SİNOP-AVİAN İNFLUENZA ACİL EYLEM PLANI-2016

62 Pages·2016·1.5 MB·Turkish

1

GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü

SİNOP
İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK
MÜDÜRLÜĞÜ

AV AN NFLUENZA
İ İ
HASTALI I AC L EYLEM
Ğ İ
PLANI–2016

Sayfa 1
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]
2

ĠÇĠNDEKĠLER
Sayfa

Ekler Listesi …………………………………………………………………………..2

Kısaltmalar ……………………………………………………………………………...3

Ġl Acil Eylem Planlama Komitesi………………………………………………………..5

GiriĢ………………………………………………………………………………………6

Amaç ve Hedefler ……………………………………………………………………....7

1. Yasal Yetki………………………………………………………………………...7

2. Mali Hükümler……………………………………………………………..............8

3. Komuta Zinciri……………………………………………………………………..9

4. Yerel Hastalık Kriz Merkezi……….………………………………………….....9-15

5. Yerel Uzman Grubu..……………………………………………………………...15

6. Uygulama Kılavuzu…………………………………………………………......16-40

7. Eğitim………………………………………………………………………….… 40

8. Hastalık Bilinci ve Halkla ĠliĢkiler…………………………………………….… 41

9. Ekler ………………………………………………………………………….....43-82

Sayfa 2
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]
3

KISALTMALAR

AI Avian Influenza
VKE Veteriner Kontrol Enstitüsü
CBS Coğrafi Bilgi Sistemi
EB Enfekte Mekanlar
FAO BirleĢmiĢ Milletler Gıda ve Tarım Örgütü
GB Gözetim Bölgesi
HSYġ Hayvan Sağlığı ve YetiĢtiriciliği ġubesi
HTB Hastalık Temas Mekanları
KIB GB ve KB yi Kapsayan Alan
GKGM Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
KB Koruma Bölgesi
LV Laboratuar Veteriner Hekimi
MVKAE Merkez Veteriner Kontrol ve AraĢtırma Enstitüsü
RVH Resmi Veteriner Hekim
SKN Sınır Kontrol Noktası
ġB ġüpheli Bölgeler
GTHBĠM Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ġl Müdürlüğü
GTHB Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
UHKM Ulusal Hastalık Kriz Merkezi
URL Ulusal Referans Laboratuarı
OB Operasyon Birimi
YHKM Yerel Hastalık Kriz Merkezi
YPAI Yüksek Patojenik Avian Influenza

Sayfa 3
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]
4

Sayfa 4
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]
5
SĠNOP ĠLĠ ACĠL EYLEM PLANLAMA KOMĠTESĠ

Ali YILMAZ Vali Yardımcısı

ĠL GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ
Mehmet ASAK Ġl Müdürü V.
Ahmet TAM Ġl Müdür Yrd.
Sezai AYDIN Ġl Müdür Yrd.V.

ĠL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ (Hay. Sağ. ve Yet. ġube Md)
M. Fatih ġAHĠN ġube Müdürü
Burak KÜÇÜK Veteriner Hekim
Kazım ÜSTÜN Veteriner Hekim
Erdal ÖZEL Veteriner Hekim
Özgür CEBECĠ Veteriner Hekim
Ġlker HANCI Veteriner Hekim
Hüseyin SARAÇOĞLU Veteriner Hekim

ĠL JANDARMA KOMUTANLIĞI
ġefaatin SERTEN Ġl Jand. Komutanı

ĠL HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Gökhan TELATAR Ġl Halk Sağlığı Müdürü

SĠNOP BELEDĠYESĠ
Baki ERGÜL Belediye BaĢkanı
Volkan TUNCAY Veteriner ĠĢleri Birimi

ĠL EMNĠYET MÜDÜRLÜĞÜ
Yusuf BĠNER Ġl Emniyet Müdürü

ORMAN VE SU ĠġLERĠ X. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
Oğuz BAYAZIT Bölge Müdürü
Mustafa SUNGUR ġube Müdürü

