Silvestri II pontificis Romani ... [et al.], opera omnia ... Accedunt: Joannis XVIII ... [et al.], epistolae et diplomata. Intermiscentur Arnulfi Remensis ... [et al.], scripta quae exstant. Accurante J.-P. Migne ... Tomus unicus.

838 Pages·1880·84.28 MB·French

by  Silvestri II pontificis Romani

^7 nc \j<xCq l CJ " Pa
}
PATROLOGLE
C U R S US C O M P L E T US
SED BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,
OMNIOM SS. PATMM, DOCTORU» SCftlPTORUMQUE BGGLESIASTIGOROH.
SIVK LATINORUM, SlVB GRJBCORUM,
QUI AB JBVO APOSTOLICO AD TBMPORA iNNOCENTil III [ANNO 1*16) PRO LATINiS
BT CONCiLli FLORBNTlNi [ANN. 1439) PRO GRJBCIS FLORUBRUNT :
R E C U S IO C H R O N O L O G I CA
OHNIOM QUJE EXSTITBRB MONUMBNTORUM CATHOLIC* TRADITIONIS PBR QUINOKCIM PRIMA
ECCLESLE SiECULA,
larrA BDITIONBS ACGUBATISSIMAS, IHTSR SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIFTIS COLLATAS, FSRQUAM DIUOBN-
TBB CASTIQATA; DISSKRTATIONIBUS, GOMMBNTARIIB, VARIISQUB LBCTIONIBUS CONTINBNTBR ILLUSTRATA; OMNIBUS
0FBBIBU8 F08T AMPLI8SIMAS BDITI0NB8 QXJA TRIBUS NOVISSIMIS SABCULIS DEBBNTUR AB80LUTAS DBTBCTI8, AUCTA ;
INDTCIBUS PABTICULARIBUS ANALTTICIS, SINGUL08 8IVB T0M0S 8IVK AUCTORBS ALICUJU8 MOMBNTISUBSBQUBNTT-
BCS,DONATA; CAPITULIS INTRA IPSUM TEZTUM RITB DI8P08ITIS, NBCNON BT TITULI8 8INGULARUM PAOINA"
RUM MAROINBM SUPBRIORBM DfSTINOUBNTIBUS 8UBJBCTAMQUB MATBRIAM 8IONIP1CANTIBU8, ADORNA-
TA; OPBRIBUS CUM DUBIIS, TUM APOCRTPHIS, AUQUA VBRO AUCTORITATB IN ORDINB
AD TRADITIONBM BCCLB8IA8TIGAM POLLKNTIBU8, AMPLIFICATA \
BUGBJITIS BT AMPUUS LOCUPLKTATA INDIGIBU8 AUCTORUM 8IGUT BT OPBRUM, ALPHABETICI8, CHR0N0LOOICI8, STATl-
ftTICIS, 8TNTHETICI8, ANALTTICIS, ANAL0OICI8, IN QUODQUK RBLIOIONI8 PUNCTUM, DOOMATIGUM, MORALK, UTUB-
OICUM, GANONIGUM, DISCIPLINARB, HISTORICUM, BT CUNGTA AUA 8INB ULLA BXCKPTIONS; 8ED PRA8BRTIM
DU0BU8 INDICIBU8 IMMKN8I8 BT QBNBRAUBU8, ALTKRO SGILICBT RERUM, QUO CON8ULTO, QUIDQUID
NON SOLUM TALIS TAU8VB FATBR, VBRUM BTIAM UNU8QUI8QUB PATRUM, NK UNO QUIDBM OMI880,
Qf QUODUBET THBMA SGRIFSBRIT, UNO INTUITU CON8PIGIATUR J ALTSRO SCRIPTURifS
SACRiE, BZ QUO LBGTORI GOMPBRIRB 8IT OBVIUM QUINAM FATRB8 BT IN QUIBUS OPBRUM
8UORUM LOCI8 8INOUL08 8IN0UL0RUM UBRORUM 8. 8CRIPTURJB VBR8U8, A FRIMO
OBNBSEOS U8QUS AD NOVI88IMUM AP0CALTP8IS, COMMBNTATI SINT:
UKTIO AGCURATISSIMA, CJBTBRI8QUB OMNIBU8 FAGILB ANTBPONBNDA, 81 PBRPBNDANTUR GHARAGTBRUM NITIDITAS,
CHABTJK QUAUTAS, INTBORITA8 TEZTU8, JPEBFBGTIO CORRECTIONIS, OPBRUM RBGU80RUM TUM VARIETA8,
TUM NUMBRUS, FORMA VOLUMINUM PBRQUAM COMMODA 8IBIQUK IN TOTO PATROLOGIJI DBCUR8U GON8TANTBR
SIMTLJ8, PRBTII BXIOUITA8, PRJBSERTIMQUB ISTA GOLLBGTIO, UNA, METHODICA BT CHRONOLOOICA,
8BXCSNT0RUM FRAOMENTORUM OPUSCULORUMQUB HACTBNU8 HIG ILLIG 8PARSORUM, PRIMUM AUTSM
TM NOBTRA BIBUOTHBCA, BZ OPBRIBU8 BT M88. AD 0MNB8 JBTATBS, LOC08, LINGUA8 F0RMA8QUB
PBRTINENTIBUS, GOADUNATORUM.
