterdi,
Lalenin yüreğindeki karadır.
Ferhat dost oldu dağlara,

Kerem kına yaktı Aslı’nın saçlarına,
Şems’in vurduğu gönülleri,
Bülbül lal oldu gülün bağında;
Ney’in sırrına erdirebilmektir.
Yalan oldu hikâyeler hep yalan…
Şem’in ışığında dönen pervane gibi,
Anlamaz oldular tevriyeden cinastan…
“bir âşık vardı maşuğuna kanatlandı” deyip Süveydada gördüğümü gözlerin sandım,
Aşkın ateşinde yanabilmektir. Yüreğimi gözlerinde rehin bıraktım…
O yanışı “düğün” edebilmektir. Sensiz bahtıma düşen koca bir yalanla,
Bir bilsen nasıl aldandım.
Tahir olmak da zormuş,
Sus ey biçare gönül!
Zühre olmak da.
Aşkı bilmek için âşık olmak yetmiyor.
Aşk yüzünden ölmek de zormuş…
Âşık olmak için aşkı bilmek yetmiyor.
Ne yar olabildim sana ne ağyar;
Su yakar suya hasret bozkır topraklarımı.
Ne ağyar olabildin bana ne yar…
Ateş yakar ateşe hasret yağmur sağanaklarımı.
Yolların aklımı çeldiği vakit,
Azad ettim gönül zindanlarımda; Mat oluyorum hıçkırıklarıma.
Her ne varsa, senden önce, senden sonra. Ne bir ensar,
Yağmurdan nasiplenmemiş bozkır topraklarıma, Ne bir muhacir olabildim yollarda…
Piyon çıktı dostlarda bir bir…
Ayrı(lı)klar ekme;
Zaptettiler kalelerimi,
Kaderim bildiğime, keder dedirtme!
Şimdi bende atan,
“Yeter, gel artık !”diyebilmektir.
Yitirilmiş bir sevdanın yüreğidir…

Hüzünlü bir surettir senden geriye kalan,
Ayten POLAT SUİÇMEZ
Şerhedimemiş şiirlerin mısralarında.
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

Gün batımıyla gelen çığlığım,

Seherde son çırpınışım,

Elimin eremediği, gözümün göremediği…
Sevgili/vurma yüzüme/sensizliğimi…
Sevgili/yüzüme vurma/sessizliğimi…

Mahşer bendedir
Susayan dudaklarım/ruhum derya denizdir.
Yokluğun karanlık/varlığın yürektedir

Aşk-ı çerağ yürektir.
Ayten POLAT SUİÇMEZ
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni
9

İLMİ FİZİK

NİÇİN FİZİK?
İnsanlar, yaşadığı ve yaşayamadığı mekanların (uzay boşluğunun)
sırlarını merak etmiş ve araştırmak istemiştir.Bu doğrultuda bilim
insanları olağan üstü çaba sarf ederek çalışmalarını sürdürmektedir.
Görebildiğimiz ya da göremediğimiz daha birçok olay keşfedilmeyi
bekliyor.
Fizik, evrenimizdeki doğal olayların anlaşılmasıyla ilgili deneysel
gözlemler ve nicel ölçümlere dayanan temel bir bilim dalıdır. Fizik,
doğayı anlama, doğal olayların neden ve sonuçlarını öğrenme ve bunları
matematiksel metotlarla ifade etme işidir.
Burada amaç doğaya insanlığın yararına olacak
şekilde yön verebilmektir. Tüm doğa
bilimlerinin kaynağı fiziktir ve tüm mühendislik dalları fizik
prensiplerini kullanır.
O halde fiziksiz bir hayat düşünülebilir mi?
Fizik Dersi Alan Bir Öğrenci:
1. Bilim ve teknolojinin tarihsel gelişimini anlar.
2. Fizikte kullanılan araştırma metotlarını anlar ve uygular.
3. Birçok bilim dalını anlar.
4. Toplumdaki ve teknolojideki değişmeleri değerlendirirken
fizikteki bilgileri kavramları ve metotları kullanabilir.
5. Fiziği bir insan etkinliği olarak takdir eder ve içinde
bulunduğumuz dünyayı anlamamıza yardım eden birkaç yoldan biri olarak anlar.
Fiziğin Günlük Hayatımızdaki Yeri
Fizik, günlük hayattaki bir çok olayda vardır. Bunun listesini yapmaya kalksak epey vakit
harcamak gerekir ve oldukça büyük bir liste olur. Birkaç örnek verecek olursak.
Dünya üzerinde durabiliyorsak burada fizik vardır. Dünya üzerinde durmamızı sağlayan
şey kütle çekim kuvvetidir. Dünya tarafından bize uygulanan kuvvettir.
Fizik denilince akla enerji gelir. Temiz enerji kaynağı olan yenilenebilir enerji
kaynakları (Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi , jeotermal enerji ve dalga enerjisi gibi.) fizik
çalışmaları sonucunda kullanılabilir. Akşamları hava karardığında ışıkları açtığınız zaman
işte burada da fizik tam yanı başınızda. Aydınlatma için
kullandığınız tüm araçlarda fizik var. Aydınlatma kavramı zaten
başlı başına bir fizik konusu.