ĠL DEFTARDARLIĞI
Mehmet Emin NARTA Defterdar

ZĠRAAT ODASI
Yılmaz ÖZBEN BaĢkan

SAMSUN VETERĠNER KONTROL ENSTĠTÜSÜ
Ġsmail AYDIN Enstitü Müdürü

VETERĠNER HEKĠMLER ODASI TEMSĠLCĠSĠ
Doğan ÖZDEMĠR Oda Ġl Temsilcisi

Sayfa 5
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]
6

G Ġ R Ġ ġ

Bilindiği üzere hayvanlardan insanlara bulaĢan hastalıklara zoonoz hastalıklar denir.
Hayvanlardan insanlara iki yüzün üzerinde hastalık bulaĢmaktadır. Bunlardan bir tanesi de KuĢ
Gribi diye bildiğimiz Avian Influenza (Tavuk Vebası) hastalığıdır. 100 yıldan beri tavuklarda
görülen bu hastalık 1997 yılından itibaren dünyanın muhtelif ülkelerinde insanlara bulaĢma özelliği
göstermiĢtir. Ülkemiz göçmen kuĢların göç yolları üzerinde bulunması nedeniyle sürekli olarak
hastalık bulaĢma riskiyle karĢı karĢıyadır. Hastalık ülkemizde ilk olarak Ekim 2005 tarihinde
Balıkesir Ġli Manyas Ġlçesi Kızıksa Beldesinde ortaya çıkmıĢ, Ocak 2006 tarihinden itibaren
muhtelif illerde görülmüĢtür.
Hastalık etkeni virüs, göçmen kuĢlarla, özellikle yaban ördekleriyle köy tavuklarına veya
açıkta beslenen kanatlı hayvanlara bulaĢmaktadır. KuĢ gribinin görülme riskini arttıran en önemli
etmen açıkta yapılan kanatlı yetiĢtiriciliğidir. Ülkemizin sosyo-ekonomik yapısı ve alıĢkanlıkları
nedeniyle köy tavukçuluğu yaygın Ģekilde yapılmaktadır. Bu nedenle kuĢ gribi vakaları yayılma
eğilimi göstermektedir. Hastalığın hayvandan insana bulaĢması; enfekte canlılarla aynı ortamı
paylaĢmak, hasta hayvanın ağız, burun akıntıları ve dıĢkısı ile temas etmekle olmaktadır. Ġnsandaki
hastalık belirtisi 38 dereceyi geçen yüksek ateĢ, solunum yolu enfeksiyonu ve yaygın kas ağrısıdır.
Tavuk ve tavuk ürünlerinin iyi piĢirilerek yenilmesinde yarar bulunmaktadır.
Hastalık nedeniyle tüketimin düĢmesi ve ihracatın tamamen durmasıyla sektör ekonomik
sıkıntıya girmiĢtir. Ayrıca diğer sektörler de dolaylı yönden olumsuz etkilenmektedir. Hastalık
çıkmadan gerekli önlemleri almak, çıkması durumunda sorumluluk bilinciyle hızlı hareket ederek,
hastalığı kontrol etmek ve yok etmek için gerekli önlemleri hayata geçirmek zorundayız.

Sayfa 6
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]
7

AMAÇ VE HEDEFLER
Bu acil eylem planı, Avian Influenza (AI) hastalığı ile ilgili yüksek düzeyde bilinç ve
hazırlıklılığın idamesi ve çevresel korumanın sağlanması için gerekli yerel önlemleri tanımlamak ve
herhangi bir AI salgını karĢısında uygulamak için hazırlanmıĢtır.
Avian Influenza (Tavuk Vebası) hastalığına karĢı Acil Eylem Planlamasının amacı;
Ġlimizdeki tüm kiĢi, kurum ve kuruluĢların Avian Influenza ( Tavuk Vebası ) hastalığını tanımaları
ve sorumluluklarını yerine getirmek üzere hazırlık yapmalarına yardımcı olacak bilgi ve çerçeveyi
sağlamaktır. Planlama, zoonoz hastalık olan AI (Tavuk Vebası) insanlara bulaĢmasını azaltabilir,
kamu hizmetlerinin sürekliliğini sağlayabilir ve AI salgınının ekonomik ve sosyal yükünü azaltır.
Acil eylem planı ile herhangi bir insan veya hayvan AI salgınının ortaya çıkması durumunda
hızlı ve etkin bir Ģekilde ortadan kaldırılması için gerekli bütün imkanlar, ekipman, personel ve
diğer malzemeye uygun eriĢim sağlanacak, gerektiğinde kamu ve özel kurumların da iĢbirliği ile
etkin bir mücadele programı yapılacaktır.
Bu kapsamda Acil Eylem Planında Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Ġl Sağlık
Müdürlüğü, Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı X. Bölge Müdürlüğü, Mahalli Ġdareler ve güvenlik
birimlerince hastalık öncesi ve hastalık çıktıktan sonra neler yapılacağı özetle belirlenmiĢtir. Burada
amaç; konuyla ilgili birçok kamu ve özel sektör kademesinden uzmanın iĢin içinde olması
demektir. Halkın katılımı ise, yerel bilgilerin ve kaynakların en verimli Ģekilde kullanılması
anlamına gelir. Bu, insanların iĢe sahiplenmelerini ve koruyucu önlemlere uymaları için en geliĢmiĢ
yöntemdir.