SERIES LATINA PRIOR,
IN QUA PRODEUNT PATRES, DOGTORES SGRIPTORBSQUB ECCLBSLE LAHNiB
A TERTULLIANO AD INNOGENTIUM m.
A G G U R A N TE J.jf. M I G N E,
Blbllotheese Clerl •nlversse,
8ITB CURSUOM COMPLBTORUM IN SINGULOS SCIKNTLE ECCL8SIASTICJE RAMOS IDITORE»
PATROLOGLE TOMUS CXXXIX
SILTBSTBR II, JOANNES XVIII, SERGIUS IV, BEMEDICTUS VIII, SS. PP.J ARNULFUS RBM., ALFRiCUS CANTUAR.,
ARCHIEPP.; THIETMARUS MERSEBURG., NOTGERUS LEOD , HENRICUS PAJ}M„ pPUNO L!NGON., ARNOLDUS HAL-
BBRST., EPISCOPI, S. ABBO FLORIAC, ALBERTI& jHKiM., JttMGSaJJS: LoV,GdftST>J(TINUS S. SYMPHOR.,
GOSPERTUS TEGERN., ABBATES J AIMOINUS FLOhlAC. TCBHPAL^S fE«E<W., BENETJICTUS S. ANDR., PVR-
r
CHARDUS AUG. DIV., RORICO MOISSIAC, JOANNES DIAC. VENET., BHIDFERTUS RAMES., MONACHI.
PARISIIS
APUD GARNIER FRATRKS, EDITORES ET J.-P. MIQNE SUGCESSORES,
IN VIA DICTA: AVENUB DU MAINE, 189, OLIM CHAUSS&B DU MAINE, 1*7.
1880
±. /37
CLICHY. — BX. TYPI8 PAULI DUPONT, TIA DICTA BAC-D'ASNIERE8. 1333.12.79
*» •• • •• ••
• • ••••
• • • ; • • ••• • • •
• • • : : ••• •• •
• • •-• . ••• •
• •
SiECULUM X I.
SILVESTRI II
PONTIFICIS ROMANI,
A I M O I NI F L O R I A C E N S IS M O N A C H I,
S A N C TI A B B O N IS
ABBATIS FLORIACENSIS,
THIETMARI MERSEBURGENSIS E P I S C O P I,
O P E RA O M N IA
ACCEDUNT
JOAHS XVIII, SERGII iv, HDICTI VIII,
SUMMORUM PONTIFICUM,
E P I S T O L 2E ET D I P L O M A TA
Interniaeeatur
ARNULFI REMENSIS, JELFRICI CANTUARIENSIS, ARCHIEPISCOPORUM; NOTGERI
LEODIENSIS, HENRICI PARMENSIS, BKUNONIS LINGONENSIS, ARNOLDI HALBERS-
TATENSIS EPISCOPORUM; GOSPERTI ABBATIS TEGEKNSEENSIS, ALBERTi ABBATIS
MICIACENSIS, HERIGERI ABBATIS LOBIENSIS, CONSTANTIM S. SYMPHORIANI
ABBATIS ; TIETPALDI TEGERNSEENSIS MONACHI, BENEDICTI MONACHIS. ANDKL/E,
PURCBARDI MONACHI AUGLE DIVITIS, RORICONIS MONACHI MOISSIACENSIS, JOAN-
NIS DIACONI VENETI, BRIDFERTI RAMESIENSIS MONACHI;
SCRIPTA «IL« EXTAWT
ACCURANTE J.-P. MIGNE
BIBIIOTHIGJB O I I BI UMIVIBtfl
SIVE
CURSUUM jCOMPLETORUM IN SINOULOS SCIBNTLE ECCLBSUSTI&B RAMOS BDRORB.
TOMUS U N I C U S * " ^ "*
PARISIIS
APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,
IN VIA DICTA : AVENUE DU MAINE, 189, OLIM CHAUSSEE DUMAINE, 1*7
1880
E L E N C H US
AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CXXXIX CONTINENTUR
BENEDICTUS S. ANDREiE MONACHUS.
Ghronic n.rol.9.
SILVESTER PAPA II (GERBERTUS).
OPERUM PARS PRIMA. — DE DISCIPLINJS MATHBMATICIS.
Libellus de numerornra divisione, col. 85. — De geometria, col. 91. — Epistola ad Adelbodum,
col. 129. — De sphaerae construclione, col. 155. — Libellus de raiionali et ratione uti, col. 157.
