□ 0 YCZAJEBPRAWO 0 POLI tykaBżyci EIcODZ I ENNE Aleksandra Niżyńska jako alternatywna forma debaty publicznej w przestrzeni miejskiej TRI 0 Aleksandra Niżyńska Street art - • • Sztuka jako działanie staje się (...) czymś neutralnym, faktem rozpatrywanym jak inne fakty lub zachowania, które mogą być dowolnie „reprodukowane" i stają się środkami do zyskania rozgłosu lub pieniędzy. Poza tym następuje alienacja samego przedmiotu sztuki, który traci swą autonomię jako przedmiot. Przedmiot sztuki, zreifikowany, pokawałkowany przez społeczeństwo konsumpcyjne staje się rzeczą, tak jak zabawka z plastyku wprowadzona na rynek Aldona Jawłowska OB YCZA JE^PRA W0| 1 |POL. I.TYKaJŻYCI EjcODZI EN NE Rada serii: prof. Małgorzata Fuszara prof. Iwona Jakubowska-Branicka prof. Antoni Kamiński prof. Marcin Król prof. Jacek Kurczewski (przewodniczący) prof. Eleonora Zielińska Ukazały się: Grzegorz Makowski „Świątynia konsumpcji. Geneza i społeczne znaczenie centrum handlowego" Jolanta Arcimowicz „Rzecznik Praw Obywatelskich. Aktor sceny publicznej" Katarzyna Dzieniszewska-Naroska „Radny - sąsiad i polityk" Leszek Zakrzewski „Ethos rycerski w dawnej i współczesnej wojnie" Joanna Śmigielska „Teatr władzy lokalnej" „Umowa o kartki" pod red. Jacka Kurczewskiego Beata Łaciak „Obyczajowość polska czasu transformacji, czyli wojna postu z karnawałem" Małgorzata Fuszara „Kobiety w polityce" Henryk Czech „Ethos wsi śląskiej" „Wielka sieć. E-seje z socjologii Internetu" pod red. Jacka Kurczewskiego Jacek Kurczewski, Dominika Dzido, Aleksandra Herman, Beata Łaciak, Aleksandra Suflida „Praktyki cielesne" Piotr Żabicki „Technologiczna codzienność. Internet - Bank - Telewizja" „Co znaczy mieszkać. Szkice antropologiczne" pod red. Grażyny Woronieckiej Janinę R. Wedel „Prywatna Polska" „Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce” pod red. Małgorzaty Fuszary Grzegorz Makowski „Korupcja jako problem społeczny" Jacek Kurczewski „Ścieżki emancypacji. Osobista teoria transformacji ustrojowej w Polsce" Jacek Kurczewski, Mariusz Cichomski, Krzysztof Wiliński „Wielkie bazary warszawskie. Środowisko społeczne, kultura i problem społeczny" Aleksandra Niżyńska Street art jako alternatywna forma debaty publicznej w przestrzeni miejskiej Trio Warszawa 2011 Opracowanie graficzne Jan Bokiewicz Redakcja Jadwiga Michalska Recenzenci prof. dr hab. Aldona Jawłowska, dr hab. Joanna Mizielińska Książka została opublikowana dzięki pomocy finansowej Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego ® Copyright by Aleksandra Niżyńska and Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2011 ISBN 978-83-7436-247-4 Wydawnictwo TRIO, 00-958 Warszawa, ul. Miedziana 11 www.wydawnictwotrio.pl e-mail: [email protected] Wydanie pierwsze, Warszawa 2011 Druk i oprawa: A-Z Druk, Raszyn, ul. Słowikowskiego 21 c Spis treści Słowo od Autorki 9 Wstęp 11 Rozdział 1. Pluralizm w dyskursie czy pluralizm dyskursów? 15 Rozmowa we wspólnocie 15 Debata publiczna a rozmowa 16 Demokracja deliberatywna 18 Krytyka demokracji deliberatywnej 22 Alternatywne rozwiązania 29 Rozdział 2. Sztuka w przestrzeni publicznej 33 Sztuka zaangażowana 33 Przestrzeń publiczna 38 Dotleniacz Joanny Rajkowskiej 39 Sztuka w miejscach publicznych 43 Paweł Althamer 49 Grzegorz Drozd 60 Rozdział 3. Sztuka ulicy 67 Pomarańczowa Alternatywa 67 Graffiti 73 Street art 75 Street art wizualny 75 Street art performatywny 81 Czym jest street art? - opinie twórców 87 Rozdział 4. Instytucjonalizacja street artu 91 Kolonizacja świata życia 91 Sytuacja w Stanach Zjednoczonych i w Europie Zachodniej 93 Banksy 101 5 Aleksandra Niżyńska Street art, czyli alternatywna forma debaty publicznej... Sytuacja w Polsce - przykład festiwalu Street Art Doping 108 Komercjalizacja street artu 116 Inne rodzaje instytucjonalizacji 124 Zakończenie 129 Bibliografia 132 Summary 135 Aleksandra Nizyrtska Street Art as an alternative form of public debate in urban environment Contents Preface 9 Introduction 11 Chapter 1. Pluralism in the discourse or pluralism of discourses? 15 Conversation within the community 15 Public debate and conversation 16 Deliberative democracy 18 Criticism of deliberative democracy 22 Alternative solutions 29 Chapter 2. Art In public space 33 Socially Committed Art 33 Public space 38 Oxygenator by Joanna Rajkowska 39 Art in public spaces 43 Pawel Althamer 49 Grzegorz Drozd 60 Chapter 3. Street Art 67 Orange alternative 67 Graffiti 73 Street Art 75 Street art visual 75 Street art performative 81 Street Art, what is it? - opinions of artists 87 7 Aleksandra Nliyriska Street art, czyli altematywna forma debaty publicznej... Chapter 4. Institutionalization of Street Art 91 Colonization of Lifeworld (Lebenswelt} 91 Situation in the United States and in the Western Europe 93 Banksy 101 Situation in Poland - example of Street Art Doping Festival 108 Commercialization of Street Art 116 Other types of institutionalization 124 Conclusion 129 Bibliography 132 Summary 135