YASAL YETKĠ
Ġhbarı mecburi Avian Ġnfluenza (AI)’nın kontrolü için yasal yetkiler aĢağıda belirtilen
mevzuatta yer almaktadır:
- 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu
- BulaĢıcı Hay. Hast. Ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere ĠliĢkin Yönetmelik
- Tavuk Vebası Hastalığına KarĢı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği
- Ġhbarı Mecburi Hayvan Hastalıkları ve Bildirimine ĠliĢkin Yönetmelik
- Hayvan Hastalıkları Tazminat Yönetmeliği

1.1. AI ( Avian Influenza) Hastalığı Ġhbarı
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi
6.fıkrası uyarınca bilinmeyen bir hastalığın ve bilinmeyen bir hastalıktan dolayı hayvan ölümlerinin
ihbar edilmesi gerekmektedir.

Sayfa 7
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]
1.2. Salgın Bölgesinde Alınacak Genel Önlemler
8
 Kordon ve Karantina
 Hareketlerin Kontrolü
 Hayvanların Öldürülmesi ve Ġmhası
 Temizlik ve Dezenfeksiyon
 AĢılama

5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi , BulaĢıcı
Hay. Hast. Ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere ĠliĢkin Yönetmeliğinin tüm maddeleri;
Tavuk Vebası Hastalığına KarĢı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği’nin 9-48. Maddeleri ve
arasındaki maddeler salgın bölgesinde gerekli önlemleri almak için yasal dayanak oluĢturmaktadır.

5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi 1. Fıkrası (b)
bendi, hastalığın kontrol altına alınması için Ģüpheli mekanların çevresinde kordon oluĢturulması
için gerekli yasal dayanağı sağlamaktadır.

Yine 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi 1.
Fıkrası (b) bendi, hastalığı kordon dıĢına yayabilecek hayvan, hayvansal ürünler ve diğer
maddelerin hareketlerinin kısıtlanması için yasal dayanak sağlamaktadır.

Tavuk Vebası Hastalığına KarĢı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği’nin 50. Maddesi uyarınca ilgili
yerlerin ve kontamine materyallerin temizlik ve dezenfeksiyonu zorunludur.

Tavuk Vebası Hastalığına KarĢı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği’nin 54-58. Maddeleri ile
arasında kalan Maddelerde ise salgın alanı ve çevresinde AI Ģüphesi altındaki hayvanlara
aĢılamanın yapılıp yapılmayacağına GTHB tarafından karar verileceği, Bakanlıkça aĢılamaya karar
verilmesi durumunda acil veya koruyucu aĢılamada hangi aĢının ne Ģekilde bir programla
kullanılacağı ve aĢılamada kullanılabilecek aĢı bankalarına dair açıklamalar yer almaktadır.

1.3. Tazminat
Hayvan Hastalıkları Tazminat Yönetmeliği ve Tazminatlı Hayvan Hastalıkları ve Tazminat
Oranlarına Dair Yönetmelik hükümlerine göre itlaf ve imha edilen kanatlı hayvan ve hayvan
maddelerine 4/4 oranında tazminat ödemesi yapılacaktır.

1.4. Diğer KiĢilerin Desteği
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi 8.
fıkrasına göre; Ġl özel idareleri ve belediyeler, hayvan hastalıkları ile mücadele ve kontrollerde
Bakanlığa yardımcı olmakla yükümlüdür.

2- KOMUTA ZĠNCĠRĠ

2.1. AI’nin kontrolünden GTHB sorumludur. GTHB, AI’nin kontrol stratejilerinin yönetimi
için GKGM’ne yetki verir.

Sayfa 8
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]
2.2. GKGM, AI acil eylem planını Ulusal Hastalık Kriz Merkezi’nde (UHKM) görevli
9
memurun yetkisine devretmiĢtir. AI Ģüphesi ya da salgını durumunda bu merkez GKGM’nin genel

yönetimi altında ulusal stratejiyi koordine eder. UHKM müdürü Yerel Hastalık Kriz Merkezlerinin
(YHKM) acil hastalık stratejilerini yönetmekle sorumludur. 81 il’de GTHBĠM kendi bölgelerinde
AI kontrol tedbirlerini almakla sorumludur.

2.3. Hastalığın teĢhisinden sorumlu 8 adet Bölge Veteriner Kontrol ve AraĢtırma Enstitüsü
mevcuttur. Sinop Ġli’nin bağlı olduğu enstitü Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü’dür.

2.4. Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü, Bakanlık tarafından AI hastalığının teĢhisinde
Ulusal Referans Laboratuarı olarak belirlenmiĢtir.

