SUSRETI ISSN 2303-5072 God. 7, br. 7 MATICA HRVATSKA GRUDE S U S R E T I 2013. Broj 7. Nakladnik OGRANAK MATICE HRVATSKE GRUDE Republike Hrvatske bb 88 340 Grude www.maticahrvatska-grude.org Glavni urednik Mario Bušić Uredništvo Andrijana Mlinarević-Cvetković fra Ante Marić Jozo Marić Ljubo Grizelj Marija Martić Mario Bušić Mile Pejić Mladen Leko Petar Majić Srećko Mikulić Srećko Tomas Stjepan Glavaš Tihomir Glavaš Vinko Čuljak Vinko Zorić Zorica Zorić Andrijana Mlinarević-Cvetković Edita Grubišić ISSN 2303-5072 7 MATICA HRVATSKA GRUDE S U S R E T I Grude, 2013. SADRŽAJ Uvodni članak - Mario Bušić .......................................................................7 PoviJeSt ........................................................................................................9 Anzelmo Katić, trebinjsko-mrkanski biskup (1760.-1792.) - Bazilije Pandžić ..............................................................11 Od Drinovaca do Zemuna, Zagreba i Amerike - Domagoj Tomas - Srećo Tomas ...............................................34 Naši korijeni - Božidar Majić ...................................................................48 Andrija Šimić - Anđelko Mijatović .........................................................71 PolitikA ......................................................................................................79 Federalizam kao mehanizam očuvanja posebnosti - Gordana Iličić .....................................................................81 kultuRA ......................................................................................................93 Petorica Drinovčana urednika i suradnika ”Travničkog Smilja” - Srećko Tomas .........................................................95 Ljetopis Osnovne glazbene škole Grude - Katarina Katura ....................134 Glazbena škola iz pera učenice - Marina Tomić .......................................136 knJiŽevnoSt ..............................................................................................139 Poezija - Mirjana Mima Vlašić ..............................................................141 Ciklus pjasama Dnevnik odsutnosti - Sanja Zadro .................................155 Tekstovi prof. dr. sc. Vlade Nuića - Vlado Nuić ......................................184 Tekstovi Marka Čuljka - Marko Čuljak ..................................................196 Fratri mučenici Širokoga Brijega 1945. - Ante Prlić ...............................200 Kome je Hercegovina duhovni odmor? - Zora Palac ..............................204 ”Balkanska Kaljuža” - Zora Palac ...........................................................205 ReligiJA .....................................................................................................209 Prvi katolički i franjevački žrtvoslov u Hercegovini - fra Andrija Nikić ........................................................211 učenički PokušAJi ....................................................................................277 Učenički radovi - Anamarija Čolak ........................................................279 Pjesme - Antonija Jurčić ........................................................................283 5 7. GODIŠNJAK Leonardo da Vinci - Anica Šimunović, Vlatka Arambašić, Karla Kordić, Antonija Jurčić, Božana Ćorluka ..............................285 kRonikA ....................................................................................................289 Kronika Matice hrvatske Ogranak Grude - Mario Bušić ........................291 in memoRiAn Zvonko Bušić tAik 1946.-2013. .........................................319 Sprovodni obred na Mirogoju - propovjed fra Ante Marića - fra Ante Marić ..........................................................321 Misa zadušnica za pokojnog Zvonku Bušića - fra Ante Marić ..............323 Zvonko Bušić - Poslijednji hrvatski idealist - fra Jozo Grbeš .................325 Zvonko Bušić Taik - Mario Bušić ..........................................................328 Zvonko Bušić Taik (1946.-2013.) Velika priča za koju nije bilo sluha - Nino Raspudić ..............................333 Taik - Petar Majić .................................................................................336 Pjesme o Zvonki Bušiću Taiku - Stjepan Glavaš, Petar Majić ..............338 7. GODIŠNJAK 6 UVODNI ČLANAK U ime Oca i Sina i Duha Svetoga! Amen! Nekoć, u starije hrvatsko doba nije bilo pisana dokumenta u kojemu na početku ne bi stajao zaziv Presvetomu Trojstvu: U ime Oca i Sina i Duha Svetoga ili na latinskomu In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti! I na kraju usklik: Amen! Sjetimo se najstarijega hrvatskog pisanog spomenika na glagoljici - Baščanske ploče. U ime Božje, u znaku križa u nas se vazda ustajalo, počinjalo se jesti, započinjalo se raditi, pred odmor i pred spavanje se redovito križalo i molilo! Formula, ako tako možemo kazati, sakramenta krštenja je Mario, ja te krstim u ime Oca i Sina i Duha Svetoga. Da se razumijemo, nema sakramenta kršćanske inicijacije (Krštenja) bez znaka križa. Jedino je krštenje valjano i ispravno ako se krsti izgovarajući prethodne riječi i uranjajući krštenika u vodu ili polijevajući ga vodom. Križanje je duboki čin vjere i znak da smo pripadnici Kristove Crkve, da smo kršćani. Ako smo dakle kršćani, tada se kršćanski trebamo i ponašati i kao kršćani živjeti i svjedočiti svoju vjeru. Započeo sam upravo zbog svega navedenoga ovaj Uvod u Susrete broj 7 znakom križa, kako su to činili naši stari. Držim kako znak križa nije radikalna mjera kojom želimo nekome nametnuti svoje stavove i vjeru, nego naprotiv znak kojim se želimo svakome otvoriti i svakoga dobronamjernoga prihvatiti ma odakle bio. Zato su i Susreti tu da tu otvorenost kažu i svjedoče. Najbolje Susreti 7 govore kroz svoj sadržaj. Kao i do sada u njima susrećemo različite teme, stvaralački duh osoba koje pišu i svoje znanje prenose na buduće naraštaje. To je svrha ovih naših Susreta, Godišnjaka Matice hrvatske Grude. Želimo i dalje to činiti! U tome nam treba dakako i pomoć onoga kojega zazivasmo u prvoj rečenici ove uvodne riječi! Mario Bušić 7 7. GODIŠNJAK