OPERUM PARS SECUNDA. — DE REBUS ECCLEStASTICIS.
Sermo de informatione episcoporum, col. 169. — De corpore et sanguine Doraiui, col. 177. —
Selecta e concil. Basol., Remens., Masom., etc coL 189.
OPERUM PARS III. — EPISTOLiE ET DIPLOMATA.
Sectio I. — Epistolae ante summum pontificatum scriptae, col. 201. — Sectio II. - Epistolae rt de-
creta pontificia, col. 269.
SPURIA AUT ALIENA.
Acta conciiii Remensis ad S. Basolum, col. 287. — Leonis legati epistola ad Hugonemet Roberlum
reges, col. 337. PURCHARDUS MONACHUS AUGLE DLVITIS.
Carmen de gestis Witigowonis abbatis, col 351.
GOSPERTUS ABBAS TEGERNSEENSIS.
Epistolae, col 365.
THIETPALDUS TEGERNSEEXSIS MONACHUS.
Epistola ad S. Adelbertum Prussiensis Ecclesiae episcopum, col. 373.
S. ABBO ABBAS FL< >RIACENSIS.
Epistolae, col. 417. — Apologeticus, col. 461. — Collectio canonum, col. 473. — Vita S. Eadmundi,
col. 507. — Carmen accrostichum ad Oitonem imp. col. 519. — Quaestiones gramraaticales, col. 521.
— De gestis Roraanorum pontificum, coi 535. — Praefatio comment. in Cyclum Victorii, col. 569. —
In circnios B. Cyrilli et Dionysii Itomani ac Beda, col. 573 — Kragmentum de S. Martiali, col. 879.
APPENDIX.
Catalogus abbatum Floriacensium, col. 579. — Annales Floriacenses, col. 581.
ALBEUTUS ABBAS MICIACENSIS.
Epistola ad Joannem papnm, col.
RORIGO MOISSIASCENSIS APUD CADURCOS MONACHUS.
Gesta Francorum, col. 589.
AIMOINUS MONACHUS FLORIACENSIS.
Historia Francorum, coL 619. — Translatio S. Benedicti, col. 797. — De miraculis S. Benedicli,
col. 801. — Sermo de S. Benedicto, col. 851.
JOANNES DIACONUS VENETUS.
Chronicon Venelum, coL 875. — Chronicon Gradense, col. 939.
HERIGERUS ABBAS LOBIENSIS.
Hcrigeri et Anselmi Gesta episcoporura Tungrensium, Traiectensium et Leodiensium, col. 957. —
Vita sanctae Berlindis, col. 1103. — Vita S. Landoaldi, coL 1109. — Vita S. Ursmari, col. 1125. —
Lpistola ad Hugonem monachum, coL 1129.
NOTGERUS LEODIENSIS EPISCOPUS.
Vita sancti Hadalini. coL 1141.—Praefatio ad vitam S. Landoaldi, coL 1147.—Vita S. Reinacli, tWd.
THIETMARUS MERSEBURGENSIS EPISCOPUS.
Chronkon, coL 1183.
BRITFERTUS RAMESIENSIS MONACHUS.
Vita S. Dunstani, col. 1423. — Commentarium in librum Bedae de rerum natura, col. 1455. —
Commentarium in librum de loquela per gestum, ibid.
SANCTUS ELFRICUS CANTUARIENSIS ARCHIEPISCOPUS.
Ganones, col. 1471.
JOANNES XVIII PAPA.
Epislolae et diplomatai,, QcOoIi.. 11447777..
••*ARhficCDllKJJMJBBRSTATEN^IS EPISCOPUS.
Epistola ad Henricumr*H a4)ipi)le^ii.epi^)poa); • 1*93.
SERGIUS IV PAPA.
Epistolae et diplom^u;wk*499> ••• • .•••• • •,.
- ..: V • .-• -HEJ^aCUS *Aftfi$Sl$.*3{lSCOPUS.
Sermo de Paschate Domini, col. 15^9.
BRUNO LINGONENSIS EPISCOPUS.
Epistolae, coL 1533. — Charta, col. 1539.
ARNULFUS REMENSIS ARCHIEPISCOPUS,
Acta electionis Arnulphi, col. 1543. — Juramentum Arnulfi, ibid. — Commonitorium contra prae-
dones. coL 1545. — Libellus abdicaiionis, ibid. — Epistol», col. 1547. — Privilegia, ibid.
CONSTANTINUS S. SYMPHORIAM METENSIS ABBAS.
Vita Adalberonis Metensis episcopi, col. 1551.
BENEDICTUS VIII PAPA.
Epistolae et decreta, coL 1579.
ANNO D01CNI 1C.
BENEDIGTUS
S. ANDREiE MONACHUS.
DE BENEDICTO ET EJUS CHRONICO NOTITIA
(Apud D. Pertz, Monum. Gtrm. Hist. SS. lom. III.)
