stratejik maliyet yönetimi kapsamında ürün yaşam seyri maliyet yönteminin analizi ve bir işletme ... PDF
Preview stratejik maliyet yönetimi kapsamında ürün yaşam seyri maliyet yönteminin analizi ve bir işletme ...
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI STRATEJİK MALİYET YÖNETİMİ KAPSAMINDA ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYET YÖNTEMİNİN ANALİZİ VE BİR İŞLETME UYGULAMASI Doktora Tezi Aydın GERSİL Ankara-2006 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI STRATEJİK MALİYET YÖNETİMİ KAPSAMINDA ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYET YÖNTEMİNİN ANALİZİ VE BİR İŞLETME UYGULAMASI Doktora Tezi Aydın GERSİL Tez Danışmanı Prof. Dr. Yüksel Koç YALKIN Ankara-2006 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI STRATEJİK MALİYET YÖNETİMİ KAPSAMINDA ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYET YÖNTEMİNİN ANALİZİ VE BİR İŞLETME UYGULAMASI Doktora Tezi Tez Danışmanı: Prof. Dr. Yüksel Koç YALKIN Tez Jürisi Üyeleri Adı ve Soyadı İmzası Prof. Dr. Yüksel Koç YALKIN Prof. Dr. Nalân AKDOĞAN Prof. Dr. Ercan BAYAZITLI Doç.Dr. Güven SAYILGAN Yrd.Doç.Dr. Orhan ÇELİK Tez Sınavı Tarihi………… İÇİNDEKİLER TABLOLAR LİSTESİ…………………………………………………………….....vi ŞEKILLER LISTESI………………………………………………………………....x KISALTMALAR LISTESI……………………………………………………….....xi GİRİŞ…………………………………………………………………………………1 BİRİNCİ BÖLÜM ÜRETİM SİSTEMLERİ VE TEKNOLOJİK GELİŞMELERİN VE KÜRESELLEŞMENİN GELENEKSEL MALİYET MUHASEBESİNE ETKİSİ VE STRATEJİK MALİYET YÖNETİM SİSTEMİNİN GELİŞİM SÜRECİ 1.1.ÜRETİM SİSTEMLERİNDEKİ VE TEKNOLOJİLERİNDEKİ GELİŞMELER.....................3 1.1.1.Bilgisayarlı Entegre Üretim......................................................................3 1.1.2.Esnek Üretim Sistemi...............................................................................4 1.1.3.Tam Zamanında Üretim............................................................................5 1.1.4.Toplam Kalite Yönetimi...........................................................................7 1.1.5.Geleneksel Üretim Sistemleri İle Modern Üretim Sistemlerinin Karşılaştırılması...........................................................................9 1.2.ÜRETİM SİSTEMLERİ VE TEKNOLOJİLERİNDEKİ GELİŞMELERİN VE KÜRESELLEŞMENİN GELENEKSEL MALİYET MUHASEBESİNEETKİLERİ...............10 1.2.1. Geleneksel Maliyet Muhasebesinin Yetersizlikleri.................................11 1.2.2.Üretim Maliyetleri Bileşiminde ve Dağıtım Anahtarlarında Meydana Gelen Değişim.................................................................................12 1.2.3.Tam Zamanında Üretim Yönteminin ve Toplam Kalite Yönetiminin Etkileri........................................................................................15 1.2.4.Genel Üretim Giderlerinin Hesaplanmasında Meydana Gelen Değişim..........................................................................................................19 1.2.5.Küreselleşmenin Geleneksel Maliyet Muhasebesine Etkileri...................21 1.3.STRATEJİK MALİYET YÖNETİMİ KAVRAMI……………………………………24 1.3.1.Maliyet Yönetimi Sistemi .....................................................................24 1.3.2.Maliyet Yönetimi Sisteminin Yararları...................................................26 1.3.2.1.Birim Maliyetleri Daha Doğru Hesaplama........................................26 1.3.2.2.Maliyet Etkinliği...............................................................................26 1.3.2.3.Maliyet Raporları..............................................................................27 1.3.2.4.Maliyetlerin Direkt İzlenebilirliği.....................................................29 1.3.3.Stratejik Maliyet Yönetimi Kavramı...........................................………30 1.3.3.1.Stratejik Maliyet Yönetiminde KullanılanTeknikler...........................31 1.3.3.1.1.Değer Zinciri Analizi-Değer Mühendisliği..................................31 1.3.3.1.2.Maliyet Etkeni Analizi................................................................34 1.3.3.1.3.Stratejik Konum Analizi.............................................................35 1.3.3.2.Stratejik Maliyet Yönetiminde Yer Alan Yaklaşımlar.......................35 1.3.3.2.1.Faaliyet Tabanlı Maliyetleme......................................................35 1.3.3.2.2.Hedef Maliyetleme......................................................................38 1.3.3.2.3.Geriye Dönük Maliyetleme Yöntemi.............................................42 1.3.3.2.4. Kaizen Maliyetleme...................................................................42 1.3.3.2.5.