Doktora gittiğinizde sizin için yapılan tahlillerin sonucu,
fizik bilimi kullanılarak yapılan araçlar sayesinde gerçekleşir.
Elektrikli bir aygıt kullanıyorsanız, işte yine fizik tam orada.
Elektrik de fizik biliminin ilgi alanlarından bir diğeri.
Cep telefonu kullanıyorsanız yine fizik yanı başınızda. Cep telefonu ile konuşmanızı
sağlayan elektromagnetik dalgalar da fiziğin alt dallarından birisi.Televizyon, radyo, sac
kurutma makinesi gibi elektrikli tüm araçlarda fizik var. Bu liste çok çok uzun. Çevrenize
bakın; hemen hemen her olayda fizik vardır. Futbol, kayak, basketbol vs. tüm sporlarda,
uzay teknolojilerinde ve her alanda.
Kısacası yaşadığımız hayatta bir şeyler anlamak, öğrenmek ve uygulamak istiyorsak fizik
dersine önem verip bu doğrultuda çalışmalarımızı sürdürmeliyiz. Çünkü fiziksiz bir yaşam
düşünülemez.
Uğur ÜNALDI
Fizik öğretmeni
10

TARİHİN TOZLU RAFLARINDAN

TÜRKİYE UÇAK SANAYİ VE NURİ DEMİRAĞ
Nuri Demirağ, Mühürzade Mehmet Nuri Bey Türk iş adamı,
siyasetçi.
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları inşaatının ilk
müteahhitlerindendir. Türkiye’nin 10 bin km'lik demiryolu ağının 1250 km’lik
bölümünün inşasını gerçekleştirmiş ve bu nedenle kendisine Mustafa Kemal
Atatürk tarafından “Demirağ” soyadı verilmiştir. Cumhuriyet döneminin sayılı
zenginleri arasına girmiş ve hayırseverliği ile tanınmış bir iş adamıdır.
Türkiye’de ilk uçak fabrikasının kuruluşu, ilk sigara kağıdı üretimi, ilk yerli
paraşüt üretimi gibi ilkleri gerçekleştiren, İstanbul Boğazı üzerine köprü yapılması, Keban’a büyük bir
baraj yapılması düşüncelerini ilk kez gündeme getiren kişidir. Özellikle havacılık sanayisinde
başarıları ile anılır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalafet partisi olan Milli Kalkınma Partisi’nin de
kurucusudur.
HAYATI: 1886 yılında, Sivas'ın Divriği ilçesinde dünyaya geldi. Babası Mühürzade Ömer Bey,
annesi Ayşe Hanım’dır. Üç yaşında iken babasını kaybetti, annesi tarafından
büyütüldü.Ortaöğrenimini Divriği Rüştiye Mektebi’nde tamamladıktan sonra
okuldaki başarısı nedeniyle öğretmen yardımcısı olarak bir süre kendi
okulunda görev yaptı. 1903’de Ziraat Bankası’nın açtığı memurluk sınavını
kazanarak Kangal kazasındaki şubeye, bir yıl sonra ise Koçgiri Şubesi’ne
atandı. 1906-1909 arasında Erzurum vilayetinde kıtlık yaşanmıştı. Nuri
Bey, 1909'da, depolarda bırakılan buğday ve tahılları kişisel insiyatifini
kullanarak halka uygun bedelle sattı. Bu yüzden hakkında soruşturma açıldı
ve aklandı. 1910’da Maliye Bakanlığı’nın sınavını kazandı ve maliye
memuru oldu. Beyoğlu Gelirler Müdürlüğü’nde memur olarak İstanbul’a