Debetnr id Chronicon, huc usque ineditum, Be- A lomodo aptum, et eam operis partem, cujus fontes
nedicto, monacho sancti Andrese in monte Soracte, ignoramus,nonsine magnadiffidentia adhibendam
viro nescio majoris an stoliditatis an incuriae, qui esse, per se patet. Ac sic quoque aliqua fide digna
Joannis XII tempora vidit, et vergente saeculo de- et quee novam historiae lucem affundant reperiri, in
cimo Joannis XVI et Crescenlii jugum subiit, atque historia Ratchisi et Tassiae, Alberici principis et
monasterii sui amore vanitateque ductus ad histo- rerum Romanarum saeculi decimi, ingenue fateor,
riam scribendam accessit. Nee libris plane caruit, atque primum fabulae de Caroli Magni itinere in
quibus adjutus chronicon ederet, quippe qui Vitis terram sanctam vestigium hic haberi, in Annalibus
S. Pigmenii, S. Martini et sancti Barbati, Transla- nostris (2) indicavi. Opus, initio mancum, fine ca-
tioneS. Bartholomcei ab insula Lipari Beneventum, ret, cum membranain codice (3) superesset; quem
Bedae Chronico, Annalibus Laurissensibusintegris, autographum esse scriptura circa annum millesi-
Eghihardi Vita Caroli Magni, Gestis pontiiicum Ro- mum exaratadocet.In edendo libro capitum divisio-
manorum (1) ,edictis regum Langobardorum,chartis nem institui, nonnulla ad verbum exBeda et Anna-
archivi sancti Andre«e,etnotitiis ad historiam cum libus Laurissensibus transcripta iterum oxcudenda
monasferiorum in monte Soracte sitorum tum Lan- vetavi, reliquaad litteram expressi.
gobardorum et Romanorum facientibus, opus ag- B Chronico subjungereplacetlibelJum deimperato-
gressus est. Sed optimis fontibus pessime usum, li- ria potestate in Urbe, a Flacio ex codice antiquo ubi
ber ipse arguit. Nam et sententiis plurimis, imo post Eutropium sive Historiam misceUamhabebatur.
paginis integris annalium omissis, nil heesitans editum (4), cujus auctorem Benedictum nostrum
suprema anierioribus ac si eadem essent adjungit, esse suspicor. Suadent id tempus locusque, cum
ei virosper sseculorum terrarurave immensa spatia auctor circa annum millesimum Roma? aut in viei-
abinvicem discretos, Narseti Rotharium, Romualdo nia scripserit (5); mentio injecta de monasterio
Sicardnm et Sykinolfum, Carolo Magno Aaronem sancti Andreae, sententia? integrse ex chronico re-
Niciforum et Michaelem congregat, etfabulas pluri- petitae (6), fabula de Zachariae papae profectione in
mas tradit. Quarum nulla fere tam ridiculam se Franciam,et inculta scribendi ratio, quam tamen a
prsebet, quam quod imperatores et reges privile- Flacio valde politam et emendatam esse credam.
giorum monasterio sancti Andreee concedendorum Quae si ita sunt, fides libello eadem quae Chronico
et edicti* LangobardicLsinserendorum causa ltaliam habenda erit,ita ut nulli sententieenisi re bene per-
saepeadire facit.Accedit quod,sermonis Latini usu pensaetprimariisfontibusin rem yvocatis, innitaris.
destitutus, nec lecta intelligere nec intellecta scri- Scripsit auctorpro parte et in usum imperatoris, ut
bere callebat, eo certe stylo usus, quem summae G credere fas est, Ottonis 111, ideoque intra annos 998
Romanorum ejus sevi barbariei signum stupeas et et 1001.
horrescas. Ejusmodi virum historiae scribendffi nul-
CHRONICON BENEDICTI MONACHI
1. Pimenius (7) presbiter voce clara dixit: « Deus set, et verba maxime in Deum que tu abnegasti, Ju-
omnipotens, quomodo te non video, nec sic te audis- liane sacrilege et impiissime. » Etjussitpreecipitari
(f)Libellura episcopalem vocatc. 39. 900 scripsisse rati, Eutropium Langobardum voca-
2]Tom. V, p. 148, 149. verunt, quod libellus post Eutropii opus legeretur.
13) In bibl. Chisiana signato F. IV. 75. Muratorius in Annalibus ad an. 964 auctoris aeta-
(4) In Catalogo testiura veritatis,p. 158 et a Gol- tem divinavit, diplomatistamen Ottonianis ratione
dasto in monarchia Imperii tom. I repetitum. non habita.
(4) Ex Ottonis III diplomate Monum. Legum tom. (6) Vide infra col. 52. .