Ürün Yaşam Seyri Maliyetleme Yöntemi....................................43 1.3.4.Geleneksel Maliyet Yöntemleri İle Stratejik Maliyet Yönetimi Kapsamındaki Maliyet Yöntemlerinin Karşılaştırılması...................................44 1.3.4.1.Maliyet Kapsamına Göre Maliyet Yöntemleri...................................44 1.3.4.2.Maliyet Saptanma Zamanına Göre Maliyet Yöntemleri.....................45 1.3.4.3.Üretim Biçimlerine Göre Maliyet Yöntemleri...................................47 İKİNCİ BÖLÜM ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYETLEME YÖNTEMİ 2.1.ÜRÜN YAŞAM SEYRİ KAVRAMI......................................................................50 2.1.1.Pazarlama Kapsamında Ürün Yaşam Seyri Kavramı...............................50 2.1.2.Maliyet Yönetimi Kapsamında Ürün Yaşam Seyri Kavramı...................55 2.2.ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYETLEME YÖNTEMİ...............................................57 2.2.1.Ürün Yaşam Seyri Maliyetleme Yönteminin Tanımı ve Özellikleri........57 2.2.2.Ürün Yaşam Seyri Maliyet Yönteminin Gelişim Süreci..........................60 2.2.3.Ürün Yaşam Seyri Maliyetleri................................................................65 2.2.3.1.Üretim Öncesi Aşamalardaki Maliyetler...........................................70 2.2.3.2. Üretim Aşaması Maliyetleri.............................................................73 2.2.3.3.Satış Sonrası Aşamaların Maliyetleri................................................73 2.2.4.Ürün Yaşam Seyri Maliyetleme Yönteminin Amaçları...........................74 2.2.5.Ürün Yaşam Seyri Maliyetleme Yönteminde Fiyatlama..........................75 2.3.ÜRÜN YAŞAM SEYRİ ANALİZİ.......................................................................80 2.3.1.Ürün Yaşam Seyri Analizinin Kapsamı………………………………….80 2.3.2.Ürün Yaşam Seyri Analizinin Kulanım Alanları.....................................81 2.3.3.Ürün Yaşam Seyri Analizinin Prensipleri..............................................82 2.3.4.Ürün Yaşam Seyri Analizinde Kullanılan Veriler...................................84 2.3.5.Ürün Yaşam Seyri Analiz Süreci............................................................85 2.3.5.1.Ürün Yaşam Seyri Analizinin Niteliksel Boyutu...............................85 2.3.5.2.Ürün Yaşam Seyri Analizinin Niceliksel Boyutu..............................87 2.3.5.2.1.Maliyetlerin Enflasyon Oranında Arttırılması..............................87 2.3.5.2.2. Net Bugünkü Değer...................................................................87 2.3.5.2.3.Duyarlılık Analizi.......................................................................90 2.3.6.Ürün Yaşam Seyri Analizinde Değer Mühendisliğinin Kullanımı...........90 2.3.7.Ürün Yaşam Seyri Analizi ve Lojistik....................................................91 2.3.8.Ürün Yaşam Seyri Analizinde Maliyet Tasarrufu....................................93 2.3.9.Ürün Yaşam Seyri Analizinin Sınırları.................................................100 2.4.GELENEKSEL MALİYET YÖNTEMLERİ VE ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYETLEME YÖNTEMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI..............................................101 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYET YÖNTEMİNİN ANALİZİ VE BİR İŞLETME UYGULAMASI 3.1.İŞLETME SEÇİMİ...........................................................................................105 3.2.İŞLETME TANITIMI.......................................................................................105 3.2.1.Genel Bilgi...........................................................................................105 3.2.2.Teknik Bilgi.........................................................................................106 3.3.UYGULAMA İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR..............................................107 3.3.1.Uygulama Verilerinin Sağlanması........................................................107 3.3.2.Uygulamanın Amacı.............................................................................107 3.3.3.Uygulama İle İlgili Varsayımlar..........................................................107 3.4.ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYET YÖNTEMİNİN UYGULANMASI.......................108 3.4.1.(9 Milimetre) Kompoze Mermerin Uygulama Dönemine İlişkin Tahmini Maliyet Verileri.............................................................................................109 3.4.2.(9 Milimetre) Kompoze Mermerin Tahmini Maliyetlerinin Gelecek Dönemler İçin Tahminlenen Enflasyon Artış Oranında Arttırılması....................................................................................................109 3.4.2.1.