atandı. Kısa süre sonra Hasköy Mal Müdürü oldu. Maliyenin her
kademesinde çalıştı. Bir yandan da Maliye Mekteb-i Alisi’nde gece
derslerine katılarak yüksek öğrenimini yaptı. 1918’de maliye müfettişi oldu. Beyoğlu ve Galata
dolaylarında görev yaparken I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmış bir devletin memuru olarak bazı
hakaretlere maruz kalmıştı. Bu hakaretleri sindiremediği için istifa etti.Mesude Hanım ile evlenen
Mehmet Nuri Bey’in bu evlilikten iki oğlu, ve altı tane de kızları dünyaya geldi. Karikatürist Salih
Memecan'ın eşi AK Parti milletvekili Nursuna Memecan onun torunudur.
DEMİRYOLU İNŞAATI: Kurtuluş Savaşı’ndan bağımsız bir devlet olarak çıkan Türkiye
Cumhuriyeti, ülkenin ulaşım sorununa demiryolları ile el atmıştı; amaç, en kısa sürede demiryolu ağını
genişletmekti. 1926’da Samsun-Sivas demiryolu yapımını üstlenen Fransız şirketi işi bırakınca ilk
etapta yapılacak yedi kilometrelik kısım için açılan ihaleye giren Mehmet Nuri Bey, çok düşük bir
fiyat vererek ihaleyi aldı. İşin geri kalan kısmı da denemek üzere kendisine verildi. Tapu dairesinde
mühendis olan kardeşi Abdurrahman Naci Bey’i de memuriyetinden istifa ettirip kendisine ortak
yapan Mehmet Nuri Bey artık Türkiye Cumhuriyetinin ilk demiryolu müteahhidi olmuştu. Kardeşi ile
birlikte çalışarak Samsun-Erzurum, Sivas-Erzurum ve Afyon-Dinar hattını 1012 kilometrelik
demiryolunu bir yıl gibi kısa bir sürede tamamladı. Çok dağlık ve kayalık arazide balyozlarla dağları
delerek tünel açmak zorunda kalmalarına rağmen işlerini zamanında tamamladılar. Başarılarından
ötürü 1934 yılında Atatürk kendisine ve kardeşi Abdurrahman Naci Bey’e Demirağ soyadını verdi.

UÇAK FABRİKASI VE GÖK OKULU: Devrin en zengin iş adamı olan Demirağ, 1936 yılında
devletin ilk uçak fabrikasını kurma girişimine başladı. O yıllarda ordunun uçak ihtiyacı halktan ve
zengin işadamlarından toplanan bağışlarla karşılanmaktaydı. Kendisinden uçak satın almak için
başlatılan bir bağış kampanyasına katılması istendiğinde “Benden bu millet için bir șey istiyorsanız,
en mükemmelini istemelisiniz. Mademki bir millet tayyaresiz yaşayamaz, öyleyse bu yaşama
vasıtasını başkalarının lütfundan beklememeliyiz. Ben bu uçakların fabrikasını yapmaya talibim.”
sözleriyle karşılık vermişti.
Fabrikayı memleketi Divriği’de kurmayı planlamıştı. Ancak öncelikle İstanbul’da bir deneme
atölyesi kurulacaktı. Bu amaçla Çekoslovak bir şirketle anlaştı. İstanbul’da Barbaros Hayrettin Paşa
İskelesinin yanında atölye binası inşa edildi (Deniz Müzesi’nin solunda bulunan büyük sarı bina).
11

