Sümerlerden Günümüze Eğitim - I (İlk - Ortaçağ)

318 Pages·2011·15.82 MB·Turkish

by  Rahmi Maltaş

Rahmi Maltaş
1965 yılında Tatvan'da doğdu. İlkokulu birleştirilmiş sınıf müfredatıyla
bitirdi. Orta ve lise öğrenimini Tatvan'da tamamladı. 1987 yılında Dicle Üni­
versitesi Eğitim Fakültesinden mezun oldu. iki yıl kadar bir kamu kuruluşun­
da çalıştı. 1992 yılında Siirt'e öğretmen olarak atandı. 1993-1994 'ten itibaren
Tatvan Atatürk Lisesi'nde idarecilik ve değişik okullarda İngilizce öğretmen­
liği yaptı. 2004-2007 yılları arasında siyasi danışmanlık, müdürlük ve koordi­
natörlük görevlerinde bulundu. Ulusal ve Uluslararası sempozyum, panel ve
konferanslara katıldı. 2007'den bu yana Nurullah Eren Anadolu Öğretmen Li­
sesi'nde öğretmen olarak görev yapmaktadır. Almanca ve İngilizce bilen
Rahmi Maltaş Evli ve 4 çocuk babasıdır.
SÜMERLERDEN GÜNÜMÜZE
EGİTİM-1
(İlkO rtaçağ)
ve
Rahmi MALTA Ş
CİZGİ
• •'1 ". 1.,1
ÇizgKii tabeYvaiy ınl2a81n :
BiliTmo pluSmi yaset
•
GeneYla yınY önetmeni
MalunutA rlı
•
Kapak:
Harun Yıldız
•
Baskı
SebaOtf set
•
CÇlql KJtabevl
Şahat 2011
•
ISBN9:78 -605-454 1-18-0
YayıncSıe rtifiNkoa: 17 536
•
K0T0PHANE BİLGİ KARTI
MALT AŞ,R ahmi
SümerleGrüdneünm ilzEeğ it-i1m
(ilvkeOrt açağ)
*
ANAHTAR KAVRAMLAR
-Key Concepts-
1. Eğiti2.m P,e dago3.j Dii,nv eE ğitim4,. EğiFtieml sefesi
EdııcatiPoedna,go gyR,e ligaindo Ednıı catiEodnuc,a tiPohni losophy
•
ÇİZGİ KiTABEVİ
MimaMruz afferC addesi
HelvacıAopğtlN.uo :41-/KIO NYA
Tel0:33 2 353 62 65 -353 62 66
Faks03:3 2 353 IO 22
www.c:izgikitabevi.c:om
İÇİNDEKİLER
Önsöz .............................................................................................................. 7
Giriş .............................................................................................................. 11
BİRİNCİ BÖLÜM
bkçai'da Elitim
1· Sümerlerde Eğitim ................................................................................. 25
2- Mısır'da Eğitim ....................................................................................... 50
3- Çin'de Eğitim ......................................................................................... 70
A-Konfüçyüs ......................................................................................... 79
B-Lao Tzu ............................................................................................. 89
4- Hintlilerde Eğitim ................................................................................... 91
5· Perslerde Eğitim ..................................................................................... 97
6- İbranilerde Eğitim ................................................................................. 106
7- Türklerde Eğitim ................................................................................... 113
8- YunanlılardaEğitim .............................................................................. 121
A- Atina'da Eğitim .............................................................................. 133
B- Sparta'da Eğitim ............................................................................. 137
C- Sofistler .......................................................................................... 142
D- Sokrates ......................................................................................... 146
E- Eflatun ............................................................................................ 159
F- Aristo .............................................................................................. 182
9- Roma'da Eğitim ...................................................................................... 199
A-Çiçero .............................................................................................. 206