(9 Milimetre) Kompoze Mermere Ait Her Dönem Gerçekleşen / . Gerçekleşmesi Beklenen Maliyetlerin (Recurring Cost) Yıllık Enflasyon . Artış Oranında Arttırılması.........................................................................110 3.4.2.2.(9 Milimetre) Kompoze Mermere Ait Her Dönem Gerçekleşmeyen / . Gerçekleşmesi Beklenmeyen Maliyetlerin (Nonrecurring Cost) Yıllık . Enflasyon Artış Oranında Arttırılması.......................................................112 3.4.3.(9 Milimetre) Kompoze Mermerin Yıllık Enflasyon Oranında Arttırılmış Tahmini Maliyetlerin Baz Yıla İndirgenmesi...............................113 3.4.4.(9 Milimetre) Kompoze Mermerin Ürün Yaşam Seyri Maliyetinin Hesaplanması.............................................................................116 3.4.5.(9 Milimetre) Kompoze Mermerin Birim Maliyetinin Hesaplanması…117 3.4.5.1.(9 Milimetre) Kompoze Mermerin Ürün Yaşam Seyri Maliyet Yöntemine Göre Birim Maliyetinin Hesaplanması................................................117 3.4.5.2.(9 Milimetre) Kompoze Mermerin Geleneksel Maliyet Muhasebesine Göre Birim Maliyetinin Hesaplanması..................................................................118 3.4.6.Ürün Yaşam Seyri Maliyet Yöntemine Göre 9 Milimetre Kompoze Mermerin Ürün Fiyatlaması..........................................................................118 3.4.7.(9 Milimetre) Kompoze Mermerin 2007–2013 Dönemine İlişkin Gelir Tablosunun Düzenlenmesi....................................................................120 3.4.8.(20 Milimetre) Kompoze Mermerin Uygulama Dönemine İlişkin Tahmini Maliyet Verileri...............................................................................122 3.4.9.(20 Milimetre) Kompoze Mermere Ait Tahmini Maliyetlerin Yıllık Enflasyon Artış Oranında Arttırılması...........................................................122 3.4.9.1.(20 Milimetre) Kompoze Mermere Ait Her Dönem Gerçekleşen / Gerçekleşmesi Beklenen Maliyetlerin (Recurring Cost) Yıllık Enflasyon Artış Oranında Arttırılması........................................................................122 3.4.9.2.(20 Milimetre) Kompoze Mermere Ait Her Dönem Gerçekleşmeyen Maliyetlerin Yıllık Enflasyon Artış Oranında Arttırılması........................125 3.4.10.(20 Milimetre) Kompoze Mermerin Yıllık Enflasyon Oranında Arttırılmış Tahmini Maliyetlerin Baz Yıla İndirgenmesi...............................125 3.4.11.(20 Milimetre) Kompoze Mermerin Ürün Yaşam Seyri Maliyetinin Hesaplanması................................................................................................128 3.4.12.(20 Milimetre) Kompoze Mermerin Birim Maliyetinin Hesaplanması129 .......3.4.12.1.(20 Milimetre) Kompoze Mermerin Ürün Yaşam Seyri Maliyet Yöntemine Göre Birim Maliyetinin Hesaplanması....................................129 3.4.12.2.(20 Milimetre) Kompoze Mermerin Geleneksel Maliyet Muhasebesine Göre Birim Maliyetinin Hesaplanması...............................129 3.4.13.Ürün Yaşam Seyri Maliyet Yöntemine Göre 20 Milimetre Kompoze Mermerin Ürün Fiyatlaması..........................................................................130 3.4.14.(20 Milimetre) Kompoze Mermerin 2007–2013 Dönemine İlişkin Gelir Tablosunun Düzenlenmesi............................................................................131 3.5. UYGULAMA SONUCU...................................................................................133 SONUÇ………………………………………………………………..............142 ÖZET………………………………………………………………………….146 SUMMARY…………………………………………………………………...147 KAYNAKLAR………………………………………………………………..148 TABLOLAR LİSTESİ TABLO 1: Geleneksel ve tam zamanında üretim yöntemlerinde direkt ve endirekt maliyetler................................................................................................................14 TABLO 2: Geleneksel yöntem ile hedef maliyet yönteminin karşılaştırılması........40 TABLO3: Ürün yaşam seyri maliyetleri ile üretici-kullanıcı-toplum arasındaki ilişkiler...................................................................................................................67 TABLO 4: Geleneksel maliyet artı fiyatlama.........................................................77 TABLO 5: Geleneksel maliyet artı fiyatlama ve ürün yaşam seyri fiyatlama.........78 TABLO 6: Durum1: Satışların beklentileri karşılaması..........................................79 TABLO 7: Durum 2: 2. ve 3.periyotlarda planlanan satış düzeyinin %30’una ulaşılması................................................................................................................79 