Deneme uçuşlarını yapabilmek için Yeşilköy’deki Elmaspaşa Çiftliği’ni satın aldı ve üzerinde
büyük bir uçuş sahası, hangarlar ve uçak tamir atölyesi yaptırdı. Uçuş sahası, Avrupa’nın en büyük
havalimanı olan Amsterdam Havalimanı büyüklüğünde idi. Bu alan, günümüzde Uluslararası İstanbul
Atatürk Havalimanı olarak kullanılır.
Uçakları kullanacak Türk pilotların yetişmesi için bir havacılık okulu kurmak gerekiyordu. Pistin
bulunduğu arazide Gök Okulu kuruldu. Okul, 1943 yılında kadar 290 pilot yetiştirdi. Yeşilköy’deki
Gök Okulu’ndan önce Divriği’de de bir Gök Ortaokulu açtı. Sivas’ın hiçbir ilçesinde ortaokul yokken
açılmış bu okulda öğrencilerin tüm masrafları karşılanıyor; öğrenciler havacılığa özenmeleri için
İstanbul’a getirtilip uçuş dersleri veriliyordu.
Beşiktaş’taki uçak fabrikasında üretilecek uçak ve planörlerin planını Türkiye’nin ilk uçak
mühendislerinden Selahattin Reşit Alan çizdi. 1936’da ilk tek motorlu uçak üretildi ve Nu.D-36 adı
verildi. 1938’de Nu.D-38 adlı çift motorlu 6 kişilik yolcu uçağı yapıldı. NuD-38, 1944 yılında dünya
havacılığı yolcu uçakları A sınıfına alındı. İlk uçak siparişini 1938 yılında Türk Hava Kurumu verdi.
Nuri Demirağ, havacılık alanında çalışmalarına 1939’da Türkiye’nin ilk yerli paraşüt üretimini
gerçekleştirerek devam etti. 1941’de tamamen Türk yapımı ilk uçak İstanbul’dan Divriği’ye uçtu. Nuri
Demirağ’ın oğlu ve Gök Okulu’nun ilk mezunlarından olan Galip Demirağ, bu uçuşta pilot idi. THK
tarafından sipariş edilen 65 planör kısa sürede teslim edildikten sonra; NuD-36 adlı 24 eğitim uçağı
tamamlanmış, deneme uçuşları İstanbul’da gerçekleşmişti.
NURİ DEMİRAĞ’IN UÇAK FABRİKASI NEDEN KAPATILDI ? THK’nın siparişi olan ve son
olarak İstanbul’dan Eskişehir’e uçan uçakların teslimi için Eskişehir’de bir kez daha test uçuşu
yapılması talep edilmiştir. Selahattin Reşit Alan, 1938'de Nu.D-36 uçağıyla iniş yaparken, çevredeki
hayvanlar hava alanına girmesin diye pistte açılan hendeği görmez ve hendeğe düşer. Reşit Alan bu
kazada vefat eder. Bu kazadan sonra THK siparişi iptal etti. Nuri Demirağ, mahkemeye verdiği THK
ile yıllar süren bir mahkeme sürecine girdi. Mahkeme THK lehine sonuçlandı. Ayrıca uçakların
yurtdışına satılamaması için bir de kanun çıkartılır. Bu yüzden sipariş alamayan fabrika 1944 yılında
kapanır. Beşiktaş'ta üretilen uçakların uçuş deneme testleri ve gök okulu için yapılan pistler, hangarlar,
üzerlerindeki bütün yapılı binalar o yıllarda dünyanın en büyük havalimanı Amsterdam Havalimanı
büyüklüğündeki bütün kurulu tesisler istimlak edildi. Bu havalimanı günümüzdeki Atatürk Hava
limanıdır.
İspanya, İran ve Irak’tan alınan siparişler engellendi; elde kalan uçaklar hurdacıya satıldı. Nuri
Demirağ’ın davayı kaybettikten sonra hükümet üyeleri ve cumhurbaşkanına mektuplar yazarak
yanlışlığın düzeltilmesi için yaptığı girişimler başarısız oldu; fabrika tekrar açılamadı.
Böylece gizli eller, Türkiye’nin hava sanayisinin yok olmasına sebep oldu. Bunu düşünmeye ne
dersiniz….? Mehmet GÜRKAN
Tarih Öğretmeni

İnsanlar, dağların zirvelerini, denizin
dalgalarını, büyük nehirlerin ve zengin okyanusun
muhteşemliğini temaşa ederler; fakat en büyük
mucize olan kendilerini görmeden geçip giderler.
Kendimizi eleştirebilsek, başkalarını
eleştirdiğimiz gibi, başkalarını affedebilsek kendimizi
affettiğimiz gibi!!! Editör.