D, 162 (Patrol. CXXXVIll), cuius seateuUam infra (7) Haec ex actis sancti excerpta sunt. Cl. Acta
adnotatam prae oculishabuit. Quodnon animadver- SS.Mailll, p. 482.
tentes editores anteriores, auctorem circa aaaum
PATEOL. GXXOX. 1
P
41 BENEDICTI S. ANDRE/E MONACHI 12
per medium pontis lapideum in fluvium cum uno A catecumba, ubi jacuerunt corporr sanctorum apo-
pueiulo, qui manibus suistraebat. Et non postmul- stolorum Petri etPauli; inquo loco platomam • ipsa,
tos hoc tempore interea(8)irruentibusintra Gaieas(9) ubi jacuejruntcorpora sancta, versibus adhornavit.
barbaris, Julianus impiissimus cesar cetum (10) Eodem vero anno post Axente morte Mediolani Am-
in unum exercitum apud Vangionumcivitatem, do- brosio episcopo constituto, omnis a fidem rectam
nativum ccepit erogare militihus. Ut cst consuetu- Italia convertitur. Hlarius (18) episcopus Pictavis
dinis, singuhs recitabantur, donec a Martinus in- moritur; Martinus episcopus successit. De quo apo-
ventus (11) est; quem presentari sibi jussit. Quem stolus dicens : « Deus erat in Ghristo mundum re-
aloquitur dicens: « Numquid et pater tuus et vos concilians sibi (II Cor. v, 19); » de quo voce domi-
inscriptionem interscolaresaulas sub rege Gonstan- . nicaloquitur: « Ego siexaltatus fuero, omnia traam
tio militasti? » Cui vir Domini Martinus respondit a me ipsum (Joan. xn, 32). » Damasus papa con-
dicens : « Christi enim sum miles; mihi pugnare struxit secclesia sancti Silvestri in monte Serapti
non licet.» Ab hac vocem tirannus infremuitdicens: cum omni studio,et quidquid rebus acjacentia ejus
« Non religionis gratiadetractare militia! » Retrudi abstracta fuerat, per perceptione constituit. Hanc
ergo eum in custodia jubetur. Tunc consignans se orante in basilica consecrationis beatissimi Silvestri
MartinusetinnomineDominiJesusignocrucis, nonB episcopi, et gratias agebat Domino, dicens :
clippeo protectus a (12) galea, ostium cuneo pene-
Grates tibi reffero spes vita bonorum,
trabo (13) securus. Postera autem dies hostes lega-
Qui mihi ritem donasti noscere sancta
tos depacem miseruntsua omnia (14). Quo vir Do-
Quem impius apostatam Julianus destruxit
mini de persecutione tiranni liberavit. Quo Romse
Ac superare malos regni cselestis amore.
reversus est augustus. Tanta1 denique nequitiae
Fac rogo queso, Deus, sine me complere beata,
temporibus suis extitit, quantum narrare non pos-
Et tua que cupio fac gaudia cernere sancta,
sum. Ccepit aecclesiae sanctorum claudere, et templa
Omnipoiens Dominus, quiconstat machina mundi,
idolorum patefacere, et rebus aecclesiarum in flsco
Qui caeium terramque regis, fuimina mittis,
daretur. De quareconsilio facto cum apparitoribus
Qui sine nulla vigent caelum terram creata,
suis, de aecclesia sancti Silvestri in monte Sirapti et
Te caelum tellus, laudet te potens in evo;
de appendiciis suis, quod extruxit a fundamentis
Omnis te benedicat homo, laudet, versetur honore.
aecclesiae hujus,et res ipsius aecclesiae in flsco dare-
Namque tuis pedibus lapis est lacus ille probatus,
tur, et quasi per hodium Constantini principi pa-
Atque Petrus tua dextera levans statuitsuper undas.
trata dextrueretur. Eodem vero tempore nutum Dei
omnipotentisurrexitbellumPersarumadversusim-C EUsrahelite quondam, te duces, superno
piissir musimperatorJulianus; ambulavitin Persida. Vestigio sicco paragerunt marmora (19) Rubra.
Sit tibi cum Patrem simul et cum Flamine sancto
Qui cum ambulasset, quanta malitia insercuit (15)
Gloria, magestas, virtus per secla conpar.
inbeato Basilis archiepiscopus, modo taceamus. Qui
cum ambulasset usque ibidem pervenisset, pugnam Quo versos composuit in lapide a corpore sancto.
conflicta Romani cum Persida, victus tenetur Julia- Coeperuntmulti nobiles Romauimundusrelinquere
nus impiissimus imperator, et nimis aflictus aPer- ad eundem prefata aecclesia quasi cebium (20) san-
sis; quibus ipse Julianus decoratus est ab extremo ctae conversationis vitam ducere.Interea neque hoc
vertice usque ad ungulas pedum. Et corium ejus sileam jie hujus apostolica gloria pretermittenda.