3. SĠNOP ĠLĠ YEREL HASTALIK KRĠZ MERKEZĠ (YHKM)

Yerel seviyede AI’ye hazırlıklı olma ve uygulama kontrolü, HSYSÜ ġubesinin
sorumluluğunda olduğundan Ġlimizde bir AI salgınının baĢlangıç safhasında HSYSÜġ, YHKM
olacaktır. GTHBĠM’nden çok uzak mesafede enfekte mekanların bulunması halinde operasyon
ünitesi kurulabilir.

3.1. Faaliyetler ve ĠĢlevler:
YHKM’nin sorumlulukları ve görevleri;

a)Hazırlıklı olunma safhasındaki görev ve sorumlulukları;

-Bölgede hastalıkla ilgili bilinçlilik ve hazırlıklı olma durumunun UHKM’nin talimatları
doğrultusunda devamlılığının sağlanması,
-Hastalık kontrol uygulamalarını yerel olarak düzenlemek ve ulusal simülasyon tatbikatına
katılmak,
-Ekipman ve personel temini için diğer devlet departmanları ile bağlantıları muhafaza etmek
ve karkasların imhası,
-Canlı hayvanların tamamının tanımlanması.

b)Hastalığın görülmesi safhasındaki sorumlulukları;

-UHKM ile devamlı görüĢerek bir salgın sırasında kontrol stratejisini yönetmek ve
uygulamak,
-Bildirilen hastalık Ģüphesi ile ilgili olarak hemen inceleme yapılmasını ve yürürlükteki
talimatlara uygun olarak örneklerin Samsun VKAE’ne gönderilmesi iĢlemlerinin düzenlenmesini
sağlamak,
-Hastalık Ģüphesi raporlarını UHKM’ne bildirmek,
-Ulusal Uzman Grubu ile irtibat halinde bulunmak,
-Hastalık teyidinden sonra Enfekte Mekanları beyan etmek,
-UHKM ile irtibatlı olarak BKA ölçülerinin tespiti ve bölgelerin sınırlarının belirlenmesi,
-KB ve GB’deki iĢletmeler ile epidemiyolojik olarak bağlantılı iĢletmelerde en kısa zamanda
bir hayvan sayımı yapmak,
Sayfa 9
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]
-Enfekte mekanlarda yapılan iĢlemleri denetlemek – mekanların karantinası, hastalığa karĢı
10
hassas hayvanların değer tayini, kesim ve karkasların atılması (imhası), temizlik ve dezenfeksiyon,

-KB ve GB’de bulunan pazarların kapatılması ve hayvan hareketlerini kontrol amacı ile
belediye zabıtası, polis, jandarma ile irtibat sağlanması,
-En yüksek hastalık riski bulunan yerlerdeki canlı hayvan birimlerini belirlemek için Yerel
Uzman Grubu ile irtibat sağlamak ve UHKM’ne potansiyel enfekte birimlerin kesim iĢlemi için
tavsiyede bulunmak,
-KB ve GB’deki canlı hayvan birimlerini gözlem altında tutmak. Hastalık teyit edilir
edilmez KB’deki bütün birimler denetlenmelidir. Ziyaretler Ulusal uzman grubunun tavsiyelerine
göre belirlenmelidir,
-Enfekte mekanlara giriĢ çıkıĢların, gerektiğinde pazarların ve personel ve taĢıt vs.
hareketlerinin izlenmesi,
-Gerekli istisnaların ve eylemlerin uygulanması konusunda UHKM ile irtibatta bulunmak,
-Epidemiyolojik incelemeler sırasında toplanan verileri, verilen hayvan hareket izinlerini,
kullanılan personel ve ekipmanı, enfekte iĢletmelerdeki ve YHKM’de oluĢan olayları günlük kayıt
altına almak,
-Karkasların imhası ve dezenfektanların çevreye etkisini en aza indirme konusunda Yerel
Makamla irtibatta bulunmak.

3.2. YHKM Üyeleri

BaĢkan: Ali YILMAZ (Vali Yrd.)

BaĢkan Vekili: M. Fatih ġAHĠN (Hay. Sağ ve Yet. ġube Müdürü)

Üyeler:

 ġefaattin SERTEN (Ġl Jandarma Komutanı)

 Baki ERGÜL (Belediye BaĢkanı)

 Mehmet YÜZER ( Ġl Özel Ġdaresi Genel Sekreteri)

 Gökhan TELATAR (Ġl Halk Sağlığı Müdürü )

 Yusuf BĠNER (Ġl Emniyet Müdürü)

 Oğuz BAYAZIT (Orman ve Su ĠĢleri X. Bölge Müdürü)

 Mehmet Emin NARTA (Defterdar)

 Ġsmail DEĞER (Belediye Zabıtası Müdürü )

 Yılmaz ÖZBEN (Ziraat Odası BaĢkanı)

Sayfa 10
TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: [phone] Faks: 0 368 261 15 08
Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: [email protected]