TABLO 8: Geleneksel maliyet yöntemleri ile ürün yaşam seyri maliyet yönteminin karşılaştırılması.....................................................................................................102 TABLO 9: 9 milimetre kompoze mermerin 2007 dönemine ilişkin tahmini maliyet verileri..................................................................................................................109 TABLO 10: 9 milimetre kompoze mermerin 2007 dönemine ilişkin tahmini üretim maliyetlerinin yıllık enflasyon artış oraninda arttırılması.......................................110 TABLO 11: 9 milimetre kompoze mermerin 2007 dönemine ilişkin tahmini dağıtım maliyetlerinin yıllık enflasyon artış oranında arttırılması.......................................110 TABLO 12: 9 milimetre kompoze mermerin 2007 dönemine ilişkin tahmini garanti maliyetlerinin yıllık enflasyon artış oranında arttırılması.......................................111 TABLO 13: 9 milimetre kompoze mermerin 2007 dönemine ilişkin tahmini satış sonrası bakım onarım maliyetlerinin yıllık enflasyon artış oranında arttırılması....111 TABLO 14: 9 milimetre kompoze mermerin 2007 dönemine ilişkin tahmini pazarlama maliyetlerinin yıllık enflasyon artış oranında arttırılması.....................111 TABLO 15: 9 milimetre kompoze mermerin yıllık enflasyon artış oranında arttırılmış maliyetleri.............................................................................................................112 TABLO 16: 9 milimetre kompoze mermerin yıllık enflasyon artış oranında arttırılmış tahmini üretim maliyetlerinin 2007 yılı itibariyle indirgenmiş değerleri114 TABLO 17: 9 milimetre kompoze mermerin yıllık enflasyon artış oranında arttırılmış tahmini dağıtım maliyetlerinin 2007 yılı itibariyle indirgenmiş değerleri .............................................................................................................................114 TABLO 18: 9 milimetre kompoze mermerin yıllık enflasyon artış oranında arttırılmış tahmini garanti maliyetlerinin 2007 yılı itibariyle indirgenmiş değerleri114 TABLO 19: 9 milimetre kompoze mermerin yıllık enflasyon artış oranında arttırılmış tahmini satış sonrası bakım onarım maliyetlerinin 2007 yılı itibariyle indirgenmiş değerleri.....................................................................................115 TABLO 20: 9 milimetre kompoze mermerin yıllık enflasyon artış oranında arttırılmış tahmini pazarlama maliyetlerinin 2007 yılı itibariyle indirgenmiş değerleri.........115 TABLO 21: 9 milimetre kompoze mermerin yıllık enflasyon artış oranında arttırılmış tahmini maliyetlerinin 2007 yılı itibariyle indirgenmiş değerleri..........115 TABLO 22: 9 milimetre kompoze mermerin yıllar itibariyle ürün yaşam seyri maliyeti.................................................................................................................117 TABLO 23: Ürün yaşam seyri maliyet yöntemine göre 9 milimetre kompoze mermerin birim maliyetleri................................................................................117 TABLO 24: Geleneksel maliyet muhasebesine göre 9 milimetre kompoze mermerin birim maliyetleri...................................................................................................118 TABLO 25: 9 milimetre kompoze mermere ait tahmini satış miktarları................119 TABLO 26: 9 milimetre kompoze mermere ait tahmini satış gelirleri....................120 TABLO 27: 9 milimetre kompoze mermere ait tahmini satış gelirinin yıllık enflasyon artış oranında arttırılması......................................................................................120 TABLO 28: 9 milimetre kompoze mermerin yıllık enflasyon artış oranında arttırılmış tahmini satış gelirlerinin 2007 yılı itibariyle indirgenmiş değerleri.......................121 TABLO 29: 9 milimetre kompoze mermerin 2007-2013 dönemine ait bugünkü değer temelinde hazırlanan gelir tablosu (1)...................................................................121 TABLO 30: 20 milimetre kompoze mermerin 2007 dönemine ilişkin tahmini maliyet verileri....................................................................................................122 TABLO 31: 20 milimetre kompoze mermerin 2007 dönemine ilişkin tahmini üretim maliyetlerinin yıllık enflasyon artış oranında arttırılması.......................................122 TABLO 32: 20 milimetre kompoze mermerin 2007 dönemine ilişkin tahmini dağıtım maliyetlerinin yıllık enflasyon artış oranında arttırılması.......................................123
Description:The list of books you might like