dictus coccinum ibidem omni tempore regis Persa- Quoniam quidem quanquam omnes apostoli ante
rum dum pacem haberet super corium Juliani seden- secla electi a Domino esse credantur, docente Apo-
tem et congratulabantur. Regnavit autem Julianus stolo : « Qui elegit nos ante mundi constitutione,ut
anni 2 et mense 8. essemus sanctiet immaculati in conspectu ej \is(Ephes
2. Jobianus facto christianissimo imperator, l, 4);* redemptor et salvator noster dominus Jesus
aperte sunt aecclesiae, et coepit religio christiana Christus antequam de interitus Satane triumphans,
gaudere. Regnavit ipse Jobianus menses 8. Da- D victorexultans,penetraretregnapolorum,sanctahu-
maxus (16) Rome episcopus fecit basylicam jux jusaecclesia,quampretiososuosanguineshacquisivit
theutrum (17) sancto Laurentio, et aliabasilica in per beatos apostolos, et apostolicos viros Silvester
VARUE LECTIONES.
i augustus tanta c. « platoniam Gesta pont. Eom.
NOTiE.
(8) Interea... sua omnia ex Sulpicii Vita S. Mar- (14} Scilicet seseque dedentes.
tini, c. 3. (15) Id est, exercuit.
(9) Id est Gallias. (16) Ex Bedo, qui partem sumpsit ex Gestis
(10) Coacto Sulp. pont. Rom.
(11) Id est ad Martinum ventum. (17) Id est, juxta theatrum.
(12) Id est aut. (18) Hilaricus.
(13) Ita pro penetrabat. Apud Sulptcium hae c ipse (19) Jd est maria.
Martinus aicit. (20) ld eststudio.
13 CHRONICON 14
immobUitermuQiensfaadayit^mirabiliter Coastan- A moniumhac maritissuis,cunctaque sacrarum fficcle-
tinus augustus corroborans solidavit, scilicet ut ipsa siarum, cedificare precepit. Abebat autem agrum
inviolata semper et gloriosa maneret, et illorum cum montem,qui vocitatur Campana,territorio Coli-
heedificatione nova etprojenie (21) plurimos fllios nense est posita; nam uno latere flnes Cusiano, da-
aggregaret. secundo latere ribos cum aqua qui dicitur Cava,qui
3. Que post hffic acta sunt, Valens (22) cum Gra- incole locis vocitantur Carba. Nam de tertio latere
tiano, Valentiniani fratri sui filius,anni 4. Valens rivos Griflanello vocatur. De quarto vero fluvium
talem legem datam, utmonachf militare nolentes, magnum, de qua a fundamentoj uxta aqua parietinis
fustibnsjussit interfici. Gens Hunorum et Guanda- ediflcare jussit.Super cunc macerie murorum con-
lorum (23) divina accessisse» cluse montibus repen- struxit secclesiam in onore sancti Andree apostoJi
tina rabie percita exarsit in Gothos ; eosque sparsi juxta ipso flumen.Et juxta ipsa ecclesia,portus qui
sunt *, conturbati ab antiquis sedibus expulsi. Gothi vocaturBonus. Namin agro Pontianello construxit
transit Danubium fugientes. A Valens augustos sine secclesia in onore sancti Laurentii martyris et levite.
armorum depositione suscepti, mox per Avarorum Qui dum agrum cum monte de Campana,cum ejus
gens maxima * ducis fame ad rebellandum coacti- afflnibusin monasterium sancti Silvestri,qui dicitur
sunt. Victoque Valentis augusto, exercitumper tra-B montem Serapti, per instrumentum cartarum con-
cia sese mittentes • simul omnia cedibus incendiis stituit. Edificavit autem ecclesia sancti Johannis
rapinisque fuderunt. Baptistejuxta qui dicitur Tarega,territorio Nepesino
4. Gratianos cum frater Valentiniano anni 6. cum omnia sua rebus proprietatis in ecclesiis sancte
Theodosios augustus a Gratiano illa Sciticas gentes, Dei genitricis semperque virginis Marie, domine
hoc est Alanos, Unos, et Gothos, magnis multisque nostre, episcopatum Nepesine civitatis. Construxit
preliis vincit etc. autem excellentissima Galla patricia ecclesie duabus
5. Arcadius augustus,fratres Theodosii, cum fra- territorio Colinense, inonore principisapostolorum
tres Honorio,anni 13.Gothi in Italia ingressi sunt; Petri,basilica qui dicitur mater ecclesia,et alia qui
qui prius Vandali atque Ilani, postmodum Go- dicitur Ascuto 7,cum rebus omnium suarum perti-
thiefc. nentes,in integrum in episcopatumNepesino consti-
6. Honorius cum Theodosio minore fratri sui fllio tuit,Item territorio Savinense,infra massa qui dici-
anni 15. Alaricus rex Gothorum Romam invasit, tur Cornicle,que vulgo diciturSeptimiliana,basilica
partemque ejus cremavit incendio, 0. Kalend. Seb- inonoresancti Valentini sepiscopi cumomniajacen-
temhrio,anno conditionis 1164,hac sexto die quam tia ipsius ecclesie constituit in episcopatum Savi-
* » ^— p . . .. *
ingressusfueratdepredataurbem,ceperuntinregno nense *, qui edificatum est in civitate que dicitur
lialie ignis ferro devastare. Forum novum. In superscripto territorio Sabinensis
Pagina 3r usque 6' scribitur Anastasius sub Non- fficclesias sancti Petri in Tarano cum sua omnia
noso praeposito monosterii sancti Silvestri monachus. jacentia,in prephatum episcopatum.Post expletum
Miracula in monasterio sancti Silvestri.Lampas fracta opus Dei fficclesiarum constructio, et traditiones
9
oratumibusiA sanarepperitur. Quocrevitfamam per venerabilium locorum,abjecto sucularishabitum,ad
universo Italico regno, etiam Gothi quam audaces omnipotentisDei servitium sese aputbeati Petri apo-
sunt,ejusecclesiffi nullomodovalebantadtingere. » stoli fficclesia in monasterio se tradidit.lbique multis
AUa miracula.« Symmachus papaaudiens desancto annis simplicitatis cordis, atque orationibus dedita,
virt, totum agrum Transpaitano cum colonisetco- larga indigentibus elemosinarum opera impendit.