B-Lucius Annacus Seneca ................................................................... 207
C-Marcus Fabius Quintilianus ............................................................. 209
İKİNCİ BÖLÜM
Ortaçal'da Elitim
1· Ortaçağ Avrupa�ı'nda Eğitim ............................................................... 213
2· İslam' da Eğitim .................................................................................... 233
A-Camiler ............................................................................................ 248
B-Medreseler ....................................................................................... 248
C· Beytül-Hikme .................................................................................. 251
D-Darül-İlm ......................................................................................... 253
E-lslam'ın Örgün Eğitim Kurumlannda Gelişen
Bilimler .................................................................................................2 66
a) Coğrafya ve Astronomi ........................................... -........................ 266
b) Doğa Bilimleri .................................................................................. 267
c) Matematik ......................................................................................... 269
d) Tıp .................................................................................................... 271
e) Felsefe .............................................................................................. 273
F-İslam Bilginlerine Göre Eğitim ........................................................ 278
a) Ebu Nasr Muhammed Far ibi ............................................................ 278
b) İmam Gazili ..................................................................................... 284
c) İbn Tufeyl ......................................................................................... 292
d) İbn Haldun ........................................................................................ 305
Kaynakça ............................................................................................. 313
Dizin ..................................................................................................... 319
ÖNSÖZ
Eğititma riihnis antlaırki hiddüişrü,n ctea rihiDdüişrü.n cenin
sözk onusoul duğhue rz erreadrea yıvşa rdıdri,nv ardıfre,l sefe
vardıern;k estirimfaed eyilnes ankıenn divsair dıTra.r ibhiil eeğ i­
timlbea şlatıyoyruazn,yi a zıyYlaaz.Sı ü mert apınaklatroımnudra­
cuklandFıi.r avunuenv ib ire ğitimk urumuydGuı.l gameöşl,ü m­
süzlüğsüınr rıbniıl gker aUlt napiştiyma,n iN uh'tanö ğrenmemiş
miydiS?o kratgeesn,ç leri tanrıneırnd eemmolrili myalyeça a ğır­
dığısnöıy lemekçteekni nmiyoErğdiut.i moclim ayabni rp eygam­
bere rastlamıyoruz. Avelo lnauhn,l ak aylaezmıel anlara yeminle
başlabtiırSr u re'yBiütü.n y azıklaıy naklöarrg üenğ itidmü şünce­
sinidni nk aynakollıd uğusnöuy ler.
Eğititma rihİilnkiç abğalşal atmoankd,a nö ncektio pluluklara
haksızalnılka mıgneal iirk.yi ö nüyhlaek sızlıbkitzeı lri;m izdseık­i
nırvleır ileyralreg ıbdual unuyorTaubzi.a tkıunt sdaöln güsküa rşı­
sındsaa ygıyelğai laispl ıdnöan müşo lmai htimpaelkii tibC1grö r­
mez,ç ünkbüi livma ro lanillag ileOnliurm.s uazn laymü klediğimiz
"ilkveely"a" ilkelİllikkç"a ğh'aıken t medibğiirk avramdıDro.ğ ru­
su" ilekl "dYiarr.a tzıeckıa lartıayrliabh aiş latanillakreıl lsiukçl­e
lamanıtne kerriührt imaulniu tulmamalMıoddıerr.ni nsanbıenş
biny ıslo nraiknis anbaı rakabilteeckbe iğrei s eryio ktuBre.ş a sır
sonratkoir unlarımiılzkıenls luiçkl amasının nneeo dleancia ksa,
bud ao dur.