lone hibidem abitantibus et residentibus per Cumque omnipotensDeuspene jam mercede reddere
preceptionem hibidem constituere in superscripta laboribus ejus decrevisset, cancri ulcera in mamilla
ecclesia. » Pergitauctor: percussa est. Que dum nocte quadam hec eadem
7.'Tempore iUo de quo diximus, Theodoricus,rex- jaceret infirmitatem faUgata,vidit beatum Petrum
Gothonim,SyTOachum<M)iisuhsacpatriciisRavenna tlum ante se. Eique dixit: «Quid estdomine
apo50
4trnuMciildKa«vriil t.AA _b•__e__b•_»a_ ft oa iu _ t( eAm-m CStyrmmaaAclhtiuias fflillioi a liunan a 4otan_n — * - ...
meus 7 Dimissa sunt mihi peccata mea ? » Gui ille
tummodo,nomine Galla,intra adulescentie tempore
princeps apostolorum benigne adest vultus,inclinato
marito tradita; ufunius anni spatio ejus est morte
capite annuit dicens: « Dimissa sunt; veni I » As
ridaata.Qui dum fervente mundi copia ad iteran-
igitur expleUs, visio apostoli assistentis, et collo-
dum thalaraum, et opes et setas vocaret, eligit
magisspiritalibus nuptiis copulariJDeo; in quibusa quentis, ablatum est. Tertio autem die cum ea que
luctas incipitur,sedad gaudia eternapervenitur.Hic superius dictum est, defuncta est. Quod factum est,
itaqoeomnes res suas quas patrimonium et matri nunc usque ineodem monasterio manet memoriam
VARLiE LECTIONES
* din inaccessis reclusa Beda. * sparsim Beda. * per avaritiam Maximi Beda. • miscentes Beda.
7 ascuto cum cod. • S. q. e. e. i. . q. d. F. n. alia manu aut alio temvore scriptum sed ejusdem <evi.
9
NOTJE.
(21) Progenie. omnia ex Beda
Quffi sequuntur usquec. 6, depredata urbem, (23) Et G. desunt apud Bedam.
15 BENEDICTI $„ MONACHI 46
ejus. Qui Gothorum tempore Alarico rex hec acta A cuncta. aecclesie infra Romanam hurbem donaria
sunt. multa constituit,et conventum factum cum Rotha-
8. Quo mortuo Alarico, successit in regnum Toti- rio rege, de Pentapolira, et de Tuscie finibus, quo
lamimpiissimusrex Gothorum.In temporibusnam- modo Constantinus sancte Romane ecclosie consti-
que ejus multa nequitie in regno Italie et in Romane tuit, sic eam immohiiem permanere.Etacceptobre-
finibussubjugantum est.Quo in sancto Dei confesso- viario a Rothario regem in ecclesia beati Petri apo-
resextorti.et verberati, et afflicti,pro Christo tru- stoli,aTicinecivitatisLangobardiperrexerunt;factum
cidati,atque plures ecclesie inltalico regno destructe, est regnumltalie habitatioLangobardorum.Unde ac-
atque civitatibus a ferro,igne exuste.sunt.Nam pon- cepit eas Narsum monasterium Seraptis montis, et
tes flubii Tyberinis vie Salarie, qui prius Albula donaria simul et rebus eique constituit/et factus
dicebatur, quiTyberinus rex, filius Capis regis, a est pax inter Langobardos et Romanos,verumpta-
quo flubium appellatus est Tyberis, et pontes con- mennon multum tempus. PosteaRomaper patri-
str uctus a fundam en tis r uere fe cit. Juslinian u s Justini cius principabantur. Tiherius (29) Constantinus
uxore nepos Narsus, Rome patricius avocatus est, principem. Gregorius, apochrisarium sancte Ro-
et ab omni populo Romano helectus; forme erat mane aecclesie in Constantinopolim missus, post
dissimilis, peritissimus erat in mentem. Vox ejus B Romanus libros expositione in Job condidit; Euti-
melliflua, rectoque ad investigandum Romanum cium ejusdem hurbis episcopus errasset, Tyberio
imperium.Tunc surrexeruntviri scelerati de Roma- presentem correxit etc. ex Beda.
nis flnibus, cum Gothi laborantes et negotio trac- 10. Mox eiferam Langobardorum gens, de va-
tantes de lnteritus Narsi patricii, qualiter expulsus gina sue habitationis educta, in nostra cervicc
et ejectus a Romano imperium. crassata est. Atque umanum genus quod in hac
9 Mortuo hidem Justiniano, successit in regno terra pre multitudine nimia quasi spisse segetis
Justinus minor. Narsuspatricium Totilum, Gotho- more surrexeerat succisus aruit. Nam depopulate
rum regem , Italia superaverat et occidit. Postmo- hurbes, eversa castra, concremate secclesie. De-
dum Gothi regem non habuerunt in Italia. structe suntmonasteria virorum atque feminarum,
Sequitur narratio de Narsidis rixa cum Romanis, desolataab omnibus predia,atque ab omni cultore
de « SuffUia » Au^Msta.Joannes (24) episcopus Ro- destituta in solitudine vacat terra. Nullus in hac
mane aecclesie pontifex, ecclesia apostolorum Phi- possessor inabitat, medactum 10 est monasterium
lyppi et Jacohi, quam prodecessor ejus Pelagius montes Seraptis in solitudine, et cunctaejus predia
ceperat fecit et dedicavit, que a fldelibus populi destructa. Occupaverunthestieloca,que prius mul-
« Sancti Apostoli » vocitant. De Albuino Narside G titudo hominum tenebat, et quod in aliis mundi
in ltaliam accito ex Bedse Chronico ; pergitque : partibus agatur.ignoro.Rothariusrex Langobardo-
Narsus veropatriciusfecitamica causa cum Lango- rum, lubricum suis corporis, et multum vinolen-
bardos, etceperunt inter se pactum et convenien- tum, fecit synodum cum " episcopi, etdictis (30)
tia de regno Italico.Mortuo idemAlbuin rexLango- legibus Langobardorumcomposuit, quomodo Lan-
bardorum, successit Rotharius (25) rex, qui facti gobardorum in Italia cum lege viveret, Sed eorum
sunt Narsus et Rotharius quasi germanis in regno, prisco tempore gentilitatis non deserunt,quo Lan-
et emerunt (26) consilio, quomodo regno Italico a gobardi more suo immolabant caput capre diabolo in
Justini • principe et ejus successoribus eripere pos- pugnantes hoc ei currentes per circuitum, et car-
set.Quem (27) Rotharius rex, vir excellentissimus, mine nefandos decantaret.Et qui hoc non hacquie-
belligerrimus, factus est robustus, nullus ei similis sceret, sine dubio interrogationis, capite puniren-
suis temporibus. Narsus dedit ei consilio de por- tur. Rotharius rex Langobardorum obiit,et apposi-
tora que suntin regno Italie, ut omneseas destrue- tus estaLangobardisgentis sue Ravenne civitatis.
ret ; et quo eam (28) ita factum est, et absolutum Sergius (31) papa in sacrario beati Petri apostoli
estregno Italico ajugo Gonstantinopolitane,ab illo capsa argentea que in angulo obscurissime diutis-
die deinceps amplius Romani dationes Grecorum D sime jacuerat, et in ea crucem diversis lapidibus
principem non solverentur. Narsus vero patricius adornata, Domino rcvelantem,repperit.De qua tra-
fecitfficclesia cum monasterium beatiPauli apostoli, ctis quatuor petallis, quibus gemme incluse erant
qui dicitur ad Aquas Salvias,reliquiffi beati Anastasii miro magnitudinis, portione ligni saluliferi domi-
martyris adductee venerantur. Construxit pontem nice crucis interius reposita inspexit. Que ex tem-
flubiiTyberinus meliusquereformavit ab yma. Nam pore illo annis omnibus in basilica Salvatoris que
VARLE LECTIONES.
• jurtinian corr. jnstini. 10 t. e. redactum. 11 synodum. Cum cod.
NOTJE.
24) Johannes.,. dedkavit ex Beda. (28} Id est quoniam.
25) Minime. (29) Quffi sequuntur, ex Beda.
26) Id est inierunt. (30) ld est edictis.
27 Id est Qui. (31) Sergius... redire fecit ex Beda.