Ortaçeağği ttiam rihgienlei nickeyi,ö nüv arb ud önemiBna.tı ­
lıv eD oğulguö züyelğei titma riYhaiş.a mpar agmatigkö zlbea kan
Batıilçıi zno rbalyıüğzık ,ı zartıecyıl emlmeerşir ug östergmeel e­
neğAiu gustinusb'udy eann ai yideiny iykeö ks almışBtaıtrı.al yı­
dınH,a çlıleağriıtni m"işnöiv alyealsiağlievntie k ibarlşıeğkıl"i nde
ifadee decekka daorb jektifB(a!t)ıtkliaıry .n aklİalrk çeağği timinde
Doğu'ybua şköşeoyteu rturkOretna,ç eağği tismöizk onusoul unca
Doğug örmezdegne linkiarl,e mlteirt rBearz.e nd ek alemlerden
zehiark ark,ü stahzliırvke y aparK.a rSic hmidPte,r sleZreirnd üşt
döneminddüen yaneınnt emimzi lleotlid uklarlısnlıa,m iykeatbiu l
ettiktesno nrkai rlyia şamaybaa şladıklsaöryılneıHr a.y dutların
parmaki zlermiünrie kkepsliel meçyael ışanltaurzıanğ ıdnüaş en
eğitimcil.e.rB.ia mtiızİl sık,e nderiymee'şdhekuAire uropeuKmü ­
tüphanesiHnzi.Ön m ert arafınydaaknı ldısğöıynlıeT rü,r ke ğitimci
bunuk aynagkö steriorna,y lar. Garipktiib,ru nung erçeokl madı-
ğınyıü ksepke rdedehna ykıradna imanlbıi rA lmank omünist,
AugustBee bel.
Tarihtia rihçyialze�rre ;ğ ititamr ihiynaiz makki miünz erine
vazifOen?u da beceremiyodruuzy;g ulanmıezğliat itma rihini
yazmac esaretgiönsit eriyoBruu üzl.k enöinne mlpie dagoglann­
danb iriPseid agoTjair ihi'Snedlea hadEdyyiunb ii çibni rA rapş ai­
rinş öyldee diğinnaik led"eMra:d emT ürksübnu,y eterÇ.o"ğ uz a­
man daB atıylaız arladnend iklemruitneib esra yanzC.em iMle ­
riç'diend igğiib yia,i stinesdaihy oryuazd at aklit
Yazıklaıy naakç ısınedğaint itma rithair,i hleenrk ianra b ahtlı­
sıdıürv,e ydiTra.r ikhi taplhaenr y erdedirra;fl ardöağ,r encinin
çantasın.d.Ça.o ğuz amanf etişleştikriişlimlieşr le, gçeorkaç ze ğine
benzeyseanv aşladrollavu e h erz amank arştıa rafıhna ksıbza,r bar
olduğtua rikhi tapl.a.En.ğ itimbiinr etre zahüorlüa nm edeniyet,
felsevfebe i litma riihliie l gkialyin aska yıdsaıe ğititma rihkionniu
edinendfaeznl adıTrü.r kidyee 1'9 20'den 1k9a8d0a'lrel kçeağği ­
timt arishaid ecdeö rkte zk alemael ınmışBtuıs rı.n ıkralynıa klara
ulaşmadkan eredeyismek ansız.
Dünyav atandabşiıre ğitimoclia rabku a lanküaç ükb irk atkı­
dab ulunmaiks tediAml.by ıldafanz las üreanr aşbrmansıonn u­
cundad ört cilotl araokr tayçaı kabnu ç alışmaenğıint imacria,ş ­
brmacvıe b u konuylial gileneinçlifaenyr d aloıl acağıinnaa nıyo­
rum.D iğeürç c iltbtuel unakno nub aşlıkblua rkıi tabsıonn unda
yera lmaktadır.
Buk itaplaorrıtna yçaı kmasınkdaat kıloalna Mn illKiü tüpha­
neb aşkanSıa yıTnu nceAlc arv eb uradabküit üçna lışanlkaarya­,
nakt emininydaer dımlaensniır gemeÜymeint M altaşÇ'eat,i Kno ­
caman'Mae,h metG üneş'Geü,n eÇş oban'Mau,s aveOtr ak'Ma.,A li
KargınF'aat,i Öhz demirH'aek,a nU luğ'Eam,e kK aradaşF'eas,i h
Tutuğ'kai,t abbıans ımıgneır çekleşÇtiizrgKeiin t abevtie'şneek kür
ediyorum.
Bus ürei çerisiinhdmea eltt iğiçmo cuklarıvmeıb na nak atla­
nane şimihna klarhıenlıae ltm eleridniil iyorum.
Rahmi MALTAŞ
Dostum A. Samet Maltaş 'ın
aziz hatırasına